Γεωγραφία της Σαουδικής Αραβίας

γεωγραφία χώρας

Η Σαουδική Αραβία βρίσκεται στη Νοτιοδυτική Ασία και είναι μία από τις μεγαλύτερες χώρες της περιοχής. Η Σαουδική Αραβία βρέχεται από τον Περσικό Κόλπο και την Ερυθρά Θάλασσα. Η χώρα συνορεύει με το Κατάρ, την Υεμένη, τα ΗΑΕ, το Κουβέιτ, το Ιράκ, το Ομάν και την Ιορδανία. Η Σαουδική Αραβία, λόγω της τοποθεσίας της, είναι πλούσια σε πετρελαϊκούς πόρους, τους οποίους εξάγει μέσω της διώρυγας του Σουέζ και του Περσικού Κόλπου. Το Βασίλειο καταλαμβάνει το 80% ολόκληρης της αραβικής χερσονήσου. Τα ακριβή σύνορα της Σαουδικής Αραβίας με την Υεμένη και το Ομάν δεν έχουν καθοριστεί επίσημα, εμποδίζοντας την ακριβή καταμέτρηση της έκτασης της χώρας. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Βασιλείου δίνει μια εκτίμηση για 2.217.949 τ.χλμ έκτασης. Διεθνείς εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια έκταση ανάμεσα στα 2.149.690 τ.χλμ. με 2.240.000 τ.χλμ. Λιγότερο από το 1% των εκτάσεων είναι κατάλληλες για καλλιέργεια, ακόμη και εκείνες που βρίσκονται κοντά στις μεγάλες πόλεις των ανατολικών και δυτικών παράκτιων περιοχών ή κοντά σε οάσεις. Το υπόλοιπο βασίλειο καταλαμβάνεται από ερήμους, ενώ στα δυτικά υπάρχουν και αρκετοί πρόποδες και βουνά μεσαίου ύψους.

Δορυφορική φωτογραφία της Αραβικής Χερσονήσου

Σύνορα Επεξεργασία

Η Σαουδική Αραβία συνορεύει με επτά χώρες και βρέχεται από τρεις θάλασσες. Στα δυτικά, ο Κόλπος της Άκαμπα και η Ερυθρά Θάλασσα σχηματίζουν μια ακτογραμμή μήκους 1.800 χλμ. Τα σύνορα εκτείνονται προς τα νότια μέχρι την Υεμένη και στη συνέχεια στρέφονται βορειοανατολικά προς την πόλη του Νατζράν. Αυτά τα σύνορα καθορίστηκαν το και είναι ένα από τα λίγα σαφώς καθορισμένα σύνορα της Σαουδικής Αραβίας. Η ακαθόριστη περιοχή έγινε πρόβλημα τη δεκαετία του 1990. Όταν ανακαλύφθηκε πετρέλαιο σε αυτήν την περιοχή (που δεν είχε οριοθετηθεί σαφώς) εκείνη την εποχή, το 1992 η Σαουδική Αραβία εμπόδισε τις δυτικές εταιρείες να εξάγουν πετρέλαιο για λογαριασμό της Υεμένης. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους, οι αντιπροσωπείες της Σαουδικής Αραβίας και της Υεμένης συναντήθηκαν στη Γενεύη για την επίλυση των προβλημάτων στα σύνορα.Στα βόρεια, η Σαουδική Αραβία συνορεύει με την Ιορδανία, το Ιράκ και το Κουβέιτ. Τα βόρεια σύνορα διανύουν μια απόσταση 1400 χλμ. Από τον κόλπο της Άκαμπα μέχρι το λιμάνι του Ρας αλ-Χαφτζί στον Περσικό Κόλπο. Το 1965 η Σαουδική Αραβία παραχώρησε κάποια μεσόγεια και παραθαλάσσια εδάφη στην Ιορδανία, επιτρέποντας στη δεύτερη να επεκτείνει τη θαλασσοβρεχούμενη περιοχή της γύρω από την Άκαμπα. Το 1922, οι Ιμπν Σαούντ και Αμπντ Ραχμάν αλ-Σαούντ συναντήθηκαν μαζί με τους Βρετανούς που εκπροσωπούν τα ιρακινά συμφέροντα, υπέγραψαν τη συμφωνία του Μοχαμάρ, η οποία καθόρισε τα σύνορα Ιράκ-Σαουδικής Αραβίας. Την ίδια χρονιά, η συμφωνία του Αλ-Ουκάιρ απέδειξε την ύπαρξη μιας ζώνης σε σχήμα διαμαντιού ζώνη μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράκ και του Κουβέιτ, με έκταση 7.000 τ.χλμ. περίπου. Η συμφωνία συνήφθη προκειμένου να διατηρηθεί η ταυτότητα των Βεδουίνων των τριών χωρών. Τον Μάιο του 1938, το Ιράκ και η «Αραβία» υπέγραψαν συμφωνία για αλλαγή της διοίκησης της «ουδέτερης ζώνης». Το 1981 η Ουδέτερη Ζώνη διαλύθηκε, αλλά κατοχυρώθηκε το 1991.

