Βουαντίσουαφ Σπίλμαν

Πολωνός πιανίστας, συνθέτης και επιζών του Ολοκαυτώματος

Ο Βουαντίσουαφ Σπίλμαν (πολωνικά: Władysław Szpilman‎) (5 Δεκεμβρίου 1911 - 6 Ιουλίου 2000) ήταν Πολωνός πιανίστας και συνθέτης κλασικής μουσικής, εβραϊκής καταγωγής. Ο Σπίλμαν είναι ευρέως γνωστός ως το κεντρικό πρόσωπο στην ταινία του 2002 του Ρόμαν Πολάνσκι, Ο Πιανίστας, η οποία βασίστηκε στην αυτοβιογραφική αφήγηση του Σπίλμαν για το πώς επέζησε από τη γερμανική κατοχή της Βαρσοβίας και το Ολοκαύτωμα.

Βουαντίσουαφ Σπίλμαν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Władysław Szpilman (Πολωνικά)
Γέννηση5  Δεκεμβρίου 1911[1][2][3]
Σοσνόβιετς[4][5]
Θάνατος6  Ιουλίου 2000[1][3][6]
Βαρσοβία[7][5]
Τόπος ταφήςΣτρατιωτικό Κοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία
Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
Πολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[8][9]
ΣπουδέςΜουσικό Πανεπιστήμιο «Φρεντερίκ Σοπέν»[10]
Ακαδημία τεχνών του Βερολίνου (1931–1933)[11][12]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπιανίστας
συνθέτης
συγγραφέας
τραγουδοποιός
Αξιοσημείωτο έργοŚmierć Miasta
The Pianist
Περίοδος ακμής1930
Οικογένεια
ΣύζυγοςΧαλίνα Σπίλμαν
ΤέκναΆντζεϊ Σπίλμαν
Κσίστοφ Σπίλμαν
ΣυγγενείςΓιούζεφ Γκζετσναρόφσκι (πεθερός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔιοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎
Χρυσός Σταυρός της Αξίας[13]
Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[14]
Ιστότοπος
www.szpilman.net
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σπίλμαν σπούδασε πιάνο σε μουσικές ακαδημίες στο Βερολίνο και τη Βαρσοβία. Έγινε δημοφιλής ερμηνευτής στο Πολωνικό Ραδιόφωνο και σε συναυλίες. Περιορισμένος στο Γκέτο της Βαρσοβίας μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία, ο Σπίλμαν πέρασε δύο χρόνια κρυμμένος. Προς το τέλος της απόκρυψής του, τον βοήθησε ο Βιλμ Χόζενφελτ, ένας Γερμανός αξιωματικός που μισούσε τις ναζιστικές πολιτικές. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Σπίλμαν συνέχισε την καριέρα του στο Πολωνικό Ραδιόφωνο.

Ο Σπίλμαν ήταν επίσης ένας παραγωγικός συνθέτης, καθώς έγραψε εκατοντάδες τραγούδια και πολλά ορχηστρικά κομμάτια.

Καριέρα ως πιανίστας Επεξεργασία

Ο Σπίλμαν ξεκίνησε τις σπουδές του στο πιάνο στη Μουσική Ακαδημία «Φρεντερίκ Σοπέν» στη Βαρσοβία της Πολωνίας, όπου σπούδασε πιάνο με τους Αλεξάντερ Μιχαουόφσκι και Γιούζεφ Σμιντόβιτς, μαθητές πρώτης και δεύτερης γενιάς του Φραντς Λιστ. Το 1931, ήταν φοιτητής της διάσημης Ακαδημίας Τεχνών στο Βερολίνο της Γερμανίας, όπου σπούδασε με τους Άρτουρ Σνάμπελ, Φραντς Σρέκερ και Λεονίντ Κρόιτσερ.[15][16] Αφού ο Αδόλφος Χίτλερ διορίστηκε Καγκελάριος της Γερμανίας το 1933, ο Σπίλμαν επέστρεψε στη Βαρσοβία, όπου γρήγορα έγινε διάσημος πιανίστας και συνθέτης τόσο της κλασικής όσο και της λαϊκής μουσικής. Ήταν κυρίως σολίστ, όπως επίσης συνόδευε σε μουσική δωματίου καταξιωμένους βιολιστές, όπως οι Ρόμαν Τότενμπεργκ, Ίντα Χέντελ και Χένρικ Σέρινγκ. Το 1934 περιόδευσε στην Πολωνία με τον Αμερικανό βιολιστή Μπρονίσλαβ Γκίμπελ.

