Φοίνικες (αρχαίος λαός): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Ακμή: ελλείψεις παραπομπών |
προσθήκη εικόνας |
||
Γραμμή 58:
}}
[[Αρχείο:Phoenicia map-en.svg|thumb|250px|Χάρτης της Φοινίκης.]]
Οι '''Φοίνικες''' ή '''Σιδώνιοι''' ήταν αρχαίος [[Σημιτικές γλώσσες|σημιτικός]] λαός που έζησε στη βόρεια [[Χαναάν]], στην παραλιακή πεδιάδα μήκους περ. 200 χλμ και πλάτους μόλις 30 χλμ του σημερινού [[Λίβανος|Λιβάνου]] -τμήμα της αρχαίας χώρας ανήκει σήμερα και στο [[Ισραήλ]] και στη [[Συρία]]. Κατά τον [[Ηρόδοτος|Ηρόδοτο]] και τον [[Στράβων]]α προήλθαν από την [[Ερυθρά θάλασσα]] και εγκαταστάθηκαν στη λεγόμενη Φοινίκη γύρω στο [[2000 π.Χ.]], ωστόσο ως διακριτή πολιτισμική οντότητα άρχισαν να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους λαούς της Χαναάν γύρω στο [[1200 π.Χ.]]. Από τότε και έως το [[700 π.Χ.]] περίπου χρονολογείται η μέγιστη ακμή τους, κατά την οποία εξαπλώθηκαν σε όλη τη [[Μεσόγειο]] και πέρα από αυτήν, ιδρύοντας [[αποικία|αποικίες]], αναπτύσσοντας το [[εμπόριο]] και φέρνοντας σε επαφή τους πολιτισμούς όλης της Μεσογείου. Ανάμεσα στις πόλεις που άκμασαν ως κέντρα φοινικικού πολιτισμού συγκαταλέγονται η [[Τύρος]], η [[Σιδώνα]] και η [[Βύβλος]],
===Ονομασία===
Γραμμή 100:
[[Αρχείο:Murex sp.jpg|thumb|Τα περίφημα κοχύλια.]]
Όταν οι Αχαιοί έχασαν την εξουσία (περί το 1200 π.Χ.) οι Φοίνικες ξεχύθηκαν σε όλο το Αιγαίο για αλιεία κοχυλιών και όχι μόνον{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=}}. Τότε η Σιδώνα και η Τύρος έγιναν ουσιαστικά οι πρώτες "βιομηχανικές" πόλεις του αρχαίου κόσμου, καθώς εκατοντάδες άτομα ρίχνονταν στην επεξεργασία του εμπορικού αυτού είδους με την διεθνή κατανάλωση -όχι μόνον του χρώματος, αλλά κυρίως των εκλεκτών υφασμάτων που έβαφαν. Έκαναν διαμετακομιστικό τους κέντρο την Θάσο και άρχισαν να αναζητούν και [[χρυσός|χρυσό]] στα παράλια της Μικράς Ασίας. Οι Τύριοι αποφάσισαν επίσης η Φοινίκη να αναζητήσει και [[άργυρος|άργυρο]] και [[κασσίτερος|κασσίτερο]] στη [[Σικελία]] και στην [[Ισπανία]]. Οι τολμηροί θαλασσοπόροι πέρασαν και τα στενά του Γιβραλτάρ για να βρουν μέταλλα, και βρήκαν όντως στη Βρετανία και στις "Κασσιτερίδας νήσους" που δεν ξέρουμε ποιες ήταν. Για το εμπόριο με τη δυτική λεκάνη της Μεσογείου έχτισαν την [[Καρχηδόνα]] και τα [[Γάδειρα]] στην [[Ιβηρική]]. Επειδή όμως δεν δημιουργούσαν πολλές αποικίες αλλά απλώς μικρούς σταθμούς, δεν μπόρεσαν να στηρίξουν την διεθνή τους παρουσία. Ηδη από τον 9ο αιώνα οι Έλληνες τους απαγορεύουν να διαπλέουν το [[Αιγαίο πέλαγος]]{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=}} και σταδιακά οι Φοίνικες περιορίζονται στην Τύρο, με μοναδικό κέντρο δικό τους εκτός Φοινίκης, την [[Καρχηδόνα]].
