Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Τα γεγονότα ή τα δεδομένα που περιγράφει το λήμμα έχουν μεταβληθεί και χρειάζεται ενημέρωση με πιο πρόσφατες πληροφορίες. Παρακαλούμε βελτιώστε το λήμμα ενημερώνοντάς το, μη ξεχνώντας να αναφέρετε και αξιόπιστες πηγές. |
Συντεταγμένες: 38°02′36″N 23°41′07″E / 38.0434401°N 23.685189°E
Ο Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης βρίσκεται στον Δήμο Πετρούπολης και λειτουργεί ως Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος.
| Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης | |
|---|---|
 | |
| Είδος | βοτανικός κήπος |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 38°2′38″N 23°41′7″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Πετρουπόλεως |
| Τοποθεσία | Πετρούπολη |
| Χώρα | Ελλάδα |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΟ Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης, βρίσκεται πλησίον του άλσους του Αγίου Δημητρίου στην Πετρούπολη, σε δημόσιο χώρο που παραχωρήθηκε από τον Δήμο για την κατασκευή του, η οποία πραγματοποιήθηκε επί Δημαρχίας Γιώργου Γιώγου[1] (1995-2002)
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση με ευθύνη του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ)[2], και θα λειτουργούσε ως Βοτανικός Κήπος, όπου θα στεγάζονταν ποικιλίες σπάνιων φυτών με σκοπό την ανάπτυξη του αστικού πρασίνου και ως επιμορφωτικός χώρος, όπου θα πραγματοποιούνταν επισκέψεις από μαθητές και πολίτες[2][3].
Αποτελείται από το “Γυάλινο Κτιρίο”, το οποίο προοριζόταν για τη στέγαση και τη λειτουργία του κήπου και από το βοηθητικό κτίριο, όπου θα στεγαζόταν η μηχανική του υποστήριξη[2].
Πρότυπο για τον σχεδιασμό του ήταν ο Βοτανικός Κήπος της Κοπεγχάγης. Στον κήπο τοποθετήθηκαν εξωτικά φυτά που ραντίζονταν με επικίνδυνες τοξικές ουσίες[4], χωρίς να ληφθούν υπόψη οι κλιματολογικές διαφορές που επικρατούν μεταξύ Ελλάδας και Δανίας, ούτε το μεγάλο κόστος συντήρησης του έργου, με συνέπεια ο Βοτανικός Κήπος να λειτουργήσει για περίπου μισό χρόνο και έπειτα να εγκαταλειφθεί[2].
Στο βοηθητικό κτίριο στεγάσθηκαν πολιτιστικές δραστηριότητες επί Δημαρχίας Στέφανου Βλάχου (2003-2010)[1], όμως ο υπόλοιπος χώρος παρέμεινε αναξιοποίητος[2]. Σύντομα οι εγκαταστάσεις παραμελήθηκαν, ο χώρος απαξιώθηκε και υπέστη καταστροφές και βανδαλισμούς[3].
Τον Οκτώβρη του 2009, ομάδα πολιτών, προερχόμενη από τον χώρο της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης[3], προέβη στην κατάληψη του Κήπου, με στόχο την μετατροπή του σε ελεύθερο κοινωνικό χώρο.[3] Όπως αναφέρεται από τον D. Harvey, ένας Δημόσιος χώρος δεν είναι απαραίτητα κοινός, γίνεται όμως, όταν οι πολίτες δραστηριοποιηθούν σε αυτόν πολιτικά (Harvey, D. 2013). Η πρωτοβουλία πλαισιώθηκε γρήγορα με την ενεργή συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής.[3]
Δράσεις
ΕπεξεργασίαΗ διαχείριση ενός χώρου ως κοινού, αναδεικνύει νέες πρακτικές και αντιλήψεις για την επίλυση ενός χρόνιου προβλήματος (Bollier, D. 2016), και στην περίπτωση του Βοτανικού Κήπου Πετρούπολης ένας δημόσιος χώρος από αναξιοποίητος, διαμορφώθηκε σε έναν ενεργό, ελεύθερο κοινωνικό χώρο, χωρίς καμία κρατική ή ιδιωτική παρέμβαση. Με τη συμβολή των πολιτών, λειτουργεί ως "χώρος πολιτισμικής δημιουργίας, οικολογικών – κοινωνικών δράσεων ,ανοιχτός σε όλη την κοινωνία"[3], όπου στεγάζονται εργαστήρια που λειτουργούν με άξονα τον πολιτισμό και την παιδεία, και με αρχές τη συνεργασία, την αποδοχή της διαφορετικότητας, τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης διδάσκοντα – διδασκόμενου, και την αλληλεγγύη. Διοργανώνονται δράσεις δωρεάν για όλους και περιλαμβάνουν:
- Βιβλιοθήκη
- Μαθήματα μουσικής, χορού και ξένων γλωσσών
- Παιδικό εργαστήρι
- Θεατρική ομάδα
- Παντοπωλείο με προϊόντα κατευθείαν από παραγωγούς[3]
Τρόπος Λειτουργίας
ΕπεξεργασίαΣτην πρώτη συνέλευση των μελών, αποφασίσθηκε πως ο τρόπος λήψης αποφάσεων θα είναι αμεσοδημοκρατικός, και θα εφαρμόζεται μέσα από ανοιχτές συνελεύσεις, στο πλαίσιο της αυτοοργάνωσης, της αυτοδιαχείρισης και της συλλογικότητας.[3] Όπως αναφέρθηκε από την E. Ostrom, όσο μεγαλύτερο είναι το κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στα μέλη, τόσο πιθανότερο είναι ο κοινός χώρος να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα και η συλλογική διαχείρισή του να είναι αποτελεσματική (Αρβανιτίδης, Π. 2017). Ο Βοτανικός Κήπος έχει συμπληρώσει δέκα έτη συνεχούς λειτουργίας, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Η “Ομάδα Χώρου”, στην οποία η συμμετοχή είναι ανοιχτή για όλους, απαντά οργανωμένα στις απαιτήσεις που απορρέουν από την αυτοδιαχείριση του χώρου και εισηγείται με προτάσεις προς υλοποίηση στη Γενική Συνέλευση. Όπως διατυπώθηκε από τον D. Bollier, σπάνια τα μέλη της κοινότητας ενός κοινού χρησιμοποιούν ένα τυποποιημένο κανονιστικό εγχειρίδιο γνώσης, στο οποίο ανατρέχουν όποτε προκύπτει η ανάγκη για την διαχείριση μίας κατάστασης, αλλά μέσω της εμπειρίας και της ενασχόλησής τους με τον κοινό πόρο, και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των μελών, δημιουργούν έναν εξατομικευμένο τύπο γνώσης (Bollier, D. 2016).
Η λειτουργία του χώρου δεν χρηματοδοτείται από Κρατικούς και Δημόσιους Φορείς, αλλά στηρίζεται στην εθελοντική εργασία των πολιτών και στη συμβολική οικονομική τους ενίσχυση. Ως αστικό κοινό, αποτελεί έδαφος πειραματισμού και διέπεται από τις αρχές της συνεργασίας και της εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών. Η διαχείρισή του διαφοροποιείται από την κλασσική αγορά και διακυβέρνηση που καθιστά τον άνθρωπο υπόδουλο του προσωπικού κέρδους, αποτελώντας συγχρόνως έμπρακτη πρόταση για μελλοντική αλλαγή και βελτίωση, προς το κράτος και την κλασσική αγορά (Iaione, C. 2015).
