Γλώσσα Σιλέτι

Ινδο-Άρια γλώσσα που ομιλείται στο Σιλέτ

Η Σιλέτι (ꠍꠤꠟꠐꠤ Silôṭi) είναι Ανατολική Ινδοάρια γλώσσα, ομιλούμενη κυρίως στην διαίρεση Σιλέτ της Ανατολικής Βεγγάλης (Μπαγκλαντές) και τη Κοιλάδα Μπαράκ της Ινδικής πολιτείας Άσαμ. Ομιλείται επίσης σε τμήματα των ινδικών πολιτειών Μεγκαλάγια, Τρίπουρα και Μανιπούρ.[2]

Γλώσσα Σιλέτι
ꠘꠣꠉꠞꠤ ꠜꠣꠡꠣ και ꠍꠤꠟꠐꠤ ꠝꠣꠔ
ΠεριοχήΔιαίρεση Σιλχέτ, Άσαμ, Μεγκαλάγια, Τρίπουρα, Μανιπούρ
Φυσικοί ομιλητές11 εκατομμύρια
Σύστημα γραφήςΣιλότι Ναγκόρι, Ανατολικό Ναγκάρι, λατινική γραφή και δεβαναγαρικό αλφάβητο
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3syl
Linguist listsyl
Linguasphere59-AAF-ui
Glottologsylh1242[1]
Περιοχές όπου ομιλούνται τα Σιλέτι
Mahbub speaking Syloti

Κατάσταση

Επεξεργασία

Το καθεστώς της Σιλέτι αμφισβητείται καθώς άλλοι την θεωρούν διάλεκτο της Βεγγαλικής, ενώ άλλοι την θεωρούν ξεχωριστή γλώσσα.[3] Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στη γραμματική και την προφορά, καθώς και έλλειψη αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των δύο ποικιλιών. Υπάρχουν μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των Σιλέτι και Βεγγαλικών σε σχέση με τα Σιλέτι και τα Ασσαμεζικά, η οποία αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή γλώσσα.[4] Οι περισσότεροι Σιλέτι είναι τουλάχιστον δίγλωσσοι σε κάποιο βαθμό καθώς τα βεγγαλικά διδάσκονται σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης στο Μπαγκλαντές. Το Σιλέτ αποτελούσε μέρος του αρχαίου βασιλείου του Καμαρούπα,[5] και τα Σιλέτι μοιράζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τα Ασαμεζικά, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγαλύτερου συνόλου τριβόμενων από άλλες Ανατολικές Ινδοάριες γλώσσες. Σύμφωνα με τον Τζορτζ Αβραάμ Γκρίρσον,[6] "Οι κλίσεις επίσης διαφέρουν από εκείνες των τακτικών βεγγαλικών, και σε μία ή δύο περιπτώσεις ταυτίζονται με αυτές της Ασαμεζικής". Λαμβάνοντας υπόψη τις μοναδικές γλωσσικές ιδιότητες, η Σιλέτι είναι συχνά θεωρείται ως μια ξεχωριστή γλώσσα (Γκρίρσον 1928, Τσατερτζί 1939, Γκόρντον 2005). Πράγματι, παλαιότερα γραφόταν με το δικό της αλφάβητο, το Σιλέτι Ναγκάρι, αν και έχει αντικατασταθεί με το Βεγγαλικό αλφάβητο. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια για την αναβίωσή του.

Τα Σιλέτι μοιράζονται τουλάχιστον το 80% του λεξιλογίου της με τα βεγγαλικά.[7]

Η ορθογραφία του ονόματος Σιλέτι στα πρότυπα Βεγγαλικά είναι সিলেটি (Sileṭi). Η ορθογραφία στα Σιλέτι είναι ꠍꠤꠟꠐꠤ ή ছিলটি (Silôṭi).

 
Δείγμα κειμένου:
Πρωτοσέλιδο της Ναγκάρι στο βιβλίο Χαλάτ-ουν-Ναμπί, που γράφτηκε στα μέσα του 19ου αιώνα από τον Σαντέκ Αλί του Σιλέτ

Στην αρχαία λογοτεχνία, το Σιλέτ αναφέρεται ως Σιλαχάτ και Σιλαχάτα.[8] Κατά τον 19ο αιώνα, οι Βρετανοί καλλιεργητές τσαγιού στην περιοχή που ανέφεραν το ιδίωμα που ομιλούταν στην Σούρμα και Κοιλάδα Μπαράκ ως γλώσσα Σιλέτι.[9] Στο Άσαμ, η γλώσσα εξακολουθεί να αναφέρεται ως Sylheti.

