Βικιπαίδεια

Εκκένωση της Δουνκέρκης

Εκκένωση Συμμαχικών στρατευμάτων από τον λιμένα της Δουνκέρκης (27 Μαΐου - 4 Ιουνίου 1940)

Η εκκένωση της Δουνκέρκης, με κωδικό όνομα Επιχείρηση Δυναμό και επίσης γνωστή ως Θαύμα της Δουνκέρκης, ήταν η εκκένωση περικυκλωμένων από τους Γερμανούς Συμμαχικών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από τις παραλίες και το λιμάνι της Δουνκέρκης, στα βόρεια της Γαλλίας, μεταξύ 26ης Μαΐου και 4ης Ιουνίου 1940. Η επιχείρηση ξεκίνησε όταν μεγάλος αριθμός δυνάμεων του Βελγίου, της Βρετανίας, και της Γαλλία αποκόπηκαν και περικυκλώθηκαν από Γερμανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια των έξι εβδομάδων της Μάχης της Γαλλίας. Σε ομιλία του στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ την ονόμασε «κολοσσιαία στρατιωτική καταστροφή», λέγοντας «ολόκληρη η ρίζα, ο πυρήνας και ο εγκέφαλος του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος (ΒΕΣ) "είχε περικυκλωθεί στη Δουνκέρκη και κινδύνευε να απωλεσθεί ή να συλληφθεί. [3]

Εκκένωση της Δουνκέρκης
Βρετανικά στρατεύματα μετααφέρονται από τη Δουνκέρκη από αντιτορπιλικό
Χρονολογία26 Μαΐου 1940 – 4 Ιουνίου 1940
ΤόποςΓαλλία
ΑίτιαΤμήμα της Μάχης της Γαλλίας
ΣτόχοιΕπιτυχημένη εκκένωση 338.226 παγιδευμένων στρατιωτών
ΜέθοδοιΔιαφυγή μέσω θαλάσσης
Αντιμαχόμενοι
Ηνωμ. Βασίλειο
Γαλλική Δημοκρατία
Βέλγιο[1]
Καναδάς[2]
Ηγετικά πρόσωπα

Στην ομιλία του "..θα πολεμήσουμε στις παραλίες μας... και δεν θα παραδοθούμε ποτέ!" [4] στις 4 Ιουνίου, αποκάλεσε τη διάσωσή τους ως «θαύμα της απελευθέρωσης». [5]

Μετά την εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939, η Γαλλία και η Βρετανική Αυτοκρατορία κήρυξαν πόλεμο στη Γερμανία και επέβαλαν οικονομικό αποκλεισμό . Ωστόσο, δεν έκαναν το παραμικρό για να βοηθήσουν την καταρρέουσα Πολωνία - ο Καρτιέ αναφέρει χαρακτηριστικά "Η Βρετανία και η Γαλλία δεν το κουνούν από τη θέση τους".[4] Το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα (στο εξής αναφερόμενο ως ΒΕΣ - BEF) στάλθηκε για να βοηθήσει στην υπεράσπιση της Γαλλίας. Μετά τον”παράξενο πόλεμο” (Drộle de guerre) του Οκτωβρίου 1939 έως τον Απρίλιο του 1940, η Γερμανία εισέβαλε στο Βέλγιοκαι στην Ολλανδία, τις οποίες κατέλαβε σε μερικές μόνον ημέρες και ξεκίνησε η Μάχη της Γαλλίας στις 10 Μαΐου 1940. Τρία σώματα γερμανικών αρμάτων μάχης (πάντσερ) επιτέθηκαν μέσω Αρδεννών και έφθασαν βορειοδυτικά στο στενό της Μάγχης. Μέχρι την 21 Μαΐου, οι γερμανικές δυνάμεις είχαν παγιδεύσει το ΒΕΣ, τα απομεινάρια των βελγικών δυνάμεων και τρεις γαλλικές στρατιές κατά μήκος της βόρειας ακτής της Γαλλίας. Ο διοικητής του ΒΕΣ Στρατηγός Τζον Γκορτ επέλεξε αμέσως την εκκένωση προς τη Μάγχη ως την καλύτερη πορεία δράσης, και άρχισε να σχεδιάζει απόσυρση στη Δουνκέρκη, το πλησιέστερο καλό λιμάνι.

Αργά στις 23 Μαΐου εκδόθηκε διαταγή αναστολής της γερμανικής επίθεσης από τον Αρχιστράτηγο Γκερντ φον Ρούντστεντ, διοικητή της Ομάδας Στρατιών Α. Ο Αδόλφος Χίτλερ ενέκρινε αυτήν τη διαταγή την επόμενη μέρα και είχε ζητήσει από την Ανώτατη Διοίκηση της Βέρμαχτ να στείλει διαταγή επιβεβαίωσης στο μέτωπο. Η καταστροφή των παγιδευμένων συμμαχικών στρατευμάτων ΒΕΣ, Γαλλίας και Βελγίου αφέθηκε στη Λουφτβάφε έως ότου η εντολή ακυρώθηκε στις 26 Μαΐου. Αυτό έδωσε στις Συμμαχικές δυνάμεις χρόνο να κατασκευάσουν αμυντικά έργα και να τραβήξουν πίσω μεγάλο αριθμό στρατευμάτων για να πολεμήσουν στην Μάχη της Δουνκέρκης. Από τις 28 έως τις 31 Μαΐου, στην Πολιορκία της Λιλ, οι υπόλοιποι 40.000 άνδρες της κάποτε πανίσχυρης γαλλικής Πρώτης Στρατιάς πολέμησαν γενναία, προσπαθώντας να καθυστερήσουν επτά γερμανικές μεραρχίες, συμπεριλαμβανομένων τριών θωρακισμένων μεραρχιών.

Την πρώτη μέρα διέφυγαν μόνο 7.669 στρατιώτες, αλλά μέχρι το τέλος της όγδοης ημέρας, 338.226 στρατιώτες διασώθηκαν από έναν βιαστικά συγκεντρωμένο στόλο περισσότερων από 800 πλοίων. Μεγάλος αριθμός ανδρών κατάφερε να επιβιβαστεί από το προστατευμένο λιμάνι σε 39 βρετανικά αντιτορπιλικά, τέσσερα καναδικά, [2] και τουλάχιστον τρία αντιτορπιλικά του γαλλικού ναυτικού και μια ποικιλία μη στρατιωτικών και εμπορικών πλοίων. Άλλοι έπρεπε να ξεφύγουν από τις παραλίες, περιμένοντας για ώρες σε βαθιά νερά. Μερικοί μεταφέρθηκαν στα μεγαλύτερα πλοία από αυτά που έγιναν γνωστά ως “μικρά σκάφη της Δουνκέρκης”, έναν στολίσκο εκατοντάδων εμπορικών μικρών σκαφών, αλιευτικών , σκαφών αναψυχής, γιοτ και σωσίβιων λέμβων, που κλήθηκαν σε υπηρεσία από τη Βρετανία. Το ΒΕΣ έχασε 68.000 στρατιώτες κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στη Γαλλία, ενώ υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει σχεδόν όλα τα οχήματα και τον εξοπλισμό του. Στην ομιλία του στις 4 Ιουνίου, ο Τσώρτσιλ υπενθύμισε επίσης στη χώρα ότι "πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μην αποδώσουμε σε αυτήν την παράδοση τα χαρακτηριστικά μιας νίκης. Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται από εκκένωση." [6] την οποία ο Γάλλος στρατηγός Φιλίπ Πεταίν είχε χαρακτηρίσει ως «αδιαπέραστη» εφόσον θα είχαν ληφθεί «ειδικές προφυλάξεις». Πίστευε ότι κάθε εχθρική δύναμη που θα ξεπρόβαλε από το δάσος θα ήταν ευάλωτη σε άμυνα λαβίδας και θα καταστρεφόταν. Ο Γάλλος επικεφαλής του Στρατού, Μωρίς Γκαμελέν , πίστευε επίσης ότι η περιοχή αποτελεί περιορισμένη απειλή, σημειώνοντας ότι «δεν ευνόησε ποτέ μεγάλες επιχειρήσεις». [7] Έχοντας αυτό κατά νου, η περιοχή αφέθηκε με ελαφρά μόνον αμυντική προστασία.[8]

