Ο Γιάλμαρ Φρέντερικ Καρλ Ουγκλά (Hjalmar Frederik Karl Uggla) (17 Μαρτίου 1908 – 13 Μαρτίου 1983) ήταν Πολωνός εδαφολόγος, καθηγητής και επικεφαλής του Τμήματος Εδαφολογίας στην Ανώτατη Γεωργική Σχολή στο Όλστιν (αργότερα μετονομάστηκε σε Ακαδημία Γεωργίας και Τεχνολογίας, τώρα Πανεπιστήμιο Βαρμίας και Μαζουρίας του Όλστιν). Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μέλος ενός πολωνικού κινήματος αντίστασης. Του απονεμήθηκε επίσης το βραβείο του Δίκαιου των Εθνών.

Γιάλμαρ Ουγκλά
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση17  Μαρτίου 1908[1]
Βαρσοβία
Θάνατος13  Μαρτίου 1983[1]
Όλστιν
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής της Βαρσοβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγεωγράφος
μηχανικός[1]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής της Βαρσοβίας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΠολωνικός Εσωτερικός Στρατός
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔίκαιοι των Εθνών (6  Μαΐου 2007)[1]
Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[2]

Ο Ουγκλά γεννήθηκε στη Βαρσοβία σε μια οικογένεια ιντελιγκέντσια από τη σουηδική αριστοκρατία, η οποία κατοικούσε τον 19ο αιώνα στη Φινλανδία, η οποία εκείνη την εποχή ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Οι πρόγονοι του στάλθηκαν από τις τσαρικές αρχές ως αξιωματούχοι της αυτοκρατορίας στην Πολωνία του Συνεδρίου. Μετά από δύο γενιές, η οικογένεια πολωνοποιήθηκε και κατά τη διάρκεια των πολέμων καθόρισε ξεκάθαρα την πολωνική εθνική της ταυτότητα.[3]

Ήταν πατέρας του Άντζεϊ Νιλς Ουγκλά, καθηγητή λογοτεχνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα.

Εκπαίδευση και επιστημονική σταδιοδρομία Επεξεργασία

Ο Ουγκλά σπούδασε στη Δασική Σχολή στο Πανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής της Βαρσοβίας από το οποίο αποφοίτησε το 1933. Το 1929 άρχισε να εργάζεται ως βοηθός στο Τμήμα Εδαφολογίας του πανεπιστημίου αυτού. Μεταξύ 1935 και 1939, εργαζόταν ως ταξινομητής εδάφους στην Πολεσία και την Κουγιαβία. Στα χρόνια μεταξύ 1940-1945, εργάστηκε στη φάρμα του Κεντρικού Πειραματικού Σταθμού Μεταξιού στο Μιλανούβεκ. Μετά τον πόλεμο, επέστρεψε στην ακαδημαϊκή εργασία στο Πανεπιστήμιο Επιστημών της Ζωής της Βαρσοβίας. Αφού έκανε τη διδακτορική διατριβή του το 1950, έγινε ο διοργανωτής και διευθυντής του Τμήματος Εδαφολογίας στη νεοϊδρυθείσα Ανώτατη Γεωργική Σχολή στο Όλστιν. Μελέτησε κυρίως υδρογονικά εδάφη και δασικά εδάφη, μεταξύ άλλων χαρτογραφία εδάφους και ταξινόμηση εδάφους, διάβρωση και προστασία του εδάφους.[4] Θεωρήθηκε ως ένας από τους δημιουργούς της οικολογικής κατεύθυνσης στην παιδολογία. Ήταν συγγραφέας περισσότερων από 130 επιστημονικών δημοσιεύσεων και 5 ακαδημαϊκών εγχειριδίων και διοργανωτής και ενεργό μέλος του παραρτήματος του Όλστιν της Πολωνικής Εταιρείας Εδαφολογίας.[5]

