Ο Γκούντερ, Gundaharius, Gundahar, Gunther ή Gunnar[r], (απεβ. το 437) ήταν ιστορικός βασιλιάς της Βουργουνδίας στις αρχές του 5ου αι.· ήταν κυβερνήτης τού λαού του, την εποχή που οι Βουργουνδοί διέσχισαν τον Ρήνο και εγκαταστάθηκαν στην Ρωμαϊκή Γαλατία. Συμμετείχε σε εκστρατείες μαζί με τον Ρωμαίο σφετεριστή Ιοβίνο, και μετά τον θάνατο του τελευταίου εγκαταστάθηκε στην αριστερή όχθη του Ρήνου σαν σύμμαχος των Ρωμαίων. Προσπάθησε να επεκτείνει με κάθε μέσο το βασίλειό του, με αποκορύφωμα την εκστρατεία του στην Βελγική Γαλατία (436). Ο Ρωμαίος στρατηγός Φλάβιος Αέτιος τον συνέτριψε με την βοήθεια Ούννων μισθοφόρων: οι Ούννοι κατέστρεψαν την επόμενη χρονιά το βασίλειό του με αποτέλεσμα και το τέλος του ίδιου (437).

Γκούντερ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση4ος αιώνας ή 385[1]
Θάνατος436 ή 437[1]
Βορμς
Αιτία θανάτουδάγκωμα φιδιού[1]
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή[1]
ΚατοικίαΒορμς[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜπρουνχίλντα
Hrothildis von Westgoten[2]
ΤέκναΧιλπέριχος Α΄ της Βουργουνδίας
Γκουντέριχος
Hrothildis von Burgund[3]
ΓονείςΓεβίκκας και Ούτε
ΑδέλφιαΓκοντομάρ Α΄
Γκιζελέρ της Βουργουνδίας
Κριμχίλντα
ΟικογένειαΠαλαιός Οίκος της Βουργουνδίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαking of Burgundy (από 411)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Θρύλοι Επεξεργασία

Ο ιστορικός Γκούντερ έγινε η πηγή πολλών θρύλων, που τον σχετίζουν με τον μυθικό Γκούντερ, που βρήκε το τέλος στην αυλή του Αττίλα. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους θρύλους τον σχετίζουν με τον Ζίγκφριντ και τη Μπρουνχίλντα, περιπλέκεται στο τέλος του Ζίγκφριντ· εμφανίζεται επίσης στον θρύλο του Γουόλτερ της Ακουιτανίας. Γενικά οι θρύλοι αυτοί θεωρούνται ανταγωνιστικοί μαζί του και είναι μετέπειτα εφευρέσεις.[4] Η συμμετοχή του Γκούντερ στην καταστροφή του βασιλείου των Βουργουνδών σταδιακά εξασθένισε.[5] Ο Γκούντερ έχει σημαντικό ρόλο στα Λατινικά, αρχαία Γερμανικά, αρχαία Σκανδιναβικά και αρχαία Αγγλικά έπη. Οι πιο διάσημοι ρόλοι παρουσιάζονται σε πολλά έπη, όπως το Τραγούδι των Νιμπελούνγκεν, και η Ποιητική Έντα. Στα νεώτερα χρόνια παρουσιάζεται στην όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν, που στηρίζεται στον Μεσαιωνικό θρύλο του Ζίγκφριντ. Το όνομά του έχει πρώτο-Γερμανική προέλευση και ερμηνεύεται ως "πόλεμος", "σύγκρουση" ή "στρατός".[6][7] Το όνομα του εμφανίζεται σε πολλές αρχαίες πηγές, όπως και σε Ελληνικές με το όνομα "Γυντιάριος".[8] Δεν είναι γνωστό αν κυβέρνησε τους Βουργουνδούς μόνος του ή μαζί με τα αδέλφια του· ο Ολυμπιόδωρος ο Θηβαίος τον καταγράφει σαν "Φύλαρχο", και αυτό δείχνει ότι δεν ήταν ο μοναδικός βασιλιάς.[9] Ο Πρόσπερ της Ακουιτανίας (390 - 455) τον αναγνωρίζει αντίθετα σαν "βασιλιά".[10]

