Ελληνοτουρκική διπλωματία των σεισμών

Η ελληνoτουρκική διπλωματία των σεισμών (τουρκικά: deprem diplomasisi‎‎) ξεκίνησε μετά από διαδοχικούς σεισμούς που έπληξαν και τις δύο χώρες το καλοκαίρι του 1999 και οδήγησε σε βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η λεγόμενη διπλωματία των σεισμών προκάλεσε έκρηξη συμπάθειας και γενναιόδωρη βοήθεια από απλούς Έλληνες και Τούρκους και στις δύο περιπτώσεις. Τέτοιες πράξεις ενθαρρύνθηκαν από τις αρχές και εξέπληξαν πολλούς ξένους. Προετοίμασαν το κοινό για σημαντική βελτίωση στις διμερείς σχέσεις, οι οποίες είχαν αμαυρωθεί από δεκαετίες αμοιβαίας εχθρότητας.

Ερείπια μετά τον σεισμό στο Ισμίτ
Ερείπια του εργοστασίου Ρικομέξ στην Αθήνα
Ερείπια από τους σεισμός σε Ιζμίτ και Αθήνα το 1999

Ελληνική βοήθεια Επεξεργασία

Διαδοχικοί σεισμοί Επεξεργασία

Στις 17 Αυγούστου 1999, στις 3:02 π.μ., η Τουρκία επλήγη από έναν πολύ μεγάλο σεισμό με επίκετρνο στις περιοχές Γκιολτσούκ και Αριφιγιέ στο Ανταπαζαρί. Η πληγείσα περιοχή ήταν η βιομηχανική πόλη του Ιζμίτ. Ο σεισμός του Ιζμίτ είχε ένταση 7,6 στην κλίμακα σεισμικής ροπής, διήρκεσε 45 δευτερόλεπτα και είχε μέγιστη ένταση Μερκάλι IX (Καταστροφικός). Ο επίσημος αριθμός των θυμάτων ήταν περίπου 17.000, αν και οι αριθμοί θα μπορούσαν να είναι πάνω από 35.000. Τριακόσιες χιλιάδες άνθρωποι έμειναν άστεγοι και το οικονομικό κόστος εκτιμήθηκε σε περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια.[1] Η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, η Κωνσταντινούπολη, επλήγη επίσης, καθώς πολλά κτίρια υπέστησαν ζημιές και οδήγησαν σε θάνατο δεκάδες ανθρώπους. Η διάρρηξη πέρασε από μεγάλες πόλεις που συγκαταλέγονται στις πιο βιομηχανικές και αστικές περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των διυλιστηρίων πετρελαίου, αρκετών αυτοκινητοβιομηχανιών, καθώς και του αρχηγείου του ναυτικού στο Γκιολτσιούκ, αυξάνοντας έτσι τη σοβαρότητα της απώλειας ζωής και περιουσίας.

Ελληνική αντίδραση και διαχείριση βοήθειας Επεξεργασία

Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της ιδιαίτερης ανθρωπιστικής κρίσης ήταν η δυσκολία των τουρκικών αρχών να εφαρμόσουν οποιοδήποτε ορθολογικό σχεδιασμό λόγω του μεγέθους της καταστροφής και το γεγονός ότι η πλειονότητα των ελληνικών πρωτοβουλιών αναλήφθηκε όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά κυρίως και σημαντικότερα από τοπικές αρχές, ΜΚΟ και άτομα[2]

