Γρηγόρης Γρηγοριάδης
O Γρηγόρης Γρηγοριάδης (στην ΕΣΣΔ Μιχαήλ Κονσταντίνοβιτς Τράντος, ρωσικά: Михаил Константинович Трандос, 1907, Οθωμανική Αυτοκρατορία - 1979, Μόσχα, ΡΣΟΣΔ, ΕΣΣΔ) ήταν μέλος της ΟΚΝΕ και ο λεγόμενος "κόκκινος δεκανέας" στην απόδραση των στελεχών του ΚΚΕ από τις φυλακές Συγγρού τον Απρίλιο του 1931.
| Γρηγόρης Γρηγοριάδης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1907 Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θάνατος | 1979 Μόσχα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά Ρωσικά |
| Σπουδές | Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εθνικών Μειονοτήτων Δύσης |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός δημοσιογράφος καθηγητής |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Δεκανέας |
Βιογραφικό Επεξεργασία
Νεανικά χρόνια Επεξεργασία
Ο Γρηγόρης Γρηγοριάδης γεννήθηκε το 1907 στο νησί Μαρμαράς στην τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία (σήμερα Τουρκία)[1] και μετά την μικρασιατική καταστροφή ήλθε οικογενειακώς στην Ελλάδα. Από τα νεανικά του χρόνια ασπάστηκε την κομμουνιστική ιδεολογία και το 1927 ζώντας στη Χαλκίδα έγινε μέλος της ΟΚΝΕ. Το 1928 απολύθηκε από την τσιμεντοβιομηχανία που εργαζόταν για κομμουνιστική προπαγάνδα, ενώ το 1929 συνελήφθη σε διαδήλωση που συμμετείχε και καταδικάστηκε σε 5 μήνες φυλάκιση.[2]
Το Σεπτέμβριο του 1930 κατατάχθηκε στον στρατό και υπηρέτησε ως δεκανέας σε τάγμα σκαπανέων. Αργότερα μετατέθηκε στην φρουρά των φυλακών Συγγρού, όπου τον Απρίλιο του 1931 έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόδραση στελεχών του ΚΚΕ από τις φυλακές Συγγρού.
Απόδραση οκτώ στελεχών του ΚΚΕ από τις φυλακές Συγγρού το 1931 Επεξεργασία
Στις 15 Απριλίου 1931 οκτώ κομματικά στελέχη του ΚΚΕ δραπετεύουν από τις φυλακές Συγγρού, οι οποίες βρισκόταν στην οδό Χαμοστέρνας στον Ταύρο. Ο Γρηγοριάδης που είχε μυηθεί από κλιμάκιο του ΚΚΕ στο σχέδιο της απόδρασης διευκόλυνε την απόδραση. Εκείνο το βράδυ που είχε υπηρεσία στις φυλακές αντικατέστησε τον σκοπό στην κεντρική πύλη των φυλακών και επέτρεψε στα στελέχη του ΚΚΕ, που προηγουμένως είχαν αποδράσει από το κελί τους, να φύγουν ανενόχλητα, φεύγοντας και αυτός μαζί τους. Την απόδραση σχεδίασε και εκτέλεσε το ΚΚΕ.[3]
Οι οκτώ που απέδρασαν ήταν οι: Βασίλης Ασίκης, Λευτέρης Αποστόλου, Κώστας Ευτυχιάδης, Περικλής Καρασκόγιας, Μάρκος Μαρκοβίτης, Ορφέας Οικονομίδης, Δημήτρης Παπαρήγας και Ανδρόνικος Χαϊτάς.[4] Ανάμεσά τους βρίσκονται τρία ανώτατα στελέχη του ΚΚΕ, μέλη του Πολιτικού Γραφείου, ο τότε Γενικός Γραμματέας Ανδρόνικος Χαϊτάς, ο Κώστας Ευτυχιάδης (πραγματικό του όνομα Καρακόζοφ) και ο Δημήτρης Παπαρήγας, όλοι απόφοιτοι του KUTV (Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εργαζομένων της Ανατολής).
Οι οκτώ δραπέτες και ο «κόκκινος» δεκανέας της φρουράς των φυλακών Γρηγοριάδης και συνένοχος στην απόδραση, επιβιβάζονται τις επόμενες μέρες κρυφά σε ρωσικό πλοίο μαζί με άλλα φυγόδικα στελέχη του ΚΚΕ (Γιώργος Κολοζώφ, Γιώργης Σιάντος κ.α) και φεύγουν για τη Σοβιετική Ένωση.[5]
Στη Σοβιετική Ένωση Επεξεργασία
Ο Γρηγοριάδης στη Σοβιετική Ένωση πήρε το όνομα Τράντος Μιχαήλ Κοσταντίνοβιτς και φοίτησε στο Κομμουνιστικό Πανεπιστήμιο Εθνικών Μειονοτήτων Δύσης (KUNMZ).[6] Στη συνέχεια σπούδασε σε Παιδαγωγική Ακαδημία και το 1935 διορίστηκε δάσκαλος στο Σοχούμ, ενώ παράλληλα δούλευε και σαν συντάκτης της τοπικής ελληνικής εφημερίδας με τον τίτλο "Κόκινος καπνάς".[7]
Τον Δεκέμβριο του 1937, την περίοδο των σταλινικών εκκαθαρίσεων, συνελήφθη από τη σοβιετική αστυνομία (NKVD) στην Κρίμσκαγια και φυλακίστηκε στις φυλακές του Σοχούμ, ως κατάσκοπος της ελληνικής κυβέρνησης.[8] Αποφυλακίστηκε ύστερα από δύο χρόνια και φοίτησε εκ νέου σε μια Σχολή για ένα ακόμη χρόνο.[9]
Τα επόμενα χρόνια εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Μόσχα και ήταν εκφωνητής της ελληνικής εκπομπής στον ραδιοσταθμό της Μόσχας. Πέθανε τον Φεβρουάριο του 1979 στη Μόσχα. Λίγα χρόνια πριν, το 1976, είχε επισκεφθεί την Ελλάδα για πρώτη και μοναδική φορά 45 χρόνια μετά την απόδραση.[10]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Μαρκοβίτης (2017), σελ. 243
- ↑ Μαρκοβίτης (2017), σελ. 243
- ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 21-22
- ↑ Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ (2012), σελ. 224-226
- ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 21-22
- ↑ Μαρκοβίτης (2017), σελ. 243
- ↑ Αγτζίδης (2010), σελ. 123
- ↑ Μαρκοβίτης (2017), σελ. 243
- ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 55
- ↑ Γκριτζώνας (1985), σελ. 55
Πηγές Επεξεργασία
- Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄ τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
- Βλάσης Αγτζίδης "Ο κόκινος καπνάς", Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 2010
- Κώστας Γκριτζώνας "Κόκκινοι δραπέτες 1920-1944", Εκδόσεις Γλάρος, Αθήνα 1985
- Άγγελος Ελεφάντης "Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης", Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1976
- Μάριος Μαρκοβίτης "Όχι, δεν είμαι εχθρός του λαού", Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2017
- Γρηγόρης Φαράκος "Β' Παγκόσμιος Πόλεμος: Σχέσεις του ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου", εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004