Κατά την περίοδο της Βρετανικής αποικιοκρατίας, ο Σιλετιανός φοιτητής Μούνσι Αμπντούλ Καρίμ σπούδασε στο Λονδίνο της Αγγλία. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, πέρασε αρκετά χρόνια στο Λονδίνο και έμαθε το εμπόριο εκτύπωσης. Μετά την επιστροφή στη πατρίδα, ίδρυσε το πιεστήριο Ισλαμία στο Σιλέτ περίπου το 1870. Άλλα Σιλετιανά πιεστήρια ιδρύθηκαν στο Σουναμγκάντζ, το Σιλόνγκ και τη και Καλκούτα. Αυτά τα πιεστήρια σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια των αρχών της δεκαετίας του 1970.[10][11] Από τότε, το αλφάβητο Σιλοτινάγκρι έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως από τους γλωσσολόγους και τους ακαδημαϊκούς.[12] Σταδιακά έγινε πολύ μη δημοφιλές.[13][14]

Το αλφάβητο περιλαμβάνει 5 ανεξάρτητα φωνήεντα, 5 εξαρτώμενα φωνήεντα που επισυνάπτονται σε σύμφωνα και 27 σύμφωνα. Το Σιλετιανό αμπουγκίντα διαφέρει από το Βεγγαλικό αλφάβητο, όπως είναι μια μορφή του Καϊθί, ένα αλφάβητο που ανήκει στην κύρια ομάδα των βόρειων Ινδικών αλφαβήτων του Μπιχάρ.[15] Η κύρια χρήση του συστήματος γραφής ήταν για να καταγράψει τη θρησκευτική ποίηση, η οποία περιγράφεται ως μια πλούσια γλώσσα και εύκολη στην εκμάθηση.[16]

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1980, υπήρχαν εκστρατείες στο Λονδίνο οι οποίες ζητούσαν την αναγνώριση της Σιλέτι ως γλώσσα. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, όταν ξεκίνησαν τα πρώτα μαθήματα μητρικής γλώσσας για Μπαγκλαντεσιανούς από ακτιβιστές της κοινότητας, τα μαθήματα δίνονταν στα πρότυπα Βεγγαλικά και όχι στη διάλεκτο Σιλέτι, πυροδοτώντας την εκστρατεία. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, έλαβε χώρα μια εκστρατεία αναγνώρισης για τα Σιλέτι έλαβε χώρα στην περιοχή του Σπίταλφιλντς στο Ανατολικό Λονδίνο. Μία από τις κύριες οργανώσεις ήταν η Εκπαιδευτικές Ανάγκες των Μπανγκλαντεσιανών στο Τάουερ Χάμλετς. Ωστόσο, αυτή η οργάνωση κατέρρευσε το 1985 και με το θάνατό της, η εκστρατεία υπέρ των Σιλέτι στο δήμο έχασε την ώθηση. Παρ'όλα αυτά, η Σιλέτι παραμένει πολύ διαδεδομένη ως ομιλούμενη γλώσσα της εργατικής τάξης στο σπίτι, καθώς και των Σιλετιανών νοικοκυριών της ανώτερης τάξης στο Ηνωμένο Βασίλειο.[17]