Δημιουργία του Βουργουνδικού βασιλείου Επεξεργασία

Η πλειοψηφία των Βουργουνδών διέσχισε τον Ρήνο σε συνεργασία με Γερμανικά φύλα (406-407).[11] Ο βασιλιάς τους Γκούντερ συνεργάστηκε με τον βασιλιά των Αλανών Γκόαρ και ανακήρυξαν στην Ρωμαϊκή επαρχία Κάτω Γαλατία αυτοκράτορα τον σφετεριστή Ιοβανό, βρέθηκε μαζί του σε εκστρατείες στην Κάτω Γαλατία.[12] Με τον θάνατο του Ιοβανού (413) ο Ρωμαίος μάγιστρος τού στρατού Κωνσταντίνος επέτρεψε στους Γαλάτες να εγκατασταθούν στην δεξιά όχθη του Ρήνου ως Φοιδεράτοι.[13] Με βάση την τελευταία ηρωική παράδοση εγκαταστάθηκαν γύρω από την Βορμς, που έγινε η πρωτεύουσα τους, άλλες παραδόσεις καταγράφουν διαφορετικές περιοχές.[14][15]

Θάνατος από τους Ούννους Επεξεργασία

Την δεκαετία του 430 οι Ούννοι άρχισαν να πιέζουν σκληρά τους Βουργουνδούς, την ίδια εποχή ο Γκούντερ επιτέθηκε στην Βελγική Γαλατία και στην πρωτεύουσα της Τριρ (435).[16] Ο Ρωμαίος στρατηγός Φλάβιος Αέτιος νίκησε τους Βουργουνδούς, με τον τρόπο αυτό ο Γκούντερ δεν μπόρεσε να ενσωματώσει την περιοχή αυτή στο βασίλειό του.[17] Την επόμενη χρονιά ο Φλάβιος Αέτιος με Ούννους μισθοφόρους κατέστρεψαν το Βασίλειο των Βουργουνδών. Ο ιστορικός Πρόσπερ της Ακουιτανίας (390 - 455) γράφει ότι Γκούντερ και η συντριπτική πλειοψηφία των Βουργουνδών βρήκαν τον θάνατο από Ούννους μισθοφόρους.[18][19]

Ο Αέτιος μετέφερε τους Βουργουνδούς που επέζησαν στον Άνω Ρήνο, στην περιοχή που έγινε γνωστή αργότερα σαν Σαβοΐα.[20] Οι μνήμες του Γκούντερ και της ηρωικής πτώσης του διατηρήθηκαν με τους διαδόχους του και επέζησαν στα γειτονικά Γερμανικά φύλλα.[21] Στα τέλη του 5ου αι. ο εγγονός του Γκουντομπάντ δημιούργησε τον "Βουργουνδιακό Νομικό Κώδικα", καταγράφει τέσσερις προγενέστερους βασιλείς, αλλά δεν είναι γνωστή η συγγένειά τους με τον Γκούντερ.[22] Σύμφωνα με την ηρωική παράδοση, πατέρας του ήταν ο Γεβίκκας και αδέλφια του ήταν ο Γκοντομάρ Α΄ και ο Γκιζελέρ, που πιθανότατα ήταν συμβασιλείς του.[23] Παιδιά του ήταν ο διάδοχος του Γκουντέριχος και ο μετέπειτα διάδοχος τού Γκουντέριχου, Χιλπέριχος Α΄.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Magnus Magnusson: «Chambers Biographical Dictionary» (Αγγλικά) W & R Chambers. 1990. ISBN-13 978-0-550-16041-6. ISBN-10 0-550-16041-8.
  2. p67232.htm#i672317. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. Millet 2008, σ. 118
  5. Gu?mundsdottir & Cosser 2015, σ. 1015
  6. Gillespie 1973
  7. Gillespie 1973, σ. 136
  8. Anton 1999, σ. 193
  9. Anton 1999, σ. 193
  10. Anton 1999, σ. 194
  11. Anton 1981, σ. 238
  12. Anton 1999, σ. 193
  13. Anton 1999, σ. 193
  14. Anton 1999, σ. 193
  15. Anton 1981, σ. 239-240
  16. Anton 1999, σ. 194
  17. Anton 1999, σ. 194
  18. Anton 1999, σ. 194
  19. Anton 1981, σ. 241
  20. Anton 1981, σ. 241
  21. Nedoma & Anton 1998, σ. 69
  22. Nedoma & Anton 1998, σ. 68
  23. Nedoma & Anton 1998, σ. 68