Το αρχικό σχέδιο για τη γερμανική εισβολή στη Γαλλία ζήτησε μια επίθεση περικύκλωσης μέσω των Κάτω Χωρών και του Βελγίου, αποφεύγοντας τη γραμμή Μαζινό. [9] Ο Έριχ φον Μάνσταϊν , τότε επικεφαλής της γερμανικής ομάδας στρατιών Α , προετοίμασε το περίγραμμα ενός διαφορετικού σχεδίου και το υπέβαλε στην ΟΚΗ (OberKommando Heeres, γερμανική Ανώτατη Διοίκηση) μέσω του προϊσταμένου του, Γκερντ φον Ρούνστεντ . [10][11] Το σχέδιο του Μάνσταϊν πρότεινε τα τμήματα των θωρακισμένων θα έπρεπε να επιτεθούν μέσω των Αρδεννών, στη συνέχεια να δημιουργήσουν γέφυρες στον ποταμό [[Μεύσης}Μεύση]] και να προελάσουν ταχύτατα ως τη Μάγχη. Οι Γερμανοί θα απέκοπταν έτσι τον Συμμαχικό στρατό στο Βέλγιο. Αυτό το μέρος του σχεδίου αργότερα έγινε γνωστό ως “Sichelschnitt” (δρεπάνι). [11][12] ο Χίτλερ ενέκρινε μια τροποποιημένη εκδοχή των ιδεών του Μανστάιν, σήμερα γνωστή ως Σχέδιο Μάνσταϊν , μετά από συνάντησή τους στις 17 Φεβρουαρίου.[13]

Στις 10 Μαΐου, η Γερμανία εισέβαλε στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες . [14] Η Ομάδα Στρατιών Β , υπό τον Στρατηγό Φέντορ φον Μποκ , επιτέθηκε στο Βέλγιο, ενώ τα τρία σώματα της Ομάδας Στρατιών Α του Ρούντστεντ στράφηκαν προς τα νότια και προωθήθηκαν προς τη Μάγχη. [15] Το ΒΕΣ υποχώρησε από τα βελγικά σύνορα σε θέσεις κατά μήκος του ποταμού Ντυλ (Dyle) εντός του Βελγίου, όπου ενεπλάκησαν με μονάδες της Ομάδας στρατιών Α από τις 10 Μαΐου[16][17] Έλαβαν, ωστόσο, διαταγή να υποχωρήσουν προς τον ποταμό Σχέλντε στις 14 Μαΐου, όταν τα στρατεύματα του Βελγίου και της Γαλλίας στα πλευρά τους απέτυχαν να κρατήσουν τις θέσεις τους.[18] Κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Παρίσι στις 17 Μαΐου, ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ εξεπλάγη όταν έμαθε από τον Γκαμελέν ότι οι Γάλλοι είχαν δεσμεύσει όλα τα στρατεύματά τους στις συνεχιζόμενες μάχες και δεν είχαν στρατηγικές εφεδρείες.[19] Στις 19 Μαΐου, ο Γκορτ συναντήθηκε με τον Γάλλο στρατηγό Γκαστόν Μπιγιό , διοικητή της γαλλικής Πρώτης Στρατιάς και γενικό συντονιστή των συμμαχικών δυνάμεων. Ο Μπιγιό αποκάλυψε ότι οι Γάλλοι δεν είχαν στρατεύματα μεταξύ των Γερμανών και της θάλασσας. Ο Γκορτ αμέσως διαπίστωσε ότι η εκκένωση πέρα από τη Μάγχη ήταν η καλύτερη πορεία δράσης και άρχισε να σχεδιάζει υποχώρηση στη Δουνκέρκη, την πλησιέστερη τοποθεσία με καλές λιμενικές εγκαταστάσεις.[20] Περιτριγυρισμένη από έλη, η Δουνκέρκη διέθετε παλαιές οχυρώσεις και τη μεγαλύτερη παραλία με άμμο στην Ευρώπη, όπου θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν μεγάλες ομάδες.[21] Στις 20 Μαΐου, μετά από πρόταση του Τσώρτσιλ, το Ναυαρχείο άρχισε να προετοιμάζει όλα τα διαθέσιμα μικρά πλοία, ώστε να είναι έτοιμα να πλεύσουν προς τις γαλλικές ακτές.[22] Μετά από συνεχείς εμπλοκές και την αποτυχημένη προσπάθεια των Συμμάχων στις 21 Μαΐου στο Αρράς να αποκόψουν τη γερμανική αιχμή[23] το ΒΕΣ παγιδεύτηκε, μαζί με τα υπολείμματα των βελγικών δυνάμεων και των τριών γαλλικών στρατιών, σε μια περιοχή κατά μήκος των ακτών της βόρειας Γαλλίας και του Βελγίου.[24][25]

Προοίμιο Επεξεργασία

Χωρίς να ενημερώσουν τους Γάλλους, οι Βρετανοί άρχισαν να σχεδιάζουν στις 20 Μαΐου την Επιχείρηση Δυναμό, την εκκένωση δηλαδή του ΒΕΣ.[21][22] Αυτός ο σχεδιασμός έγινε από τον επικεφαλής του Ναυαρχείου Μπερτραμ ΡάμσεΪ στην έδρα του Ναυαρχείου, που βρισκόταν κάτω από το φρούριο του Ντόβερ, από το οποίο ενημέρωνε τον Τσώρτσιλ καθ’ όλη τη χρονική διάρκεια που η επιχείρηση ήταν σε εξέλιξη. [26] Στο Ντόβερ τα σκάφη άρχισαν να συγκεντρώνονται για την επιχείρηση εκκένωσης[27] Στις 20 Μαΐου, το ΒΕΣ έστειλε τον Ταξίαρχο Τζέραλντ Χουίτφιλντ (Gerald Whitfield) στη Δουνκέρκη για να αρχίσει να επιβιβάζει στα διαθέσιμα σκάφη το προσωπικό που δεν ήταν απαραίτητο για την ολοκλήρωση της επιχείρησης. Συγκλονισμένος από αυτό που αργότερα περιέγραψε ως «κάπως ανησυχητική κίνηση προς τη Δουνκέρκη τόσο από τους αξιωματικούς όσο και από τους άνδρες», λόγω έλλειψης τροφής και νερού, έπρεπε να στείλει πολλούς χωρίς να ελέγξει διεξοδικά τα “διαπιστευτήριά” τους. Ακόμη και αξιωματικοί που είχαν διαταχθεί να μείνουν πίσω για να βοηθήσουν στην εκκένωση, επιβιβάστηκαν στα σκάφη.[28]

Στις 22 Μαΐου, ο Τσώρτσιλ διέταξε το ΒΕΣ να επιτεθεί προς τα νότια σε συνεργασία με τη γαλλική Πρώτη Στρατιά υπό τον στρατηγό Ζορζ Μπλανσάρ για να επανασυνδεθεί με τις υπόλοιπες γαλλικές δυνάμεις.[29] Αυτή η προτεινόμενη δράση ονομάστηκε “Σχέδιο Βεϋγκάν, αφού ο στρατηγός Μαξίμ Βεϋγκάν διορίστηκε Ανώτατος Διοικητής μετά την απόλυση του Γκαμελέν στις 18 Μαΐου.[30] Στις 25 Μαΐου ο Γκορτ έπρεπε να εγκαταλείψει κάθε ελπίδα για επίτευξη αυτού του στόχου και αποσύρθηκε με δική του πρωτοβουλία, μαζί με τις δυνάμεις του Μπλανσάρ, πίσω από το κανάλι του Λυς (Lys), τμήματος του συστήματος καναλιών που έφθανε ως τη θάλασσα στο Γκραβελίν .[31] Οι πύλες των ποικίλων φραχτών είχαν ήδη ανοίξει κατά μήκος του καναλιού για να πλημμυρίσει το σύστημα και να δημιουργηθεί ένα φράγμα (η γραμμή καναλιών) ενάντια στη γερμανική προέλαση.[32]

