Γκέτο του Ρόβνο

Ναζιστικό γκέτο στην κατεχόμενη Ουκρανία

Συντεταγμένες: 50°37′0.001″N 26°15′0.000″E / 50.61666694°N 26.25000000°E / 50.61666694; 26.25000000

Το Γκέτο του Ρόβνο (επίσης: Ρούβνε ή Ρίβνε)[3] ήταν ναζιστικό γκέτο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίος δημιουργήθηκε το Δεκέμβριο του 1941 στην πόλη Ρόβνο, στη δυτική Ουκρανία, στην επικράτεια του υπό γερμανικής διοίκησης Ράιχσκομισαριατ Ουκρανίας. Στις 6 Νοεμβρίου 1941, περίπου 21.000 Εβραίοι σφαγιάστηκαν από την Einsatzgruppe C και τους Ουκρανούς συνεργάτες τους. Οι υπόλοιποι Εβραίοι φυλακίστηκαν στο γκέτο. Τον Ιούλιο του 1942, όλοι οι υπόλοιποι 5.000 Εβραίοι μεταφέρθηκαν με φορτηγά σε ένα λατομείο πέτρας κοντά στο Κοστόπιλ και δολοφονήθηκαν εκεί.[4][5]

Γκέτο του Ρόβνο
Τοποθεσία των σφαγών των κρατουμένων του Γκέτο του Ρόβνο στο δάσος Σοσένκι (Сосонки), 2014
Χάρτης
Είδοςγκέτο στην κατεχόμενη από τη Ναζιστική Γερμανία Ευρώπη[1][2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες50°37′0″N 26°15′0″E
Διοικητική υπαγωγήΡίβνε
ΧώραΟυκρανία
Commons page Πολυμέσα

Το γκέτο εκκαθαρίστηκε στις 13 Ιουλίου 1942. Μόνο λίγοι Εβραίοι κατάφεραν να γλιτώσουν την απέλαση.

Ιστορικό Επεξεργασία

Η πόλη Ρούβνε (Równe) ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός στο Βοεβοδάτο Βόουιν (1921-1939) της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας. Περίπου 25.000 Εβραίοι ζούσαν στο Ρούβνε το 1937.[5] Η πόλη ήταν κέντρο για την εβραϊκή εκπαίδευση με πολλά εβραϊκά σχολεία, συμπεριλαμβανομένου ενός χασιδικού θρησκευτικού σχολείου.[6]

Καθώς βρισκόταν στη νοτιοανατολική περιοχή του Κρέσι, περίπου 80 χλμ. δυτικά των μεσοπολεμικών συνόρων μεταξύ Πολωνίας και Σοβιετικής Ένωσης, το Ρούβνε καταλήφθηκε από τον Κόκκινο Στρατό κατά τη σοβιετική εισβολή στην Πολωνία στις 17 Σεπτεμβρίου 1939 και ενσωματώθηκε στην Ουκρανική ΣΣΔ.[7]

Όταν τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στη Σοβιετική Ένωση τον Ιούνιο του 1941, η πόλη έπεσε στα χέρια της Βέρμαχτ στις 28 Ιουνίου 1941. Στις 20 Αυγούστου 1941, το Ρόβνο ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του Γερμανικού Ράιχσκομισαριατ Ουκρανίας. Το γκέτο στην πόλη Ρόβνο δημιουργήθηκε από τη γερμανική διοίκηση αμέσως μετά τη δημιουργία του Ράιχσκομισαριατ Ουκρανίας.[8]

Στην αρχή της γερμανικής κατοχής, περίπου 23.000[5] Πολωνοεβραίοι διέμεναν στο Ρόβνο, μαζί με πρόσφυγες από τη δυτική Πολωνία,[3] οι οποίοι αποτελούσαν τον μισό πληθυσμό της πόλης.[9]

Όταν οι Ναζί κατέλαβαν την πόλη από τους Σοβιετικούς, πραγματοποίησαν πολλές εκτελέσεις του εβραϊκού πληθυσμού της για να προκαλέσουν τρόμο και φόβο για λόγους εξαναγκασμού.

Δημιουργία και εκκαθάριση Επεξεργασία

Το γκέτο, ή «εβραϊκή κατοικημένη περιοχή», δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 1941.[5] Ήταν ένα ανοιχτό γκέτο[10] που δημιουργήθηκε στη γειτονιά Βόλα, στην άκρη του Ρόβνο.[3] 5.200 Εβραίοι έζησαν αρχικά εκεί.[5] Η καταστροφή του εβραϊκού λαού του Ρόβνο συνέβη σε τρεις φάσεις.[4]