Πηγές Επεξεργασία

  • Anton, Hans H. (1999). "Gundahar". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 13. New York/Berlin: de Gruyter.
  • Anton, Hans H. (1981). "Burgunden 4: Historisches". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 4. New York/Berlin: de Gruyter.
  • Andersson, Theodore M. (1980). The Legend of Brynhild. Ithaca, NY: Cornell University.
  • Beck, Heinrich (1973). "Atlilieder". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 1. New York/Berlin: de Gruyter.
  • Boldl, Klaus; Prei?ler, Katharina (2015). "Ballade". Germanische Altertumskunde Online. Berlin, Boston: de Gruyter.
  • Edwards, Cyril (trans.) (2010). The Nibelungenlied. The Lay of the Nibelungs. Oxford: Oxford University Press.
  • Gentry, Francis G.; McConnell, Winder; Muller, Ulrich; Wunderlich, Werner, eds. (2011) [2002]. The Nibelungen Tradition. An Encyclopedia. New York, Abingdon: Routledge.
  • Gillespie, George T. (1973). Catalogue of Persons Named in German Heroic Literature, 700-1600: Including Named Animals and Objects and Ethnic Names. Oxford: Oxford University.
  • Gu?mundsdottir, A?alhei?ur (2015). "Gunnarr Gjukason and images of snake-pits". In Heizmann, Wilhelm; Oehrl, Sigmund (eds.). Bilddenkmaler zur germanischen Gotter- und Heldensage. Berlin/Boston: de Gruyter.
  • Gu?mundsdottir, A?alhei?ur; Cosser, Jeffrey (2012). "Gunnarr and the Snake Pit in Medieval Art and Legend". Speculum. 87 (4): 1015–1049.
  • Haubrichs, Wolfgang (2004). ""Heroische Zeiten?": Wanderungen von Heldennamen und Heldensagen zwischen den germanischen gentes des fruhen Mittelalters". In Nahl, Astrid von; Elmevik, Lennart; Brink, Stefan (eds.). Namenwelten: Orts- und Personennamen in historischer Sicht. Berlin and New York: de Gruyter.
  • Haymes, Edward R. (trans.) (1988). The Saga of Thidrek of Bern. New York: Garland.
  • Haymes, Edward R.; Samples, Susan T. (1996). Heroic legends of the North: an introduction to the Nibelung and Dietrich cycles. New York: Garland.
  • Heinzle, Joachim, ed. (2013). Das Nibelungenlied und die Klage. Nach der Handschrift 857 der Stiftsbibliothek St. Gallen. Mittelhochdeutscher Text, Ubersetzung und Kommentar. Berlin: Deutscher Klassiker Verlag.
  • Holzapfel, Otto (Otto Holzapfel), ed. (1974). Die danischen Nibelungenballaden: Texte und Kommentare. Goppingen: Kummerle.
  • Lienert, Elisabeth (2015). Mittelhochdeutsche Heldenepik. Berlin: Erich Schmidt.
  • Millet, Victor (2008). Germanische Heldendichtung im Mittelalter. Berlin, New York: de Gruyter.
  • Muller, Jan-Dirk (2009). Das Nibelungenlied (3 ed.). Berlin: Erich Schmidt.
  • The Poetic Edda: Revised Edition. Translated by Larrington, Carolyne. Oxford: Oxford University. 2014.
  • Nedoma, Robert; Anton, Hans H. (1998). "Gibichungen". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 12. New York/Berlin: de Gruyter.
  • Rosenfeld, Hellmut (1981). "Burgunden 3: Burgundensagen". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 4. New York/Berlin: de Gruyter.
  • Sprenger, Ulrike (2002). "Nibelungensage". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 21. New York/Berlin: de Gruyter.
  • Uecker, Heiko (1972). Germanische Heldensage. Stuttgart: Metzler.
  • Wurth, Stephanie (2005). "Sigurdlieder". In Beck, Heinrich; Geuenich, Dieter; Steuer, Heiko (eds.). Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. 28. New York/Berlin: de Gruyter.
Προκάτοχος
Γκιζελέρ
Βασιλιάς της Βουργουνδίας
; – 437
Διάδοχος
Γκουντέριχος