[[Αρχείο:AssyrianWarship.jpg|μικρογραφία|Πολεμικό πλοίο των Ασσυρίων (πιθανώς φοινικικό). Ανάγλυφο από το ανάκτορο της [[Νινευή]], 700-692 π.Χ. [[Βρετανικό Μουσείο|Βρεταννικό Μουσείο]]]]
Οι Φοίνικες στο μεταξύ πάντως δεν είχαν περιοριστεί στη θάλασσα. Είχαν και καραβάνια στη στεριά, που λειτουργούσαν με παρόμοιο τρόπο και συνέδεαν τη χώρα τους με τον Περσικό κόλπο αλλά και με την [[Κασπία Θάλασσα|Κασπία]]. Ουσιαστικά έλεγχαν όλο το διαμετακομιστικό εμπόριο. Στην ξηρά εμπορεύονταν [[αχάτης|αχάτη]], [[λίβανος|λίβανο]], [[όνυξ|όνυχα]], [[σμύρνα]] Αραβίας, [[μαργαριτάρι]]α, αρώματα, [[ελεφαντοστούν]], [[έβενος|έβενο]], φτερά [[στρουθοκάμηλος|στρουθοκαμήλου]], [[πίθηκος|πιθήκους]] από την [[Ινδία]] καθώς και [[μπαχαρικά]], [[μετάξι]] από την Κίνα, [[άσφαλτος|άσφαλτο]], [[λινό|λινά]] και [[βαμβακερό|βαμβακερά]] υφάσματα κ.α. Επίσης εμπορεύονταν και ανθρώπους καθώς ασκούσαν [[δουλεμπόριο]] με άτομα αφρικανικής καταγωγής.
Γραμμή 112 ⟶ 113 :
Περίπου 20 με 30 χρόνια αργότερα άρχισαν σοβαροί τριγμοί στη Μικρά Ασία και στις ελληνικές πόλεις της [[Ιωνία]]ς. Κατά την [[Ιωνική επανάσταση]] (499-494) οι Φοίνικες βοήθησαν (ίσως πρόθυμα, ίσως και αναγκαστικά) τους Πέρσες, ώστε να απαλλαγούν από τον έντονο εμπορικό ανταγωνισμό με τους Έλληνες -ανταγωνισμό που είχε αρχίσει να τους ενοχλεί πολύ τις τελευταίες δεκαετίες. Ο στόλος τους εξασφάλισε την περσική νίκη στη [[Ναυμαχία της Λάδης (494 π.Χ.)|Ναυμαχία της Λάδης]] και ουσιαστικά την περσική κυριαρχία στη Μικρά Ασία. Με το ίδιο σκεπτικό, αλλά και για να διατηρούν καλές σχέσεις με την Περσία, βοήθησαν σημαντικότατα και τον [[Ξέρξης|Ξέρξη]] στην εκστρατεία του εναντίον της ηπειρωτικής Ελλάδας. Εντούτοις, παρά τον αξιόμαχο στόλο τους, ηττήθηκαν στον [[Μάχη του Ευρυμέδοντα|Ευρυμέδοντα ποταμό]] το 465 π.Χ. Η συμμετοχή τους στις πολεμικές επιχειρήσεις των Περσών δεν τους γλύτωσαν από την υποτέλεια, παρά τα σημαντικά προνόμια που διατηρούσαν. Αναζήτησαν νέο σύμμαχο στο πρόσωπο του βασιλιά της Αιγύπτου και όταν την ηγεσία της [[Περσία]]ς πήρε ο [[Αρταξέρξης]], συμμάχησαν με την Κύπρο και την Αίγυπτο. Ωστόσο, εξαιτίας αυτής της στάσης τους, οι Πέρσες φάνηκαν αμείλικτοι και λέγεται ότι 40.000 Φοίνικες προτίμησαν να καούν στην πόλη της [[Σιδώνα]]ς παρά να αιχμαλωτιστούν.
Μετά την περσική κατοχή, η περιοχή πέρασε στον [[Μέγας Αλέξανδρος|Μέγα Αλέξανδρο]] και στη συνέχεια στους επιγόνους του. Μετά τους Πτολεμαίους η Φοινίκη περιήλθε στα χέρια των Ρωμαίων και ο [[Μάρκος Αντώνιος|Αντώνιος]] τη δώρισε στην [[Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου|Κλεοπάτρα]], τότε βασίλισσα της [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτου]]. Ο [[Αύγουστος]] ενοποίησε τη Φοινίκη με τη [[Συρία]] σε μία επαρχία, αλλά ο [[Αδριανός]] τις ξαναχώρισε, εκτείνοντας μάλιστα τα όρια της Φοινίκης και πέρα από τη [[Δαμασκός|Δαμασκό]].
Οι βυζαντινοί αυτοκράτορες την είχαν διαιρέσει σε δύο διαμερίσματα, αλλά την είχαν ενταγμένη στο ίδιο [[Θέμα (Βυζάντιο)|θέμα]]. Το ένα διαμέρισμα είχε πρωτεύουσα τη [[Δαμασκός|Δαμασκό]] και το άλλο, το παραλιακό, είχε πρωτεύουσα την
Η περιοχή στη συνέχεια καταλήφθηκε από τους [[Άραβες]] και μετά από τους [[Σελτζούκοι|Τούρκους]]
| |||