Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, Ασένοβγκραντ

Συντεταγμένες: 42°1′N 24°52′E / 42.017°N 24.867°E / 42.017; 24.867

Η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή (βουλγαρικά: църква „Свети Йоан Кръстител“, τσάρκβα „Σβέτι Γιοάν Κραστίτελ“), επίσης γνωστή ως Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου ή τοπικά Σβέτι Γιάνι ή Σβέτι Γιαν, είναι μια μικρή μεσαιωνική ορθόδοξη εκκλησία στην κωμόπολη Ασένοβγκραντ  στην Επαρχία Φιλιππούπολης, νότια κεντρική Βουλγαρία. Ο ναός βρίσκεται πάνω σε ένα βράχο στα δυτικά της πόλης και χρονολογείται στον 12ο-14ο αιώνα. Το εξωτερικό της είναι διακοσμημένο με πολλά τυφλά αψιδώματα, ενώ το εσωτερικό της περιλαμβάνει κυρίως νωπογραφίες από τον 18ο αιώνα, με μερικά κομμάτια τοιχογραφιών από τον 14ο αιώνα. Η ψηλή θέση και οι θυρίδες βολής τόξου στο βόρειο τοίχο έκαναν την εκκλησία κατάλληλη ως αμυντικό φυλάκιο.

Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, Ασένοβγκραντ
църква „Свети Йоан Кръстител“
Νοτιοδυτική όψη
Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, Ασένοβγκραντ is located in Bulgaria
Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, Ασένοβγκραντ
Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, Ασένοβγκραντ
Γενικές πληροφορίες
ΑρχιτεκτονικήΒυζαντινός ρυθμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες42°6′0″N 24°31′12″E
Θρησκευτική υπαγωγήΙερά Μητρόπολις Φιλιππουπόλεως
Διοικητική υπαγωγήΑσένοβγκραντ
ΤοποθεσίαΑσένοβγκραντ
ΧώραΒουλγαρία
Ολοκλήρωση12ος-14ος αιώνας
Διαστάσεις
Γενικές διαστάσεις8-9,20 m × 5,5-5,70 m
Ύψος5 m
Σχεδιασμός και κατασκευή
Commons page Πολυμέσα
Southeast view of a narrow medieval church topping a cliff
Νοτιοανατολική όψη
East view of a narrow medieval church topping a cliff, with some residential buildings in the foreground. The apse of the church is visible behind some rocks.
Ανατολική όψη με ορατή την αψίδα της εκκλησίας

Τοποθεσία και ιστορία Επεξεργασία

Η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, γνωστή στους ντόπιους ως Σβέτι Γιάνι,[1] ή Σβέτι Γιαν,[2] βρίσκεται σε ένα ψηλό βράχο στα δυτικά προάστια του Ασένοβγκραντ, τα οποία ανήκουν στην παλιά πόλη.[1] Για να είναι δυνατή η κατασκευή της, το έδαφος γύρω από τα θεμέλιά της, έπρεπε να ενισχυθεί.[3] Η εκκλησία βρίσκεται κοντά σε πολλά λιγότερο αρχαία παρεκκλήσια, όπως της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Γεωργίου και το παρεκκλήσι των Εισοδίων της Υπεραγίας Μητέρας του Θεού μέσα στο Ναό. Σε κοντινή απόσταση υπάρχουν επίσης ένα σιντριβάνι του 17ου αιώνα και τα ερείπια μεσαιωνικών οχυρώσεων του 11ου-13ου αιώνα. Μαζί, τα κτίρια αυτά συμβάλλουν στη μεσαιωνική ατμόσφαιρα του Ασένοβγκραντ.[4]

Η εκκλησία δεν έχει χρονολογηθεί οριστικά. Ο ιστορικός τέχνης Αντρέ Γκραμπάρ την τοποθέτησε στο 14ο αιώνα, ο λόγιος Νικόλα Μαβροντίνοφ την χρονολόγησε στον 13ο αιώνα, ενώ ο αρχαιολόγος Κραστίου Μιγιάτεφ είναι της γνώμης ότι και οι δύο θεωρίες είναι εξίσου πιθανές.[1] Ο αρχιτέκτονας συγγραφέας Στέφαν Στάμοφ δίνει ένα ευρύ φάσμα από τον 12ο έως τον 14ο αιώνα.[3]

Η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή ανήκει στις βόρειες οχυρώσεις του μεσαιωνικού Ασένοβγκραντ (τότε γνωστού ως Στενήμαχος).[2]  Ήταν σε συνεχή λειτουργία μέχρι τα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν υπέστη σημαντικές ζημιές, ίσως κατά τη διάρκεια Οθωμανικών ληστρικών επιδρομών. Κατά τη διάρκεια των εργασιών ανακατασκευής που έγιναν αμέσως μετά, η οροφή και τα ανώτερα τμήματα του ναού τροποποιήθηκαν. Το εσωτερικό επίσης βάφτηκε εκείνη την περίοδο.[2]