Η Ανοιχτή Γενική Συνέλευση πραγματοποιείται κάθε Τρίτη στις 20.00.[3]
Ομάδα Γυάλινο
ΕπεξεργασίαΗ ομάδα “Γυάλινο”, είναι η ανοιχτή ομάδα αστικής καλλιέργειας της κατάληψης, και αξιοποιεί τον χώρο του γυάλινου θερμοκηπίου. Η ομάδα καλλιεργεί ντόπιες παραδοσιακές ποικιλίες φυτών, και έχει δημιουργήσει Τράπεζα σπόρων, η οποία εντάχθηκε στο δίκτυο “Το Πελίτι”, “ως απάντηση στην εμπορευματοποίηση της διατροφής και στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος”[3]. Στο πλαίσιο της επιδίωξης της διατροφικής ελευθερίας και της επανοικειοποίησης των δημόσιων χώρων, αλλά και της ενημέρωσης του κοινού για την εναλλακτική γεωργία και το εναλλακτικό εμπόριο, η ομάδα πραγματοποιεί πληθώρα δράσεων, από τις οποίες ενδεικτικά είναι οι εξής:
- Βιωματική μάθηση στο χωράφι
- Κομποστοποίηση
- Επιμορφωτικά-ενημερωτικά σεμινάρια για τα τρόφιμα
- Δωρεάν διανομή σπόρων και φυτωρίων στους πολίτες
- Ενημερωτικές εκδηλώσεις για περιβαλλοντικά ζητήματα[3]
Κοινωνικό έργο και δράσεις
ΕπεξεργασίαΣτον χώρο πραγματοποιούνται πρωτοβουλίες κοινωνικού χαρακτήρα, όπως η λειτουργία συλλογικής κουζίνας, η παραχώρηση χώρου σε πρόσφυγες και καλέσματα για συλλογή και διανομή τροφίμων, επιβεβαιώνοντας πως τα αστικά κοινά δρουν στην πόλη συμπληρωματικά με το κράτος και την αγορά, δίνοντας παράλληλα και το έναυσμα για την επανεξέταση των πρακτικών τους(Iaione, C. 2015). Επίσης λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις κοινωνικού, πολιτικού και περιβαλλοντικού περιεχομένου, οι οποίες συχνά αποτελούν τρόπο επικοινωνίας των πολιτών με την πολιτεία σε τοπικό αλλά και ευρύτερο επίπεδο, διεξάγονται ομιλίες, συζητήσεις, προβολές ντοκιμαντέρ, ταινιών και θεατρικές παραστάσεις.[3] Ενδεικτικά κάποιες εκδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί είναι οι εξής:
- Αντιφασιστικό Φεστιβάλ "10 χρόνια κατάληψη Βοτανικός Κήπος".
- Zackie Oh -No Justice No Peace- (Συζήτηση για την υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου & Drag Show).
- Τριήμερο Εκδηλώσεων για την Επανοικειοποίηση των Δημόσιων Χώρων.
- Βιβλιοπαρουσίαση: «ΚΟΙΝΑ, μια σύντομη εισαγωγή» του David Bollier.
- Ο Δήμαρχος της κοινότητας Marinaleda στον Βοτανικό Κήπο.
- ΟΙ πρόσφυγες στις γειτονιές μας - Κάλεσμα στην έκτακτη συνέλευση του Ελεύθερου Κοινωνικού Χώρου.[3]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Ιστορία βοτανικού κήπου | ΑΔΕΚ Πετρούπολης». 4 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Παλλήνης, Ενεργοί Πολίτες (4 Οκτωβρίου 2010). «Ενεργοί Πολίτες Παλλήνης: Βοτανικός κήπος Πετρούπολης - Στα χέρια της γειτονιάς». Ενεργοί Πολίτες Παλλήνης. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 «Κατάληψη Βοτανικός Κήπος Ε.Κ.Χ.». votanikoskipos.blogspot.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020.
- ↑ «ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ. Η διαφορετική κατάληψη». www.organiclife.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2020.
Πηγές
Επεξεργασία- Harvey, David (2013). Εξεγερμένες πόλεις Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης. Αθήνα.Εκδόσεις ΚΨΜ. σελ.146-148 ISBN 978-960-6750-73-1.
- Bollier, David (2016). ΚΟΙΝΑ. Μία σύντομη εισαγωγή. μτφρ. Γ. Θεοχάρης, Αθήνα: Angelus Novus. σελ. 35,41 ISBN 978-618-82665-3-7.
- Αρβανιτίδης, Π. (2017). "Τα κοινά ως θεσμός διαχείρισης των κοινών πόρων: η συμβολή της Έλινορ Όστρομ", 'Κείμενα Οικονομικής και Διεθνοπολιτικής Ανάλησης. Ανακτήθηκε στις 18.5.2020 από: https://ergopolis.econ.uth.gr/images/booklibrarydata/%CE%BA%CE%9F%CE%B9%CE%94%CE%91-2017-1.pdf
- Iaione, C. The city as a commons (personal communication, November 9, 2016) [Blog post]. [Φ. Γαϊτάνης, Α. Γαλανόπουλος. (2016, Δεκέμβριος). Η πόλη ως μέρος των Κοινών [Blog post]. Ανακτήθηκε στις 18.5.2020 από: http://afterhistory.blogspot.gr/2016/12/blog-post_31.html ].