Η μάχη της Δουνκέρκης Επεξεργασία

Κύριο λήμμα: Μάχη της Δουνκέρκης

Έως τις 24 Μαΐου, οι Γερμανοί είχαν καταλάβει το λιμάνι της [[[Βουλώνη]]ς και είχαν περικυκλώσει το Καλαί.[24] Το Μηχανικό της 2ης Μεραρχίας θωρακισμένων υπό τον στρατηγό Ρούντολφ Φάιελ (Rudolf Veiel) κατασκεύασε πέντε γέφυρες πάνω από τη γραμμή των καναλιών και μόνον ένα βρετανικό τάγμα εμπόδιζε το δρόμο προς τη Δουνκέρκη.[33] Στις 23 Μαΐου, ύστερα από πρόταση του διοικητή της Τέταρτης Στρατιάς , Γκύντερ φον Κλούγκε (Günther von Kluge) , ο Ρούντστεντ διέταξε να σταματήσουν οι μονάδες θωρακισμένων, ανησυχώντας για την ευπάθεια των πλευρών του και για το ζήτημα του εφοδιασμού των στρατευμάτων του προς τα εμπρός.[34][35][36][37] Ανησυχούσε επίσης γιατί το ελώδες έδαφος γύρω από τη Δουνκέρκη αποδείχτηκε ακατάλληλο για τα άρματα και ήθελε να τα συντηρήσει για μεταγενέστερες επιχειρήσεις (σε ορισμένες μονάδες, οι απώλειες αρμάτων ήταν 30-50 τοις εκατό).[38][39] Ο Χίτλερ ήταν επίσης ανήσυχος και σε επίσκεψη στα αρχηγεία του Στρατού της Ομάδας Α στις 24 Μαΐου, ενέκρινε τη διαταγή του Ρούντστεντ.[38][37]

 
Γαλλικά στρατεύματα μεταφέρονται εκτός της φλεγόμενης (στο βάθος) Δουνκέρκης, Ιούνιος 1940

Ο στρατάρχης Χέρμαν Γκέρινγκ προέτρεψε τον Χίτλερ να αφήσει τη Λουτβάφε (με τη βοήθεια ττης Ομάδας Στρατιών Β [40]) να αποτελειώσει τους Βρετανούς, ενώ ο στρατηγός Φραντς Χάλντερ εξέφρασε την ανησυχία του: Σημείωσε στο ημερολόγιό του ότι η Λουφτβάφε εξαρτιόταν από τον καιρό και τα πληρώματα των αεροσκαφών ήταν καταπονημένα, μετά από δύο εβδομάδες μαχών.[41] Ο Ρούντστεντ εξέδωσε άλλη διαταγή, η οποία εστάλη χωρίς κωδικοποίηση. Το δίκτυο πληροφοριών της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας (RAF) “έπιασε” τη διαταγή στις 12:42: "Με εντολή του Fuhrer ... η επίθεση βορειοδυτικά του Αρράς πρέπει να περιοριστεί στη γενική γραμμή Λανς– Μπετούν– Αιρ– Σαιν-Ομέρ – Γκραβελίν. Η Μάγχη δεν θα διασχιστεί. "[42][43] Αργότερα εκείνη την ημέρα, ο Χίτλερ εξέδωσε την Οδηγία 13, με την οποία ζητούσε από την Λουφτβάφε να κατατροπώσει τις παγιδευμένες Συμμαχικές δυνάμεις και να σταματήσει τη διαφυγή τους[44] Στις 15:30 της 26ης Μαΐου, ο Χίτλερ διέταξε τις ομάδες θωρακισμένων να συνεχίσουν την πορεία τους, αλλά οι περισσότερες μονάδες χρειάστηκαν άλλες 16 ώρες για να επιτεθούν.[45] Η καθυστέρηση αυτή έδωσε στους Συμμάχους χρόνο για να προετοιμάσουν τις άμυνες ζωτικής σημασίας για την εκκένωση και εμπόδισαν τους Γερμανούς να σταματήσουν το\η Συμμαχική υποχώρηση μέσω Λιλ.[46]

Η διαταγή διακοπής των επιχειρήσεων αποτέλεσε αντικείμενο πολλών συζητήσεων από τους ιστορικούς[47][48] Ο Χάιντς Γκουντέριαν θεώρησε ότι η μη διαταγή άμεσης επίθεσης στη Δουνκέρκη ως ένα από τα μεγαλύτερα γερμανικά λάθη στο Δυτικό Μέτωπο.[49] Ο Ρούντστεντ την απεκάλεσε ως "ένα από τα μεγάλα σημεία καμπής του πολέμου"[50] και ο Μάνσταϊν την περιέγραψε ως "ένα από τα πιο κρίσιμα λάθη του Χίτλερ"[51] Ο Λίντελ Χαρτ (B.H. Liddell Hart) πήρε συνέντευξη από πολλούς στρατηγούς μετά τον πόλεμο και συνέταξε μια εικόνα της στρατηγικής σκέψης του Χίτλερ για το θέμα. Ο Χίτλερ πίστευε ότι όταν τα βρετανικά στρατεύματα, που διέφυγαν από την ηπειρωτική Ευρώπη, δεν θα επέστρεφαν ποτέ.[52][Χρειάζεται σελίδα] Ο Καρτιέ, από την άλλη, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι Γερμανοί θα έβρισκαν τους Βρετανούς εκ νέου ως αντιπάλους στις μελλοντικές επιχειρήσεις.[4]

Η εκκένωση Επεξεργασία

26-27 Μαΐου Επεξεργασία

Η υποχώρηση πραγματοποιήθηκε εν μέσω χαοτικών συνθηκών, με τα εγκαταλελειμμένα οχήματα να μπλοκάρουν τους δρόμους και μια πλημμύρα προσφύγων να κατευθύνονται προς την αντίθετη κατεύθυνση.[53][54] Λόγω της λογοκρισίας του πολέμου και της επιθυμίας να διατηρηθεί το ηθικό της Βρετανίας, η όλη έκταση της εξελισσόμενης καταστροφής στη Δουνκέρκη αρχικά δεν δημοσιεύθηκε. Μια ειδική λειτουργία, στην οποία παραβρέθηκε ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Ε΄, πραγματοποιήθηκε στο Αβαείο του Γουέστμινστερ στις 26 Μαΐου, η οποία ανακηρύχθηκε εθνική ημέρα προσευχής.[55][56] Ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι προσευχήθηκε "για τους στρατιώτες μας που βρίσκονται σε τρομερό κίνδυνο στη Γαλλία". Παρόμοιες προσευχές αναπέμφθηκαν σε συναγωγές και εκκλησίες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο εκείνη την ημέρα, επιβεβαιώνοντας στο κοινό την υποψία για την απελπιστική κατάσταση των στρατευμάτων.[57] Λίγο πριν από τις 19:00, στις 26 Μαΐου, ο Τσώρτσιλ διέταξε να ξεκινήσει η Επιχείρηση Δυναμό, όταν 28.000 άντρες είχαν ήδη αναχωρήσει.[21] Τα αρχικά σχέδια προέβλεπαν την αναχώρηση 45.000 ανδρών από το ΒΕΣ εντός δύο ημερών, οπότε τα γερμανικά στρατεύματα αναμενόταν να εμποδίσουν την περαιτέρω εκκένωση. Μόνον 25.000 άνδρες διέφυγαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συμπεριλαμβανομένων 7.669 την πρώτη ημέρα.[58][59]

Στις 27 Μαΐου, την πρώτη ημέρα της εκκένωσης, ένα κρουαζιερόπλοιο , οκτώ αντιτορπιλικά και 26 άλλα σκάφη ήταν σε ενεργό δράση.[60] Οι αξιωματικοί του Ναυαρχείου αναζήτησαν σε κοντινά ναυπηγεία μικρά σκάφη που θα μπορούσαν να μεταφέρουν προσωπικό από τις παραλίες σε μεγαλύτερα σκάφη στο λιμάνι, καθώς και μεγαλύτερα σκάφη που θα μπορούσαν να φορτώσουν από τις αποβάθρες. Πραγματοποιήθηκε κλήση έκτακτης ανάγκης για πρόσθετη βοήθεια και έως τις 31 Μαΐου σχεδόν τετρακόσια μικρά σκάφη συμμετείχαν εθελοντικά και με ενθουσιασμό στην προσπάθεια.[61]

