Για άλλες χρήσεις, δείτε: Γάιδαρος (αποσαφήνιση).

Ο γάιδαρος, γάδαρος ή γαϊδούρι, στο θηλυκό γένος γαϊδάρα, γαδάρα ή γαϊδούρα και, στα αρχαία ελληνικά, όνος, είναι οικόσιτο εξημερωμένο θηλαστικό ζώο που ανήκει στην τάξη περισσοδάκτυλων. Η επιστημονική του ονομασία είναι Equus asinus, είναι δηλαδή ένα είδος του γένους «άλογο» (Ίππος - Equus). Πρόκειται για ζώο που φημίζεται για την παροιμιώδη υπομονή του ενώ έχει και περίσσια αντοχή. Αποτελεί επίσης σύμβολο ταπεινότητας, κάτι που υποδηλώνεται και στην Καινή Διαθήκη, με την είσοδο του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα «επί πώλου όνου». Στα «Φωκικά» του Παυσανία αναφέρεται ο όνος σε ζωγραφιές του Πολυγνώτου που αναπαριστούν γεγονότα του Τρωικού Πολέμου. Οι ζωγραφιές αυτές υπήρχαν στη Λέσχη Κνιδίων στους Δελφούς [1].

Γάιδαρος
Γαϊδουράκι φορτωμένο σε χωριό της Κρήτης
Γαϊδουράκι φορτωμένο σε χωριό της Κρήτης
Κατάσταση διατήρησης
Εξημερωμένο
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Περισσοδάκτυλα (Perissodactyla)
Οικογένεια: Ιππίδες (Equidae)
Γένος: Ίππος (Equus)
Fitzinger, 1860 
Υπογένος: Όνος (Asinus)
Είδος: E. africanus
Υποείδος: E. africanus asinus
Τριώνυμο
Equus africanus asinus (Ίππος ο αφρικανικός ο γάιδαρος)
(Linnaeus, 1758)

Από τη διασταύρωση αλόγου (συγκεκριμένα φοράδας) και γαϊδάρου προέρχεται το μουλάρι, ενώ από τη διασταύρωση αλόγου και θηλυκού γαϊδάρου προέρχεται ο γίννος (γαϊδουρομούλαρο). Παλαιότερα οι άνθρωποι τον χρησιμοποιούσαν σαν μεταφορικό μέσο.

Στην Ελλάδα υπήρχαν 508.000 γαϊδούρια το 1950, 95.000 το 1995 και λιγότερα από 16.000 το 2008[2].

Παροιμίες Επεξεργασία

  • Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα.
  • Δεν μπορεί να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα.
  • Αντί να βογκάει ο γάιδαρος βογκάει ο καβαλάρης.
  • Κάλλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε
  • Ήταν στραβό το κλήμα, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος.
  • Του χαρίζουν γάιδαρο και τον κοιτά στα δόντια.
  • Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα.
  • Βαράει το σαμάρι ν’ ακούσει ο γαϊδούρι.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Φωκικά, Ελλάδος Περιήγησις. παπυρος. σελ. 114 /118. ISBN 960-8322-47-2. παραγραφος 27  |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)
  2. «Σε παρακμή και διαρκώς συρρικνούμενος ο πληθυσμός των γαϊδάρων στη χώρα μας». ΡΟ ΒΗΜΑ. 18 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2011.