Μικρασιατική Καταστροφή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Στις 24 Αυγούστου η στρατιωτική ηγεσία συγκεντρώθηκε στη [[Σμύρνη]] και εξέδωσε διαταγές. Όμως οι διαταγές δεν είχαν ουσιαστικό αποδέκτη αφού όχι μόνο οι επικοινωνίες είχαν διακοπεί αλλά και οι στρατιώτες δεν υπάκουαν. Η αμυντική τακτική ήταν αδύνατη αφού τα σώματα στρατού είχαν αποκοπεί και κατευθύνονταν στα παράλια της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]]. Στις 5 Σεπτεμβρίου τα τελευταία τμήματα του Γ'Σώματος Στρατού εγκατέλειψαν την Μικρά Ασία από το λιμάνι της Αρτάκης αφήνοντας τους ανυπεράσπιστους Μικρασιάτες στο έλεος των Τούρκων, οι οποίοι ιδίως στην περιοχή της Σμύρνης μέχρι τέλους διαβεβαιώνονταν από τις Ελληνικές Αρχές και την Αρμοστεία ότι δεν υπήρχε κίνδυνος και λόγος ανησυχίας. Μάλιστα δε, δια στόματος του <ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=125&dc=23&db=12&da=1929{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }} Πολύμερος Μοσχοβίτης] στην εφημερίδα 'Έθνος", στο φύλλο της [[23 Δεκεμβρίου]] του [[1929]], σελ. 1:"Πως διελύθη η στρατιά που νικούσε δέκα χρόνια" Ανακτήθηκε από την ιστοσελίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος στις 12/12/2019]</ref> υπουργού Στρατιωτικών [[Νικόλαος Θεοτόκης|Νικόλαου Θεοτόκη]] οι Σμυρνιοί διαβεβαιώνονταιδιαβεβαιώθηκαν πως "«η Σμύρνη δεν θα εγκαταλειφθεί"». Τέσσερις μέρες αργότερα, η παραιτήθηκε η κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη παραιτείται και, ύστερα από προσπάθειες του Παλατιού, σχηματίζεταισχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Ν. Τριανταφυλλάκο. Στις 8 Σεπτεμβρίου οι πρώτοι Τούρκοι στρατιώτες μπήκαν στη Σμύρνη και στις 13 ξεκίνησε η [[Καταστροφή της Σμύρνης|καταστροφή]]. Την ίδια μέρα τα τελευταία Ελληνικάελληνικά στρατεύματα αποχωρούναποχώρησαν από τατην [[Προύσα]], βάζοντας φωτιά στην πόλη φεύγοντας. Η πυρκαγιά πάντως τίθεταιτέθηκε γρήγορα υπό έλεγχο και μόνο μία συνοικία καταστρέφεταικαταστράφηκε. Στις 13 Σεπτεμβρίου, τα τελευταία Ελληνικάελληνικά στρατεύματα οχυρώθηκαν στην [[Χερσόνησος της Ερυθραίας|Χερσόνησο της Ερυθραίας]], με μία ισχυρή στρατιωτική δύναμη να φυλάει το λεπτότερο σημείο του ισθμού, μήκους 11 χιλιομέτρων. Από εκεί ξεκινάειξεκίνησε η οργανωμένη και ασφαλής αποχώρηση των Ελληνικώνελληνικών στρατευμάτων. Όσοι στρατιώτες είναιεπρόκειται να επιστρέψουν στον Πειραιά παροπλίζονταιαφοπλίστηκαν, αλλά αυτοί που μεταφέρονταιμεταφέρθηκαν προς τηνστη Θράκη διατηρούνδιατήρησαν τον οπλισμό τους. Τα νησιά του Αιγαίου γεμίζουνγέμισαν Έλληνες στρατιώτες. Παράλληλα, καθώς υπάρχειυπήρχε πλέον σοβαρό ενδεχόμενο η Ελληνοτουρκικήελληνοτουρκική σύρραξη να επεκταθεί στα Βαλκάνια, η [[Ρουμανία]] και η [[Γιουγκοσλαβία]] δηλώνουνδήλωσαν ξεκάθαρα τη πρόθεσή τους να βοηθήσουν την Ελλάδα σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ παράλληλα οι Τούρκοι της Θράκης, ενθαρρυμένοι από τις επιτυχίες των κεμαλικών, ξεκινούνξεκίνησαν αντιχριστιανικά κινήματα. <ref>https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85042414/1922-09-13/ed-1/seq-1/{{Dead link|date=Ιουνίου 2020 }}</ref>. Στις 15 Σεπτεμβρίου, με τα τουρκικά στρατεύματα να απέχουν μόλις 55 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη, ο Βρετανικόςβρετανικός στόλος που βρίσκεταιβρισκόταν στην Πόλη δέχεταιδέχτηκε εντολή να μην επιτρέψει σε κανέναν Τούρκο να περάσει σε Ευρωπαϊκόευρωπαϊκό έδαφος. Ωστόσο ο βρετανικός τύπος είναιήταν προβληματισμένος με τη στάση των Γάλλων, για τους οποίους υπάρχουνυπήρχαν υποψίες ότι είναιήταν διατεθειμένοι να δώσουν εδάφη της Θράκης και την [[Αδριανούπολη]] στους Τούρκους. Παράλληλα, μουσουλμανικές χώρες σε όλον τον πλανήτη συγχαίρουνσυνεχάρηκαν τους Τούρκους για τα κατορθώματά τους. <ref>https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85042414/1922-09-14/ed-1/seq-1/{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref> Ταυτόχρονα στη Σμύρνη, η φωτιά που ξεκίνησε στην αρμένικη συνοικία έκαψε τις συνοικίες των Ελλήνων, των Ευρωπαίων και έφτασε και στις τουρκικές. Τα στρατεύματα των κεμαλικών κάνουν κάποιες προσπάθειες να σταματήσουν το χάος, αλλά κυρίως οι άτακτοι Τούρκοι τσέτες έχουνείχαν βγει εκτός ελέγχου και λεηλατούνλεηλατούσαν, βιάζουνβίαζαν και σκοτώνουνσκότωναν. Ανάμεσα στα εγκλήματα των Τούρκων αναφέρεται και η απαγωγή κοριτσιών από το Αμερικανικό Κολλέγιο Θηλέων, με τη μοίρα τους να αγνοείται. Φέρεται πως οι Αμερικανικέςαμερικανικές φίρμες χτυπήθηκαν οικονομικά από την Καταστροφή της Σμύρνης. <ref>https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85042414/1922-09-15/ed-1/seq-1/{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref>

