Εκλογές στη Λευκορωσία
Εκλογές διεξάγονται στη Λευκορωσία για πρόεδρο και για κοινοβούλιο. Με βάση το Σύνταγμα του 1994, που τροποποιήθηκε το 1996, η νομοθετική εξουσία της Λευκορωσίας αποτελείται από δύο σώματα. Τη Βουλή των Αντιπροσώπων (110 μέλη) και το Συμβούλιο της Δημοκρατίας (64 έδρες). Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Προεδρικές εκλογές Επεξεργασία
2015 Επεξεργασία
Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο εξελέγη για 5η επταετή θητεία, έπειτα από τις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 11 Οκτωβρίου 2015.[1]
1994 Επεξεργασία
Στις πρώτες εθνικές εκλογές μετά την ανεξαρτησία της χώρας από τη Σοβιετική Ένωση, που διεξήχθησαν στις 23 Ιουνίου 1994 και στις 10 Ιουλίου (2ος γύρος), πρόεδρος εξελέγη ο Αλεξάντερ Λουκασένκο, με ποσοστό 80,6%.[2] Η προσέλευση στις κάλπες άγγιξε το 79% στον πρώτο και το 70,6% στον δεύτερο γύρο.[3] Μέχρι σήμερα ήταν οι μοναδικές ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Από το 1996 και μετά βαθμιαία αύξησε τις εξουσίες του ο Λουκασένκο και κυβερνά απολυταρχικά.
| Υποψήφιος | Κόμμα | 1ος γύρος | 2ος γύρος | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | ||
| Αλεξάντερ Λουκασένκο | Ανεξάρτητος | 2.646.140 | 45.8 | 4.241.026 | 80,6 |
| Βιατσασλάου Κέμπιχ | Ανεξάρτητος | 1.023.174 | 17.7 | 748.329 | 14,2 |
| Ζιανόν Πάζνιακ | Partyja BPF | 757.195 | 13,1 | ||
| Στανισλάου Σούσκεβιτς | Ανεξάρτητος | 585.143 | 10,1 | ||
| Αλαξάνταρ Ντούμπκο | Αγροτικό Κόμμα | 353.119 | 6,1 | ||
| Βασίλ Νοβικάου | Κόμμα των Λευκορώσων κομμουνιστών | 253.009 | 4,4 | ||
| Εναντίον όλων | 165.023 | 2,9 | 271.783 | 5,2 | |
| Άκυρα/λευκά ψηφοδέλτια | 121.509 | – | 17.193 | – | |
| Σύνολο | 5.904.312 | 100 | 5.278.331 | 100 | |
| Πηγή: Nohlen & Stöver[2] | |||||
2001 Επεξεργασία
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2001 έγιναν προεδρικές εκλογές. Ο Λουκασένκο επανεξελέγη με ποσοστό 77,4% ο των ψήφων κερδίζοντας δύο άλλους υποψηφίους (τον Βλαντιμίρ Γκοντσάρικ (16%) και τον Σεργκέι Γκαϊντούκεβιτς με 2,5%). Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν της τάξεως του 83,9%.[3] Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη ανέφερε ότι οι εκλογές δεν ήταν "δημοκρατικές" ούτε ελεύθερες και δίκαιες.[4]
2006 Επεξεργασία
Ο Λουκασένκο κέρδισε 3η προεδρική θητεία, επικρατώντας των αντιπάλων του στις 19 Μαρτίου 2006. Η αντιπολίτευση εξέφρασε φόβο για περιστατικά βίας στις εκλογές και κατήγγειλε παρατυπίες.[5] Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι φιλοκυβερνητικές επιτροπές εξέδωσαν τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων έξω από τα εκλογικά κέντρα πριν το μεσημέρι την ημέρα των εκλογών, παρότι οι κάλπες έκλεισαν στις 8 το βράδυ.[6]
2010 Επεξεργασία
