Ο Γκουκούνι Ουεντέι (Goukouni Oueddei, 1944-) είναι πολιτικός από το Τσαντ. Ήταν αρχηγός κράτους του Τσαντ από το 1979 ως το 1982. Σήμερα ζει στην εξορία.

Γκουκούνι Ουεντέι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Goukouni Oueddei (Γαλλικά)
Γέννηση1944
Ζουάρ
Χώρα πολιτογράφησηςΤσαντ
ΘρησκείαΣουνιτισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑραβικά
Γαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαFROLINAT
Οικογένεια
ΤέκναSaadie Goukouni Weddeye
ΓονείςOueddei Kichidemi
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός/People's Armed Forces (Chad)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαPresident of Chad

Βιογραφία

Επεξεργασία

Καταγωγή και εμφύλιος πόλεμος

Επεξεργασία

Κατάγεται από το βόρειο Τσαντ και είναι γιος του αξιωματούχου (derde) της Τεντά. Άρχισε να ασχολείται με τα πολιτικά από τα τέλη της δεκαετίας του '60, όταν ήταν μαχητής του Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης της χώρας του (FROLINAT) με ηγέτη τον Αμπά Σιντίκ. Το FROLINAT ήταν έντονα δυσαρεστημένο με την πολιτική κυριαρχία που απολάμβαναν οι νότιοι επί της προεδρίας του Φρανσουά Τομπαλμπαγιέ και υποστήριζαν τη συμμετοχή των κατοίκων του κέντρου και του βορρά. Ο ίδιος ο Γκουκούνι έβλεπε το καθεστώς του Τομπαλμπαγιέ ως επίδειξη της γαλλικής ηγεμονίας στο Τσαντ. Έπειτα από τη δολοφονία του Τομπαλμπαγιέ το 1975, οι εντάσεις ανάμεσα στους βόρειους και στους νότιους κλιμακώθηκαν σε εμφύλιο πόλεμο, με τη συμμετοχή αρκετών πολιτικών ομάδων από το Τσαντ, της Λιβύης, των ΗΠΑ και της Γαλλίας. Ο πόλεμος διήρκεσε ως τη δεκαετία του ' 80.

Αρχηγός κράτους

Επεξεργασία

Ο Γκουκούνι, ο οποίος υποστήριζε τη Λιβύη, ανέλαβε αρχηγός κράτους στις 23 Μαρτίου 1979. Στις 10 Νοεμβρίου 1979 τέθηκε επικεφαλής (Πρόεδρος) της Μεταβατικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GUNT), η οποία στόχευε στη συμφιλίωση ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές. Εκτός από τον Γκουκούνι, στην κυβέρνηση συμμετείχαν ο μετριοπαθής του Νότου Ουαντέλ Αμπντελαντέρ Καμουγκέ ως αντιπρόεδρος, ο Χισέν Χαμπρέ, φιλοδυτικός από το Βορρά ως υπουργός Άμυνας και ο Ασίλ Αχμάτ, ένας Άραβας που υποστήριζε σθεναρά τη Λιβύη, ως υπουργός Εξωτερικών.

Εξαιτίας προσωπικών αντιθέσεων στους κόλπους της κυβέρνησης (ιδίως ανάμεσα στον Γκουκούνι και στο Χαμπρέ), ο Ουεντέι θεωρήθηκε από πολλούς ως αναποφάσιστη μαριονέτα του Λίβυου ηγέτη Μοαμάρ Καντάφι. Η Λιβύη μάλιστα είχε προτείνει την προσάρτηση του Τσαντ. Σε μια τελευταία προσπάθεια να σώσει την κυβέρνησή του που βαλλόταν από παντού, ο Γκουκούνι διόρισε τον Τζιντιγκάρ Ντονό Νγκαρντούμ στην πρωθυπουργία, στις 19 Μαΐου 1982. Το μεταβατικό συμβούλιο όμως ανατράπηκε από πιστούς στον Χαμπρέ στις 7 Ιουνίου 1982. Ο Γκουκούνι έφυγε από την Ντζαμένα μέσω του ποταμού Σαρί για το Καμερούν. Εν τέλει εξορίστηκε στην Τρίπολη της Λιβύης.[1] Ο Ασίλ πέθανε σε δυστύχημα και ο Καμουγκέ απώλεσε σε μεγάλο βαθμό τη βάση του καθώς ο Χαμπρέ συγκέντρωσε όλες τις εξουσίες και το πολίτευμα μετατράπηκε σε στρατιωτική δικτατορία.

