Εκλογικός κατάλογος (Ελλάδα)

Εκλογικοί κατάλογοι ονομάζονται οι ειδικοί ονομαστικοί κατάλογοι βάσει των οποίων την ημέρα των εκλογών γίνεται η αναγνώριση των ψηφοφόρων, κατά την προσέλευσή τους στα εκλογικά καταστήματα, όπου στη συνέχεια ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα .

Γενικά

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, οι εκλογικοί κατάλογοι συντάσσονται κατά δήμους ή κατά εκλογικά διαμερίσματα όπως αυτά προτάθηκαν από τους παραπάνω και εγκρίθηκαν από τους(τότε) κατά τόπους νομάρχες και οι οποίοι συγκεντρωτικά τηρούνται στο Υπουργείο Εσωτερικών. Η δε κατάταξη των εκλογέων (ψηφοφόρων) στα εκλογικά διαμερίσματα και στους δι΄ αυτών εκλογικούς καταλόγους γίνεται με βάση τη δηλωθείσα διεύθυνση κατοικίας εκάστου.

Εγγραφή ψηφοφόρων

Η εγγραφή των ψηφοφόρων, (που έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν), στους εκλογικούς καταλόγους είναι υποχρεωτική. Οι εκλογικοί κατάλογοι συντάσσονται σε ενιαία μορφή χωρίς ιδιαίτερη διάκριση φύλου, ηλικίας κ.λπ. Η εγγραφή του κάθε ψηφοφόρου στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου γίνεται από τα δημοτολόγια που είναι εγγεγραμμένοι, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα.

Εκλογείς που διατηρούν το δικαίωμα του εκλέγειν και δεν φέρονται στους εκλογικούς καταλόγους, από οποιαδήποτε αιτία, μπορούν να ψηφίσουν την ημέρα των εκλογών μόνο σε εκλογικό τμήμα του δήμου στα δημοτολόγια των οποίων είναι εγγεγραμμένοι αφού εφοδιασθούν προηγουμένως με σχετικό πιστοποιητικό που εκδίδεται ειδικά για το σκοπό αυτό από τους παραπάνω τοπικούς φορείς, το οποίο και προσκομίζουν στην εφορευτική επιτροπή του εκλογικού τμήματος που θα ψηφίσουν. Μετά την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος τα στοιχεία των εκλογέων αυτών προστίθενται στον εκλογικό κατάλογο του εκλογικού τμήματος που ψήφισαν.

Νέες εγγραφές

Κάθε χρόνο από 1ης μέχρι και το τέλος Νοεμβρίου οι Δήμαρχοι συντάσσουν αυτεπάγγελτα ονομαστικές καταστάσεις, (κατά αλφαβητική σειρά επωνύμου), των εγγεγραμμένων στα δημοτολόγια που αποκτούν το δικαίωμα του εκλέγειν (ηλικιακά). Οι καταστάσεις αυτές υποβάλλονται «αμελλητί» στο Υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να ενταχθούν στο τηρούμενο αρχείο εκλογικών καταλόγων από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Οι καταστάσεις αυτές περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία: φύλο, επώνυμο, κύριο όνομα, όνομα πατρός, όνομα μητρός, όνομα συζύγου και το γένος ή συζύγου (για έγγαμη γυναίκα), ημερομηνία γέννησης, αριθμό δημοτολογίου και διεύθυνση κατοικίας.

Μεταβολές στοιχείων

Εκτός από τις παραπάνω καταστάσεις οι Δήμαρχοι, κάθε ημερολογιακό δίμηνο, συντάσσουν ιδιαίτερες καταστάσεις μεταβολών εκλογέων, όπως π.χ. θάνατοι, μεταδημοτεύσεις, διορθώσεις στοιχείων, αλλαγή κατοικίας, απόκτηση ή απώλεια ελληνικής ιθαγένειας. Στις καταστάσεις αυτές περιλαμβάνονται επιπρόσθετα των στοιχείων των παραπάνω καταστάσεων και ο ειδικός εκλογικός αριθμός, με εξαίρεση τις εγγραφές των νέων εκλογέων, των παραλειφθέντων εκλογέων και των εγγραφών λόγω απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας.

Οριστικός εκλογικός κατάλογος

Οριστικοί εκλογικοί κατάλογοι λέγονται εκείνοι (συγκεντρωτικοί) που οριστικοποιούνται από το Υπουργείο Εσωτερικών μετά από επελθούσες μεταβολές των εκλογικών καταλόγων, π.χ. νέες εγγραφές, διορθώσεις και διαγραφές. Συνεπως οι οριστικοί εκλογικοί κατάλογοι είναι οι τελευταίοι κάθε φορά διορθωμένοι κατάλογοι βάσει των οποίων πραγματοποιούνται σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή οι βουλευτικές εκλογές ή οποιεσδήποτε άλλες που γίνονται με προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία.

Ειδικός εκλογικός κατάλογος

Οι ειδκοί εκλογικοί κατάλογοι είναι εκείνοι που συντάσσονται από στρατιωτικές υπηρεσίες και αντίστοιχες σωμάτων ασφαλείας που περιλαμβάνουν το προσωπικό των υπηρεσιών τους, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα και βαθμό, που είναι εγγεγραμμένο σε εκλογικούς καταλόγους δήμου διάφορου από εκείνον στον οποίο υπηρετούν κατά την ημέρα των εκλογών. Με βάση αυτούς τους καταλόγους το προσωπικό αυτών ασκεί το εκλογικό του δικαίωμα σ΄ ένα κατά τόπο εκλογικό τμήμα.

Αρμοδιότητα

Αρμόδια για την επιμέλεια και ορθή κατάρτιση και τήρηση των εκλογικών καταλόγων είναι η ειδική προς αυτά «Υπηρεσία εκλογικών καταλόγων» που ανήκει στο Υπουργείο Εσωτερικών η οποία και εποπτεύει τα υπ΄ αυτής «γραφεία εκλογών» που λειτουργούν στην περιφερειακή ενότητα της έδρας κάθε νομού.