  1. Περίπου 3.000-4.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Στις 9 και 12 Ιουλίου 1941, η Einsatzkommando 4A του Einsatzgruppe C , ένα απόσπασμα θανάτου, πυροβόλησε 240 Εβραίους. Στην επίσημη γερμανική έκθεση, τα θύματα αποκαλούνταν «μπολσεβίκοι πράκτορες» και «Εβραίοι λειτουργοί». Στις 6 Αυγούστου, τα τάγματα της Αστυνομίας Τάξης πραγματοποίησαν μια δεύτερη εκστρατεία στο Ρόβνο, κατά τη διάρκεια της οποίας πυροβολήθηκαν περίπου 300 Εβραίοι.
  2. Οι πιο αιματηροί πυροβολισμοί σημειώθηκαν στις 6–7 Νοεμβρίου 1941, όπου σκοτώθηκαν 15.000-18.000 ενήλικες Εβραίοι. Της επιχείρησης ηγήθηκε ο Διοικητής της Αστυνομίας Τάξης με επικεφαλής τον Ότο φον Ύλχαφεν[4] με τη βοήθεια της Ουκρανικής Βοηθητικής Αστυνομίας και μελών της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών στο δάσος Σοσένκι, κοντά στο Ρόβνο («Sosenki» σημαίνει «μικρά πεύκα» στα πολωνικά ). Οι Εβραίοι πυροβολήθηκαν από το 320ο Αστυνομικό Τάγμα σε συντονισμό με την 5η Μεραρχία Einsatzgruppe.[11] 6.000 παιδιά θάφτηκαν ζωντανά κάτω από άλλα θύματα σε μια τοποθεσία δολοφονίας κοντά στους ενήλικους.[4]
  3. Το γκέτο εκκαθαρίστηκε τον Ιούλιο του 1942. Το βράδυ της 13ης Ιουλίου 1942, στις 22:00, πραγματοποιήθηκε η εκκαθάριση του γκέτο, όταν ένα «κοινό» τμήμα της Σούτσσταφφελ και των ουκρανικών αστυνομικών μονάδων περικύκλωσε το γκέτο, τοποθέτησε γύρω του προβολείς και τους άναψε. Η Ταξιαρχία SS και η ουκρανική αστυνομία χωρίστηκαν σε μικρές ομάδες, εισέβαλαν σε σπίτια και έβγαλαν τους ανθρώπους έξω, τους παρέσυραν σε ένα φορτηγό τρένο που τους μετέφερε στο Κοστόπιλ (ή Προχούροφ) όπου πυροβολήθηκαν μέχρι θανάτου.[4] 5.000 Εβραίοι σκοτώθηκαν με αυτόν τον τρόπο.[3][12] Στη γειτονιά στη συνέχεια έγιναν αρκετές παρόμοιες δράσεις.[4]

Το γκέτο ανακηρύχθηκε «Γιούντενφραϊ» (Ελεύθερο από Εβραίους) στα τέλη Ιουλίου από τον Διοικητή Έριχ Κοχ.[4]

Οι υπόλοιποι 5.000 Εβραίοι που διέθεταν δεξιότητες που τους επέτρεπαν να ασκούν επαγγέλματα που θεωρούνταν απαραίτητα για τη διοίκηση της κατοχής απομακρύνθηκαν από τις οικογένειές τους και τοποθετήθηκαν στο γκέτο.

Υπολογίζεται ότι στο Ρόβνο σκοτώθηκαν 22.000-23.000 Εβραίοι.[5]

Στις 2 Φεβρουαρίου 1944, το Ρίβνε απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς από τα σοβιετικά στρατεύματα του 1ου Ουκρανικού Μετώπου κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Ρόβνο-Λούτσκ.[13]

Η ζωή στο γκέτο Επεξεργασία

Το γκέτο είχε μία Γιούντενρατ που αποτελούνταν από 12 άτομα. Οι δύο άνδρες που διορίστηκαν επικεφαλής της Γιούντενρατ ήταν ο Μόζες και ο Γιάκομπ Μπέργκμαν (Λέον) Σουχάρτσουκ. Και οι δύο αυτοκτόνησαν στα τέλη του 1941 επειδή δεν ήθελαν να ακολουθήσουν το αίτημα των Ναζί να παραδώσουν μια ομάδα Εβραίων.[5] Οι Εβραίοι που ζούσαν στο γκέτο έπρεπε να πληρώσουν εισφορές στις γερμανικές αρχές. Σε μια επιχείρηση για την κατάσχεση των χρημάτων, οι Εβραίοι έπρεπε να πληρώσουν στις γερμανικές αρχές το ακριβές ποσό των 12 εκατομμυρίων ρούβλιων. Επίσης, οι γερμανικές αρχές κατέσχεσαν κάθε χρυσό, κοσμήματα, έπιπλα και ρούχα που παρέμεναν στην κατοχή των Εβραίων. Την ώρα της επιχείρησης οι Εβραίοι πουλούσαν ρούχα για να πάρουν φαγητό. Τα πιο πολύτιμα αντικείμενα στάλθηκαν στη Γερμανία, τα υπόλοιπα δόθηκαν σε Γερμανούς στρατιώτες και Ουκρανούς αστυνομικούς ή πουλήθηκαν σε αυτούς σε συμβολικές τιμές. Στο γκέτο επιβλήθηκαν πολλοί περιορισμοί στους Εβραίους, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης να φορούν διακριτικό σήμα.