Μετά την ανατροπή

Επεξεργασία

Πριν το 1983 ο Γκουκούνι επέστρεψε στο Τσαντ και ξεκίνησε ανταρτοπόλεμο με τη βοήθεια της Λιβύης, με σκοπό να ανατρέψει το καθεστώς του Χαμπρέ. Ο πρώην πρόεδρος απαιτούσε επανειλημμένα τη θέσπιση νέου Συντάγματος και τη νομιμοποίηση όλων των πολιτικών κομμάτων, αιτήματα που δεν εισακούστηκαν από το Χαμπρέ.

Τον Οκτώβριο του 1986 ο Ουεντεΐ συνελήφθη από τη λιβυκή αστυνομία και ενώ τον μετέφεραν, τον πυροβόλησαν στο στομάχι. Έπειτα οι σχέσεις του με τους Λίβυους επιδεινώθηκαν και ο ίδιος επέλεξε το Αλγέρι ως νέο τόπο εξορίας, το Φεβρουάριο του 1987.[2] Ωστόσο, μερικοί ήγειραν ερωτηματικά για το αν πραγματικά είχε διακόψει τις σχέσεις του με τους Λίβυους, με τον ίδιο τον Γκουκούνι να δηλώνει (Ιούλιος 1987) ότι ήταν καλές οι σχέσεις του με αυτούς.[1]


Ο Γκουκούνι συναντήθηκε στη Λιμπρεβίλ της Γκαμπόν με τον πρόεδρο του Τσαντ Ιντρίς Ντεμπί στις 17 Απριλίου 2007 και συζήτησε μαζί του τρόπους για να τερματιστεί η εμφύλια σύρραξη στη χώρα. Εξέφρασε μάλιστα την επιθυμία του να του επιτραπεί να επιστρέψει στη χώρα του.[3][4] Στις 19 Απριλίου οι ηγέτες 2 αντάρτικων παρατάξεων απέρριψαν την προσφορά του Ουεντεΐ να μεσολαβήσει.[5]

Ο Ουεντεΐ επέστρεψε στο Τσαντ στις 30 Ιουλίου 2007, μαζί με περί ους 20 άλλους εξόριστους αντικαθεστωτικούς. Έπειτα από συζήτηση με τον πρόεδρο Ντεμπί για το πώς θα επιλυθεί η εμφύλια σύρραξη, αναχώρησαν για την Γκαμπόν λίγες ώρες αργότερα.[6]

Έπειτα από τη Μάχη της Ντζαμένα το 2008, συναντήθηκε με τον πρόεδρο του Νίγηρα Τάντζα Μαμαντού στις 4 Μαρτίου 2008.[7]

Εν μέσω των ταραχών στο Μπουρούντι το 2015, οι Αφρικανοί ηγέτες μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος του Τσαντ Ντεμπί, διόρισαν τον Γκουκούνι βς ειδικό απεσταλμένο στην Περιοχή των Μεγάλων Λιμνών στις 25 Μαΐου 2015 για να βοηθήσει στην επίλυση της κρίσης στο Μπουρούντι.[8]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 James Brooke, "Habre Policy in Chad: Name Ex-Foes to Key Posts", The New York Times, 18-8-1987.
  2. James Brooke, "CHAD SAID TO WIN VAST LIBYAN BOOTY", The New York Times, 1-4-1987.
  3. "Tchad: Idriss Deby rencontre l'ex-président Goukouni Weddeye à Libreville" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-30 at Archive.is, AFP (Jeuneafrique.com), 17-4-2007 (γαλλικά).
  4. "L'ancien président Goukouni Weddeye veut "sauver le Tchad" de l'éclatement" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-27 at Archive.is, AFP (Jeuneafrique.com), 18-4-2007 (γαλλικά).
  5. "Les rebelles rejettent la médiation de l'ex-président Goukouni" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-30 at Archive.is, AFP (Jeuneafrique.com), 19-4-2007 (γαλλικά).
  6. "Une innovation dans la démarche de restauration de la paix au Tchad" Αρχειοθετήθηκε 2007-09-27 στο Wayback Machine., ιστότοπος της κυβέρνησης του Τσαντ, 31-7-2007 (γαλλικά).
  7. "L'ancien président tchadien Goukouni Weddeye reçu par le chef de l'Etat nigérien", Xinhua (Jeuneafrique.com), 4-3-2008 (γαλλικά).
  8. Clement Manirabarusha and Goran Tomasevic, "Opposition breaks off Burundi peace talks over killing of opposition leader" Αρχειοθετήθηκε 2015-10-09 στο Wayback Machine., Reuters, 25-5-2015.