Η Ελλάδα ήταν η πρώτη ξένη χώρα που έστειλε βοήθεια και υποστήριξη στην Τουρκία. Μέσα σε λίγες ώρες από τον σεισμό, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε επικοινωνήσει με τους ομολόγους του στην Τουρκία και ο υπουργός έστειλε τους προσωπικούς του απεσταλμένους στην Τουρκία. Στις 17 Αυγούστου 1999 και στις 13 Νοεμβρίου 1999, το Ελληνικό Υπουργείο Δημόσιας Τάξης έστειλε μια ομάδα διάσωσης 24 ατόμων και δύο εκπαιδευμένους σκύλους διάσωσης. Το Υπουργείο έστειλε επίσης πυροσβεστικά αεροπλάνα για να βοηθήσει στην κατάσβεση της πυρκαγιάς στο διυλιστήριο Tupras.[3] Η Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (υπό την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Εσωτερικών) είχε προηγουμένως αποστείλει μια πλήρως εξοπλισμένη ιατρική ομάδα 11 ατόμων, τέσσερις εκ των οποίων ήταν γιατροί καθώς και χιλιάδες σκηνές, κινητές μονάδες νοσοκομείων, ασθενοφόρα, φάρμακα, νερό, ρούχα, τρόφιμα και κουβέρτες. Το ελληνικό Υπουργείο Άμυνας ετοίμασε τρία αεροσκάφη C-130[4] για τη μεταφορά της ελληνικής ομάδας διάσωσης μαζί με τον εξοπλισμό και τα φάρμακα. Στις 18 Αυγούστου 1999, το Υπουργείο Υγείας δημιούργησε τρεις μονάδες αιμοδοσίας. Την ίδια μέρα εστάλη βοήθεια από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στις 19 Αυγούστου 1999, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών δημιούργησε τρεις σταθμούς παραλαβής σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κομοτηνή, με σκοπό τη συγκέντρωση της αυθόρμητης βοήθειας των πολιτών. Μετά τις 19 Αυγούστου, τα νοσοκομεία της Κομοτηνής και της Ξάνθης δημιούργησαν τις δικές τους μονάδες για αιμοδοσία και η Εκκλησία της Ελλάδας ξεκίνησε συγκέντρωση χρημάτων.[5]

Στις 24 Αυγούστου 1999, οι πέντε μεγαλύτεροι δήμοι της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο ) απέστειλαν από κοινού με βοήθεια. Ο δήμος Θεσσαλονίκης άρχισε να στέλνει τη βοήθειά του από τις 19 Αυγούστου 1999. Στις 25 Αυγούστου 1999, η Εθνική Ένωση Τοπικών Αρχών (ΚΕΔΚΕ) προσέφερε 50.000.000 δραχμές για τα θύματα του σεισμού και η Ένωση Τοπικών Αρχών Αττικής προσέφερε 30.000.000 δραχμές στον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα. Την ίδια μέρα ο δήμος Αθηναίων δημιούργησε έναν οικισμό για 1.000 άτομα με παιδικό σταθμό. Βοήθεια και εξοπλισμένες ομάδες εστάλησαν επίσης από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, τον Ιατρικό Σύλλογο Αθήνας και τα ελληνικά τμήματα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και των Γιατρών του Κόσμου.[5]

Η ελληνική ανταπόκριση στον σεισμό έλαβε ευρεία κάλυψη στην Τουρκία με επικεφαλίδες εφημερίδων όπως "Ώρα Φιλίας",[6] "Φιλικά χέρια σε μαύρες μέρες",[3] "Ένας μεγάλος οργανισμός υποστήριξης - Πέντε ελληνικοί δήμοι λένε ότι δεν υπάρχει σημαία ή ιδεολογία στην ανθρωπιστική βοήθεια ",[7] " Βοήθεια ρέει από τους γείτονες - πρώτα η Ρωσία, η Ελλάδα την περισσότερη ".

Οι αξιωματούχοι και στις δύο χώρες χρησιμοποίησαν τη συναισθηματική κατάσταση και των δύο πληθυσμών με καλό αποτέλεσμα, υπογραμμίζοντας σε κάθε ευκαιρία ότι ήταν η ώρα για νέα κατανόηση. Όταν ο Δήμαρχος Αθηναίων πήγε προσωπικά να επισκεφτεί τις σεισμόπληκτες περιοχές, όπου τον συνάντησε ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Ο Έλληνας αρχηγός ναύαρχος Ιωαννίδης πήγε στην τελετή αποστράτευσης του Τούρκου ναύαρχου Ντερβιόγλου όπου χειροκροτήθηκε για αρκετά λεπτά από τους συμμετέχοντες στην τελετή.[8]

