Είδος (βιολογία)

ταξινομική βαθμίδα της βιολογίας για την κατάταξη των έμβιων όντων

Στην επιστήμη της βιολογίας, ο όρος είδος (λατινικά: species‎‎) χαρακτηρίζει μία από τις βασικές μονάδες βιοποικιλότητας, δηλαδή ένα σύνολο οργανισμών, ζώων, φυτών ή μικροοργανισμών που μοιάζουν τόσο ώστε να μπορούν αυθόρμητα να προσδιορίζονται και να καταχωρούνται με το ίδιο όνομα. Το είδος αποτελεί την πρώτη βαθμίδα ταξινόμησης των εμβίων όντων. Ένα είδος ή και περισσότερα προσδιορίζουν ένα συγκεκριμένο ταξινομικό γένος. Γενικότερα, είδος ονομάζουμε την ομάδα οργανισμών οι οποίοι μπορούν να ζευγαρώσουν δίνοντας γόνιμους απογόνους. Ο ορισμός αυτός δουλεύει καλά σε ένα γενικό πλαίσιο, όμως αποδεικνύεται προβληματικός όταν εξεταστεί πιο προσεκτικά. Περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ορισμός αυτός φαίνεται ανεπαρκής είναι ο υβριδισμός[1], τα μικροείδη[2], η απόμιξη[3][4], η κυκλική επικάλυψη[5], η παρθενογένεση [6]και οι αφυλετικοί οργανισμοί[7]. Επίσης προβληματικός αποδεικνύεται ο ορισμός κατά την εξέταση απολιθωμάτων, δεδομένου πως δεν μπορεί να εξεταστεί η αναπαραγωγή.

The various levels of the scientific classification system.ΕίδοςΓένοςΟικογένειαΤάξηΟμοταξίαΣυνομοταξίαΒασίλειοΕπικράτειαΖωή
The various levels of the scientific classification system.

Η ιεραρχία των οκτώ κύριων ταξινομικών βαθμίδων στην Συστηματική ταξινόμηση. Ένα γένος περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα είδη. Οι ενδιάμεσες βαθμίδες δεν συμπεριλαμβάνονται στο σχεδιάγραμμα .

Διωνυμικό σύστημα

Επεξεργασία

Στην επιστημονική κατάταξη των ειδών, ένα είδος αντιστοιχεί σε μια αντικειμενική ταξινομική υποδιαίρεση που προσδιορίζεται με ένα ελληνικής, η λατινικής προελεύσεως όνομα, το οποίο αποτελείται από δύο μέρη. Το Γένος αναγράφεται πρώτο (με το πρώτο γράμμα κεφαλαίο), ακολουθούμενο από εναν δεύτερο όρο. Για παράδειγμα, ο άνθρωπος ανήκει στο γένος Homo και στο είδος Homo sapiens. Το όνομα του είδους είναι ολόκληρο το διώνυμο, όχι μόνο ο δεύτερος όρος (ο οποίος ονομάζεται "χαρακτηριστικό επίθετο", για τα φυτά, ή "χαρακτηριστικό όνομα", για τα ζώα). Το διωνυμικό σύστημα το οποίο αργοτερα επισημοποιήθηκε στους κώδικες ονοματολογίας της βιολογίας που ακολουθείται σήμερα διεθνώς, είχε αρχικά καθιερωθεί από τον Κάρολο Λινναίο, την πρώτη δεκαετία του 18ου αιώνα, γνωστό ως "Ταξινομία του Λινναίου". Εκείνη την εποχή, επικρατούσε η βασική βιολογική θεωρία ότι τα είδη αντιπροσώπευαν ξεχωριστά δημιουργήματα του Θεού, και γι' αυτό θεωρούνταν σκόπιμα αυθεντικά και αμετάβλητα.

Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η θεωρία της εξέλιξης, η έννοια του είδους προκάλεσε τεράστιες αλλαγές στον τομέα της βιολογίας. Ωστόσο, δεν έχει επέλθει ακόμη ομοφωνία για τον προσδιορισμό της λέξης "είδος". Την πιο κοινά αποδεκτή διατύπωση του προσδιορισμού του "είδους" είχε εκφράσει πρώτος ο Ernst Mayr. Σύμφωνα με τον ορισμό του, είδος είναι "ομάδες ενδεχομένως ή στην πράξη διασταυρούμενων πληθυσμών οι οποίες είναι αναπαραγωγικά απομονωμένες από άλλες τέτοιες ομάδες". Ωστόσο, πολλές άλλες έννοιες χρησιμοποιούνται παράλληλα. Η έννοια του είδους δεν ταυτοποιεί όλα τα γενετικά χαρακτηριστικά εφόσον συχνά οι ενδοειδικές διαφορές ποσοστιαία υπερβαίνουν ακόμη και τον διαειδικό διαχωρισμό.

Εξακριβωμένα είδη

Επεξεργασία

Το επιστημονικό όνομα του είδους πρέπει να γράφεται με πλάγιους χαρακτήρες. Όταν αναφέρεται ένα άγνωστο είδος, αναγράφεται η συντομογραφία "sp." στον ενικό ή "spp." στον πληθυντικό στο δεύτερο μέρος του ονόματός του.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Hybrid (biology)» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2018-05-16. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hybrid_(biology)&oldid=841517809. 
  2. «microspecies | Definition of microspecies in English by Oxford Dictionaries». Oxford Dictionaries | English. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. Bicknell, Ross A.; Koltunow, Anna M. (2004-06-01). «Understanding Apomixis: Recent Advances and Remaining Conundrums» (στα αγγλικά). The Plant Cell 16 (suppl 1): S228–S245. doi:10.1105/tpc.017921. ISSN 1040-4651. PMID 15131250. http://www.plantcell.org/content/16/suppl_1/S228. 
  4. «Απόμιξη και πολυεμβρυονία - GAIApedia». www.gaiapedia.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2018. 
  5. «Ring species - RationalWiki». rationalwiki.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2018. 
  6. «Ασεξουαλική αναπαραγωγή(παρθενογένεση) στο φυσικό κόσμο». Γεωδίφης (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2018. 
  7. Bengtsson, B. O. (2003-02-10). «Genetic variation in organisms with sexual and asexual reproduction» (στα αγγλικά). Journal of Evolutionary Biology 16 (2): 189–199. doi:10.1046/j.1420-9101.2003.00523.x. ISSN 1010-061X. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1046/j.1420-9101.2003.00523.x. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία