Διεθνής Κατάθεση Σήματος

Διεθνής κατάθεση σήματος σύμφωνα με την Σύμβαση της Μαδρίτης Επεξεργασία

Σήμερα πολλές επιχειρήσεις και οργανισμοί διαθέτουν ένα χαρακτηριστικό λογότυπο/ εμπορικό σήμα το οποίο χαρακτηρίζει τα προιόντα της εκάστοτε εταιρείας/οργανισμού, την διακρίνει από της υπόλοιπες επιχειρήσεις και εξασφαλίζει μία αναγνωρισιμότητα από την μεριά των καταναλωτών δημιουργώντας έτσι μία σχέση εμπιστοσύνης με αυτό.

Το σήμα είναι ένα σύνολο από διαφορετικά στοιχεία όπως:

Σχέδια- εικόνες
Φράσεις-Λέξεις
Ονόματα φυσικών ή νομικών προσώπων
Αριθμούς
Σχήματα όπως το σχήμα του προιόντος ή της συσκευασίας του.

Έτσι λόγω της σημαντικότητάς του συνιστάται απαραίτητη η καταχώρισή του όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Η διεθνής καταχώριση σημάτων στη Ελλάδα πραγματοποιείται σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Μαδρίτης που τέθηκε σε εφαρμογή στην Ελλάδα στις 10/8/2000 (Νόμος 2783/2000, ΦΕΚ Α’ αριθμός 1/7-1-2000 και Υπουργική απόφαση: Κ4-307/2-1-01 «ΦΕΚ Β’ αριθ. 31/18-1-2001»).

Η Διεθνής Σύμβαση της Μαδριτης ( http://www.wipo.int/madrid/en/)της^{[νεκρός σύνδεσμος]} 14.4.1891 δεν δημιουργεί ένα υπερθνικό σήμα. Με την καταχώριση του σήματος στο Διεθνές Γραφείο στη Γενεύη (WIPO) δημιουργείται μια δέσμη εθνικών σημάτων (άρθρο 4). Η προστασία του καταχωρημένου σήματος κρίνεται με βάση την νομοθεσία του κάθε συμβαλλόμενου κράτους. Η διεθνής καταχώριση προυποθέτει κατχώρηση του σήματος στη χώρα προέλευσης, από την οποία το σήμα διαβιβάζεται στο Διεθνές Γραφείο (άρθρο 3). Το σήμα απολαμβάνει προτεραιότητα 6 μηνών (άρθρο 4 §2). Μετά την διεθνή καταχώριση το σήμα παραμένει επί πενταετία εξαρτημένο από το σήμα της χώρας προέλευσης. Μετά την πενταετία ανεξαρτητοποιείται ακι έχει διάρκεια κατ’ αρχή είκοσι ετών που μπορεί να ανανεώνεται για είκοσι ακόμα χρόνια (άρθρα 6 §§ 1-5 και 7).

Το Πρωτόκολο του 1989 στη Σύμβαση της Μαδρίτης Επεξεργασία

Το 1989 υπογράφηκε το πρωτόκολλο στη Σύμβαση της Μαδρίτης, που η χώρα μας έχει ήδη κυρώσει με τον ν.2783/2000 και που καταλαμβάνει ακόμη και κράτη που δεν είναι μέλη της Σύμβασης της Μαδρίτης. Η Σύμβαση του 1891 και το Πρωτόκολλο του 1989 είναι αυτοτελέις συμβάσεις με συγκρίσιμο περιεχόμενο. Τελούν μεταξύ τους σε σχέση επικουρικότητας με την έννοια ότι το Πρωτόκολλο δεν εφαρμόζεται, εφόσον οι εμπλεκόμενες χώρες είναι ταυτόχρονα μέλη τόσο της σύμβασης του 1891, όσο και του Πρωτοκόλλου του 1989. Παρέχεται όμως η δυνατότητα μετατροπής του διεθνούς σε εθνικό σήμα με την προτεραιότητα της διεθνούς καταχώρισης. Ήδη εκδόθηκε σχετική Υπουργική Απόφαση, με την οποία δίδεται η δυνατότητα στις ελληνικές επιχειρήσεις να καταχωρούν τα σήματά τους στα κράτη-μέλη του WIPO με ταχύτατες διαδικασίες και με χαμηλό κόστος.

Με βάση το άρθρο 2 παρ. 1 του Πρωτοκόλλου, όταν μία αίτηση καταχώρισης ενός σήματος («βασική αίτηση») έχει κατατεθεί ενώπιον του Γραφείου ενός Συμβαλλόμενου Κράτους, ο καταθέτης της βασικής αίτησης αυτής μπορεί να εξασφαλίσει την προστασία του σήματός του στην επικράτεια των υπόλοιπων συμβαλλόμενων μερών, εφόσον:

Έχει κατοικία ή βιομηχανική ή εμπορική εγκατάσταση στο κράτος όπου υπέβαλλε την βασική αίτηση.
Επιτύχει την καταχώριση του σήματος αυτού στο μητρώο του Διεθνούς Γραφείου του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Π.Ο.Δ.Ι.) (World Intellectual Property Organisation-W.I.P.O.), η οποία ονομάζεται διεθνής καταχώριση.

Η αίτηση καταχώρισης στο μητρώο του Διεθνούς Γραφείου του Π.Ο.Δ.Ι. («Διεθνής Αίτηση») υποβάλλεται κατα τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου, ενώ εφαρμογή έχουν και διάφοροι ειδικοί κανονισμοί, όπως λ.χ. οι « Common Regulations under the Madrid Agreement concerning the International Registration of Marks and the Protocol Relating to that Agreement» και οι « Administrative Instructions for the Application of the Madrid Agreement concerning the International Registration of Marks and the Protocol Relating thereto», οι οποίοι ισχύουν αμφότεροι από 1.4.2004.

Από το άρθρο 2 παρ. 1 του Πρωτοκόλλου συνάγεται πως δεν αποτελεί προϋπόθεση της διεθνούς άιτησης το σήμα να είναι ήδη καταχωρημένο σε ένα συμβαλλόμενο κράτος.Αρκεί να έχει απλώς κατατεθεί η βασική αίτηση καταχώρισής του σε ένα από τα συμβαλλόμενα κράτη. Για την περίπτωση βέβαια που η βασική αίτηση δεν τελεσφορήσει ορίζει το άρθρο 6 παρ. 3 του Πρωτοκόλλου.

Η καταχώριση στο μητρώο του Διεθνούς Γραφείου του Π.Ο.Δ.Ι., κατα τα ανωτέρω, δεν συνεπάγεται αυτοδίκαιη προστασία της καταχωρηθείσας ένδειξης σε όλα τα συμβαλλόμενα κράτη του Πρωτοκόλλου. Σύμφωνα με το άρθρο 3 δις του Πρωτοκόλλου, η προστασία που προκύπτει από την διεθνή καταχώριση επεκτείνεται σε συμβαλλόμενο κράτος, μόνον κατόπιν αιτήσεως του προσώπου που κατέθεσαι την διεθνή αίτηση ή που είναι κάτοχος της διεθνούς καταχωρήσεως. Και πάλι συνάγεται ότι για την κατάθεση αίτησης καταχώρισης σε συμβαλλόμενο κράτος αρκεί απλώς η κατάθεση της διεθνούς αίτησης, χωρίς να είναι απαραίτητη και η διεθνής καταχώριση (άρθρο 3 δις Πρωτοκόλλου). Η σχετική αίτηση για «εδαφική επέκταση» προβλέπεται στο άρθρο 3 τρις του Πρωτοκόλλου.

Αν κατατεθεί αίτηση «εδαφικής επέκτασης» η προστασία του σήματος σε κάθε συμβαλλόμενο κράτος, στο οποίο κατατέθηκε αίτηση για «εδαφικής επέκτασης», είναι η ίδια ως εάν το σήμα είχε κατατεθεί απευθείας στο αρμόδιο γραφείο του συμβαλλόμενου αυτού κράτους (άρθρο 4 παρ. 1 Πρωτοκόλλου). Το κράτος, στο οποίο αφορά η εδαφική επέκταση, οφείλει εντός προθεσμίας να κοινοποιήσει τις αντιρρήσεις του. Αν δεν το πράξει, το σήμα προστατεύεται, σαν να είχε καταχωρηθεί απευθιείας στο αρμόδιο γραφείο αυτού του συμβαλλόμενου μέρους (άρθρο 5 και άρθρο 4 παρ. 1 Πρωτοκόλλου).

Σε κάθε περίπτωση η διεθνής καταχώριση στο μητρώο του Διεθνούς Γραφείου του ΠΟΔΙ σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης απολαμβάνει του δικαιώματος προτεραιότητας που εγκαθιδρύεται από το άρθρο 4 της Διεθνούς Σύμβασης των Παρισίων (άρθρο 4 παρ. 2 Πρωτοκόλλου, την οποία ωσαύτως κύρωσε η Ελλάδα με τον ν. 213/1975.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι στο Πρωτόκολλο είχε προσχωρήσει και η ίδια η Ευρωπαϊκή Κοινότητα ως διακυβερνητικός οργασισμός (άρθρο 14 Πρωτοκόλλου) από 1ης Οκτωβρίου 2004. Για τις ανάγκες της προσχώρησης αυτής ο Κανονισμός 40/1994 τροποποιήθηκε με τον Κανονισμό 1992/2003/ΕΚ. Έτσι πλέον και ο ίδιος ο Κανονισμός 40/1994 ρυθμίζει στα άρθρα 140 επ. Την διαδικασία της διεθνούς καταχώρισης σημάτων, που προβλέπεται στο Πρωτόκολλο της Μαδρίτης. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η μία ένδειξη μπορεί να αποκτήσει διεθνή προστασία με βάση το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης, τόσο αν έχει κατοχυρωθεί ως ελληνικό όσο και αν έχει κατοχυρωθεί ώς κοινοτικό σήμα.

Η Σύμβαση της Μαδρίτης για την καταπολέμηση των ανακριβών εδαφικών ενδείξεων Επεξεργασία

Με την Σύμβαση αυτή προβλέπεται υποχρέωση των συμβαλλόμενων κρατών να κατάσχουν τα προϊόντα που φέρουν ανακριβείς γεωγραφικές ενδείξεις ή να απαγορεύουν την εισαγωγή, αν η εθνική νομοθεσία δεν προβλέπει την κατάσχεση. Αν ούτε την απαγόρευση εισαγωγής προβλέπει, εφαρμόζεται ότι ισχύει για τους ημεδαπούς. Και αν δεν υφίσταται τέτοια νομοθεσία, εφαρμόζεται αναλογικά η νομοθεσία περι σημάτων (άρθρο 1).

Διαδικασία καταχώρισης σήματος Επεξεργασία

Η κατάθεση της ανωτέρω αίτησης γίνεται στο Υπουργείο Εμπορίου, προσκομίζοντας την αίτηση για το διεθνές σήμα, ένα παράβολο των 15 € για αποστολή της αίτησης στο Διεθνές Γραφείο Σημάτων μέσα σε προθεσμία 2 μηνών και ένα επίσημο αντίγραφο του Ημεδαπού Σήματος.

Ο δικαιούχος έχει το δικαίωμα να καταθέσει μόνος του την αίτηση και η υπογραφή της αίτησης από δικηγόρο δεν είναι υποχρεωτική. Επίσης ο δικαιούχος έχει την δυνατότητα να καταθέσει είτε ασπρομαυρο σήμα είτε έγχρωμο. Στην περίπτωση κατάθεσης ασπρόμαυρου σήματος το κόστος κατάθεσης ανέρχεται στο ποσό των 653 ελβετικών φράγκων και στην περίπτωση έγχρωμου σήματος το ποσό ανέρχεται στα 903 ελβετικά φράγκα. Τέλος ο δικαιούχος μπορεί να επιλέξει τις χώρες προορισμού για το σήμα του.

Άλλες Διεθνείς Συμβάσεις Επεξεργασία

Η Σύμβαση της Βιέννης για την διεθνή καταχώριση σημάτων (TRT) Επεξεργασία

Με την από 12.6.1973 Σύμβαση της Βιέννης περί Διεθνούς Καταχώρισης Σημάτων ( Tradmark Registration Treaty, TRT) επιδιώχθηκε στο πλαίσιο της Διεθνούς Σύμβασης των Παρισίων η ίδρυση Ένωσης για την ενοποίηση των διαδικασιών παροχής προστασίας στους υπηκόους των κρατών μελών της Ένωσης. Όπως και η σύμβαση της Μαδρίτης προβλέπει την διεθνή καταχώριση, δυνάμει της οποίας το καταχωρημένο σήμα απολαμβάνει προστασίας σε όλα τα κράτη μέλη της Σύμβασης χωρίς ανάγκη κατάθεσης στα επιμέρους κράτη. Μάλιστα, για την διεθνή καταχώρηση, δεν είναι αναγκαία η καταώρηση στην χώρα προέλευσης. Η χώρα μας δεν έχει προσχωρήσει στην σύμβαση αυτή.

Η Διεθνής Συμφωνία της Γενεύης της 15.12.93 ( TRIPS) Επεξεργασία

Στις 15.12.1993, στο πλαίσιο των διαπραγματέυσεων της Ουρουγουάης της GATT για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ- World Trade Organisation WTO), υπογράφθηκε στην Γενεύη η συμφωνία TRIPS (Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights, Including Trade in Counterfeit Goods) για την προστασία σε παγκόσμιο επίπεδο των δικαιωμάτων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Η τελική πράξη που περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των πολυμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του Γύρου της Ουρουγουάης υπογράφθηκε στις 15.4.1994 και κυρώθηκε με τον ν. 2290/1994 ( ΦΕΚ 28/09.02.1995). Η Πράξη αυτή προβλέπει και τη σύσταση Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και επιδιώκει, μεταξύ άλλων, και την δημιουργία ενός ελάχιστου θεσμικού πλαισίου προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής (διανοητικής) και βιομηχανικής ιδιοκτησίας.

Με τις διατάξεις των άρθρων 15-21 του Annex 1c η Σύμβαση προβλέπει ένα minimum προστασίας για τα σήματα. Ως σήμα προστατεύεται κάθε ένδειξη που έχει την ικανότητα να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες άλλων επιχειρήσεων. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποκλείουν από την προστασία τα ηχητικά και οσφραντικά σήματα. Ενδείξεις χωρίς διακριτική ικανότητα μπορούν να κατατεθούν ως σήματα, αν έχουν χρησημοποιηθεί και καθιερωθεί στις συναλλαγές (άρθρο 15 § 1 εδ. 1-4). Το σήμα διαρκεί καταρχή 7 χρόνια και μπορεί να ανανεώνεται για άλλα 7 κάθε φορά χρόνια (άρθρο 18). Εξάλλου το σήμα διαγράφεται εάν δεν χρησιμοποιηθεί αδικαιολόγητα επί 3 τουλάχιστο χρόνια από το δικαιούχο του ή από τρίτον με την δική του συναίνεση ( άρθρο 19 §§ 1-2). Χρήση του σήματος που προστατεύεται από την Διεθνή Σύμβαση είναι δυνατή παράλληλα με τη χρήση σήματος της ημεδαπής επιχείρησης. Εξάλλου, ενώ είναι δυνατές συμβατικές άδειες εκμετάλλευσης και η μεταβίβαση του σήματος, ακόμη και χωρίς την επιχείρηση, δεν επιτρέπονται οι υποχρεωτικές άδειες εκμετάλλευσης ( άρθρο 21). Το άρθρο 20 επιτρέπει στα κράτη μέλη να προβλέπουν πρόσθετες προυποθέσεις για την νόμιμη χρήση του σήματος, όπως η χρήση του παράλληλα με το σήμα της ημεδαπής επιχείρησης.

Η Σύμβαση των Παρισίων Επεξεργασία

Η Σύμβαση αυτή εφαρμόζεται σε σήματα των οποίων φορέας είναι υπήκοος κράτους μέλους της Ένωσης των Παρισίων και το οπίο έχει κατατεθεί και γίνει δεκτό σε Ένωσης ( άρθρα 2 και 4Α της Σύμβασης), καθώς και σε σήματα των οποίων φορέας είναι υπήκοος κράτους-μη μέλους, ο οποίος όμως κατοικεί ή έχει πραγματική και σοβαρή εμπορική ή βιομηχανική εγκατάσταση στο έδαφος μιας χώρας- μέλους (άρθρο 3 της Σύμβασης). Τυπική προυπόθεση και των σημάτων αυτών στην Ελλάδα είναι η κατάθεση και καταχώρισή τους στα βιβλία σημάτων (άρθρο 4 Α της Σύμβασης).

Η Σύμβαση των Παρισίων επιτρέπει την κατάθεση σήματος στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ένωσης με δικαίωμα προτεραιότητας. Πράγματι σύμφανα με το άρθρο 4 της Σύμβασης, ο δικαιούχος σήματος που έχει κατατεθεί σε μία χώρα της Ένωσης απολαμβάνει προς ενέργεια της κατάθεσης στις οιπόλοιπες χώρες της Ένωσης δικαιώματος προτεραιότητας διάρκεια 6 μηνών από την κατάθεσή του στην αλλοδαπή χώρα. Έτσι, αν ένα σήμα που έχει ήδη κατατεθεί στην αλλοδαπή, κατατεθεί στην Ελλάδα μέσα σε 6 μήνες από την κατάθεσή του στην αλλοδαπή, θεωρείτε ότι κατατέθηκε και στην Ελλάδα από τον χρόνο που κατατέθηκε και στην αλλοδαπή. Έτσι γίνεται δεκτό ότι ένα σήμα διαγράφεται όταν αποτελεί παραποίηση ή απομίμηση άλλου που κατατέθηκε μεταγενέστερα, για το οποίο όμως διεκδικείται δικαίωμα προτεραιότητας που ανατρέχει σε χρόνο προγενέστερο από τον χρόνο κατάθεσης του σήματος, του οποίου ζητείται η διαγραφή.

Όπως κάθε αλλοδαπό σήμα έτσι και το υπο συζήτηση μόλις γίνει δεκτό στην Ελλάδα καθίσταται ανεξάρτητο από το σήμα της χώρας προέλευσης ( άρθρο 6 § ΔΣ) και προστατεύεται όπως και τα ημεδαπά σήματα.

Σήμα και Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο Επεξεργασία

Το άρθρο 1 ν. 2239/94 περιέχει κανόνα συγκρούσεως κατα το οπόιο εφαρμοστέο δίκαιο στο σήμα είναι το δίκαιο της επαγγελματικής εγκατάστασης του φερόμενου ώς δικαιούχου, με την έννοια του τόπου όπου εδρεύει η επιχείρηση που παράγει ή εμπορεύεται το προϊόν ή προσφέρει τις υπηρεσίες. Το δίκαιο της επαγγελματικής εγκατάστασης επιλύει το ζήτημα, αν μία ένδειξη είναι σήμα, ρυθμίζει τις προποθέσεις απόκτησής του, το περιεχόμενο και την έκταση των εξουσιών που αυτό παρέχει στο δικαιούχο, την απώλεια του δικαιώματος και την μεταβίβασή του. Πάντως λόγω της ανεξαρτησίας που χαρακτηρίζει το κατατιθέμενο στην Ελλάδα αλλοδαπό σήμα έναντι του σήματος του τόπου της επαγγελματικής εγκατάστασης του δικαιούχου ( άρθρο 4) γίνεται δεκτό, ότι σε περίπτωση προσβολής σήματος στην χώρα μας, παρέχεται η προστασία του ελληνικού δικαίου, μόνο αν το σήμα έχει κατατεθεί σε αυτή.

Γενικότερα όσον αφορά στην προσβολή του σήματος, αυτή, κατά το άρθρο 26 ΑΚ, διέπεται από το δίκαιο του τόπου, στον οποίο λαμβάνει χώρα. Έτσι, αν εκδηλώνεται στη Ελλάδα, εφαρμόζεται το ελληνικό δίκαιο, κατά το όποιο θα κριθούν οι προϋποθέσεις προστασίας του, ανεξάρτητα αν το προσβαλλόμενο είναι ημεδαπό ή αλλοδαπό σήμα. Σήμα που προστατέυεται μόνο στην αλλοδαπή, δεν προστατεύεται από προσβολές στην ημεδαπή. Αν η προσβολή έγινε στην αλλοδαπή, το ελληνικό δικαστήριο θα εφαρμόσει το αλλοδαπό δίκαιο του τόπου της προσβολής στο οποίο περιλαμβάνεται και το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο. Το δίκαιο αυτό θα κρίνει αν υπάρχει διακαίωμα προστατευόμενο στο κράτος της προσβολής.

Δείτε ακόμη Επεξεργασία

Γενικά