Βασικό λεξιλόγιο

Επεξεργασία
Πρότυπα Βεγγαλικά Ασσαμεζικά Σιλέτι Φωνητική μεταγραφή Σημασία στα ελληνικά
চরণস্পর্শ
Côrônspôrshô
ভৰি চোৱা
Bhori süa
ꠇꠖꠝꠛꠥꠍꠤ
Xôdômbusi
/xɔdɔmbusi/ Ακουμπώντας τα πόδια (Τρόπος ένδειξης σεβασμού)
ঢাকা
Dhaka
ঢাকা
Dhaka
ꠓꠣꠇꠣ
Daxa
/ɖaxa/ Ντάκα
একজন লোক
Ēkjôn lōk
এজন লোক
Ezon lük
ꠄꠇꠎꠘ ꠝꠣꠘꠥꠡ
Ēxzôn manush
/exzɔn manuʃ/ Ένας άνθρωπος
একজন
Ekjôn
এজন
Ezon
ꠄꠇꠎꠘ
Exzôn
/exzɔn/ Κάποιος
একজন পুরুষ
Ekjôn purush
এজন মানুহ
Ezon manuh
‌ꠄꠇꠐꠣ ꠛꠦꠐꠣ
Exta beta
/exʈa beʈa/ Ένας άνδρας
কীসের
Kisher
কিহৰ
kihor
ꠇꠤꠅꠞ
Kior
/kioɾ/ Ανεπίσημος του οποιουδήποτε
কন্যা, মেয়ে
Kônna, Meye
জী, ছোৱালী
Zi, Süali
ꠇꠂꠘ꠆ꠘꠣ, ꠏꠤ, ꠙꠥꠠꠤ
Xôinna, Zi, Furi
/xoinna/, /zi/, /ɸuɽi/ Κόρη
মানবজাতি
Manôbjati
মানৱজাতি, মানুহৰ জাতি
Manowzati, Manuhor zati
ꠝꠣꠁꠘꠡꠞ ꠎꠣꠔ
Mainshor zat
/mainʃɔɾ zat̪/ Ανθρώπινο είδος
অসমিয়া, অহমিয়া
Ôshômiya, Ôhômiya
অসমীয়া
Oxomiya
ꠅꠢꠝꠤꠀ
Ôhômia
/ɔɦɔmia/ Ασσαμέζοι
আঙুল
Angul
আঙুলি
Anguli
ꠀꠋꠉꠥꠁꠟ
Angguil
/aŋguil/ δάχτυλο
আংটি
Angti
আঙুঠি
Anguthi
ꠀꠋꠑꠤ
Angti
/aŋʈi/ κύκλος
আগুনপোড়া
Agunpora
জুইত পোৰা, জুইত সেকা
Zuit püra, Zuit xeka
ꠀꠉꠥꠁꠘꠙꠥꠞꠣ
Aguinfura
/aguinfuɽa/ Ψημένο
অসিধারী
Oshidhari
অসিধাৰী
Oxidhari
ꠔꠟꠥꠀꠞꠗꠣꠞꠤ
Tôluardari
/t̪ɔluaɾd̪aɾi/ ξιφομάχος
পাখি, পক্ষী
Pakhi, Pôkkhi
চৰাই, পখী
Sorai, Pokhi
ꠙꠣꠈꠤ, ꠙꠣꠈꠤꠀ
Faki, Fakia
/ɸaki/, /ɸakia/ πουλί
ভালোবাসা, প্রেম, পিরিতি
Bhalobasha, Prem, Piriti
মৰম, ভালপোৱা, প্রেম, পিৰিটি
Morom, Bhalpüwa, Prem, Piriti
ꠜꠣꠟꠣꠙꠣꠅꠣ, ꠙꠦꠞꠦꠝ, ꠙꠤꠞꠤꠔꠤ, ꠝꠢꠛ꠆ꠛꠔ
Balafawa, Ferem, Firiti, Môhôbbôt
Firiti αγάπη
পরে
Pôre
পিছত, পৰত
pisot, porot
ꠙꠞꠦ, ꠛꠣꠖꠦ
Fôre, Bade
/ɸɔɾe/, /bad̪e/ Αργότερα
সকল, সমস্ত, সব
Shôkôl, Shômôsto, Shôb
সকলো, সব, চব
Xokolü; Xob; Sob
ꠢꠇꠟ, ꠢꠇ꠆ꠇꠟ, ꠡꠛ
Hôxôl, Hôkkôl, Shôb
/ɦɔxɔl/, /ɦɔkkɔl/, /ʃɔb/ όλο
সারা
Shara
গোটেই