Υδάτινοι πόροι Επεξεργασία

Σχεδόν όλη η Σαουδική Αραβία δεν έχει μόνιμα ποτάμια ή πηγές νερού. Τα προσωρινά ρέματα σχηματίζονται μόνο έπειτα από έντονες βροχές. Στην περιοχή του Ελ-Χας στα ανατολικά της χώρας υπάρχουν πολλές πηγές που ποτίζουν τις οάσεις. Κοντά στην επιφάνεια και κάτω από τους πυθμένες των ουάντι υπάρχουν πολλά υπόγεια ύδατα. Η λύση στο πρόβλημα της έλλειψης νερού πραγματοποιείται μέσω της ανάπτυξης επιχειρήσεων αφαλάτωσης θαλάσσιου νερού, της δημιουργίας βαθιών πηγών και αρτεσιανών πηγαδιών.

Κλιματικές συνθήκες Επεξεργασία

Το κλίμα στο βορρά είναι υποτροπικό. Στο νότο είναι τροπικό, απότομα ηπειρωτικό και ξηρό. Τα καλοκαίρια είναι πολύ ζεστά και οι χειμώνες είναι ζεστοί. Η μέση θερμοκρασία του Ιουλίου στο Ριάντ κυμαίνεται μεταξύ των 26° C και των 42 ° C, ενώ οι μέσες θερμοκρασίες Ιανουαρίου κυμαίνονται μεταξύ των 8° C και των 21° C. Στο Ριάντ η απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία φτάνει τους 48° C, ενώ στο νότο της χώρας η απόλυτη θερμοκρασία φτάνει μέχρι τους 54° C. Στα βουνά, ορισμένες φορές το χειμώνα παρατηρούνται θερμοκρασίες υπό του μηδενός και χιονοπτώσεις. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι συνήθως 70 με 100 χιλιοστόμετρα στις περισσότερες περιοχές της χώρας (στις κεντρικές περιοχές οι περισσότερες βροχές πέφτουν την άνοιξη, στο βορρά το χειμώνα και στο νότο το καλοκαίρι). Στα βουνά πέφτουν ως και 400 χιλιοστόμετρα βροχής ετησίως. Στην έρημο Ρουμπ αλ-Χαλί και σε ορισμένες άλλες περιοχές, κάποια χρόνια περνούν χωρίς ούτε μια σταγόνα βροχής. Οι έρημοι χαρακτηρίζονται από εποχιακούς ανέμους. Οι ζεστοί και ξηροί νότιοι άνεμοι σαμούμ και χαμσίν (που πνέουν την άνοιξη και τις αρχές του καλοκαιριού) προκαλούν συχνά αμμοθύελλες, ενώ ο βόρειος άνεμος σαμάλ τον χειμώνα φέρνει κρύες θερμοκρασίες. Στις ερήμους της Σαουδικής Αραβίας, υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις στη θερμοκρασία ανάλογα με την εποχή. Από τα μέσα Απριλίου έως τα μέσα Οκτωβρίου, οι ημερήσιες θερμοκρασίες φτάνουν μέχρι τους 45° C και παραπάνω ανάλογα με την περιοχή της χώρας. Το χειμώνα (Δεκέμβριος και Ιανουάριος) η θερμοκρασία στις ερήμους είναι αρκετά δροσερή και φτάνει τους 15° C, ενώ στις πιο απομονωμένες από τη θάλασσα ερήμους καταγράφονται πιο κρύες θερμοκρασίες τη νύχτα. Βρέχει τακτικά στην ακτή, αλλά στην πρωτεύουσα, το Ριάντ, ουσιαστικά δεν βρέχει.

Χλωρίδα Επεξεργασία

Σε αρκετά τμήματα της ερήμου και γύρω από οάσεις υπάρχει κάποια περιορισμένη βλάστηση. Ένα σημαντικό μέρος της αμμώδους και βραχώδους ερήμου είναι σχεδόν άδειο από φυτά. Την άνοιξη και τις υγρές εποχές, ο ρόλος των εφήμερων φυτών στη σύνθεση της βλάστησης αυξάνεται. Στα βουνά του Ασίρ, υπάρχουν περιοχές σαβάνας όπου αναπτύσσονται ακακίες, άγριες ελιές και αμύγδαλα. Στις οάσεις αναπτύσσονται φοίνικες, εσπεριδοειδή, μπανάνες, σιτηρά και λαχανικά.

Πανίδα Επεξεργασία

Η πανίδα είναι αρκετά διαφορετική στις διάφορες περιοχές της χώρας. Στη χώρα ζουν: αντιλόπες, αραβικοί όρυκες, γαζέλες, λύκοι, τσακάλια, ύαινες, καράκαλ, νουβικές κατσίκες, άγριοι γάιδαροι, όναγροι, λαγοί κτλ. Υπάρχουν πολλά τρωκτικά (γερβίλοι, σπερμόφιλα, κλπ.) και ερπετά ( φίδια, σαύρες, χελώνες). Μεταξύ των πουλιών που εντοπίζονται στη Σ. Αραβία περιλαμβάνονται τα εξής: αετοί, γύπες, πετρίτες, κορυδαλλοί, κτλ. Οι παράκτιες πεδιάδες χρησιμεύουν ως χώροι αναπαραγωγής ακρίδων. Στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Περσικό Κόλπο υπάρχουν περισσότερα από 2.000 είδη κοραλλιών (ιδιαίτερης αξίας είναι το μαύρο κοράλλι). Περίπου το 3% της περιοχής της χώρας καταλαμβάνεται από 10 προστατευόμενες περιοχές. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η κυβέρνηση ίδρυσε το Εθνικό Πάρκο Ασίρ, στο οποίο διατηρούνται διάφορα ζώα όπως ο αραβικός όρυξ και το αγριοκάτσικο της Νουβίας. [1]

Εξαφανισμένα ζώα Επεξεργασία

Διάφορα ζώα έζησαν στο έδαφος της σύγχρονης Σαουδικής Αραβίας κατά το ιστορικό παρελθόν: το συριακό κουλάν [2] (εντελώς εξαφανισμένο), το ασιατικό λιοντάρι [3], ο ασιατικός γατόπαρδος[4] (πλέον δεν απαντάται στη Σαουδική Αραβία και σε ολόκληρη την αραβική χερσόνησο). Για παράδειγμα, σε μια από τις χαντίθ του Μουουάτα του Ιμάμ Μαλίκ αναφέρεται ότι οι μουσουλμάνοι προσκυνητές πρέπει να προσέχουν το ασάντ (λιοντάρι), το φαχντ (γατόπαρδο) και μερικά άλλα ζώα[5]. Οι τελευταίοι γνωστοί γατόπαρδοι στη χώρα σκοτώθηκαν κοντά στο Χάιλ το 1973. Το ασιατικό λιοντάρι εξαφανίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα[6].

Στην έρημο Ναφούντ εντοπίστηκαν πολλά απολιθώματα παλαιολοξόδοντων, τα οποία ζούσαν στις εύφορες πεδιάδες στη σύγχρονη έρημο[7]. Πριν από περίπου 120 χιλιάδες χρόνια, στη Σαουδική Αραβία ζούσαν όχι μόνο καμήλες, αλλά και βούβαλοι, και αρχαίοι ελέφαντες, μεγαλύτεροι από τους σημερινούς[8].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Саудовская Аравия
  2. Moehlman, P.; Feh, C. (2002), Equus hemionus ssp. hemippus, https://www.iucnredlist.org/details/7962/0 
  3. Bauer, H.; Packer, C.; Funston, P. F.; Henschel, P.; Nowell, K. (2016), Panthera leo, 2016, doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T15951A107265605.en 
  4. Jowkar, H.; Hunter, L.; Ziaie, H.; Marker, L.; Breitenmoser-Würsten, C.; Durant, S. (2008), Acinonyx jubatus ssp. venaticus, https://www.iucnredlist.org/details/220/0 
  5. Muwatta’ Imam Malik, Book 20 (Hajj), Hadith 794
  6. Nader, I. A. (1989). «Rare and endangered mammals of Saudi Arabia». Στο: Abu-Zinada, A. H. Wildlife conservation and development in Saudi Arabia (PDF). Riyadh. σελίδες 220–228. 
  7. «Tusk clue to Saudi desert's green past». BBC. 2 Απριλίου 2014. 
  8. «Human footprints dating back 120,000 years found in Saudi Arabia». Bangkok Post. 17 Σεπτεμβρίου 2020.