Αντίσταση Επεξεργασία

Οι υπόγειες οργανώσεις δρούσαν στο γκέτο και συσσώρευαν όπλα.

150 Εβραίοι σώθηκαν από έναν μηχανικό που εργαζόταν για το τοπικό παράρτημα των Γερμανικών Σιδηροδρόμων, τον Χέρμαν Φρίντριχ Γκρέμπε, καθώς το γκέτο εκκαθαριζόταν.[14][15] Οι Εβραίοι που κατάφεραν να ξεφύγουν από τις εκτοπίσεις ενώθηκαν με τους παρτιζάνους και αργότερα συμμετείχαν στην απελευθέρωση του Ρόβνο από τον Κόκκινο Στρατό στη Μάχη του Ρόβνο, το Φεβρουάριο του 1944. Οι επιζώντες Εβραίοι άρχισαν να συγκεντρώνονται στην πόλη μετά την άφιξη του Κόκκινου Στρατού, και μέχρι το τέλος του 1944, περίπου 1.200 Εβραίοι καταμετρήθηκαν στο Ρόβνο. Ανάμεσά τους, ο μελλοντικός συγγραφέας Ντέιβιντ Λι Πρέστον (The Sewer People of Lvov) και η οικογένειά του.[16][17]

Μεταπολεμικά Επεξεργασία

Ένα μνημείο δημιουργήθηκε το 1992 στον τόπο της σφαγής του Σοσένσκι.[18] Στις 6 Ιουνίου 2012, το μνημείο υπέστη βανδαλισμό, φερόμενο ως μέρος μιας αντισημιτικής πράξης.[19]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «The Yad Vashem encyclopedia of the ghettos during the Holocaust» (Αγγλικά) Γιαντ Βασσέμ. Ιερουσαλήμ. 2009. ISBN-13 978-965-308-345-5. ISBN-10 965-308-345-7.
  2. Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών: «Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945» (Αγγλικά) Indiana University Press. 2009.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Altman, Nolan (January 2010). Równe (Rovno) Victims Killed in the Kostopol Forest. JewishGen.org. Introduction. http://www.jewishgen.org/databases/Holocaust/0217_Rovno_victims.html. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Burds, Jeffrey (2013). Holocaust in Rovno: The Massacre at Sosenki Forest, November 1941 (PDF). Northeastern University. Sponsored by the YIVO Institute of Jewish Research, New York. ISBN 978-1-137-38839-1. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Megargee, Geoffrey P., επιμ. (2009). The United States Holocaust Memorial Museum encyclopedia of camps and ghettos, 1933–1945. II: Ghettos in German-occupied Eastern Europe. Bloomington: Indiana University Press. σελίδες 1147–1152. ISBN 978-0-253-35599-7. 
  6. YIVO, Rivne. Encyclopedia of Jews in Eastern Europe.
  7. Teicher, Leah (2012). «Rivne History». JewishGen, Inc. Alternate names: Rovne (ואװנע) [Yid]; Rivne (Рiвне) [Ukr]; Rovno (Ровно) [Rus]; Równe [Pol]. The Równe Ghetto survivors & descendants; with maps and photographs of the 2012 Równe visit. 
  8. Jewish Telegraphic Agency (February 8, 1942), All Jews Expelled from Zgierz; Nazis Introduce Ghetto for Jews in Rovno.
  9. Yad Vashem (2012), Volhynia and Rovno. Historical Background, via Internet Archive.
  10. «Types of Ghettos». encyclopedia.ushmm.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2020. 
  11. Burds (2013)
  12. A Forgotten Story: The Race Against Time to Unearth the Holocaust by Bullets – 1941-1944. ActiveHistory.ca.
  13. Askey, Nigel (2014), The Lutsk-Rovno-Dubno-Lvov Border Battle. OperationBarbarossa.net.
  14. World War II today (2017). «Horror of the 'liquidation' of the Rovno ghetto». From the evidence of Hermann Graebe, during “The Einsatzgruppen Case”, Nuremberg, 1947. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Αυγούστου 2012. Around 23,000 people were murdered shortly after the German invasion in June 1941. Between 5,000 and 7,000 Jews remained in the ghetto which was established there. 
  15. «Hermann Friedrich Graebe | www.yadvashem.org». graebe.html (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  16. Burds (2013)
  17. Musiał, Bogdan (Οκτωβρίου 1999). Bilder einer Ausstellung: Kritische Anmerkungen zur Wanderausstellung "Vernichtungskrieg. Verbrechen der Wehrmacht 1941 bis 1944. 47. Jahrg., 4. H. σελίδες 563–581. ISBN 978-0712622790. "David Lee Preston collection." See: David Lee Preston, The Sewer People of Lvov. 
  18. «Memorial to the murdered Jews of Rivne». Information Portal to European Sites of Remembrance. Berlin, Germany: Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020. 
  19. «В Ривне вандалы осквернили место массового расстрела евреев. Фото». Mignews.com.ua. 7 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2020.