Στις 16 Σεπτεμβρίου, Βρετανικάβρετανικά στρατεύματα τοποθετούνταιτοποθετήθηκαν στα Δαρδανέλλια για κάθε ενδεχόμενο και οι Βρετανοί δηλώνουνδήλωσαν την επιθυμία τους να διατηρηθεί η ουδετερότητα των Στενών. Παράλληλα, με τη Καταστροφή της Σμύρνης να συνεχίζεται, τουλάχιστον 25.000 γυναίκες και κορίτσια αιχμαλωτίστηκαν και μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα{{πηγή}}.

Πρόσφυγες από τη Σμύρνη αναφέρουν ότι οι Τούρκοι στρατιώτες σκοτώνουνσκότωναν αδιακρίτως με πολυβόλα. Την ίδια μέρα σβήνειέσβησε η φωτιά, η οποία μαινόταν για τρείς μέρες. Η πόλη έχειεξαφανίστηκε εξαφανιστείκαθώς καιδιασώθηκε μόνο μικρό τμήμα της τουρκικής συνοικίας επιβίωσε. Ταυτόχρονα, λίγοι Αμερικανοί παρέχουνπαρείχαν ανθρωπιστική βοήθεια. <ref>https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85042414/1922-09-16/ed-1/seq-1/{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref>

Από τις 18 Σεπτεμβρίου, πρόσφυγες φτάνουνέφταναν κατά χιλιάδες στην Αθήνα, ενώ οι Βρετανοί κινητοποιούνκινητοποίησαν ολόκληρο τον Ατλαντικό στόλο και εντατικοποιούνεντατικοποίησαν τις εργασίες των εργοστασίων για περίπτωση σύρραξης με τους Τούρκους. Ταυτόχρονα οι κεμαλικοί εισβάλλουνεισέβαλαν στην ουδέτερη ζώνη και ετοιμάζονταιετοιμάστηκαν να καταλάβουν τα Στενά ώστε να πετύχουν ευνοϊκότερους όρους σε μία συνθήκη. Οι Γάλλοι αντιτίθενταιαντιτέθηκαν στην ένοπλη σύγκρουση στα Δαρδανέλλια και τα εκκενώνουνεκκένωσαν από τα στρατεύματά τους, αλλά οι Βρετανοί, αποφασισμένοι να διατηρήσουν την ανεξαρτησία των Στενών, στέλνουνέστειλαν 10.000 στρατεύματα, με την υποστήριξη των Ιταλών, οι οποίοι όμως είναιήταν επίσης κατά του ενδεχομένου σύγκρουσης. Ωστόσο την επόμενη μέρα και οι Ιταλοί εκκενώνουνεκκένωσαν τα Δαρδανέλλια.<ref>https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85042414/1922-09-19/ed-1/seq-1/{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020}}</ref><ref>https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn85042414/1922-09-20/ed-1/seq-1/{{Dead link|date=Ιανουάριος 2020 }}</ref>

Συνολικά η μικρασιατικήΜικρασιατική εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα πάνω από 25.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες από ελληνικής πλευράς. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 600.000 νεκρούς.

Αποκορύφωμα αποτέλεσε η πυρπόληση της αρμενικής και της ελληνικής συνοικίας της Σμύρνης. Το κάψιμο των σπιτιών ανάγκασε τους κρυμμένους σε αυτά χριστιανούς να βγουν έξω στους δρόμους, με αποτέλεσμα και οι τελευταίοι που είχαν γλυτώσει από τις προηγούμενες σφαγές, να πέφτουν στα χέρια των Τούρκων και να υφίστανται τρομερούς βασανισμούς πριν τον θάνατό τους.<ref>''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', τ. ΙΕ΄, σσ. 236-239.</ref> Μεταξύ των θυμάτων, υπήρξαν και μεμονωμένες περιπτώσεις Δυτικώνφόνων (ΑμερικανώνΔυτικών, Ολλανδώνόπως κ.α.),του παρ’Βρετανού ότισυνταγματάρχη οιMurphy Τούρκοιπου κατάσκοτώθηκε κανόναενώ αυτούςπροσπαθούσε δεννα τουςπροστατέψει πείραζαν{{Εκκρεμείτο παραπομπή|σχόλιο=12/10/2020}}προσωπικό του από αρπαγές και βιασμούς ή του Ολλανδού εμπόρου Oscar de Jongh και της γυναίκας του.<ref>''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', τ. ΙΕ΄, σ. 236.</ref>