Ο Λουκασένκο εξελέγη για νέα θητεία, με ποσοστό 79,65% στις προεδρικές εκλογές στις 19 Δεκεμβρίου 2010. Μετά την ανακοίνωση των exit polls, τα οποία προέβλεπαν άνετη επικράτησή του, ξέσπασαν διαδηλώσεις στο κέντρο του Μινσκ από οπαδούς της αντιπολίτευσης που έκαναν λόγο για νοθεία. Οι διαδηλωτές προσπάθησαν να καταλάβουν το κεντρικό κτίριο της κυβέρνησης, αλλά έκαναν πίσω όταν ανακάλυψαν εντός του ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας.[7][8] Η αστυνομία συνέλαβε μεταξύ άλλων και τους αντίπαλους υποψήφιους του Λουκασένκο, Νικολάι Στάτκεβιτς, Γκριγκόρι Κοστούσεφ και Αντρέι Σανίκοφ, που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις.[9]
| Υποψήφιοι – Κόμματα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|
| Αλεξάντερ Λουκασένκο | 5.130.557 | 79,65 |
| Αντρέι Σανίκοφ (Andrei Sannikaŭ) | 156.419 | 2,43 |
| Γιαροσλάβ Ρομαντσούκ (Jaraslaŭ Ramanchuk) – Ενωτικό Κόμμα των Πολιτών της Λευκορωσίας | 127.281 | 1,98 |
| Ριχόρ Καστούσιου – Partyja BPF | 126.999 | 1,97 |
| Ουλατζιμίρ Νιακλατζέου (Uladzimir Niakliajeŭ) | 114.581 | 1,78 |
| Βιτάλ Ριμασέουσκι (Vital Rymasheŭski) – Λευκορωσική Χριστιανοδημοκρατία | 70.515 | 1,09 |
| Βίκτορ Τερεστσένκο | 76.764 | 1,19 |
| Μίκολα Στάτκεβιτς (Mikalai Statkievich) – Λευκορωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (Συνέλευση) | 67.583 | 1,05 |
| Άλες Μιχάλεβιτς (Ales Michalevich) | 65.748 | 1,02 |
| Ντμίτρι Ους (Dmitry Uss) | 25.117 | 0,39 |
| Εναντίον Όλων | 416.925 | 6,47 |
| Έγκυρα | 6.382.234 | 99,03 |
| Άκυρα | 62.542 | 0,97 |
| Σύνολο ψήφων (συμμετοχή: 90,70%) | 6.444.776 | 100,00 |
| Εγγεγραμμένοι | 7.105.660 | |
| Πηγή: Сообщение Центральной комиссии Республики Беларусь по выборам и проведению республиканских референдумов об итогах выборов Президента Республики Беларусь , (αναφορά της κρατικής εφορευτικής επιτροπής της Λευκορωσίας) | ||
Βουλευτικές εκλογές Επεξεργασία
1995 Επεξεργασία
Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 14 Μαΐου 1995, μαζί με ένα δημοψήφισμα με πολλά ερωτήματα. Έγιναν και άλλοι γύροι στις 28 Μαΐου, 29 Νοεμβρίου και 10 Δεκεμβρίου. Η πλειοψηφία των εδρών περιήλθε σε ανεξάρτητους υποψηφίους, παρότι 62 έδρες παρέμειναν χωρίς κάτοχο λόγω της χαμηλής συμμετοχής. Στις εκλογές πήραν μέρος συνολικά 2.348 υποψήφιοι από 22 κόμματα.[10] Οι διεθνείς παρατηρητές σημείωσαν ότι οι εκλογές δεν ήταν ελεύθερες και δίκαιες.[10]
2000 Επεξεργασία
Βουλευτικές εκλογές έγιναν στις 15 Οκτωβρίου 2000, wμε επιπλέον γύρους στις 29 Οκτωβρίου, 18 Μαρτίου και 1η Απριλίου. Οι εκλεγέντες υποψήφιοι κατά πλειοψηφία (94 επί συνόλου 110) ήταν ανεξάρτητοι.[11] Η συμμετοχή διαμορφώθηκε στο 61,08%.[10] Ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων ήταν 566, οι περισσότεροι από τους οποίους (περισσότεροι από 500) ήταν προσκείμενοι στον πρόεδρο Λουκασένκο. Η αντιπολίτευση κάλεσε σε μη συμμετοχή στις εκλογές, επικρίνοντας τον έλεγχο των ΜΜΕ από το κυβερνητικό καθεστώς. Σε απάντηση, η κυβέρνηση αποφάσισε να φυλακίζονται μέχρι 2 χρόνια όσοι καλούν σε μποϊκοτάζ των εκλογών. Αρκετοί ακτιβιστές συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση.[12] Παρότι μια ρωσική αντιπροσωπεία ισχυρίστηκε ότι ήταν ελεύθερες και δίκαιες οι εκλογές, άλλοι διεθνείς παρατηρητές διαφώνησαν και εξέφρασαν ανησυχίες για τη μεταχείριση των ψηφοφόρων της αντιπολίτευσης και για τα κατεστραμμένα ψηφοδέλτια.