Η Τουρκία ανταποδίδει Επεξεργασία

Λιγότερο από ένα μήνα μετά την τουρκική καταστροφή, στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, στις 2:56 μ.μ. τοπική ώρα, ήταν σειρά της Αθήνας να πληγεί από έναν ισχυρό σεισμό μεγέθους 5,9. Αυτή ήταν η πιο καταστροφική και δαπανηρή φυσική καταστροφή που έπληξε τη χώρα σε 20 χρόνια. Ο σεισμός είχε πολύ ρηχό υπόκεντρο και κοντά στα βόρεια προάστια Άνω Λιόσια και Αχαρνές, μόλις 18 χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της πόλης. Συνολικά 143 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην καταστροφή, ενώ περισσότεροι από 12.000 τραυματίστηκαν. Αν και ο αριθμός των θανάτων ήταν σχετικά χαμηλός, η ζημιά σε κτίρια και υποδομές σε ορισμένα από τα βόρεια και δυτικά προάστια της πόλης ήταν εκτεταμένη. 

Αυτή τη φορά, η τουρκική πλευρά ανταπέδειξε την υποστήριξη.[9] Συγκροτήθηκε ειδική ομάδα, η οποία αποτελούταν από την Υφυπουργική Γραμματεία του Πρωθυπουργού, τις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, το Υπουργείο Εξωτερικών και το Υπουργείο Εσωτερικών και τον Έλληνα Πρέσβη στην Άγκυρα ήρθαν σε επαφή για να δεσμεύσουν βοήθεια. Η τουρκική βοήθεια ήταν η πρώτη που έφτασε, με την πρώτη ομάδα διάσωσης 20 ατόμων να φτάνει στην τοποθεσία με στρατιωτικό αεροπλάνο εντός 13 ωρών μετά τον σεισμό. Ακολούθησε περισσότερη βοήθεια μέσα σε λίγες ώρες. Οι τηλεφωνικές γραμμές στα ελληνικά προξενεία και την πρεσβεία στην Τουρκία είχαν μπλοκάρει από τους Τούρκους που καλούσαν για να μάθουν αν θα μπορούσαν να δωρίσουν αίμα και ένας εθελοντής επικοινώνησε με τον Πρέσβη Κοράντη, προσφέροντας να δωρίσει τα νεφρά του για έναν «Έλληνα που έχει ανάγκη».[10]

Σεισμός Καχραμανμάρας 2023 Επεξεργασία

 
Οι υπουργοί εξωτερικών των δύο χωρών Νίκος Δένδιας και Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο κέντρο επιχειρήσεων στην Αντιόχεια στις 12 Φεβρουαρίου 2023.

Μετά από τον καταστροφικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ στο Καχραμάνμαρας στις 6 Φεβρουαρίου 2023, η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που ανταποκρίθηκε, [11] [12] [13] [14] δείχνοντας έντονη αλληλεγγύη στην Τουρκία [15] με την ανθρωπιστική βοήθεια που συνοδεύτηκε στους πληγέντες περιοχές.

Αμέσως μετά τον σεισμό, η ελληνική κυβέρνηση έστειλε ομάδα διάσωσης στην Τουρκία, καθώς και πρόσθετο εξοπλισμό, ιατρικό υλικό, κουβέρτες, σκηνές, με έγκριση της τουρκικής κυβέρνησης. [16] Συγκεκριμένα, μία ομάδα 21 πυροσβεστών, 2 σκύλων διάσωσης και ένα ειδικό όχημα διάσωσης εστάλη στην Τουρκία από την Ελευσίνα με ένα Lockheed C-130 Hercules. Την ομάδα ακολούθησαν 5 γιατροί και διασώστες του Εθνικού Κέντρου Επείγουσας Φροντίδας. [17]