Την ίδια μέρα, η Λουφτβάφε πραγματοποίησε ισχυρούς βομβαρδισμούς στη Δουνκέρκη, τόσο στην πόλη όσο και στις αποβάθρες. Καθώς η παροχή νερού διακόπηκε, οι πυρκαγιές που προήλθαν από τους βομβαρδισμούς δεν μπορούσαν να κατασβεσθούν.[62] Περίπου χίλιοι πολίτες σκοτώθηκαν, το ένα τρίτο του εναπομείναντος πληθυσμού της πόλης.[63] Σμήνη της RAF διατάχθηκαν να εξασφαλίσουν την υπεροχή στον αέρα για λογαριασμό του Βασιλικού Ναυτικύ κατά την εκκένωση. Ο Ρεϊμόν Καρτιέ αναφέρει χαρακτηριστικά “προκειμένου να σωθούν οι στρατιώτες, η Βρετανία παίζει το ισχυρότερο χαρτί της, που το φύλαγε για την άμυνά της: Κινητοποιεί τη RAF.[4] Οι προσπάθειές τους επικεντρώθηκαν στην κάλυψη της Δουνκέρκης και της Μάγχης, προστατεύοντας τον στόλο εκκένωσης.[64] Έτσι, τη Λουφτβάφε αντιμετώπισαν 16 σμήνη της RAF, αναφέροντας 38 καταρρίψεις γερμανικών αεροσκαφών χάνοντας μόνον 14 δικά της. [62] [65] Πολύ περισσότερα μαχητικά της RAF υπέστησαν αβαρίες με συνέπεια να μη μπορούν να συμμετάσχουν ξανά σε μάχη. Από τη γερμανική πλευρά, τα σμήνη ‘’Kampfgeschwader 2’’ (KG 2) και KG 3 της Λουφτβάφε υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες, οι οποίες ανήλθαν σε 23 Dornier Do 17s . Τα σμήνη KG 1 και KG 4 βομβάρδισαν την παραλία και το λιμάνι και το KG 54 βύθισε το ατμόπλοιο “Άντεν” 8.000 τόνων . Τα βομβαρδιστικά καθέτου εφορμήσεως Junkers Ju 87 (τα Στούκας) βύθισαν το οπλιταγωγό “Cote d 'Azur” . Η εμπλοκή της Λουφτβάφε περιλάμβανε 300 βομβαρδιστικά που προστατεύονταν από 550 καταδιωκτικά και επιτέθηκαν στη Δουνκέρκη σε δώδεκα επιδρομές. Έπεσαν 15.000 εκρηκτικές και 30.000 εμπρηστικές βόμβες , καταστρέφοντας τόσο τις δεξαμενές πετρελαίου όσο και το λιμάνι.[66] Το σμήνος Νο 11 της RAF εξετέλεσε 22 περιπολίες με 287 αεροσκάφη εκείνη την ημέρα, σε σχηματισμούς έως και 20 αεροσκαφών.[67]

Συνολικά πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 3.500 έξοδοι για την Επιχείρηση Δυναμό.[65] Η RAF εξακολούθησε να παρεμποδίζει με επιτυχία τα γερμανικά βομβαρδιστικά ολόκληρη την εβδομάδα. Στρατιώτες υπέστησαν βομβαρδισμούς και περιπλανήθηκαν εν αναμονή της μεταφοράς δεν γνώριζαν ως επί το πλείστον τις προσπάθειες της RAF να τους προστατεύσει, καθώς οι περισσότερες από τις συγκρούσεις έλαβαν χώρα μακριά από τις ακτές. Ως αποτέλεσμα, πολλοί Βρετανοί στρατιώτες καταφέρθηκαν σκαιότατα κατά των αεροπόρων, ισχυριζόμενοι ότι δεν κάνουν τίποτα για να τους βοηθήσουν. [68]

Στις 25 και 26 Μαΐου, η Λουτβάφε εστίασε την προσοχή της στους συμμαχικούς θύλακες που υπήρχαν στο Καλαί, στη Λιλ και στην Αμιένη και δεν επιτέθηκαν στη Δουνκέρκη.[63] Το Καλαί, το οποίο βρισκόταν υπό τηνκατοχή του ΒΕΣ, παραδόθηκε στις 26 Μαΐου.[69] Υπολείμματα της γαλλικής Πρώτης Στρατιάς, περικυκλωμένα στη Λιλ, πολέμησαν εναντίον επτά γερμανικών μεραρχιών, αρκετών από αυτές θωρακισμένων, αντέχοντας έως τις 31 Μαΐου, όταν οι εναπομείναντες 35.000 άνδρες αναγκάστηκαν να παραδοθούν όταν εξαντλήθηκαν τα τρόφιμα και τα πυρομαχικά τους.[70][71] Οι Γερμανοί απέδωσαν τις προσήκουσες τιμές στους υπερασπιστές της Λιλ, σε αναγνώριση της γενναιότητας τους.[72]

28 Μαΐου - 4 Ιουνίου Επεξεργασία

Ο Βελγικός Στρατός παραδόθηκε στις 28 Μαΐου,[73] αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στα ανατολικά της Δουνκέρκης. Αρκετά βρετανικά τμήματα έσπευσαν να καλύψουν αυτή την πλευρά.[74] Η Λουφτβάφε πραγματοποίησε λιγότερες εξόδους πετώντας πάνω από τη Δουνκέρκη στις 28 Μαΐου, στρέφοντας την προσοχή της στα βελγικά λιμάνια της Οστάνδης και του Νιουπόρ. Ο καιρός στη Δουνκέρκη δεν ήταν ευνοϊκός για κάθετες εφορμήσεις ή βομβαρδισμούς χαμηλού ύψους. Η RAF εξετέλεσε 11 περιπολίες και 321 εξόδους, ισχυριζόμενη ότι κατέστρεψε 23 γερμανικά αεροσκάφη, έχοντας απώλειες 13 μόνον αεροσκαφών. [67] Στις 28 Μαΐου, 17.804 στρατιώτες έφθασαν σε βρετανικά λιμάνια.[59]

Στις 29 Μαΐου διασώθηκαν 47.310 Βρετανοί στρατιώτες[59] , όμως τα Στούκας της Λουφτβάφε εξανάγκασαν τη ναυτιλία σε βαρύ τίμημα . Το βρετανικό αντιτορπιλικό “HMS Grenade” βυθίστηκε ενώ το γαλλικό αντιτορπιλικό “Mistral” υπέστη σοβαρές ζημιές, ενώ τα αδελφά πλοία, καθένα φορτωμένο με 500 άντρες, υπέστησαν ζημιές και σχεδόν καταστράφηκαν. Τα βρετανικά αντιτορπιλικά “Jaguar” και “Verity” υπέστησαν σοβαρές ζημιές, αλλά διέφυγαν από το λιμάνι. Δύο αλιευτικά σκάφη βυθίστηκαν. Αργότερα, βυθίστηκε το επιβατικό ατμόπλοιο “SS  Fenella” με 600 άνδρες στην αποβάθρα, αλλά οι άνδρες κατάφεραν να κατεβούν. Το ατμόπλοιο “HMS  Crested Eagle” υπέστη άμεσο πλήγμα, το οποίο προκάλεσε πυρκαγιά και βυθίστηκε με σοβαρές απώλειες. Οι επιδρομείς κατέστρεψαν επίσης δύο μεταγωγικά τρένων, το “SS  Lorina” και το “SS  Normannia” .[75] Από τις πέντε μεγάλες γερμανικές επιθέσεις, μόνο δύο αμφισβητήθηκαν από μαχητές της RAF. οι Βρετανοί έχασαν 16 μαχητικά σε εννέα περιπολίες. Οι γερμανικές απώλειες ανήλθαν σε 11 Ju 87 - Στούκας που καταστράφηκαν ή υπέστησαν ζημιές.[76]

Στις 30 Μαΐου, ο Τσώρτσιλ έλαβε το μήνυμα ότι όλα τα βρετανικά τμήματα βρίσκονταν τώρα πίσω από τις αμυντικές γραμμές, μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα από τη μισή γαλλική Πρώτη Στρατιά.[70] Μέχρι τότε, η αμυντική περίμετρος βρισκόταν κατά μήκος μιας σειράς καναλιών, περίπου 7 μίλια (11 χλμ.) από την ακτή, σε ελώδη περιοχή, η οποία δεν ήταν κατάλληλη για άρματα μάχης.[77] Με τις αποβάθρες στο λιμάνι να έχουν αχρηστευθεί από τις γερμανικές αεροπορικές επιθέσεις, ο ανώτερος αξιωματικός του ναυτικού πλοίαρχος (αργότερα ναύαρχος) Ουίλιαμ Τένναντ (William Tennant) διέταξε αρχικά τους άνδρες να διαφύγουν από τις παραλίες. Όταν αυτό αποδείχθηκε πολύ αργή διαδικασία, έστρεψε τους άνδρες που ανέμεναν εκκένωση σε δύο μεγάλους κυματοθραύστες από πέτρες και σκυρόδεμα, που βρίσκονταν ανατολικά και δυτικά του λιμένα και είχαν αποκληθεί “μώλοι”, καθώς και τις παραλίες. Αυτοί οι μώλοι δεν είχαν σχεδιαστεί για να αγκυροβολούν πλοία, αλλά παρόλα αυτά, η πλειονότητα των στρατευμάτων που διασώθηκαν από τη Δουνκέρκη απομακρύνθηκαν με αυτόν τον τρόπο.[78] Σχεδόν 200.000 άνδρες επιβιβάστηκαν σε πλοία από τον ανατολικό μώλο (που εκτεινόταν σχεδόν ένα μίλι στη θάλασσα) κατά την επόμενη εβδομάδα.[79][80] Ο Τζέιμς Κάμπελ Κλούστον , πλοίαρχος στον ανατολικό μώλο, οργάνωνε και ρύθμιζε τη ροή των ανδρών κατά μήκος του μώλου στα πλοία που ανέμεναν.[81] Για άλλη μια φορά, τα χαμηλά σύννεφα μείωσαν τη δραστηριότητα της Λουφτβάφε στο ελάχιστο. Πραγματοποιήθηκαν εννέα περιπολίες της RAF, χωρίς να αντιμετωπιστεί γερμανικός σχηματισμός.[82] Την επόμενη μέρα, η Λουφτβάφε βύθισε μία ένα μεταφορικό σκάφος και προκάλεσε ζημιές σε 12 άλλα, καταγράφοντας 17 απώλειες αεροσκαφών. Οι Βρετανοί ισχυρίστηκαν 38 καταρρίψεις, αριθμός υπερβολικός. Η RAF και το "Fleet Air Arm” έχασαν 28 αεροσκάφη. [82]

Από το σύνολο των 338.226 στρατιωτών, αρκετές εκατοντάδες ήταν άοπλοι Ινδοί ημιονηγοί, οι οποίοι είχαν αποσπαστεί από τον Στρατό της Ινδίας , αποτελώντας τέσσερις από τις έξι μονάδες μεταφοράς της “Force K-6”. Υπήρχαν επίσης Κύπριοι ημιονηγοί. Τρεις μονάδες εκκενώθηκαν με επιτυχία και μία συνελήφθη.[83][84][85] Υπήρχε, επίσης, ένας μικρός αριθμός Γάλλων στρατιωτών από τη Σενεγάλ και το Μαρόκο. [86][87]

Την επόμενη μέρα, επιβιβάστηκαν επιπλέον 53.823 άνδρες, [88] συμπεριλαμβανομένων των πρώτων Γάλλων στρατιωτών.[89] Ο Λόρδος Γκορτ και 68.014 άνδρες επιβιβάστηκαν στις 31 Μαΐου,[90] αφήνοντας στον Στρατηγό Χάρολντ Αλεξάντερ τη διοίκηση της οπισθοφυλακής.[91] Άλλοι 64.429 στρατιώτες των Συμμάχων αναχώρησαν την 1η Ιουνίου,[59] πριν οι αυξανόμενες αεροπορικές επιθέσεις παρεμποδίσουν τη συνέχιση της εκκένωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας.[59] Η βρετανική οπισθοφυλακή, δύναμης 4.000 ανδρών διέφυγε το βράδυ της 2-3 Ιουνίου.[92] Επιπλέον 75.000 άνδρες από τα γαλλικά στρατεύματα αναχώρησαν τις νύχτες της 2ης και 4ης Ιουνίου,[59][93] πριν η επιχείρηση ολοκληρωθεί. Το υπόλοιπο της οπισθοφυλακής, 40.000 Γάλλοι, παραδόθηκαν στις 4 Ιουνίου. [[92] Ο Καρτιέ αναφέρει χαρακτηριστικά "...αυτοί δεν πρόκειται να φύγουν." [4] Ο Τσώρτσιλ δήλωσε στην ομιλία του «..θα πολεμήσουμε στις παραλίες...» στη Βουλή στις 4 Ιουνίου ότι η εκκένωση έγινε δυνατή μέσω των προσπαθειών της RAF. [68]

Ναυτικές δυνάμεις Επεξεργασία

Διαδρομές εκκένωσης Επεξεργασία

Τρεις διαδρομές διατέθηκαν στα σκάφη εκκένωσης. Η συντομότερη ήταν η Διαδρομή Z, απόστασης 39 ναυτικών μιλίων (72 χλμ.), αλλά συνεπαγόταν προσέγγιση στις γαλλικές ακτές και έτσι τα πλοία που τη χρησιμοποιούσαν υπέστησαν βομβαρδισμούς από τις παράκτιες πυροβολαρχίες, ιδιαίτερα τις ώρες που υπήρχε φως της ημέρας. Η διαδρομή ήταν ασφαλέστερη από επιφανειακές επιθέσεις, αλλά τα κοντινά ναρκοπέδια και οι αμμώδεις όχθες σήμαιναν ότι δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά τη νύκτα.[94][95] Η διαδρομή X, αν και η ασφαλέστερη από τις παράκτιες πυροβολαρχίες, διήνυε ένα ιδιαίτερα ναρκοθετημένο τμήμα της Μάγχης. Τα πλοία σε αυτήν τη διαδρομή έπρεπε να διανύσουν 55 ναυτικά μίλια (102 χλμ.) βόρεια της Δουνκέρκης, να προχωρήσουν μέσω του περάσματος Ruytingen[96] και να κατευθυνθούν προς το σημείο “North Goodwin Lightship” πριν στραφούν νότια γύρω από το "Goodwin Sands” προς το Ντόβερ.[94][95] Η μεγαλύτερη από τις τρεις ήταν η Διαδρομή Υ, απόστασης 87 ναυτικών μιλίων (161 χλμ.). Η χρήση αυτής της διαδρομής αύξανε τον χρόνο πλεύσης σε τέσσερις ώρες, διπλασιάζοντας τον απαιτούμενο χρόνο σε σχέση τη Διαδρομή Ζ. Αυτή η διαδρομή ακολουθούσε τις γαλλικές ακτές μέχρι το Μπραι-Ντυν (Bray-Dunes) και στη συνέχεια στρεφόταν βορειοανατολικά μέχρι να φθάσει στο “Kwinte Buoy”.[97] Εδώ, μετά από μια στροφή περίπου 135 μοιρών, τα πλοία έπλεαν δυτικά προς το Βόρειο “Goodwin Lightship” και κατευθύνονταν νότια γύρω από το “Goodwin Sands” προς το Ντόβερ.[97] Τα πλοία που ακολουθούσαν τη Διαδρομή Υ ήταν πιο πιθανό να υποστούν επίθεση από γερμανικά σκάφη επιφανείας, υποβρύχια και τη Λουφτβάφε .[98]


Σκάφη Επεξεργασία

Το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό παρείχε το αντιαεροπορικό καταδρομικό ‘’HMS Calcutta (D82)’’ , 39 αντιτορπιλικά και πολλά άλλα σκάφη. Το Εμπορικό Ναυτικό προμήθευσε επιβατηγά, νοσοκομειακά και άλλα σκάφη. Βέλγιο, Ολλανδός, Καναδάς,[2] Πολωνία,[99] και Γαλλία παρείχαν επίσης σκάφη. Ο ναύαρχος Ράμσεϊ ρύθμισε τη δημιουργία και διανομή περίπου χιλίων αντιγράφων των τα απαιτουμένων διαγραμμάτων διαδρομής, είχε τοποθετήσει σημαντήρες γύρω από το “Goodwin Sands” και μέχρι τη Δουνκέρκη, και οργάνωσε τη ροή των σκαφών. [100] Μεγαλύτερα σκάφη, όπως τα αντιτορπιλικά, μπορούσαν να μεταφέρουν περίπου 900 άνδρες ανά ταξίδι. Οι στρατιώτες ταξίδεψαν ως επί το πλείστον στα ανώτερα καταστρώματα επειδή φοβούνταν μήπως παγιδευτούν εάν το πλοίο βυθιζόταν. [101] Μετά την απώλεια, στις 29 Μαΐου, 19 βρετανικών και γαλλικών πολεμικών πλοίων και τριών από τα μεγαλύτερα επιταγμένων σκαφών, ο Ναύαρχος απέσυρε τα οκτώ καλύτερα αντιτορπιλικά για χρήση σε μελλοντική άμυνα της χώρας.[102]

