Γκριγκόρυ Ποπώφ

Ο Γκριγκόρυ Μ. Ποπώφ (ρωσικά: Григорий Михайлович Попов) ήταν σοβιετικός στρατιωτικός και διπλωμάτης, επικεφαλής της Στρατιωτικής Αποστολής της ΕΣΣΔ στην Αθήνα το 1944.

Γκριγκόρυ Ποπώφ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1913
Θάνατος	1980
Χώρα πολιτογράφησης	Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός διπλωμάτης

Γενικά

Ο Γκριγκόρυ Ποπώφ γεννήθηκε το 1913. Στις γραμμές του Κόκκινου Στρατού εντάχθηκε το 1931 και έγινε μέλος του σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1937. Αποφοίτησε από τη σχολή πεζικού το 1934 και το 1939 από τη Στρατιωτική Ακαδημία "Μ.Β. Φρούνζε" της Μόσχας. Από τον Μάιο του 1939 σε διπλωματική υπηρεσία με πρώτο διορισμό την Κίνα.

Ο Γκριγκόρυ Ποπώφ έχοντας τον βαθμό του συνταγματάρχη πεζικού και φερόμενος επικεφαλής σοβιετικού οκταμελούς κλιμακίου (μεταξύ των οποίων και ο βετεράνος του Ισπανικού Εμφυλίου συνταγματάρχης Βασίλη Τρόγιαν) αναχωρώντας από βρετανικό αεροδρόμιο στην Ιταλία, έφθασε στις 26 Ιουλίου του 1944, ριπτόμενοι με αλεξίπτωτα στη λεγόμενη "ορεινή Ελλάδα", (πιθανολογείται κοντά στο αεροδρόμιο Νεράιδας). Μία ή δύο ημέρες μετά την άφιξή του συναντήθηκε με τα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ του Ε.Λ.Α.Σ. και ΕΑΜ όπου τους ενημέρωσε για την πρόθεση των Σοβιετικών να μην απελευθερώσουν την Ελλάδα, γεγονός που επίσημα ανακοίνωσε ο Ι. Στάλιν λίγες μέρες αργότερα - στις 18 Αυγούστου 1944. Παρά ταύτα δεν απέφευγε να φωτογραφίζεται με πολλά στελέχη "των βουνών", καθώς ακόμα και με μέλη της βρετανικής στρατιωτικής αποστολής, δίνοντας περισσότερο την εντύπωση του σοβιετικού παρατηρητή. Μάλιστα σε αναφόρα του προς τη Μόσχα χαρακτήρισε τους Έλληνες αντάρτες ως μία "ένοπλη συμμορία η οποία δεν χρίζει σοβιετικής υλικής στήριξης".

Στα Δεκεμβριανά που ακολούθησαν στο τέλος του ίδιου έτους βρισκόταν στην Αθήνα με επίσημα καθήκοντα διπλωματικού αντιπροσώπου της Σοβιετικής Ένωσης στην ελληνική κυβέρνηση, (μοναδική ρωσική Αρχή την περίοδο εκείνη στην Αθήνα) που και τότε απέφυγε επιδεικτικά οποιαδήποτε ανάμιξη, αλλά και οποιαδήποτε δήλωση. Οι μόνες επαφές που διατηρούσε με πολιτικά πρόσωπα την περίοδο εκείνη και λίγο αργότερα ήταν με τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο.

Μετά την αποστολή του στην Ελλάδα, το 1945, εντάχθηκε στη Κεντρική Κατασκοπευτική Διεύθυνση του Σοβιετικού Στρατού, τη γνωστή GRU (ГРУ). Αργότερα υπηρέτησε ως στρατιωτικός ακόλουθος στην Πρεσβεία της ΕΣΣΔ στον Καναδά. Μιλούσε άπταιστα αγγλικά και κινεζικά.

Πέθανε στη Μόσχα το 1980.

Κρίσεις

Γράφει σχετικά γι΄ αυτόν ο τότε ανταποκριτής του "Μπι-Μπι-Σι" στην Αθήνα Κένεϋ Μάθιους "Οι Ρώσοι είχαν τον άνθρωπό τους στην Αθήνα, έναν συνταγματάρχη, τον Ποπώφ, την αληθινή εικόνα της μη επεμβάσεως. Καθόταν στο τραπέζι του Ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρεταννίας μασώντας τα βρεταννικά τρόφιμα απρόσιτος απαθής".
Ο δε Σόλων Γρηγοριάδης σημειώνει "Μάταιες υπήρξαν οι προσπάθειες των ηγετών της αριστεράς να του αποσπάσουν κάποια υπόδειξη. Μάταιες μέχρι τέλους και οι ελπίδες για σοβιετική παρέμβαση. Αλλά η τακτική που ακολουθούσαν ήταν σαν η επέμβαση αυτή να θεωρείτο βέβαιη...". Αλλά και ο Β. Ραφαηλίδης κρίνοντας ομοίως για το απόρρητο των συνομιλιών που είχε ο Ποπώφ με τους ηγέτες της αριστεράς παραπέμπει στη μετέπειτα αναδίπλωσή της στη Πολιτική κρίση Καΐρου (1944).

Τέλος σημειώνεται ότι γενικά η στάση της Ρωσίας τόσο κατά την προδεκεμβριανών περίοδο όσο και κατ΄ αυτών χαρακτηρίστηκε «Κρώζουσα ουδετερότης !»(*), τα δε γεγονότα κρίσης που συνέβαιναν στην Ελλάδα τα μετέδιδε ο ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας κατ΄ αναπαραγωγή των μεταδόσεων του BBC.

(*) Κρώζουσα ουδετερότης! = Ουδετερότητα που αναγγέλλεται με κράξιμο κορακιού, κρα-κρα, (σκωπτικός χαρακτηρισμός).

Πηγές

• Ευστ. Γεωργόπουλος "Εμφύλιος Πόλεμος 1942-1944" Έκδ. Περισκόπιο "Μονογραφίες Στρατ. Ιστορίας" Αθήναι 2010.
• Σόλων Γρηγοριάδης "Δεκέμβριος 1944 - το ανεξήγητο λάθος" (σειράς Φοβερά Ντοκουμέντα), εκδ. Τύπος - Αθήνα
• Βασίλης Ραφαηλίδης "Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού Κράτους 1830-1974", Αθήνα 1993.
• Алексеев М.А., Колпакиди А.И., Кочик В.Я. "Энциклопедия военной разведки. 1918-1945 гг." М., 2012, стр. 619.