Gutei
ꠢꠣꠀꠣ
Hara
/ɦaɾa/ Ολόκληρο
সাত বিল
Shat bil
সাত বিল
Xat bil
ꠢꠣꠔ ꠛꠤꠟ
Hat bil
/ɦat̪ bil/ Επτά υγρότοποι
সাতকড়া
Shatkôra
সাতকৰা
Xatkora
ꠢꠣꠔꠇꠠꠣ
Hatxôra
/ɦat̪xɔɽa/ Φρούτο Citrus macroptera
সাতবার
Shatbar
সাতবাৰ
Xatbar
ꠢꠣꠔꠛꠣꠞ
Hatbar
/ɦat̪baɾ/ Επτά φορές (όρος για πολλές φορές στα Σιλέτι)
সিলেটি
Sileṭi
ছিলঠীয়া
Silôṭiya
ꠍꠤꠟꠐꠤ
Silôṭi
/silɔʈi/ Σιλέτι
সৌভাগ্য
Shoubhaggô
সৌভাগ্য
Xoubhaiggô
ꠈꠥꠡꠘꠍꠤꠛ,
Shoubaiggô, Kushnôsib
/kuʃnɔsib/ Καλή τύχη (Αρχή του Θεού στα Σιλέτι)
ভালো করে খান।
Bhalo kôre khan.
ভালকৈ খাওক।
Bhalkoi khaük.
ꠜꠣꠟꠣ ꠇꠞꠤ ꠈꠣꠃꠇ꠆ꠇꠣ, ꠜꠣꠟꠣ ꠑꠤꠇꠦ ꠈꠣꠃꠇ꠆ꠇꠣ।
Bala xôri xaukka, Bala tike xaukka.
/bala xɔɾi xaukka/, /bala ʈike xaukka/ Καλή όρεξη
স্ত্রী, পত্নী
StrI, Pôtni
ঘৈণী, পত্নী
Stri, Ghôini, Pôtni
ꠛꠃ
Bôu
/bɔu/ Σύζυγος
স্বামী, বর, পতি
Shami, Bôr, Pôti
গিৰি, পৈ, স্বামী
Swami, Giri, Pôti
ꠎꠣꠝꠣꠁ
Zamai
/zamai/ Σύζυγος (άνδρας)
জামাই
Jamai
জোঁৱাই
Züai
ꠖꠣꠝꠣꠘ
Daman
/daman/ Γαμπρός
শ্বশুর
Shôshur
শহুৰ
Xohur
ꠢꠃꠞ
Hôur
/ɦɔúɾ/ Πεθερός
শাশুড়ি
Shashuṛi
শাহু
Xahu
ꠢꠠꠣ
Hoṛi
/ɦɔɽi/ Πεθερά
শালা
Shala
খুলশালা
Khulxala
ꠢꠣꠟꠣ
Hala
/ɦala/ Κουνιάδος
শালী
Shali
খুলশালী
Khulxali
ꠢꠣꠟꠤ
Hali
/ɦali/ Κουνιάδα
শেখা
Shekha
শিকা
Xika
ꠢꠤꠇꠣ
Hika
/ɦika/ Μαθαίνω
সরষে
Shorshe
সৰিয়হ
Xorioh
ꠢꠂꠞꠢ
Hoiroh
/ɦoiɾoɦ/ μουστάρδα
শিয়াল
Shiyal
শিয়াল
Xial
ꠢꠤꠀꠟ
Hial
/ɦial/ Αλεπού, τσακάλι
বেড়াল
Beral
মেকুৰী, বিৰালী
Mekuri, birali
ꠝꠦꠇꠥꠞ, ꠛꠤꠟꠣꠁ
Mékur, Bilai
/mekuɾ/, /bilai/ γάτα
শুঁটকি
Shuṭki
শুকান মাছ
Xukan mas
ꠢꠥꠐꠇꠤ, ꠢꠥꠇꠂꠘ
Huṭki, Hukôin
/ɦuʈki/, /ɦukoin/ αποξηραμένο ψάρι
আপনার নাম কী?
Apnar nam ki?
আপোনাৰ নাম কি?
Apünar nam ki?
ꠀꠙꠘꠣꠞ ꠘꠣꠝ ꠇꠤꠔꠣ?
Afnar nam kita?
/aɸnaɾ nam kit̪a/ Πώς σε λένε;
ডাক্তার আসার পূর্বে রোগী মারা গেল।
Daktar ashar purbe rogi mara gelo
ডাক্তৰ অহাৰ আগতেই ৰোগী মৰি গ’ল।

Daktor ohar agotei rügi mori gól

ꠒꠣꠇ꠆ꠔꠞ ꠀꠅꠣꠞ ꠀꠉꠦꠃ ꠛꠦꠝꠣꠞꠤ ꠝꠞꠤ ꠉꠦꠟ।
Daxtôr awar ageu bemari môri gelo.
/ɖaxt̪ɔɾ awaɾ ageu bemaɾi mɔɾi gelo/ Πριν έρθει ο γιατρός, ο ασθενής είχε πεθάνει.
বহুদিন দেখিনি।
Bôhudin dekhini.
বহুদিন দেখা নাই।
Bohudin dekha nai.
ꠛꠣꠇ꠆ꠇꠣ ꠖꠤꠘ ꠖꠦꠈꠍꠤ ꠘꠣ।
Bakka din dexsi na.
/bakka d̪in d̪exsi na/ Έχω να σε δω πολύ καιρό.
আপনি কি ভালো আছেন?
Apni ki bhalo Achen?
আপুনি ভালে আছে নে?
Apuni bhale asê nê?
ꠀꠙꠘꠦ ꠜꠣꠟꠣ ꠀꠍꠂꠘ ꠘꠤ?
Afne bala asôin ni?
/bála asoin ni/ Πώς είσαι;
আমি তোমাকে ভালোবাসি।
Ami tomake bhalobashi.
মই তোমাক ভাল পাওঁ।
Moi tümak bhal paü.
ꠀꠝꠤ ꠔꠥꠝꠣꠞꠦ ꠜꠣꠟꠣ ꠙꠣꠁ।
Ami tumare bala fai.
/ami t̪umare bála ɸai/ Σ'αγαπώ.
আমি ভুলে গিয়েছি।
Ami bhule giechi.
মই পাহৰি গৈছোঁ।
Môi pahôri goisü.
ꠀꠝꠤ ꠙꠣꠅꠞꠤ ꠟꠤꠍꠤ।
Ami faûri lisi.
/ami ɸaʊ́ɾi lisi/ Έχω ξεχάσει.
মাংসের ঝোলটা আমার খুব ভালো লেগেছে।
Mangsher jholṭa amar khub bhalo legeche.
‍মাংসৰ তৰকাৰীখন মোৰ খুব ভাল লাগিছে।
Mangxor torkarikhon mür khub bhal lagise.
ꠉꠥꠍꠔꠞ ꠍꠣꠟꠘꠐꠣ ꠀꠝꠣꠞ ꠈꠥꠛ ꠜꠣꠟꠣ ꠟꠣꠉꠍꠦ।
Gustôr salônṭa amar kub bala lagse.
/gust̪ɔɾ salɔnʈa amaɾ kúb bála lagse/ Μου αρέσει το κρέας κάρι.
শিলচর কোনদিকে?
Shilcôr kondike?
শিলচৰ কোন ফালে/পিনে?
Xilsor kün fale/pine?
ꠢꠤꠟꠌꠞ ꠇꠥꠘ ꠛꠣꠄ/ꠛꠣꠁꠖꠤ/ꠝꠥꠈꠣ?
Hilcôr kun bae/baidi/muka?
/ɦil͡tʃɔɾ kun bae, baid̪i, muka/ Ποιος είναι ο δρόμος για το Σιλτσάρ;
শৌচাগার কোথায়?
Shôucagar kothay?
শৌচালয় ক’ত?
Xousaloy kót?
ꠐꠣꠐ꠆ꠐꠤ ꠇꠥꠘꠈꠣꠘꠧ/ꠇꠥꠘꠣꠘꠧ/ꠈꠣꠘꠧ/ꠇꠁ?
ṭaṭṭi kunxano/kunano/xano/xoi?
/ʈaʈʈi kunxano, kunano, xano, xoi/ Που είναι η τουαλέτα;
এটা কী?

Eṭa ki?

এইটো কি?

Eitü ki?

ꠁꠉꠥ/ꠁꠇꠐꠣ/ꠁꠐꠣ ꠇꠤꠔꠣ?

Igu/Ikṭa/Iṭa kita?

/igu, ikʈa, iʈa kit̪a/ Τι είναι αυτό;
সেটা কী?

Sheṭa ki?

সেইটো কি?

Xeitü ki?

ꠢꠤꠉꠥ/ꠢꠤꠇꠐꠣ/ꠢꠤꠐꠣ ꠇꠤꠔꠣ?

Higu/Hikṭa/Hiṭa kita?

/ɦigu, ɦikʈa, ɦiʈa kit̪a/ Αυτό τι είναι;
শেষ
Shesh
শেষ
Xex/xeh
ꠢꠦꠡ
Hesh
/ɦeʃ/ Τέλος, τερματισμός

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Sylheti». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. «Sylheti». Ethnologue. 
  3. Sebastian M. Rasinger (2007). Bengali-English in East London: A Study in Urban Multilingualism. pp.F 26-27. Retrieved on 2017-05-02.
  4. Glanville Price (2000). Encyclopedia of the Languages of Europe. pp. 91-92.
  5. Edward Gait, History of Assam, p. 274
  6. George Grierson, Language Survey of India, Vol II, Pt 1, p224
  7. Chalmers (1996)
  8. James Lloyd-Williams & Sue Lloyd-Williams (Sylheti Translation and Research/STAR); Peter Constable (SIL International) Date: 1 November 2002
  9. Πρότυπο:Linguistic Survey of India
  10. Banglapedia
  11. Archive
  12. Sylheti Alphabets
  13. Syloti Nagri alphabet
  14. Sylheti unicode chart
  15. «Sylheti Literature». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2018. 
  16. «Sylheti Literature». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2018. 
  17. Anne J. Kershen (2005). Strangers, Aliens and Asians: Huguenots, Jews and Bangladeshis in Spitalfields, 1660–2000. Routledge. pages. 148–150

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία