Αββάς Δωρόθεος
Ο Αββάς Δωρόθεος ή Δωρόθεος της Γάζης όπως είναι γνωστότερος στη Δύση[1], ήταν Χριστιανός μοναχός και ηγούμενος.[1] Αρχικώς μόνασε στο μοναστήρι του Αββά Σέριδος ή Σερίδου (ή Σβέριδος), κοντά στη σημερινή πόλη της Γάζας. Σε κοντινή απόσταση ζούσαν τότε οι δύο μεγάλοι ασκητές Βαρσανούφιος και Ιωάννης, οι οποίοι είναι γνωστοί από το βιβλίο «Βίβλος Βαρσανουφίου και Ιωάννου», που περιέχει τις πολλές απαντήσεις που έδιναν σε διάφορα πνευματικής φύσεως ερωτήματα. Επειδή ήσαν έγκλειστοι, ελάμβαναν γραπτώς τα ερωτήματα και πάλι γραπτώς έδιναν τις απαντήσεις. Ο Δωρόθεος σεβόταν και τους δύο πάρα πολύ και με τη σύμφωνη γνώμη του ηγουμένου Σερίδου έπαιρνε τη συμβουλή τους για κάθε σοβαρό θέμα της πνευματικής του πορείας. Στο συναξάρι του Δωροθέου αναφέρονται ερωτήματά του προς τους ασκητές αυτούς, καθώς και οι σοφές απαντήσεις που λάμβανε. Π.χ. κάποτε οι παρασύρουσες σκέψεις του (λογισμοί) τον ξεσήκωσαν να εγκαταλείψει το μοναστήρι και να μεταβεί στην έρημο, προκειμένου να ζήσει με περισσότερη ησυχία και προσευχή, αφού στο νοσοκομείο της μονής, όπου διακονούσε, είχε πολλούς περισπασμούς και δεν εύρισκε ησυχία και αρκετό χρόνο για προσευχή. Φανέρωσε τον λογισμό του στον αββά Ιωάννη, όπως το συνήθιζε, και στη συνέχεια του έκανε υπακοή. Η συμβουλή του μεγάλου ασκητή σημάδεψε τη ζωή και τη μεγάλη πνευματική πορεία του νεαρού τότε μοναχού Δωροθέου: Του είπε ότι «ησυχία» είναι το να φυλάσσει κανείς την καρδιά του από «δόσεως και λήψεως και ανθρωπαρεσκείας». Για να δρέψει τους καρπούς της ησυχίας πρέπει πρώτα να «βγάλει φύλλα» της ασκήσεως και της πρακτικής ζωής. Δηλαδή να κάνει υπακοή και υπομονή. Αλλά και ο αββάς Βαρσανούφιος, που είχε και αυτός ερωτηθεί, έδωσε την ίδια απάντηση. Έτσι ο Δωρόθεος παρέμεινε στην υπακοή, τη διακονία και την υπομονή, οπότε σημείωσε μεγάλη πρόοδο στην πνευματική του ζωή.
| Αββάς Δωρόθεος | |
|---|---|
 Ο Αββάς Δωρόθεος σε αγιογραφία του 1547 (Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους) | |
| Όσιος | |
| Γέννηση | περ. 505 |
| Κοίμηση | περ. 565 ή 620 |
| Τιμάται από | Ορθόδοξη Εκκλησία Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εορτασμός | 13 Αυγούστου (Ορθόδοξη Εκκλησία) 5 Ιουνίου (Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία) |
| δεδομένα () | |
Περί το έτος 540, όταν ήλθε το «πλήρωμα του χρόνου», ο Δωρόθεος ανεχώρησε στην έρημο, σε ώριμη πλέον πνευματική ηλικία, επιθυμώντας να τελειώσει τον βίο του ως ησυχαστής ερημίτης. Ο Θεός όμως είχε άλλα σχέδια, αφού τον ήθελε ποιμένα και οδηγό ψυχών: όσο απέφευγε λοιπόν την ευθύνη, τον περισπασμό και τη δόξα, τόσο τον κατεδίωκαν. Γύρω του συγκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός μοναχών, γεγονός που τον εξανάγκασε να ιδρύσει δικό του μοναστήρι όχι μακριά από αυτό του Σερίδου, και έγινε σε αυτό Αββάς (ηγούμενος), από όπου και η επωνυμία του «Αββάς Δωρόθεος». Στους μοναχούς του εκεί απεύθυνε τις προφορικές διδασκαλίες του (ἀσκητικά), από τις οποίες έχουν διασωθεί πολλές από χειρόγραφα των ακροατών του και έχουν συγκεντρωθεί στο βιβλίο Αββά Δωροθέου - έργα ασκητικά. Αρχικώς καταγράφηκαν στην ελληνική γλώσσα και αρκετά μεταγενέστερα μεταφράσθηκαν στη μεσαιωνική συριακή, την αραβική, τη γεωργιανή και την παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα.[2][3] Είναι χαρακτηριστικό ότι στην κεφαλίδα των διδαχών του, ο Αββάς Δωρόθεος αναφέρει ότι προσφέρει τη διδασκαλία του «μετά από τον θάνατο του Αββά Ιωάννη και την πλήρη σιγή του Αββά Βαρσανούφιου». Η μελέτη των διδασκαλιών του Δωροθέου καταδεικνύει μια αυστηρη λογική δομή. Ωστόσο τα ζητήματα δεν προσεγγίζονται με θεωρητικό τρόπο, αλλά πάνω στη βάση της καθημερινής πραγματικότητας και της μοναστικής του εμπειρίας. Κατά πρώτο λόγο συνδέει τη διδασκαλία το με την Αγία Γραφή και συχνά εισάγει τα διάφορα θέματα αρχίζοντας με ένα βιβλικό χωρίο, κυρίως από την Παλαιά Διαθήκη. Περαιτέρω, παραθέτει αναφορές τόσο εκ της Παλαιάς όσο και εκ της Καινής Διαθήκης σε όλα τα μέρη της αναπτύξεως των σκέψεών του επί του θέματος. Με την πρακτική διδασκαλία του, ο Αββάς Δωρόθεος δεν αγνοεί τη θεολογία της Εκκλησίας. Στη σκέψη του η θεολογία και η πράξη της ασκητικής ζωής συνυπάρχουν. Είναι βέβαιο ότι δεν ενδιαφέρεται να παράσχει κάποια διδασκαλία στη δογματική. Ωστόσο, η πρακτική διδαχή του είναι γεμάτη με την πίστη της Εκκλησίας.[4] Ο Αββάς Δωρόθεος (για τους Άραβες «ο Ερημίτης του Κεμέτ») αναγνωρίζεται ως άγιος από την Ορθόδοξη και τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, αλλά και από τις Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες[5]. Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Αυγούστου από την πρώτη[6] και στις 5 Ιουνίου από τη δεύτερη[7].
- Ο άγιος Δοσίθεος ήταν μαθητής του Αββά Δωροθέου.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «Abba Dorotheus». Orthodox Photos.
- ↑ Kazhdan, Alexander P., επιμ. (1991). «Dorotheos of Gaza». The Oxford dictionary of Byzantium. Oxford University Press. σελ. 654. ISBN 0-19-504652-8.
- ↑ Αββά Δωροθέου - έργα ασκητικά, εισαγωγή, κείμενο μετάφραση πίνακες επιμέλεια Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου Καρέα, Αθήναι 1983
- ↑ Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης: Abba Dorotheos. Practical Teaching on the Christian Life (μετάφραση, εισαγωγή και γλωσσάριο), Αθήνα 2000, σσ. 30-39 (ISBN 960-91014-1-0)
- ↑ Catholic Encyclopedia
- ↑ «Преподобный Авва Дорофей», Russian Orthodox Church Calendar, «Pravoslavie.RU» (στη ρωσική)
- ↑ Dorotheus the Archimandrite, Abbot (PC), Saint of the day, Saint Patrick Catholic Church, Washington, D.C.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Πρότυπο:Wikisourcelang-inline
- Sr. Pascale-Dominique Nau, Psychological Maturity and Spiritual Maturity: A Reading of Dorotheus of Gaza Αρχειοθετήθηκε 2019-11-02 στο Wayback Machine. Lulu.com, 2012
- Dorothei episcopi Tyri qui sub Constantino magno vixit, De vita ac morte Prophetarum et Apostolorum, Synopsis Parisiis 1560
- Ο Αββάς Δωρόθεος στον ιστότοπο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (στην αγγλική γλώσσα)
- «Venerable Abba Dorotheus of Palestine» στον ιστότοπο Orthodox Church in America