Η εκκλησία έχει προστατευθεί ως εθνική αρχαιότητα από το 1940. Το 1970, συμπεριλήφθηκε μεταξύ των Βουλγαρικών μνημείων πολιτισμού εθνικής σημασίας.[5] Ο ναός ανοικοδομήθηκε στη δεκαετία του 2000 από μια ομάδα υπό τον αρχιτέκτονα Στόιτσο Μαρόνοφ. Οι προσπάθειες αποκατάστασης αποκατέστησαν τα παράθυρα, τις εσωτερικές τοιχογραφίες και το τέμπλο, και χρειάστηκαν 42 ημέρες.[2]

Αρχιτεκτονική και η διακόσμηση Επεξεργασία

Η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή είναι σχετικά μικρή, με μέγεθος 9,20 επί 5,80 μέτρα,[1] ή 8 επί 5,5 μέτρα, με ύψος περίπου 5 μέτρα.[2] Όσον αφορά το σχεδιασμό, ακολουθεί το βυζαντινό ρυθμό εγγεγραμμένου σταυροειδή με τρούλο. Η εκκλησία δεν διαθέτει νάρθηκα και διαθέτει μια μοναδική τριγωνική αψίδα με τρία μικρά παράθυρα στο ανατολικό τμήμα της. Ο τοίχος που φέρει το τέμπλο χωρίζει με σαφήνεια το εσωτερικό σε ένα σηκό και έναν βωμό. Ο βωμός περιλαμβάνει μια πρόθεση και διακονικό, τα οποία στεγάζονται σε όρμους στον ανατολικό τοίχο.[1][2][3]

Η εκκλησία χτίστηκε από εναλλασσόμενες σειρές από πέτρες και τούβλα, χωρίς καμία κεραμική επένδυση.[1][3] Τυφλές καμάρες αποτελούν ένα σημαντικό μέρος των εξωτερικών χώρων της εκκλησίας: υπάρχουν πέντε σε καθένα από τον βόρειο και νότιο τοίχο, με πρόσθετες τρεις στο δυτικό τοίχο. Οι τοίχοι έχουν περίπου 1 μέτρο πάχος. Στην αρχιτεκτονική της, η εκκλησία μοιάζει πολύ με άλλα μεσαιωνικά θρησκευτικά κτίρια στα στενή περίχωρά της, κυρίως το Ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου στο Φρούριο του Ασέν νότια του Ασένοβγκραντ και το οστεοφυλάκιο της Μονής Μπάτσκοβο. Ωστόσο, η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή είναι μοναδική στο ότι είναι η μόνη από τις τρεις που περιλαμβάνει θυρίδες βολής τόξων. Έξι θυρίδες βολής στο βόρειο τοίχο επέτραψαν στην εκκλησία να μετατραπεί γρήγορα σε αμυντικό πύργο.[2]

Οι περισσότερες από τις σωζόμενες νωπογραφίες στους εσωτερικούς τοίχους του ναού χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα. Αυτές περιλαμβάνουν εικόνες της Θεοτόκου, του Ιησού Χριστού και του Ιωάννης του Βαπτιστή, όλες ζωγραφισμένες στο πλαίσιο της πρώτης ανοικοδόμησης της εκκλησίας. Ωστόσο, οι εργασίες αποκατάστασης που εκτελέσθηκαν κατά τη δεκαετία του 2000 έχουν αποκαλύψει τοιχογραφίες του 14ου αιώνα που απεικονίζουν τη συνάντηση της Ελισάβετ και της Μαρίας, καθώς και του Ιωάννη του Βαπτιστή.[2][4]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Николова, Бистра (2002). Православните църкви през Българското средновековие IX–XIV в [Οι Ορθόδοξες εκκλησίες κατά τον Βουλγαρικό μεσαίωνα Θ΄-ΙΔ΄ αι.] (στα Βουλγαρικά). София: Академично издателство "Марин Дринов". σελ. 74. ISBN 954-430-762-1. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «Параклис Св. Йоан Предтеча (св. Ян) (XI, XIII в)» [Παρεκκλήσι «Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος» (Σβέτι Γιαν) (ΙΑ΄, ΙΓ΄ αι.)] (στα Βουλγαρικά). Станимака — духовно наследство. 2003–2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2011. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Стамов, Стефан· Ангелова, Рашель· Коларова, Вера· Чанева–Дечевска, Нели (1972). Стамов, Стефан, επιμ. Архитектурное наследство Болгарии [Η Αρχιτεκτονική Κληρονομιά της Βουλγαρίας] (στα Ρωσικά). София: Техника. σελίδες 132–133. 
  4. 4,0 4,1 «Храм "Св. Йоан Кръстител"» [Εκκλησία «Άγ. Ιωάννης ο Βαπτιστής»] (στα Βουλγαρικά). Община Асеновград. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2011. 
  5. «Списък на паметниците на културата с категория "Национално значение" на територията на Област Пловдив /по населени места/» [Λίστα πολιτισμικών μνημείων με την κατηγορία «εθνική σημασία» στην περιοχή της Επαρχίας Φιλιππούπολης /υπό κατοικημένα μέρη/] (PDF) (στα Βουλγαρικά). Министерство на културата на Република България. σελ. 1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Μαρτίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2011.