British ships[103]
Τύπος σκάφους Σύνολο εμπλεκομένων Βυθίστηκαν Με ζημίες
Καταδρομικό 1 0 1
Αντιτορπιλικό 39 6 19
Σλουπ, κορβέτα and κανονιοφόρος 9 1 1
Ναρκαλιευτικό 36 5 7
Αλιευτικό και Τράτα 113 17 2
Ειδικά σκάφη 3 1 0
Σκάφος μετεπιβίβασης 3 1 1
Τορπιλοβόλο και ανθυποβρυχιακό σκάφος 13 0 0
Ολλανδικό Σούιτ με πλήρωμα 40 4 Άγνωστο
Σκάφος αναψυχής με πλήρωμα 26 3 Άγνωστο
Οπλιταγωγό 45 8 8
Νοσοκομειακό σκάφος 8 1 5
Βάρκα με μηχανή 12 6 Άγνωστο
Ρυμουλκό 34 3 Άγνωστο
Other small craft[note 1] 311 170 Άγνωστο
Σύνολο βρετανικών σκαφών 693 226
  1. ↑ Does not include ships' lifeboats and some unrecorded small privately owned craft.[103]
Allied ships[103]
Τύπος σκάφους Σύνολο εμπλεκομένων Βυθίστηκαν Με ζημίες
Πολεμικά (όλοι οι τύποι) 49 8 Άγνωστο
Άλλα σκάφη 119 9 Άγνωστο
Συνολικά συμμαχικά σκάφη 168 17 Άγνωστο
Γενικό σύνολο 861 243 Άγνωστο

Μικρά σκάφη Επεξεργασία

Μεγάλη ποικιλία μικρών σκαφών από όλη τη νότια Αγγλία ανέλαβαν υπηρεσία για να βοηθήσουν στην εκκένωση της Δουνκέρκης. Περιλάμβαναν ταχύπλοα, πλοία του Τάμεση, πορθμεία οχημάτων, σκάφη αναψυχής και πολλά άλλα είδη μικρών σκαφών.[104] Το πιο χρήσιμο αποδείχθηκε ότι ήταν οι σωσίβιες λέμβοι , οι οποίες είχαν αρκετά καλή χωρητικότητα και ταχύτητα.[104] Ορισμένα σκάφη επιτάχθηκαν χωρίς τη γνώση ή τη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη. Οι υπάλληλοι του Υπουργείου Ναυτιλίας, συνοδευόμενοι από αξιωματικό του ναυτικού, διέτρεξαν τον Τάμεση για πιθανά σκάφη, τα ήλεγχαν για την αξιοπλοΐα τους και τα μετέφεραν προς το Σίρνες (Sheerness), όπου επρόκειτο να επανδρωθούν. Λόγω έλλειψης προσωπικού, πολλά μικρά σκάφη διέσχισαν τη Μάγχη με πολιτικά πληρώματα.[105]

Το πρώτο από τα "μικρά σκάφη" έφθασε στη Δουνκέρκη στις 28 Μαΐου.[101] Οι μεγάλες παραλίες με άμμο συνεπάγονταν ότι τα μεγάλα σκάφη δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν την ακτή, ενώ ακόμη και τα μικρά σκάφη έπρεπε να σταματήσουν περίπου 100 μέτρα από την ακτογραμμή και να περιμένουν τους στρατιώτες να επιβιβαστούν.[106] Στις περισσότερες περιοχές στις παραλίες, οι στρατιώτες έκαναν ουρά με τις μονάδες τους και περίμεναν υπομονετικά τη σειρά τους να φύγουν. Αλλά κατά καιρούς, κάποιοι πανικοβλημένοι στρατιώτες έπρεπε να απειληθούν με όπλο όταν προσπαθούσαν να σπεύσουν στα σκάφη εκτός της καθορισμένης σειράς.[107] Εκτός από την απλή επιβίβαση σε πλοία, στρατιώτες στο Ντε Πάνε (De Panne) και στο Μπραι-Ντυν κατασκεύαζαν αυτοσχέδιες αποβάθρες οδηγώντας σειρές εγκαταλελειμμένων οχημάτων στην παραλία με χαμηλή παλίρροια, αγκυρώνοντάς τα με αμμόσακους και συνδέοντάς τα με ξύλινους πεζοδρόμους.[108]

Συνέπειες Επεξεργασία

Ανάλυση Επεξεργασία

Επαναπατρισθέντα στρατεύματα
27 Μαΐου– 4 Ιουνίου[59]
Ημερομηνία Ακτή Λιμένας Σύνολο
27 Μαΐου — 7.669 7.669
28 Μαΐου 5.930 11.874 17.804
29 Μαΐου 13.752 33.558 47.310
30 Μαΐου 29.512 24.311 53.823
31 Μαΐου 22.942 45.072 68.014
1 Ιουνίου 17.348 47.081 64.429
2 Ιουνίου 6.695 19.561 26.256
3 Ιουνίου 1.870 24.876 26.746
4 Ιουνίου 622 25.553 26.175
Σύνολα 98.671 239.555 338.226

Πριν από την ολοκλήρωση της επιχείρησης, η πρόγνωση ήταν απελπιστική, με τον Τσώρτσιλ να προειδοποιεί τη Βουλή των Κοινοτήτων στις 28 Μαΐου να περιμένει «ειδήσεις σκληρές και βαριές». [109] Στη συνέχεια, ο Τσώρτσιλ αναφέρθηκε στο αποτέλεσμα ως θαύμα, και ο βρετανικός Τύπος παρουσίασε την εκκένωση ως «καταστροφή που έγινε θρίαμβος» και τόσο επιτυχημένη, που ο Τσώρτσιλ έπρεπε να υπενθυμίσει στη χώρα, σε μια ομιλία προς τη Βουλή των Κοινοτήτων στις 4 Ιουνίου, ότι "οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μην αποδώσουμε σε αυτήν την απελευθέρωση τα χαρακτηριστικά μιας νίκης. Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται από εκκενώσεις".[88] Ο ιστορικός Άντριου Ρόμπερτς (Andrew Roberts) έκανε το σχόλιο ότι η σύγχυση σχετικά με την εκκένωση της Δουνκέρκης καταφαινεται στην εξιστόρηση δύο από τα καλύτερα βιβλία επί του θέματος, τα “Strange Defeat” (= περίεργη ήττα) και “Strange Victory” (= περίεργη νίκη) .[110]

Τρεις βρετανικές μεραρχίες και ένα πλήθος διοικητικού και εργατικού προσωπικού αποκόπηκαν στα νότια του Σομ από τον γερμανικό «αγώνα δρόμου προς τη θάλασσα». Στα τέλη Μαΐου, άλλα δύο τμήματα άρχισαν να μετακινούνται στη Γαλλία με την ελπίδα να δημιουργήσουν ένα δεύτερο ΒΕΣ . Η πλειονότητα των δυνάμεων της 51ης Ορεινής Μεραρχίας αναγκάστηκε να παραδοθεί στις 12 Ιουνίου, αλλά ένα σύνολο σχεδόν 192.000 συμμαχικού προσωπικού, 144.000 εκ των οποίων ήταν Βρετανοί, εκκενώθηκαν μέσω διαφόρων γαλλικών λιμένων από τις 15 ως τις 25 Ιουνίου με επιχείρηση από την κωδική ονομασία ‘’Επιχείρηση Aerial’’ . [111] Οι υπόλοιπες βρετανικές δυνάμεις της Δέκατης Στρατιάς ως Norman Force υποχώρησαν προς το Χερβούργο.[112] Οι Γερμανοί μπήκαν στο Παρίσι στις 14 Ιουνίου και η Γαλλία παραδόθηκε οκτώ ημέρες αργότερα.[113]

Το μεγαλύτερο μέρος από τους 100.000 Γάλλους στρατιώτες που κατάφεραν να διαφύγουν από τη Δουνκέρκη μεταφέρθηκαν γρήγορα και αποτελεσματικά σε στρατόπεδα σε διάφορα μέρη της νοτιοδυτικής Αγγλίας, όπου είχαν προσωρινά εγκατασταθεί πριν τον επαναπατρισμό τους. [114] Βρετανικά πλοία μετέφεραν γαλλικά στρατεύματα στη Βρέστη , στο Χερβούργο και σε άλλα λιμάνια στη Νορμανδία και στη Βρετάνη , αν και μόνο το ήμισυ περίπου των επαναπατρισμένων στρατιωτών επανατοποθετήθηκαν σε μονάδες μάχης κατά των Γερμανών πριν από την παράδοση της Γαλλίας. Για πολλούς Γάλλους στρατιώτες, η εκκένωσητης Δουνκέρκης αντιπροσώπευε απλά μια καθυστέρηση λίγων εβδομάδων προτού σκοτωθούν ή συλληφθούν αιχμάλωτοι μετά την επιστροφή τους στη Γαλλία.[115] Από τους Γάλλους στρατιώτες που διέφυγαν από τη Γαλλία τον Ιούνιο του 1940, περίπου 3.000 προσχώρησαν στον “στρατό των Ελεύθερων Γάλλων” του Σαρλ ντε Γκωλ στη Βρετανία.[116] Στη Γαλλία, η μονομερής απόφαση της Βρετανίας να εκκενώσει τα στρατεύματά της μέσω Δουνκέρκης αντί να αντεπιτεθούν στο νότο και η σαφής προτίμηση του βρετανοκού Βασιλικού Ναυτικού την εκκένωση βρετανικών δυνάμεων εις βάρος των Γάλλων, οδήγησε σε σαφή δυσαρέσκεια. Σύμφωνα με τον Τσώρτσιλ, ο Γάλλος Ναύαρχος Φρανσουά Νταρλάν διέταξε αρχικά οι βρετανικές δυνάμεις να προτιμηθούν, αλλά στις 31 Μαΐου παρενέβη σε μια συνάντηση στο Παρίσι για να εκφέρει την άποψη ότι η εκκένωση πρέπει να προχωρήσει με ίσους όρους και ότι οι Βρετανοί θα αποτελούσαν την οπισθοφυλακή.[117] Στην πραγματικότητα, οι 35.000 άνδρες που τελικά παραδόθηκαν αφού κάλυψαν τις τελικές εκκενώσεις ήταν ως επί το πλείστον Γάλλοι στρατιώτες της 2ης Ελαφράς Μηχανοκίνητης Μεραρχίας και της 68ης Μεραρχία Πεζικού . [118][119] Η αντίστασή τους επέτρεψε την επέκταση της προσπάθειας εκκένωσης έως τις 4 Ιουνίου, ημερομηνία κατά την οποία μεταφέρθηκαν άλλοι 26.175 Γάλλοι στην Αγγλία.[59]

Η εκκένωση παρουσιάστηκε στο γερμανικό κοινό ως συντριπτική και αποφασιστική γερμανική νίκη. Στις 5 Ιουνίου 1940, ο Χίτλερ δήλωσε: «Η Δουνκέρκη έπεσε! 40.000 Γάλλοι και Βρετανοί είναι τα απομεινάρια των πρώην μεγάλων στρατών. " "Αμέτρητες ποσότητες υλικού ήταν τα λάφυρά μας. Η μεγαλύτερη μάχη στην ιστορία του κόσμου έχει τελειώσει.(Πρωτότυπο γερμανικό κείμενο: "Dünkirchen ist gefallen! 40 000 Franzosen und Engländer sind als letzter Rest einstiger großer Armeen gefangen. Unübersehbares Material wurde erbeutet. Damit ist die größte Schlacht der Weltgeschichte beendet.")[120] Η γερμανική Ανώτατη Διοίκηση της Βέρμαχτ (Oberkommando der Wehrmacht OKW), ανακοίνωσε το γεγονός ως "τη μεγαλύτερη μάχη εκμηδενισμού όλων των εποχών".[121]

Απώλειες Επεξεργασία

Το BEF έχασε 68.000 στρατιώτες (νεκρούς, τραυματίες, αγνοούμενους ή αιχμαλώτους) από τις 10 Μαΐου μέχρι την ανακωχή της Γερμανίας με τη Γαλλία στις 22 Ιουνίου. [122] 3.500 Βρετανοί σκοτώθηκαν[123] και 13.053 τραυματίστηκαν.[124] Όλος ο βαρύς εξοπλισμός έπρεπε να εγκαταλειφθεί. [125][4] Στη Γαλλία εγκαταλείφθηκαν 2.472 πυροβόλα, 20.000 μοτοσικλέτες και σχεδόν 65.000 άλλα οχήματα. Εγκαταλείφθηκαν επίσης 416.000 - 423.000  τόνοι προμηθειών, περισσότεροι από 76.000 τόνοι πυρομαχικών και 165.000 τόνοι καυσίμων.[125] Σχεδόν όλα τα 445 βρετανικά άρματα μάχης που είχαν σταλεί στη Γαλλία με το ΒΕΣ εγκαταλείφθηκαν.[126]

Έξι βρετανικά και τρεις γαλλικά αντιτορπιλικά βυθίστηκαν, μαζί με εννέα άλλα μεγάλα πλοία. Επιπλέον, υπέστησαν ζημιές 19 αντιτορπιλικά.[127] Πάνω από 200 βρετανικά και συμμαχικά σκάφη βυθίστηκαν, με παρόμοιο αριθμό να έχει υποστεί ζημιές.[128] Οι σημαντικότερες απώλειες του Βασιλικού Ναυτικού στην επιχείρηση ήταν έξι αντιτορπιλικά:

  • Grafton , βυθίστηκε από το U-62 στις 29 Μαΐου[129]
  • Grenade, βυθίστηκε σε αεροπορική επίθεση στις 29 Μαΐου[130]
  • Wakeful, βυθίστηκε από τορπίλη από το E-boat’’ S-30 στις 29 Μαΐου [131]
  • Basilisk, Havant και Keith, βυθίστηκαν από αεροπορική επίθεση στις παραλίες την 1η Ιουνίου [132]

Το Γαλλικό Ναυτικό έχασε τρία αντιτορπιλικά:

  • Bourrasque, από νάρκη στο Νιουπόρ στις 30 Μαΐου
  • Siroco, βυθισμένο από τα E-boat S-23 και S-26 στις 31 Μαΐου
  • Le Foudroyant , βυθίστηκε σε αεροπορική επίθεση στις παραλίες την 1η Ιουνίου.

Η RAF έχασε 145 αεροσκάφη, εκ των οποίων τουλάχιστον 42 ήταν Spitfires , ενώ η Λουφτβάφε έχασε 156 αεροσκάφη σε επιχειρήσεις τις εννέα ημέρες της Επιχείρησης Dynamo,[133] συμπεριλαμβανομένων 35 που καταστράφηκαν από πλοία του Βασιλικού Ναυτικού (συν 21 που υπέστησαν ζημίες) κατά τη διάρκεια των έξι ημερών από 27 Μαΐου έως 1 Ιουνίου.[134] Για κάθε επτά στρατιώτες που διέφυγαν μέσω Δουνκέρκης, ένας άντρας συνελήφθη . Η πλειονότητα αυτών των αιχμαλώτων απεστάλησαν σε αναγκαστικές πορείες στη Γερμανία. Οι κρατούμενοι ανέφεραν βάναυση μεταχείριση από τους φρουρούς τους, συμπεριλαμβανομένων ξυλοδαρμών, λιμοκτονίας και δολοφονίας. Ένα άλλο παράπονο ήταν ότι οι Γερμανοί φρουροί κλωτσούσαν τους κουβάδες νερού που είχαν αφήσει στην άκρη του δρόμου οι Γάλλοι πολίτες για να πιουν οι αιχμάλωτοι.[135]

Ωστόσο, πριν λήξει η επιχείρηση, ο Γκαίρινγκ είχε αναγκαστεί να ομολογήσει ότι "η Λουφτβάφε είναι ανίκανη να εκμηδενίσει μια Στρατιά"[4].

 
Το μνημείο της εκκένωσης της Δουνκέρκης

Πολλοί από τους κρατούμενους βάδισαν στην πόλη Τρηρ , με την πορεία να διαρκεί έως και 20 ημέρες. Άλλοι βάδισαν προς τον ποταμό Σχέλντε και στάλθηκαν με φορτηγίδες στο Ρουρ. Στη συνέχεια, οι κρατούμενοι στάλθηκαν σιδηροδρομικώς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία.[136] Η πλειονότητα (εκείνοι κάτω από την κατάταξη των σωματικών) στη συνέχεια εργάστηκαν στη γερμανική βιομηχανία και τη γεωργία για το υπόλοιπο του πολέμου. [146] Η μνήμη των ανδρών ΒΕΣ που σκοτώθηκαν ή συνελήφθησαν και ο τόπος ταφής τους δεν είναι γνωστός γιορτάζονται στο μνημείο της Δουνκέρκης.[137]


Ταινίες Επεξεργασία

Τηλεόραση Επεξεργασία

Βιβλία Επεξεργασία

  • The Snow Goose: A Story of Dunkirk, νουβέλα του Paul Gallico

Σημειώσεις Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Sweeting 2010.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 McIntyre 2017.
  3. ↑ Churchill 2003, σελ. 212.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Ρεϊμόν Καρτιέ, “Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου”, Πάπυρος, Αθήνα, 1964, τ. Α΄
  5. ↑ Safire 2004, σελ. 146.
  6. ↑ Churchill και άλλοι 2007, σελ. 23.
  7. ↑ Jackson 2003, σελ. 32.
  8. ↑ Jackson 2003, σελ. 33.
  9. ↑ Melvin 2010, σελ. 140.
  10. ↑ Lemay 2010, σελίδες 98–102.
  11. ↑ 11,0 11,1 Forczyk 2010, σελίδες 11–14.
  12. ↑ Melvin 2010, σελ. 145.
  13. ↑ Melvin 2010, σελ. 132.
  14. ↑ Shirer 1960, σελ. 713.
  15. ↑ Thompson 2011, σελ. 37.
  16. ↑ Thompson 2011, σελ. 26.
  17. ↑ Churchill 1949, Map, p. 33.
  18. ↑ Atkin 1990, σελίδες 74–75.
  19. ↑ Churchill 1949, σελ. 47.
  20. ↑ Thompson 2011, σελίδες 64–65.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Atkin 1990, σελ. 123.
  22. ↑ 22,0 22,1 Churchill 1949, σελίδες 58–59.
  23. ↑ Thompson 2011, σελ. 98.
  24. ↑ 24,0 24,1 Shirer 1960, σελ. 728.
  25. ↑ Thompson 2011, Map, p. 61.
  26. ↑ Lord 1983, σελίδες 43–44.
  27. ↑ Churchill 1949, σελ. 100.
  28. ↑ Atkin 1990, σελ. 124.
  29. ↑ Churchill 1949, σελ. 65.
  30. ↑ Churchill 1949, σελ. 57.
  31. ↑ Churchill 1949, σελ. 84.
  32. ↑ Churchill 1949, σελίδες 78–79.
  33. ↑ Lemay 2010, σελ. 152.
  34. ↑ Noakes & Pridham 1988, σελ. 167.
  35. ↑ Army Group A War Diary.
  36. ↑ OKW Jodl Diary.
  37. ↑ 37,0 37,1 Lord 1983, σελίδες 28–35.
  38. ↑ 38,0 38,1 Cooper 1978, σελίδες 230–31.
  39. ↑ Atkin 1990, σελ. 120.
  40. ↑ Lemay 2010, σελ. 150.
  41. ↑ Noakes & Pridham 1988, σελίδες 167–68.
  42. ↑ Costello 1991, σελ. 175.
  43. ↑ Hinsley 1994, σελ. 31.
  44. ↑ Cooper 1978, σελ. 232.
  45. ↑ Cooper 1978, σελ. 235.
  46. ↑ Noakes & Pridham 1988, σελ. 168.
  47. ↑ Churchill 1949, σελ. 76.
  48. ↑ Lemay 2010, σελ. 149.
  49. ↑ Guderian 2001, Footnote, p. 117.
  50. ↑ Shirer 1960, σελ. 731.
  51. ↑ Lemay 2010, σελ. 153.
  52. ↑ Hart 1948.
  53. ↑ Atkin 1990, σελ. 145.
  54. ↑ Thompson 2011, σελίδες 59, 75.
  55. ↑ Miller 1997, σελ. 83.
  56. ↑ Atkin 1990, σελ. 122.
  57. ↑ Gelb 1990, σελ. 82.
  58. ↑ Liddell Hart 1999, σελ. 78.
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 59,3 59,4 59,5 59,6 59,7 Thompson 2011, σελ. 306.
  60. ↑ Churchill 1949, σελ. 106.
  61. ↑ Churchill 1949, σελίδες 100–01.
  62. ↑ 62,0 62,1 Atkin 1990, σελ. 149.
  63. ↑ 63,0 63,1 Atkin 1990, σελ. 150.
  64. ↑ Thompson 1953, σελ. 62.
  65. ↑ 65,0 65,1 Thompson 2011, σελ. 228.
  66. ↑ Jackson 1974, σελίδες 116–117.
  67. ↑ 67,0 67,1 Jackson 1974, σελ. 117.
  68. ↑ 68,0 68,1 Shirer 1960, Footnote, p. 736.
  69. ↑ Atkin 1990, σελ. 119.
  70. ↑ 70,0 70,1 Churchill 1949, σελ. 97.
  71. ↑ Atkin 1990, σελ. 144.
  72. ↑ Fermer 2013, σελ. 208.
  73. ↑ Shirer 1960, σελ. 729.
  74. ↑ Churchill 1949, σελ. 96.
  75. ↑ Smith 2011, σελ. 138.
  76. ↑ Jackson 1974, σελ. 118.
  77. ↑ Thompson 2011, σελ. 226.
  78. ↑ Thompson 2011, σελίδες 84, 94.
  79. ↑ Atkin 1990, σελίδες 150–51.
  80. ↑ Thompson 2011, σελίδες 88, 97.
  81. ↑ Lord 1983, σελ. 243.
  82. ↑ 82,0 82,1 Jackson 1974, σελ. 119.
  83. ↑ Dunkirk 1940.org.
  84. ↑ Bajwa 2013.
  85. ↑ Gojkovic 2017.
  86. ↑ Shephard 2003, σελ. 169.
  87. ↑ Richardson 2010, σελ. 32.
  88. ↑ 88,0 88,1 Churchill 1949, σελ. 115.
  89. ↑ Murray & Millett 2000, σελ. 80.
  90. ↑ Keegan 1989, σελ. 81.
  91. ↑ Churchill 1949, σελ. 109.
  92. ↑ 92,0 92,1 Shirer 1960, σελ. 737.
  93. ↑ Liddell Hart 1999, σελ. 80.
  94. ↑ 94,0 94,1 Thompson 2011, Map, p. 223.
  95. ↑ 95,0 95,1 Atkin 1990, σελ. 166.
  96. ↑ Gardner 1949, σελ. 20.
  97. ↑ 97,0 97,1 Dildy 2010, σελ. 50.
  98. ↑ Thompson 2011, σελ. 222.
  99. ↑ ORP Błyskawica Society.
  100. ↑ Thompson 2011, σελ. 224.
  101. ↑ 101,0 101,1 Thompson 2011, σελ. 229.
  102. ↑ Atkin 1990, σελ. 174.
  103. ↑ 103,0 103,1 103,2 Churchill 1949, σελ. 102.
  104. ↑ 104,0 104,1 Thompson 2011, σελ. 234.
  105. ↑ Atkin 1990, σελ. 198.
  106. ↑ Thompson 2011, σελ. 225.
  107. ↑ Atkin 1990, σελίδες 167–68.
  108. ↑ Atkin 1990, σελίδες 214–15.
  109. ↑ Churchill 1949, σελ. 99.
  110. ↑ Roberts 2009, σελ. 37.
  111. ↑ Ellis 2004, σελίδες 296–305.
  112. ↑ Ellis 2004, σελίδες 300–302.
  113. ↑ Atkin 1990, σελίδες 232–34.
  114. ↑ Looseley 2005.
  115. ↑ Mordal 1968, σελ. 496.
  116. ↑ Nadeau & Barlow 2003, σελ. 89.
  117. ↑ Churchill 1949, σελ. 111.
  118. ↑ Atkin 1990, σελ. 219.
  119. ↑ Stewart 2008, σελ. 115.
  120. ↑ Hitler 1940.
  121. ↑ OKW 1940.
  122. ↑ Lemay 2010, σελ. 151.
  123. ↑ French 2002, σελ. 156.
  124. ↑ Blaxland 1973, σελ. 346.
  125. ↑ 125,0 125,1 Longden 2009, σελ. 11.
  126. ↑ Thompson 2011, σελ. 300.
  127. ↑ Murray & Millett 2000, σελ. 81.
  128. ↑ Holmes 2001, σελ. 267.
  129. ↑ English 1993, σελ. 98.
  130. ↑ English 1993, σελ. 99.
  131. ↑ Atkin 1990, σελίδες 170–71.
  132. ↑ Atkin 1990, σελίδες 204–05.
  133. ↑ Atkin 1990, σελ. 206.
  134. ↑ Ramsey 1947, Appendix III.
  135. ↑ Longden 2009, σελ. 361.
  136. ↑ Longden 2009, σελίδες 383–404.
  137. ↑ Longden 2005, σελ. 260.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εκκένωση_της_Δουνκέρκης&oldid=10474000"