Οι βραδύποδες είναι θηλαστικά της υποτάξης των Φυλλοφάγων[1] που αποτελείται από τις οικογένειες των Βραδυποδιδών (Bradypodidae) και Μεγαλονυχίδων (Megalonychidae). Ζουν στις τροπικές ζώνες της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής.

Βραδύπους
Τριδάκτυλος βραδύπους με καφέ λαιμό (Bradypus variegatus) στον Παναμά
Τριδάκτυλος βραδύπους με καφέ λαιμό
(Bradypus variegatus) στον Παναμά
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Ανθυφομοταξία: Ευθήρια (Eutheria)
Υπερτάξη: Ξέναρθρα (Xenarthra)
Τάξη: Βραδυποδόμορφα (Pilosa)
Υποτάξη: Φυλλοφάγα (Folivora)
Delsuc, Catzeflis, Stanhope, and Douzery, 2001[1]
Οικογένειες

Βραδυποδίδες (Bradypodidae)
Μεγαλονυχίδες (Megalonychidae)
Megatheriidae
Mylodontidae
Nothrotheriidae

Περιγραφή

Επεξεργασία

Οι βραδύποδες φτάνουν σε ύψος τα 50-75 εκ., έχουν πολύ κοντή ή και καθόλου ουρά και άκρα μακριά με μεγάλα νύχια ζυγίζουν από 4 έως 7 κιλά. Το κεφάλι τους είναι μικρό και στρογγυλωπό, με κοντό ρύγχος και τρίχωμα. Ο λαιμός του είναι εξαιρετικά εύκαμπτος: Μπορούν να τον γυρίσουν μέχρι και 270°, χωρίς να κουνήσουν το υπόλοιπο σώμα. Τρέφονται αποκλειστικά με φύλλα και ζουν μοναχικά, κρυμμένοι στα δάση της Ονδούρας, της Παραγουάης και της Βόρειας Αργεντινής. Περνούν τον περισσότερο χρόνο γαντζωμένοι στα κλαδιά των δένδρων των τροπικών δασών και μετακινούνται από το ένα κλαδί στο άλλο με την ράχη προς τα κάτω. Το σώμα τους καλύπτεται από τρίχωμα, το οποίο φαίνεται πρασινωπό, καθώς φιλοξενεί μικρά φύκη, και η θερμοκρασία του κυμαίνεται από τους 20 έως τους 32 βαθμούς, ανάλογα με την εξωτερική. Οι βραδύποδες θεωρούνται σύμβολο της οκνηρίας, καθώς κινούνται πολύ αργά. Υπάρχουν δύο γένη τα Bradypus και Choloepus. Τα πιο κοινά είδη είναι ο τριδάκτυλος βραδύπους (Bradypus tridaktylus) ή άι-άι, λόγω της φωνής του, και ο διδάκτυλος βραδύπους (Choloepus didaktylus), που είναι γνωστός ως ουνάου.

Διατροφή

Επεξεργασία

Οι βραδύποδες είναι παμφάγα ζώα. Ωστόσο, επειδή περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στα δένδρα, τους αρέσει να τρώνε κυρίως κλαριά, λουλούδια και φύλλωματα. Ορισμένα είδη τρέφονται και με μικρότερα έντομα και ζώα. Έχουν πολύ γερά στομάχια ώστε να μπορούν να μεταβολίζουν τα πολλά χημικά στοιχεία που περιέχουν τα φύλλωματα με τα οποία τρέφονται. Ο μεταβολισμός ενός φυλλώδους γεύματος μπορεί να διαρκέσει έως και μία εβδομάδα, ενώ το στομάχι τους είναι συνεχώς γεμάτο και αποτελεί το 30% του βάρους τους.

Μορφολογία- Συμπεριφορά

Επεξεργασία

Οι βραδύποδες έχουν μακριά πόδια, κοντόχοντρες ουρές και στρογγυλά κεφάλια με δυσδιάκριτα αυτιά. Προσανατολίζονται κυρίως με την αφή, διότι οι άλλες αισθήσεις τους, η ακοή και η όραση δεν είναι το ίδιο οξείες. Τα άκρα τους είναι φτιαγμένα για να τους βοηθούν να σκαρφαλώνουν και να γατζώνονται στα κλαριά των δένδρων και όχι για να κρατούν σταθερά τα σώματα τους στο έδαφος.

Έτσι οι βραδύποδες διακινδυνεύουν την ζωή τους κάθε φορά που κατεβαίνουν στο έδαφος (περίπου ανά διαστήματα έξι ημερών) για να ουρήσουν και να αφοδεύσουν. Η θερμοκρασία του σώματος τους, κυμαίνεται από 25 μέχρι 35 βαθμούς Κελσίου, ενώ μπορεί να φτάσει και τους 20 (θερμοκρασία κατά την οποία γίνονται ληθαργικοί). Η αδυναμία του οργανισμού τους να προσαρμόσει την θερμοκρασία του, τους καθιστά ιδιαίτερα ευαίσθητους στις απότομες αλλαγές καιρού. Ωστόσο χάρη στην παχιά επιδερμίδα τους, μπορούν να αντέξουν τέτοιες καιρικές αλλαγές. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι καλοί κολυμβητές και μπορούν να επιβιώσουν ευκολότερα σε λίμνες και ποτάμια. Επίσης είναι κυρίως νυκτόβια, μοναχικά ζώα και συχνά επιτίθενται σε ζώα όμοια και ίδιου φύλου με αυτά.