2004 Επεξεργασία
Συνολικά 359 υποψήφιοι κατήλθαν στις βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 17 Οκτωβρίου 2004, με δεύτερο γύρο σε 2 εκλογικές περιφέρειες στις 27 Οκτωβρίου και έναν τρίτο γύρο σε μία περιφέρεια στις 20 Μαρτίου 2005. Εξελέγησαν 97 από τους συνολικά 109 υποψηφίους και ήταν ανεξάρτητοι.Η συμμετοχή στις εκλογές ανακοινώθηκε ότι ήταν 91,04% στον πρώτο γύρο.[13] Οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ σημείωσαν ότι περισσότερο από το 80% του τηλεοπτικού χρόνου δόθηκε για τους υποψηφίους προσκείμενους στον Λουκασένκο.
2008 Επεξεργασία
Βουλευτικές εκλογές στη χώρα διεξήχθησαν στις 28 Σεπτεμβρίου του 2008 για την πλήρωση 110 εδρών στην Κάτω Βουλή. Οι εκλογές αυτές θεωρήθηκαν από αναλυτές ως δοκιμασία της πολιτικής βούλησης του προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο να επιχειρήσει νέα προσέγγιση με τις χώρες της Δύσης[14]. Έλαβαν μέρος 263 υποψήφιοι, μεταξύ των οποίων και 70 από το συνασπισμό της αντιπολίτευσης.Στις εκλογές δεν εξελέγη κανείς υποψήφιος από την Αντιπολίτευση, όπως προέκυψε από την καταμέτρηση των 99 από τις 110 εκλογικές περιφέρειες[15]. Η συμμετοχή ήταν της τάξης του 75,3%.
2012 Επεξεργασία
Στις βουλευτικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 23 Σεπτεμβρίου 2012, σε συγκρατημένη ατμόσφαιρα και υπό την επίβλεψη 762 διεθνών παρατηρητών[16] εξελέγησαν μόνο υποψήφιοι που πρόσκεινται στον Πρόεδρο Λουκασένκο. Επί συνόλου 110 βουλευτών, εξελέγησαν οι 109, ενώ για μία έδρα θα διεξαχθεί επαναληπτική ψηφοφορία.[17] Η συμμετοχή στις εκλογές αναφέρθηκε στο 74,3%.
2016 Επεξεργασία
2019 Επεξεργασία
Από τους 110 εκλεγμένους βουλευτές οι 89 είναι ανεξάρτητοι και οι 21 είναι μέλη φιλοκυβερνητικών πολιτικών κομμάτων. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Λευκορωσίας πήρε 11 έδρες.
Δημοψηφίσματα Επεξεργασία
1995 Επεξεργασία
Το πρώτο δημοψήφισμα από την εποχή της ανεξαρτησίας διεξήχθη στις 14 Μαΐου 1995, ταυτόχρονα με τις βουλευτικές εκλογές. Όλες οι προτάσεις εγκρίθηκαν κατά πλειοψηφία από τους ψηφοφόρους. Ειδικότερα, το 86,8% υπερψήφισε την εξομοίωση της λευκορωσικής με τη ρωσική γλώσσα, το 78,6% υποστήριξε τις προεδρικές ενέργειες για οικονομική ενσωμάτωση με τη Ρωσία, το 87% ψήφισε υπέρ της αλλαγής της σημαίας και του κρατικού εθνοσήμου της χώρας και το 81,4% τάχθηκε υπέρ της διάλυσης του Ανωτάτου Σοβιέτ σε περίπτωση που παραβιάζεται το Σύνταγμα. Η κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία του ΟΑΣΕ ανέφερε ότι το δημοψήφισμα παραβίασε τα διεθνή σταθμά και εξέφρασε ανησυχία για τον κρατικό έλεγχο στα ΜΜΕ. Κριτική εναντίον της λευκορωσικής κυβέρνησης άσκησε και το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.[18]
1996 Επεξεργασία
Στις 24 Νοεμβρίου 1996 έγινε ένα δημοψήφισμα με 7 ερωτήματα, από τα οποία τα 4 τέθηκαν σε ψηφοφορία από τον πρόεδρο Λουκασένκο. Οι πολίτες ενέκριναν την αλλαγή της εθνικής εορτής στις 3 Ιουλίου (89,4% υπέρ), την επέκταση των εξουσιών του Προέδρου και την παράταση της θητείας του ως το 2001 (88,2%). Αντίθετα, καταψήφισαν την πρόταση για ελεύθερη πώληση γης (84,4%), για την κατάργηση της ποινής του θανάτου (81,8%), τις αλλαγές στο σύνταγμα που πρότεινε το Ανώτατο Σοβιέτ (90%), τη διεξαγωγή άμεσων εκλογών για τοπικά συμβούλια (71,3%) και την πρόταση να προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό όλα τα έξοδα του Δημοσίου (67,2%).[19] Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα διαμορφώθηκε στο 84,1%.[20] Και αυτό το δημοψήφισμα επικρίθηκε από τον ΟΑΣΕ και άλλους οργανισμούς. Η αντιπολίτευση επίσης κατήγγειλε παρατυπίες.[21]
2004 Επεξεργασία
Σε δημοψήφισμα που διεξήχθη στις 17 Οκτωβρίου 2004 (μαζί με τις βουλευτικές εκλογές), επιτράπηκε στον πρόεδρο Λουκασένκο να διεκδικήσει και άλλες θητείες, με ποσοστό 88,9% και με συμμετοχή 90,3%.[22] Έγιναν συλλήψεις διαδηλωτών που αμφισβήτησαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και ηγέτες της αντιπολίτευσης κατήγγειλαν ότι ξυλοκοπήθηκαν από την αστυνομία.[23]
2022 Επεξεργασία
Στο δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2022 εγκρίθηκαν τροποποιήσεις στο σύνταγμα.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Προεδρικές εκλογές στη Λευκορωσία». left.gr. 11 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, p252 ISBN 978-3-8329-5609-7
- ↑ 3,0 3,1 Nohlen & Stöver, p262
- ↑ «Belarus vote 'neither free nor fair'». BBC News. 10 Σεπτεμβρίου 2001.
- ↑ «Lukashenko wins over 80% of vote - exit poll». Interfax. 2006-03-19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-27. https://web.archive.org/web/20070927000335/http://www.interfax.com/3/139841/news.aspx. Ανακτήθηκε στις 2015-11-16.
- ↑ «Gallup/Baltic Surveys announces impossibility of independent and reliable exit polls under present conditions in Belarus :: Charter'97 :: News :: 20/03/2006». Charter97.org. 20 Μαρτίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Πολυπληθείς διαδηλώσεις στη Λευκορωσία μετά την επανεκλογή Λουκασένκο». Το Βήμα online. 19 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Λευκορωσία: Οργή κατά του Λουκασένκο». ΣΚΑΪ. 19 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Λευκορωσία. Η αστυνομία συνέλαβε τρεις υποψήφιους των προεδρικών εκλογών, αντιπάλους του προέδρου Αλεξάντερ Λουκασένκο». Ναυτεμπορική. 19 Δεκεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 «Belarus: Elections held in 1995». Inter-Parliamentary Union.
- ↑ Nohlen & Stöver, p261
- ↑ «Belarus: Elections held in 2000». Inter-Parliamentary Union.
- ↑ «Belarus: Elections held in 2004». Inter-Parliamentary Union.
- ↑ ΕΡΤ, Κάλπες στη Λευκορωσία, 28 Σεπτεμβρίου 2008.
- ↑ Ναυτεμπορική, Λευκορωσία: Κανένας υποψήφιος της αντιπολίτευσης δεν εξελέγη στην Κάτω Βουλή της Λευκορωσίας κατά τις χθεσινές βουλευτικές εκλογές, 29 Σεπτεμβρίου 2008.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ «Legitimate parliament elected in Belarus». Belarusian Telegraph Agency. 24 Σεπτεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ "Parliamentary elections in Belarus, the U.S. State Department Statement on the elections and referendum in the Republic of Belarus",Belarusian Business Newspaper, 22 Μαΐου 1995
- ↑ «9 Years Ago Lukashenko Changed the Constitution via a Referendum» (στα Λευκορωσικά). Radio Free Europe Belarusian Edition. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2015.
- ↑ Nohlen & Stöver, p256
- ↑ Народная воля, № 109; Свабода, 1996, нумар ад 29 лiстапада
- ↑ Nohlen & Stöver, p257
- ↑ «Dozens arrested at Belarus rally». BBC News. 2004-10-19. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3758032.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-12-20.