Στις 5 Απριλίου 1935, ο Σπίλμαν εντάχθηκε στο Πολωνικό Ραδιόφωνο, όπου εργάστηκε ως πιανίστας ερμηνεύοντας κλασική και τζαζ μουσική. Οι συνθέσεις του εκείνη την εποχή περιλάμβαναν ορχηστρικά έργα, κομμάτια για πιάνο, καθώς και μουσική για ταινίες, καθώς και περίπου 50 τραγούδια, πολλά από τα οποία έγιναν αρκετά δημοφιλή στην Πολωνία. Την εποχή της γερμανικής εισβολής στην Πολωνία, το Σεπτέμβριο του 1939, ήταν διασημότητα και διακεκριμένος σολίστ στο Πολωνικό Ραδιόφωνο, το οποίο βομβαρδίστηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1939, λίγο μετά τη μετάδοση του τελευταίου ρεσιτάλ Σοπέν που έπαιξε ο Σπίλμαν. Οι Ναζί κατακτητές ίδρυσαν το Γενικό Κυβερνείο και δημιούργησαν γκέτο σε πολλές πολωνικές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Βαρσοβίας. Ο Σπίλμαν και η οικογένειά του δεν χρειαζόταν ακόμη να βρουν νέα κατοικία, καθώς το διαμέρισμά τους ήταν ήδη στην περιοχή του γκέτο.[17]

Επιβίωση κατά το Ολοκαύτωμα Επεξεργασία

Θάνατος και αφιερώματα Επεξεργασία

Ο Σπίλμαν πέθανε από φυσικά αίτια στη Βαρσοβία στις 6 Ιουλίου 2000, σε ηλικία 88 ετών.[18] Ενταφιάστηκε στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Ποβόνσκι. Στις 25 Σεπτεμβρίου 2011, το Studio 1 του Πολωνικού Ραδιοφώνου μετονομάστηκε σε Βουαντίσουαφ Σπίλμαν.[19] Στις 4 Δεκεμβρίου 2011, μια αναμνηστική πλακέτα για τον Σπίλμαν, χαραγμένη στα πολωνικά και στα αγγλικά, παρουσιάστηκε στη Λεωφόρο Ανεξαρτησίας (Niepodległości) 223 στη Βαρσοβία, παρουσία της συζύγου του, Χαλίνα Σπίλμαν και του γιου του, Άντζεϊ, και της κόρης του Βιλμ Χόζενφελτ, Γιορίντε Κρέιτσι-Χόζενφελτ.[20][21] Την επόμενη μέρα, ακριβώς την εκατονταετηρίδα από τη γέννηση του Σπίλμαν, ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Μπρονίσουαφ Κομορόφσκι, συνάντησε τη χήρα και τον γιο του Σπίλμαν και την Κρέιτσι-Χόζενφελτ.[22]

Ο Γιούρι Κέιν, ένας Αμερικανός πιανίστας και συνθέτης της κλασικής και τζαζ, δημιούργησε τις δικές του ερμηνείες των έργων του Σπίλμαν σε διάφορα είδη. Το CD της συναυλίας του Κέιν κυκλοφόρησε στις 24 Φεβρουαρίου 2014.[23]

Επιλεγμένα δημοσιευμένα έργα Επεξεργασία

  • Βουαντίσουαφ Σπίλμαν: Suite. The Life of the Machines for Piano (1933). Boosey & Hawkes Βερολίνο/Νέα Υόρκη 2004 (ISBN 3-7931-3077-0)
  • Βουαντίσουαφ Σπίλμαν: Concertino, Piano and Orchestra, Piano parts, Schott Mainz 2004 (ISBN 3-7931-3086-X)
  • Βουαντίσουαφ Σπίλμαν: Concertino, Piano and Orchestra, Partitur Schott Mainz 2004 (ISBN 3-7931-3079-7)
  • My memories of you. 16 selected songs by The Pianist Władysław Szpilman Boosey & Hawkes Βερολίνο/Νέα Υόρκη 2003 (ISBN 3-7931-3085-1)

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13761701j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6640rr1. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 psb.33833.1.
  6. (Αγγλικά) Find A Grave. 10063285. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13761701j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. CONOR.SI. 9979235.
  10. (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0844262. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2013.
  11. (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0844262. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2013.
  12. www.szpilman.net/framemain.html. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2013.
  13. Ανακτήθηκε στις 1  Ιανουαρίου 2022.
  14. Ανακτήθηκε στις 15  Μαρτίου 2023.
  15. «Wladyslaw Szpilman». boosey.com. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  16. «The Pianist – Wladyslaw Szpilman – Homepage». Andrzej Szpilman.net. 2005. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. 
  17. Wladyslaw Szpilman, The Pianist p. 59, Orion Books, 1999, Smierc miasta Warsaw, 1946
  18. «'The Pianist' hero Władyslaw Szpilman died 18 years ago this week». thefirstnews.com. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2019. 
  19. «Polish Radio – Studio 1 named after Pianist Szpilman». Polskie Radio dla Zagranicy. 
  20. «Tablica przypomni ocalenie Szpilmana». tvp.info. 4 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2012. 
  21. Szpilman, Wladyslaw Archived from HighBeam.com accessed 11 September 2019
  22. «Poland celebrates The Pianist's 100th birthday». Radio Poland: The News. 2011-12-05. http://www.thenews.pl/1/11/Artykul/59660,Poland-celebrates-The-Pianists-100th-birthday-. Ανακτήθηκε στις 2015-07-29. 
  23. «Uri Caine Plays Szpilman – "the Polish Gershwin"». Culture.pl. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία