Ελικώνας Βοιωτίας
Συντεταγμένες: 38°21′57″N 22°50′26″E / 38.36583°N 22.84056°E
Ο Ελικώνας (ή Ζερίκια και Ζερίκι) είναι χωρίο του νομού Βοιωτίας, χτισμένο σε υψόμετρο 850 μέτρων σε ένα μικρό οροπέδιο του Ελικώνα. Πρόκειται για το ορεινότερο χωριό του Ελικώνα. Διοικητικά ανήκει στο Δήμο Λεβαδέων και έχει μόνιμο πληθυσμό, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, 31 κατοίκους. Ο Ελικώνας μέχρι το 1953 ονομαζόταν Ζερίκια οπότε και μετονομάστηκε σε Ελικώνα[1]. Είναι ένα από τα χωριά που δημιούργησαν Αρβανίτες έποικοι στην περιοχή, περίπου στα μέσα του 14ου αιώνα.
| Ελικώνας | |
|---|---|
 | |
  Ελικώνας | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Δήμος Λεβαδέων |
| Γεωγραφία και Στατιστική | |
| Νομός | Βοιωτίας |
| Υψόμετρο | 850 |
| Πληθυσμός | 31 (2011) |
| Άλλα | |
| Παλαιά ονομασία | Ζερίκια |
Ιστορικό διοικητικών μεταβολών Ζερίκια Επεξεργασία
Τα Ζερίκια είχαν, όπως και πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας, αξιόλογες διοικητικές μεταβολές [2] κατά τον 19ο, 20ό και 21ο αιώνα, που έχουν συνοπτικά ως εξής:
Ζερίκια (Αττικής και Βοιωτίας) Επεξεργασία
- ΦΕΚ 18Α - 18/10/1835
Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Κορωνείας
- ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Κορωνείας και προσαρτάται στο δήμο Πέτρας
- ΦΕΚ 13Α - 08/05/1858
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Πέτρας και προσαρτάται στο δήμο Διστομίων
Ζερίκια (Βοιωτίας) Επεξεργασία
- ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899
Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Βοιωτίας από το νομό Αττικής και Βοιωτίας
Ζερίκια (Αττικής και Βοιωτίας) Επεξεργασία
- ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909
Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Αττικής και Βοιωτίας από το νομό Βοιωτίας
- ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912
Ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Διστομίων και ορίζεται έδρα της κοινότητας Ζερικίων
Ζερίκια (Βοιωτίας) Επεξεργασία
- ΦΕΚ 223Α - 26/07/1943
Ο οικισμός αποσπάστηκε στο νομό Βοιωτίας από το νομό Αττικής και Βοιωτίας
- ΦΕΚ 195Α - 31/07/1953
Ο οικισμός μετονομάζεται σε Ελικών
Ελικών (Βοιωτίας) Επεξεργασία
- ΦΕΚ 195Α - 31/07/1953
Ο οικισμός προήλθε από τη μετονομασία του οικισμού Ζερίκια
- ΦΕΚ 20Α - 23/01/1974
Ο οικισμός αποσπάται από την κοινότητα Ελικώνος και προσαρτάται στο δήμο Λεβαδέων
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Ο Ελικώνας υπήρξε μεγάλο χωριό της Βοιωτίας μέχρι και το πρόσφατο παρελθόν. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 διατηρούσε πληθυσμό περισσότερο από 1.000 κατοίκους. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 όμως ο πληθυσμός μειώθηκε κατακόρυφα και η μείωση συνεχίστηκε και την επόμενη δεκαετία με αποτέλεσμα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το χωριό είχε σχεδόν ερημώσει. Ο κύριος λόγος της εγκατάλειψης του οικισμού ήταν η αστυφιλία, η φτώχεια του τοπικού πληθυσμού και η απομόνωση καθώς μέχρι την δεκαετία του 1980 δεν υπήρχε δρόμος που να συνδέει το χωριό απευθείας με τη Λιβαδειά. Μεγάλο μέρος των κατοίκων του χωριού που το εγκατέλειψαν εγκαταστάθηκαν στη Λιβαδειά σε μία συνοικία κοντά στο κάστρο της πόλης που ονομάζεται Ζαγαράς. Η πορεία του πληθυσμού με τις δραματικές διακυμάνσεις φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
Πορεία του πληθυσμού[3]
| Έτος | 1835 | 1861 | 1879 | 1889 | 1896 | 1907 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
| Πληθ. | 168 | 331 | 513 | 1190 | 590 | 814 | 995 | 1102 | 915 | 1116 | 971 | 175 | 19 | 94 | 43 | 31 |
Το χωριό αποτελούσε έδρα κοινότητας, στο διάστημα 1912-1974, οπότε και καταργήθηκε καθώς ο πληθυσμός του χωριού είχε ήδη μειωθεί δραματικά. Με την κατάργηση της κοινότητας το χωριό εντάχθηκε στον δήμο Λεβαδέων.[4]