Δραστηριότητες εν καιρώ πολέμου Επεξεργασία

Από την αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ουγκλά ήταν ενεργό μέλος του κινήματος της αντίστασης - πρώτα στην Ένωση Ενόπλων Μάχης και στη συνέχεια στον Πολωνικό Στρατό Εσωτερικού. Ανήκε στη διμοιρία «Μιελίζνα» με το ψευδώνυμο «Σόβα» («Κουκουβάγια») ως παραϊατρικός στο βαθμό ενός μεγαλύτερου σκοπευτή. Συμμετείχε ενεργά σε επιχειρήσεις δολιοφθοράς και αναλαμβάνοντας αεροπορικές εκκενώσεις. Χρησιμοποιώντας έγγραφα της σουηδικής καταγωγής του και άπταιστη γνώση της γερμανικής γλώσσας, παρενέβη πολλές φορές στις κατοχικές αρχές για την απελευθέρωση κρατουμένων μελών του αντιστασιακού κινήματος και άλλων ανθρώπων. Μετά το τέλος της Εξέγερσης της Βαρσοβίας, έκρυψε δραπέτες (άμαχους, αντάρτες, Εβραίους και καλόγριες) από μια φλεγόμενη Βαρσοβία στο σπίτι του στο Μιλανούβεκ. Στα τέλη του 1944, περίπου 50 άτομα κρύβονταν ταυτόχρονα στο σπίτι του Ουγκλά στο Μιλανούβεκ. Όλη η οικογένεια απειλήθηκε με θανατική ποινή για αυτή τη δραστηριότητα. Μεταξύ των διασωθέντων ήταν ο Καζίμιες Λεβαρτόβιτς, ένας Εβραίος που ζει σήμερα στις ΗΠΑ, μαζί με τη μητέρα του Ζόφια, μια πιανίστρια συναυλιών, οι οποίοι κρατούνταν σε μια μυστική κρυψώνα που είχε προετοιμαστεί ειδικά για αυτόν τον σκοπό. Μετά από αίτημα του Καζίμιες Λεβαρτόβιτς, το Ινστιτούτο Μνήμης Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ έδωσε τον τίτλο του Δίκαιου των Εθνών μετθαανάτια, στον Γιάλμαρ Ουγκλά και τη σύζυγό του, Λουντβίκα Ουγκλά,[6] στις 6 Μαΐου 2007.

Βραβεία και παράσημα Επεξεργασία

  • Χρυσό Βραβείο της Πολωνικής Εταιρείας Εδαφολογίας
  • Χρυσό Βραβείο της Πολωνικής Δασικής Εταιρείας
  • Βραβείο του Άξιου Δασκάλου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας
  • Σταυρός του Ιππότη του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
  • Σταυρός του Αξιωματικού του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[7]
  • Δίκαιος των Εθνών (2007)[8]
  • Σταυρός του Διοικητή του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (2008)[9]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
  2. Ανακτήθηκε στις 8  Ιανουαρίου 2022.
  3. Γουάχατς, Άντζεϊ; Ντομπρόφσκι, Στανίσουαφ (2009). «Pamięci profesora Hjalmara Uggli» (στα πολωνικά). Sylwan 153 (12): 857−859. https://www.researchgate.net/publication/261248944. Ανακτήθηκε στις 2019-01-30. 
  4. «Professor Hjalmar Fryderyk Karol Uggla (1908-1983)». Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji Gruntów, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2019. 
  5. Κονέτσκα-Μπέτλεϊ, Κριστίνα; Πιάστσικ, Χένρικ (2009). «Profesor Hjalmar Uggla - uczony i patriota» (στα πολωνικά, αγγλικά). Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 60 (1): 107–116. ISSN 2300-4967. http://ssa.ptg.sggw.pl/files/artykuly/2009_60/2009_tom_60_1/tom_60_1_107-116.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-01-30. 
  6. «Hjalmar Fryderyk Karol Uggla». Otwarta Encyklopedia Leśna (στα Πολωνικά). 29 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2019. 
  7. Πιάστσικ, Χένρικ (1986). «Profesor dr Hjalmar F.K. Uggla (1908-1983)» (στα πολωνικά, αγγλικά). Roczniki Gleboznawcze - Soil Science Annual 37 (1): 225–232. ISSN 2300-4967. http://ssa.ptg.sggw.pl/files/artykuly/1986_37/1986_tom_37_nr_1/tom_37_nr_1_225-232.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-01-29. 
  8. «Uggla FAMILY». The Righteous Among The Nations (στα Αγγλικά). Yad Vashem. The World Holocaust Remembrance Center. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2019. 
  9. «Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 listopada 2008 r. o nadaniu orderów» (στα πολωνικά). M.P. 2009 nr 27 poz. 371 (Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Πολωνίας). 2008-11-13. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20090270371. Ανακτήθηκε στις 2019-01-28. [νεκρός σύνδεσμος]