Ταξινόμηση - Παλαιοντολογία

Επεξεργασία

Αρχικά υποστηρίζονταν ότι όλα τα είδη βραδύποδων ανήκαν στην ίδια οικογένειά, αυτή των Βραδύποδων, ωστόσο αργότερα βρέθηκε ότι οι διδάχτυλοι βραδύποδες ανήκαν σε μια άλλη οικογένεια, αυτή των Μεγαλονυχίδων. Σε αυτή την οικογένεια ήταν και οι εξαφανισμένοι συγγενείς των βραδύποδων, οι «βραδύποδες εδάφους»,οι οποίοι ήταν διασκορπισμένοι στην Αλάσκα, στην βόρεια Αμερική και στο νότιο Καναδά. Οι «βραδύποδες εδάφους» διέφεραν στο μέγεθος τους. Ακόμη και εάν στην πλειονότητα τους ήταν μικρόσωμοι, υπήρχαν ορισμένοι αρκετά ψηλοί, όπως οι σημερινές καμηλοπαρδάλεις ενώ είχε καταγραφεί και η ύπαρξη ενός «τεράστιου» βραδύποδα εδάφους του Megatherium americanum, ο οποίος είχε το μέγεθος ενός ελέφαντα. Όλοι αυτοί εξαφανίστηκαν στα τέλη της Εποχής των Παγετώνων.

Οι χλωμοί και οι καστανόλαιμοι τρίποδες βραδύποδες ζευγαρώνουν εποχιακά, ενώ οι τρίποδες βραδύποδες αναπαράγονται οποιαδήποτε εποχή του έτους.[2][3][4] Η αναπαραγωγή των νάνων τριποδαρούχων βραδύποδων είναι προς το παρόν άγνωστη. Οι γέννες προέρχονται από ένα μόνο νεογέννητο, μετά από έξι μήνες κύησης στα τρίδυμα και 12 μήνες στα δίδυμα. Τα νεογέννητα παραμένουν με τη μητέρα τους για περίπου πέντε μήνες.[5] Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι νεαροί βραδύποδες σκοτώνονται έμμεσα από πτώσεις, επειδή οι μητέρες δεν είναι πρόθυμες να εγκαταλείψουν την ασφάλεια των δέντρων για να ανακτήσουν τα μικρά τους.[6] Συνήθως τα θηλυκά γεννούν ένα μοσχαράκι ανά έτος, αλλά μερικές φορές το χαμηλό επίπεδο κινητικότητας των βραδύποδων εμποδίζει τα θηλυκά να βρουν αρσενικά για περισσότερο από ένα έτος. Οι βραδύποδες δεν είναι ιδιαίτερα σεξουαλικά διμορφικοί και αρκετοί ζωολογικοί κήποι έχουν λάβει βραδύποδες με λάθος φύλο.

Η μέση διάρκεια ζωής των δίποδων βραδύποδων στη φύση είναι προς το παρόν άγνωστη λόγω της έλλειψης πλήρους κλίμακας μελετών στο φυσικό περιβάλλον.[7] Η μέση διάρκεια ζωής στην ανθρώπινη φροντίδα είναι περίπου 16 χρόνια, ενώ ένα άτομο στο Smithsonian Institution έφτασε την ηλικία των 49 ετών πριν πεθάνει.[8]

Ανθρώπινες σχέσεις

Επεξεργασία

Οι περισσότεροι αναφερόμενοι θάνατοι βραδύποδων στην Κόστα Ρίκα οφείλονται σε επαφή με ηλεκτροφόρα καλώδια και λαθροθήρες. Τα νύχια τους είναι επίσης ένας άλλος, απροσδόκητος αποτρεπτικός παράγοντας για τους ανθρώπινους κυνηγούς- όταν κρέμονται ανάποδα σε ένα δέντρο, συγκρατούνται από τα ίδια τα νύχια και συχνά δεν πέφτουν, ακόμη και αν πυροβοληθούν από κάτω.

Οι βραδύποδες είναι θύματα του εμπορίου ζώων συντροφιάς, όπου πωλούνται ως κατοικίδια ζώα. Ωστόσο, τείνουν να γίνονται πολύ κακά κατοικίδια ζώα, επειδή έχουν τόσο εξειδικευμένη οικολογία.[9]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Delsuc, Frédéric; Catzeflis, François M.; Stanhope, Michael J.; Douzery, Emmanuel J. P. (2001-08-07). «The evolution of armadillos, anteaters and sloths depicted by nuclear and mitochondrial phylogenies: implications for the status of the enigmatic fossil Eurotamandua» (στα αγγλικά). Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences 268 (1476): 1605–1615. doi:10.1098/rspb.2001.1702. ISSN 0962-8452. PMID 11487408. PMC 1088784. http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/268/1476/1605. 
  2. «Bradypus torquatus maned three-toed sloth». animaldiversity.org. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  3. «When Are Sloths Most Active?». animalhype.com. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  4. «Sloth». www.animalspot.net. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  5. «The Sloth: Nature's Deliberate Dreamer». cleverrabbits.com. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  6. «Social behavior between mothers × young of sloths Bradypus variegatus SCHINZ, 1825 (Xenarthra: Bradypodidae)». www.scielo.br. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  7. «Project Overview: Community-Based Conservation». slothconservation.org. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  8. «Two-toed sloth». nationalzoo.si.edu. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 
  9. «Hottest-Selling Animal in Colombia's Illegal Pet Trade: Sloths». abcnews.go.com. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία