Βικιπαίδεια

Γρηγόριος του Τατέβ

Ο Γρηγόριος του Τατέβ, Γκριγκόρ Τατεβατσί ή Γκριγκόρ Τατεβιάντς (αρμενικά: Գրիգոր Տաթեվատսի, 1346-1409) ήταν Αρμένιος μοναχός, νομιναλιστής φιλόσοφος, διδάσκαλος, ποιητής, ζωγράφος και αντιγραφέας του 14ου αιώνα. Υπερασπιστής της ανεξαρτησίας της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας, ο συγκεκριμένος ηγούμενος του Μοναστηριού του Τατέβ ήταν συγγραφέας αριθμού θεολογικών και φιλοσοφικών έργων. Είναι, επίσης, γνωστός ως εικονογράφος δύο χειρογράφων, τα οποία διατηρούνται στο Ματενανταράν του Ερεβάν.

Γρηγόριος του Τατέβ
Πορτραίτο του Γρηγορίου του Τατέβ, Ms. 1203, Ματενανταράν, Ερεβάν.
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Գրիգոր Տաթեւացի (Αρμενικά)
Γέννηση1346
d:Q13054956
Θάνατος27  Δεκεμβρίου 1409
Μοναστήρι του Τατέβ
ΥπηκοότηταΒασίλειο της Αρμενίας
ΣπουδέςΜοναστήρι του Τατέβ
Ιστοσελίδα
http://grigortatevatsi.am
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ιδιότηταμοναχός, φιλόσοφος, καθηγητής, ποιητής, ζωγράφος και γραφέας
Φοιτητές τουΘωμάς του Μετσόπ και Arakel Syunetsi
δεδομένα (π • σ • ε )

Βιογραφία Επεξεργασία

 
Άποψη του μοναστηριακού συγκροτήματος του Τατέβ.
 
Άποψη του Μοναστηριού του Τατέβ. Στο μέσον, διακρίνεται το μαυσωλείο του Γρηγορίου του Τατέβ.

Ο Γρηγόριος γεννήθηκε το 1346 στο Τμκαμπέρντ του Γκουγκάρκ (ή στο Βαγιότς Ντζορ), ωστόσο ενώ ο ίδιος ευρισκόταν, ακόμη, σε νεαρή ηλικία, καθώς η Ζακαριδική Αρμενία αντιμετώπιζε δύσκολους καιρούς, οι γονείς του υποχρεώθηκαν να αναζητήσουν καταφύγιο στη Σιουνία, όπου η κατάσταση ήταν ασφαλέστερη[1]. Επιδεικνύοντας ασυνήθιστη ευφυΐα για την ηλικία του, εστάλη στο Μοναστήρι του Τατέβ, προκειμένου να μαθητεύσει πλησίον του Χοβχανές Βοροτνετσί[1] το 1370, με τον οποίον[2] πραγματοποίησε ταξίδι στην Ιερουσαλήμ[3], ενώ, παράλληλα, ο τελευταίος τον χειροτόνησε ως αρχιμανδρίτη, το 1373[2].

Επιστρέφοντας στο Τατέβ, ο Γρηγόριος κατέστη ηγούμενος του μοναστηριού[4], του οποίου πέτυχε να διατηρήσει την οργάνωση παρά τις τιμουριδικές εισβολές[2], ενώ, μεταξύ άλλων, είχε ως μαθητή τον Θωμά του Μετσόπ[5]. Υποχρεούμενος, συχνά, να εγκαταλείψει το Τατέβ μαζί με τους μαθητές του για λόγους ασφαλείας, απεβίωσε εκεί στις 27 Δεκεμβρίου 1409, ενώ ετάφη στην ίδια τοποθεσία. Παρά το γεγονός πως μαυσωλείο επί του τάφου του ανεγέρθηκε παρά μόνον το 1787[2], ο Γρηγόριος, ήδη, είχε αγιοποιηθεί κατά την διάρκεια του 15ου αιώνα[6].

Εργογραφία Επεξεργασία

Χρονολογικώς, ο Γρηγόριος είναι κυρίως γνωστός ως αντιγραφέας: αντέγραψε, ως αποτέλεσμα, ένα Ευαγγέλιο στο Γιερζενκά το 1374, το οποίο, σήμερα, διατηρείται ως τμήμα του θησαυρού του Ετσμιαντζίν (Ms. 224)[7]. Ταλαντούχος ζωγράφος, φιλοτέχνησε ο ίδιος τις μικρογραφίες δύο ακόμη Ευαγγελίων (Ματενανταράν, Ms. 6305 και Ms. 7482[8]) χρησιμοποιώντας έντονα χρώματα, σταθερή και ενεργητική γραμμή, καινοτόμα σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς κανόνες[9]. Εντός ενός Σχολιασμού επί των πινάκων των κανόνων[10], περιγράφει τις διακοσμήσεις του συγκεκριμένου είδους κειμένου ως μία «πύλη εισόδου για την γνώση του κρυφού, του θεϊκού, των πνευματικών και διανοητικών αρετών», ενώ, επίσης, τονίζει την ιδιαίτερη σημασία του συμβολικού και ψυχολογικού αποτελέσματος του χρώματος, καθώς και την σημασία της αντιθέσεως μεταξύ των ανοιχτών και των σκούρων χρωμάτων[11].

Στη συνέχεια, ο Γρηγόριος είναι ιδιαιτέρως γνωστός για τον σημαντικό αριθμό συγγραφικών έργων του, θεολογικού και φιλοσοφικού περιεχομένου: Σχολιασμός επί των Ψαλμών[6], Κηρύγματα[4], καθώς και άλλα. Επηρεαζόμενος από την κλασσική φιλοσοφία και καταφεύγοντας στην δυτική σκέψη, ορθώνει μία σαφή διάκριση μεταξύ της φιλοσοφίας και της θεολογίας, δύο όψεων της Αλήθειας, ενώ, επίσης, αναφέρει πως η επιστήμη ουδεμία σχέση έχει με την πίστη[12]. Σε θρησκευτικό επίπεδο, ο συγκεκριμένος υποστηρικτής των παραδόσεων της Αρμενικής Εκκλησίας δεν διστάζει να κάνει χρήση της σχολαστικής απέναντι στους υπερμάχους της ενώσεως με την Ρώμη, ενώ, μεταξύ άλλων, συνέταξε προς αυτόν τον σκοπό ένα Βιβλίο ερωτημάτων και απαντήσεων σχετικά με τα σφάλματα των αιρετικών και των παγανιστών[4], η συγγραφή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1397[13].

Τέλος, ο Γρηγόριος είναι γνωστός για τα συγγραφικά έργα του σε άλλους τομείς, όπως η ποίηση[2]. Επίσης, προχώρησε σε μία μεταρρύθμιση της αρμενικής γλώσσας, βασιζόμενος στις αρχές της «γλωσσολογικής σκέψεως»[14].

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Hacikyan 2002, σελ. 606.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 (Αγγλικά) Tatev Foundation. «Grigor Tateviants and Tatev University (1346-1409)». Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2008. 
  3. ↑ Durand, Rapti & Giovannoni 2007, σελ. 281.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Dédéyan 2007, σελ. 361.
  5. ↑ Hacikyan 2002, σελ. 652.
  6. ↑ 6,0 6,1 Durand, Rapti & Giovannoni 2007, σελ. 291.
  7. ↑ Durand, Rapti & Giovannoni 2007, σελ. 338.
  8. ↑
    «Σελίδα πληροφοριών του Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Επιστολή του Ευσεβίου, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2001. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Επιστολή του Ευσεβίου, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2002. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Ο Ευαγγελιστής Μάρκος, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2001. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2001. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2001. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Ο Ευαγγελισμός, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2004. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
    «Η Γέννηση, Ms. 7482». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2004. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2008. 
  9. ↑ Durand, Rapti & Giovannoni 2007, σελ. 329.
  10. ↑ Mutafian 2007, σελ. 111.
  11. ↑ Mutafian 2007, σελ. 113.
  12. ↑ Hacikyan 2002, σελ. 609.
  13. ↑ Mutafian 2007, σελ. 181.
  14. ↑ Mutafian 2007, σελ. 80.

Πηγές Επεξεργασία

  • (Γαλλικά) Dédéyan, Gérard, επιμ. (2007). Histoire du peuple arménien. Τουλούζ: Éditions Privat. ISBN 978-2-7089-6874-5. 
  • (Αγγλικά) Hacikyan, Agop Jack (2002). The Heritage of Armenian Literature. II. From the Sixth to the Eighteenth Century. Ντιτρόιτ: Wayne State University Press. ISBN 978-0814330234. 
  • (Γαλλικά) Durand, Jannic· Rapti, Ioanna· Giovannoni, Dorota (2007). Armenia sacra — Mémoire chrétienne des Arméniens (IVe-XVIIIe siècle). Παρίσι: Somogy / Musée du Louvre. ISBN 978-2-7572-0066-7. 
  • (Αγγλικά) Mathews, Thomas F.· Sanjian, Avedis Krikor (1991). Armenian Gospel Iconography: The Tradition of the Glajor Gospel. Ουάσινγκτον: Dumbarton Oaks. ISBN 978-0-8840-2183-4. 
  • (Αγγλικά) Matevosyan, Karen· Zakaryan, Lilit (2010). Tamrazyan, Hrachya, επιμ. Miniaturist Momik. Ερεβάν: Matenadaran - Mesrop Mashtots Institute of Ancient Manuscripts. σελ. 66. ISBN 978-5-550-01635-0. 
  • (Γαλλικά) Mutafian, Claude (2007). Mutafian, Claude, επιμ. Arménie, la magie de l'écrit. Παρίσι: Somogy. ISBN 978-2-7572-0057-5. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γρηγόριος_του_Τατέβ&oldid=10299502"