Πετρούπολη Αττικής

προάστιο της Αθήνας

Η Πετρούπολη είναι πόλη και δήμος της Αττικής που υπάγεται διοικητικά στον Δυτικό Τομέα Αθηνών, αναπτυσσόμενος στις παρυφές του Ποικίλου Όρους. Τοποθετείται νότια της Αττικής Οδού, δυτικά της Λεωφόρου Κηφισού και της Λεωφόρου Θηβών και εξυπηρετείται από τις βασικές οδούς της 25ης Μαρτίου, Ανατολικής Ρωμυλίας και Περικλέους. Συνορεύει με το Ίλιον και το Περιστέρι, ενώ πίσω από το Ποικίλο Όρος (449μέτρα) βρίσκονται τα Άνω Λιόσια και το Θριάσιο Πεδίο. Ο πληθυσμός της, το 2021 υπολογίστηκε σε 60.146 άτομα και η έκτασή της σε 6,597 τ.χμ., με πυκνότητα της τάξεως των 8.940 κατοίκων ανά τ.χμ.

Πετρούπολη
Έμβλημα Δήμου Πετρούπολης.png
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Πετρούπολη
38°2′0″N 23°41′0″E
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΠεριφέρεια Αττικής
ΔήμοςΠετρούπολης
(επίσημη ιστοσελίδα: petroupoli.gov.gr)
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Πετρουπόλεως
 • ΔήμαρχοςΣτέφανος-Γαβριήλ Βλάχος
Έκταση7,543 km²
Πληθυσμός58.979 (2011)
Ταχ. κωδ.13231
Τηλ. κωδ.21050
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Όπως αναφέρεται στoν ιστότοπο του Δήμου Πετρούπολης, υπάρχουν δύο θεωρίες για την ετυμολογία της ονομασίας της. Σύμφωνα με την πρώτη η πόλη έχει πάρει το όνομά της από την πέτρα («πόλη της πέτρας») καθώς το υπέδαφος είναι πετρώδες και στο παρελθόν λειτουργούσαν στην περιοχή αρκετά λατομεία (νταμάρια). Η επικρατέστερη, όμως, θεωρία είναι ότι ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Πέτρου Α. Γιάνναρου, ιδρυτή της αθηναϊκής εφημερίδας Εσπερινή. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, όταν εκδότης του εντύπου είχε αναλάβει ο γιος του, Αλέξανδρος Γιάνναρος, μέσω της εφημερίδας δίνονταν κουπόνια για την απόκτηση οικοπέδων στην περιοχή που είναι σήμερα η κεντρική και η άνω Πετρούπολη.[1]

Στις 20 Μαΐου 1934, πραγματοποιούνται τα εγκαίνια της πόλης και η χάραξη του σχεδίου της. Το αρχικό σχέδιο της πόλης περιλάμβανε 166 οικοδομικά τετράγωνα. Τρεις μήνες αργότερα επεκτάθηκε σε 206. Σύμφωνα μ’ αυτό όλοι οι δρόμοι οδηγούσαν στη στρογγυλή πλατεία μέσω δυο αρτηριών: της κεντρικής λεωφόρου 25ης Μαρτίου και της οδού 28ης Οκτωβρίου.

Το 1972 η Πετρούπολη γίνεται Δήμος. Αποτελείται από 4 συνοικίες και δέκα γειτονιές, που η καθεμιά έχει τη δική της ταυτότητα.

Άποψη της Πετρούπολης από το Ποικίλο όρος

ΓεωγραφίαΕπεξεργασία

 
Οδός Ανατολικής Ρωμυλίας

Παλαιότερα η Πετρούπολη αποτελείτο από δασικές, αγροτικές και κτηνοτροφικές εκτάσεις. Η αστική εξέλιξη της περιοχής αντικατέστησε τις αγροτοκτηνοτροφικές εκτάσεις τις αρχές της δεκαετίας του 1950 και συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ξεκινάει από τα 114 μέτρα υψόμετρο και τα τελευταία σπίτια είναι περίπου στα 215-225 μέτρα. Σήμερα το ανατολικό και κεντρικό κομμάτι του δήμου είναι πιο αστικοποιημένο. Το βραχώδες τοπίο του Ποικίλου όρους με λίγους θάμνους και χαμηλά δέντρα βρίσκεται στα δυτικά και στα βόρεια. Η εξόρυξη ήταν συνηθισμένη στο δυτικό τμήμα από τη δεκαετία του 1960 μέχρι μερικές δεκαετίες αργότερα. Ένα από τα εγκαταλελειμμένα ορυχεία που βρίσκεται περίπου 1 χμ. βορειοδυτικά μετατράπηκε σε πάρκο, και μερικά ακόμα έγιναν αθλητικές εγκαταστάσεις. Το Φεστιβάλ Πέτρας πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο παλιό λατομείο «Αίμος»(260μέτρα), που μετατράπηκε στο Θέατρο Πέτρας στις αρχές της δεκαετίας του '80. Το βουνό (Ποικίλο όρος (442 μέτρα) ή Ζαχαρίτσα βρίσκεται κατά μήκος όλου του δήμου στη βορειοδυτική πλευρά του και η κορυφή του βρίσκεται βόρεια, όπου κάθε χρόνο πραγματοποιείται ο δημοφιλής αγώνα Poikilo Rocky Mountain. Οι κεντρικοί δρόμοι του δήμου έχουν κατεύθυνση από τα νοτιοδυτικά στα βορειοανατολικά και από τα νοτιοανατολικά στα βορειοδυτικά. Συνορεύει με το Δήμο Ιλίου, Δήμο Περιστερίου, Δήμο Αγίων Αναργύρων-Καματερού και με τον Δήμο Φυλής (πίσω από το Ποικίλο).

Άλλες πληροφορίεςΕπεξεργασία

 
Στην Οδό 25ης Μαρτίου αναπτύσσεται η τοπική αγορά

Η Πετρούπολη σήμερα έχει 18 νηπιαγωγεία, 11 δημοτικά, 6 γυμνάσια, 5 λύκεια, 1 Επαγγελματικό Λύκειο (ΕΠΑ.Λ., πρώην Τ.Ε.Ε.), υποκαταστήματα τραπεζών και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, ένα αστυνομικό τμήμα, ένα ταχυδρομείο, 7 μεγάλα supermarket, εμπορικά καταστήματα, καφετέριες, μπαρ, εστιατόρια και νυχτερινά μαγαζιά. Χάρη σ' αυτά, η Πετρούπολη είναι από τους αγαπημένους νυχτερινούς προορισμούς των γύρω περιοχών και τα βράδια σφύζει από ζωή. Επίσης έχει πλατείες, περιοχές άθλησης και πάρκα. Στην πόλη υπάρχουν δεκάδες εθνοτοπικοί, πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι που πολύ συχνά είναι φορείς εκδηλώσεων στην πόλη. Μερικοί από αυτούς είναι οι Σύλλογοι Ποντίων, Κρητών, Ρουμελιωτών, Ηπειρωτών, Πελοποννησίων, ο Άρης Πετρούπολης, η Αναγέννηση, ο Κεραυνός, η Ειρήνη, η Ολυμπιάδα, ο σκακιστικός όμιλος Δίας κ.α.

Από τον Αναπτυξιακό Σύνδεσμο Δυτικής Αθήνας (Α.Σ.Δ.Α.) έχει ανακοινωθεί πως ο Δήμος Πετρούπολης είναι ο πιο ανεπτυγμένος δήμος της δυτικής Αθήνας. Ωστόσο στην Πετρούπολη υπάρχουν αρκετά προβλήματα, όπως η έλλειψη πρασίνου και ελεύθερων χώρων εντός της πόλης, το κυκλοφοριακό, η σχετικά μικρή απόσταση από τη χωματερή των Άνω Λιοσίων κ.ά. Τα υπέρ του Δήμου είναι η άριστη ρυμοτομία του (από τις καλύτερες της Αθήνας) και η μικρή του απόσταση από το Ποικίλο Όρος, που είναι ανάσα για την περιοχή. Επιπλέον οι χωματόδρομοι και τα μονοπάτια που το διασχίζουν σχηματίζουν ένα εκτεταμένο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών.

 
Στον Δήμο Πετρούπολης, στην κεντρική πλατεία, μεταφυτεύτηκε μια ελιά 400 ετών.
 
Θέα προς το χιονοπασπαλισμένο Ποικίλο Όρος της Πετρούπολης και το Θέατρο Πέτρας

Θέατρο ΠέτραςΕπεξεργασία

Το 1983 με πρόταση του Μίνωα Βολανάκη και με την ένθερμη αποδοχή του Δημάρχου Νίκου Παξιμαδά χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το παλιό νταμάρι «Αίμος» της Πετρούπολης για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ο Βολανάκης είδε στους παραγνωρισμένους χώρους των τότε λατομείων, μια αδρή και καθαρή αισθητική ποιότητα: την πρωτογενή ευγένεια της Πέτρας. Έτσι αρχίζει μια ιστορία σ’ ένα χώρο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Το Θέατρο Πέτρας φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι το Διεθνές Φεστιβάλ Πέτρας στα πλαίσια του οποίου διοργανώνονται συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις κ.α. δρώμενα.

Δήμος ΠετρούποληςΕπεξεργασία

Ο δήμος Πετρούπολης βρίσκεται στην Περιφερειακή ενότητα Δυτικού Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής. Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο.

Κοινοτάρχες, δήμαρχοι και εκλογέςΕπεξεργασία

Πρόεδροι της Κοινότητας Πετρούπολης υπηρέτησαν οι: Νικόλαος Μπικές (1946-48), Παντελής Ζαφείρης (1949), Παύλος Ρηγάτος (1950), Ιωάννης Αυγουστάκης (1951-53), Χριστόφορος Καλογερόπουλος (1954), Δημ. Φελεκέας (1954), Δημ. Οικονομόπουλος (1957-59), Παντελής Ζαφείρης (1959-62), Κωνσταντίνος Φιλίππου (1962-64),Νίκος Παξιμαδάς (1964-67), Ιωάννης Κοντοπίδης (διορισμένος, 1967) και Κώστας Κεφάλας (διορισμένος, 1967-71), Μ. Μπάκα (2015-22).[2] Πρώτος δήμαρχος διορίστηκε το 1972 ο Γεώργιος Στρατογιαννάκος και στη συνέχεια δήμαρχος υπηρεσιακά ανέλαβε ο Βασ. Ξενικάκης (1974-75).

Στην Πετρούπολη υπήρχε μεγάλη παράδοση στην εκλογή κοινοταρχών και δημάρχων προερχόμενων από το ΚΚΕ. Για πολλά χρόνια κοινοτάρχης (1964–67 και δήμαρχος (1975-94) της πόλης εκλεγόταν ο Νικόλαος Παξιμαδάς, υποστηριζόμενος από το Κ.Κ.Ε. Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική και τη δημόσια ζωή της πόλης, ένας άλλος υποψήφιος υποστηριζόμενος από το Κ.Κ.Ε., ο Γιώργος Γιώγος, έγινε ο δήμαρχος της πόλης για 7 χρόνια (μεταξύ 1995 και 2002). Το 2003 ανέλαβε τη διοίκηση του δήμου ο Στέφανος Βλάχος, υποστηριζόμενος από τον Συνασπισμό και το ΠΑ.ΣΟ.Κ., και επανεκλέχθηκε και στις δημοτικές εκλογές του 2006. Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 5.1.Β αυτού. Στις δημοτικές εκλογές του 2010 στην Πετρούπολη εξελέγη η Λαϊκή Συσπείρωση (ΚΚΕ) και δήμαρχος ο Θωμάς Κοτσαμπάς στο τιμόνι της δημοτικής αρχής με ποσοστό 55% έναντι 45% που έλαβε ο υποστηριζόμενος υποψήφιος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και του Συνασπισμού. Στις εκλογές του Μαΐου του 2014 νέος δήμαρχος εξελέγη και πάλι υποψήφιος με τη Λαϊκή Συσπείρωση, ένας απ' τους νεαρότερους της Ελλάδας, ο Βαγγέλης Σίμος με ποσοστό 53% έναντι του ανεξάρτητου υποψηφίου Δημήτρη Ταλιούρα όπου συγκέντρωσε το 47% των ψήφων. Τον Μάιο του 2019 εξελέγη δήμαρχος για τρίτη φορά ο Στέφανος-Γαβριήλ Βλάχος, ο οποίος συγκέντρωσε ως ανεξάρτητος υποψήφιος (ΑΔΕΚ) το 50,99% των ψήφων, έναντι του 49,01% που έλαβε ο υποστηριζόμενος υποψήφιος της Λαϊκής Συσπείρωσης Βαγγέλης Σίμος.

Πληθυσμιακή εξέλιξηΕπεξεργασία

Έτος Πληθυσμός Διαφορά Πυκνότητα
1951 1.612 -
1961 8.520 6.908 / 428,54%
1971 18.634 10.114 / 118,71%
1981 27.902 9.268 / 49,74% 3.986 /χμ²
1991 38.278 10.376 / 27,19% 5.468,29 /χμ²
2001 48.327 10.049 / 26,25% 6.903,86 /χμ²

Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου και της Δ.Ε.Η., ο πραγματικός πληθυσμός το 1991 εκτιμάτο στους 47 χιλιάδες και το 2001 στους 65 χιλιάδες κατοίκους.

ΕικόνεςΕπεξεργασία

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία

  1. «Δήμος». petroupoli.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2022. 
  2. Βύρων Πολύδωρας, "Η Μείζων Αθήνα", Καστανιώτης 2002, σελ. 575.

ΒιβλιογραφίαΕπεξεργασία

  • Ανδρέας Α. Μηλιώνης, Η πόλη της πέτρας (έκδοση του Δήμου Πετρούπολης, Μάρτιος 2005). Τμήμα του βιβλίου δημοσιεύεται στον ιστοχώρο του Δήμου Πετρούπολης (ενότητα Ιστορικά Στοιχεία).

Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία