Ιωάννης Καστριώτης (15ος αιώνας): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
σχεδόν από την αρχή, με πιο σύγχρονη πηγή και χωρίς τις ανακρίβειες του προηγούμενου |
||
Γραμμή 1:
Ο '''Ιωάννης Καστριώτης''' (; - 1442) ([[αλβανική γλώσσα|''αλβανικά'']] Gjon Kastrioti, αποδίδεται Γκιον Καστριότι) ήταν [[
▲Ο '''Ιωάννης Καστριώτης''' (; - 1442) ([[αλβανική γλώσσα|''αλβανικά'']] Gjon Kastrioti, αποδίδεται Γκιον Καστριότι) ήταν [[Βυζάντιο|Βυζαντινός]] [[Προνοιάριος|τιμαριώτης]], πατέρας του εθνικού ήρωα των [[Αλβανία|Αλβανών]], [[Σκεντέρμπεης|Σκεντέρμπεη]] και παππούς του [[Γκιόν Καστριότι ο νεώτερος|Γκιόν Καστριότι του νεώτερου]] ([[ιταλική γλώσσα|''ιταλικά'']] Giovanni Castriota, αποδίδεται ''Τζιοβάννι Καστριότα'').
==Βιογραφία==
Κατά παλαιότερους συγγραφείς, όπως ο Πάπας Πίος Β', η οικογένεια πήρε το όνομά της από την πόλη της [[Καστοριά]]ς<ref name="Καργάκος106">Καργάκος 2000, σελ.106 και παραπομπές - σχολιασμός</ref>. Ο Έλληνας συγγραφέας Σαράντος Καργάκος εικάζει ότι ο αρχηγέτης της σχετιζόταν με την περιοχή της Ηπείρου.<ref name="Καργάκος106"/>. [[Ιταλία|Ιταλικές]] πηγές τον ονόμαζαν "άρχοντα της Αλβανίας" (Dominus Albaniae).<ref name="Καργάκος7" >Καργάκος 2000, σελ. 7</ref> Ωστόσο, ο σύγχρονος ιστορικός Jon V. A. Fine θεωρεί ως πιθανό λίκνο της οικογένειας Καστριότι τον [[Αυλώνας|Αυλώνα]] (σημ. Vlorë, στην Αλβανία), όπου πηγή του 1366 αναφέρει κάποιον Καστριώτη ως ''κεφαλή'' (διοικητή) της ακρόπολης.
Παντρεύτηκε με την [[Σερβία|Σέρβα]] πριγκίπισσα Βοϊσάβα.
Ηδη από το 1393, οι Οθωμανοί Τούρκοι είχαν καταλάβει το Σκαντάρ (σημ. [[Σκόδρα]]), to Ντριβάστ (σημ. χωριό Ντριστ) και άλλες θέσεις της βόρειας Αλβανίας<ref>Fine 1994, σσ. 419-20</ref>. Ωστόσο αυτές οι θέσεις επανήλθαν στον έλεγχο Αλβανών αρχηγών, οι οποίοι όμως μέχρι το 1402 είχαν ήδη καταστεί υποτελείς των Τούρκων. Το 1402, ο Καστριώτης συνόδευσε, μαζί με άλλους Αλβανούς υποτελείς, τον Οθωμανό σουλτάνο [[Βαγιαζήτ Α΄|Βαγιαζίτ]] στη Μικρά Ασία, στην εκστρατεία του τελευταίου εναντίον των Μογγόλων του [[Ταμερλάνος]] η οποία κατέληξε στη [[μάχη της Άγκυρας]].<ref name=Fine422/>
Μετά τη δεινή ήττα των Τούρκων από τους Μογγόλους στη μάχη αυτή, διάφοροι υποτελείς των πρώτων στην Αλβανία ζήτησαν και έλαβαν την προστασία των Βενετών. Επίσης, οι Βενετοί έθεσαν υπό τον έλεγχό τους τη Σκόδρα και το φρούριο της [[Κρούγια|Κρόια]] (σημ. Kruje).<ref>Fine 1994, σσ. 510-11</ref> Μετά από αυτές τις εξελίξεις, ο σουλτάνος Μεχμέτ Α' θεώρησε αναγκαίο να επαναφέρει την οθωμανική ισχύ στην περιοχή. Έτσι, το 1415, εξαπέλυσε ισχυρή επίθεση η οποία οδήγησε στην κατάληψη της Κρόια και μερικών δευτερευόντων οχυρών. Μετά από αυτές τις εξελίξεις, οι δύο ισχυρότερες οικογένειες της Αλβανίας, οι Balsic και οι Thopia, σταδιακά έχασαν τη δύναμή τους. Τη θέση τους πήραν οι Arianiti της νότιας Αλβανίας και οι Καστριότι, οι οποίοι μέχρι το 1420 έγιναν η ισχυρότερη δύναμη στον βορρά, με επικεφαλής τον Ιωάννη.<ref name=Fine513-14>Fine 1994, σσ. 513-14</ref> Ο Καστριώτης, όντας υποτελής των Βενετών και πολίτης της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας από το 1413<ref name=Fine515>Fine 1994, σελ. 515</ref> και στη συνέχεια των Τούρκων (1415), ξεκίνησε από την περιοχή μεταξύ του άνω Mati (σημ. Ματ) και του άνω [[Δρίνος|Δρίνου]] και, πιέζοντας προς τα βόρεια, κατέλαβε τα Τίρανα και έκανε υποτελείς του διάφορες φυλές που έλεγχαν εδάφη στα ανατολικά, σχεδόν μέχρι το [[Πρίζρεν]]. Φαίνεται ότι μέχρι το 1420 είχε ήδη φτάσει μέχρι τις εκβολές του Mati, με την έγκριση του Σουλτάνου, αποκτώντας έτσι πρόσβαση στη θάλασσα. Η πρόσβαση αυτή έδωσε στον Καστριώτη, τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί το εμπόριο ξυλείας την οποία διέθετε άφθονη η περιοχή που αυτός ήλεγχε.<ref name=Fine513-14/>
To 1420 ή το 1421 οι Οθωμανοί είχαν θέσει υπό τον άμεσο έλεγχό τους την κεντρική Αλβανία και τη μοίρασαν ως στρατιωτικά τιμάρια, το 80% των οποίων φαίνεται να ήταν έποικοι από την [[Ανατολία]] και το υπόλοιπο ντόπιοι. Μέσα στην ίδια δεκαετία άρχισε ισχυρή τοπική αντίσταση στους εισβολείς, ενώ στο βορρά οι Καστριότι και οι υπόλοιπες ισχυρές οικογένειες διατήρησαν τα εδάφη τους χάρη στη σχέση υποτέλειας με τους Τούρκους.<ref name=Fine515/>
Έως το 1423, ο Καστριότο είχε επεκτείνει την επικράτειά του έως το Alessio (Lezhë) και, δωροδοκούμενος από τους Βενετούς, προσχώρησε μαζί με άλλους Αλβανούς φυλάρχους στη βενετσιάνικη πλευρά<ref name=Fine517>Fine 1994, σελ. 517</ref>. Όμως την ίδια χρονιά οι Τούρκοι είχαν ήδη τελειώσει με τη δική τους δυναστική σύρραξη και εξαπέλυσαν μεγάλη επίθεση, αποτέλεσμα της οποίας ήταν οι επαναφορά των Καστριότι και Arianiti στην υποτέλεια προς τον Σουλτάνο. Ως εγγύηση για τη νομιμοφροσύνη του, ο Ιωάννης Καστριώτης έστειλε τους γιους του ως ομήρους στην οθωμανική πρωτεύουσα, [[Αδριανούπολη]], το 1423. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γεώργιος, μετέπειτα γνωστός ως [[Σκεντέρμπεης]], ο οποίος σύντομα εξισλαμίστηκε και ανήλθε σε ψηλά στρατιωτικά αξιώματα.<ref>Fine 1994, σσ. 521-22</ref>
Το 1430, μετά την πτώση της [[Θεσσαλονίκη]]ς, ο σουλτάνος Μουράτ αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την εκ νέου ανοιχτή δίοδο προς τα δυτικά για να επιτεθεί εναντίον της Ηπείρου της οποίας ο ηγεμόνας της Κάρολος Τόκο είχε μόλις πεθάνει. Ωστόσο, διέθετε αρκετές ακόμη δυνάμεις οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν εναντίον της γειτονικής Αλβανίας, καταλαμβάνοντας το Δυρράχιο. Επίσης κατέλαβε και το μεγαλύτερο μέρος των κτήσεων του Καστριώτη, με τον οποίο ήταν έντονα εξοργισμένος, κλόγω των στενών σχέσεών του με τους Βενετούς. Στις περιοχές του Καστριώτη, οι Τούρκοι εγκατέστησαν φρουρές σε δυο οχυρά και λεηλάτησαν την υπόλοιπη χώρα.<ref>Fine 1994, σελ. 527</ref> Στη συνέχεια, μοίρασαν τη χώρα σε τιμαριούχους από την Ανατολία, όπως είχαν κάνει το 1420. Το ένα τέταρτο των τιμαρίων το έδωσαν σε πιστούς τους Αλβανούς άρχοντες, από τους οποίους κάποιοι είχαν ήδη προσηλυτιστεί στον μουσουλμανισμό. Μεγάλο μέρος των υπόλοιπων αρχηγών κατέφυγε στα βουνά, ιδιαίτερα γύρω από το [[Τεπελένι]], συνεχίζοντας την αντίσταση εναντίον των Τούρκων.<ref>Fine 1994, σελ. 527</ref>
Πέθανε μεταξύ των ετών 1437 και 1440. Τότε ο Σουλτάνος έδωσε εντολή στον Όθωμανό κυβερνήτη της Κρόια να αφαιρέσει και τις τελευταίες κτήσεις από την οικογένεια του Καστριώτη. Όμως, το 1443, ο Σκεντέρμπεης, εξοργισμένος από τη μεταχείριση των Τούρκων προς την οικογένειά του, επαναστάτησε και, για περίπου 2 δεκαετίες, έγινε η κεντρική μορφή της αντίστασης κατά των Οθωμανών στην Αλβανία.<ref>Fine 1994, σελ. 556</ref>
==Παραπομπές==
{{reflist|2}}
Γραμμή 19 ⟶ 25 :
*Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 27, λήμμα Ήπειρος, Ιστορία της Ηπείρου
*"Αλβανοί, Αρβανίτες, Έλληνες", Σαράντος Καργάκος, Β' Έκδοση, 2000
*Britannica Encyclopedia, Skanderbeg, 2007
*Britannica Encyclopedia, Albania, Medieval Culture, 2007
*Fine, John Van Antwerp, ''The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest'', University of Michigan Press, 1994, ISBN 978-0-472-08260-5
==Βιβλιογραφία==
*"Dictionarium Latino Epiroticum", Fransiscus Blanchus
*"Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος Ε', μέρος Β', Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, σχολιασμός Καρολίδη
| |||