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τηλεφώνησε στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναφέροντας για περαιτέρω βοήθεια για την αντιμετώπιση του σεισμού. [18] Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος συνομίλησαν με τους Τούρκους ομολόγους τους, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Χουλουσί Ακάρ, για να εκφράσουν τα συλλυπητήριά τους και την ετοιμότητά τους για παροχή βοήθειας. [19] [20] Η ταχεία απάντηση της Ελλάδας στην ανθρωπιστική κρίση στην Τουρκία συνέβαλε στο να γίνουν δημοφιλή στο Twitter διάφορα hashtags όπως "Teşekkürler Yunanistan" και "Teşekkürler komşu", που μεταφράζονται σε "Ευχαριστώ, Ελλάδα" και "Ευχαριστώ, γείτονα". [21]

Η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung σημείωσε ότι η ελληνική βοήθεια στάλθηκε παρά τις σοβαρές διπλωματικές εντάσεις τους τελευταίους μήνες και τις επανειλημμένες απειλές του Ερντογάν για στρατιωτική εισβολή σε νησιά της Ελλάδας. [22] Σύμφωνα με την Deutsche Welle, αυτές οι εξελίξεις σηματοδότησε την αναβίωση της διπλωματίας των σεισμών μεταξύ των δύο χωρών, για άλλη μια φορά. [23]

Στις 8 Φεβρουαρίου, περισσότερες ομάδες διάσωσης αναχώρησαν από την Ελλάδα για την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων 15 πυροσβεστών και 3 ναυαγοσωστών. [24] Ξεκίνησαν εκστρατείες σε εθνικό επίπεδο για τη συγκέντρωση προμηθειών ανακούφισης όπως κουβέρτες, ρούχα, γάλα σε σκόνη, πάνες, χαρτοπετσέτες, απορρυπαντικά πλυντηρίου, οροί, γάζες, είδη προσωπικής υγιεινής, μάσκες, γάντια, αντισηπτικά και ιατρικός εξοπλισμός και τα είδη συγκεντρώθηκαν στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη από ανθρωπιστικές οργανώσεις και φορείς, [25] καθώς και στις μικρότερες πόλεις από τους τοπικούς δήμους [26] [27] [28] και τις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες. [29] Επιπλέον, ο Έλληνας Πρωθυπουργός διέταξε να σταλούν στην Τουρκία 5 αεροπλάνα γεμάτα υγειονομικό και ιατρικό εξοπλισμό και είδη πρώτης ανάγκης όπως 7.500 κουβέρτες, 1.500 κρεβάτια και 500 σκηνές που μπορούν να φιλοξενήσουν οικογένειες και να χρησιμοποιηθούν ως κινητές κλινικές. [30]

Αναφορές και βίντεο κυκλοφόρησαν εκείνη την ημέρα, με Έλληνες διασώστες να ανασύρουν ανθρώπους από τα ερείπια στο Χατάι, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον τέσσερα παιδιά. [31]

Στις 9 Φεβρουαρίου και κατά την άφιξή του στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός προτείνει μια διάσκεψη δωρητών για την Τουρκία που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, ώστε να βρεθούν πρόσθετοι οικονομικοί πόροι για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση των πληγεισών περιοχών και ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα να είναι επίσης στην πρώτη γραμμή [των προσπαθειών αυτών] για την οργάνωσή του. [32] [33]

Στις 12 Φεβρουαρίου ο υπουργός εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας επισκέφτηκε την Τουρκία, και προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο των Αδάνων. Εκεί τον υποδέχθηκε ο υπουργός εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπου τον αγκάλιασε.[34] Ο Αμερικανός πρέσβης στην Τουρκία Τζεφ Φλέικ σχολίασε το στιγμιότυπο στο twitter ως «Αυτό είναι υπέροχο».[35] Στη συνέχεια αποχώρησαν με ελικόπτερο για την επαρχία Χάταϊ, όπου πέταξαν πάνω από τις σεισμόπληκτες περιοχές και επισκέφτηκαν το κέντρο επιχειρήσεων στην Αντάκια. Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν ότι «Δεν χρειάζονται φυσικές καταστροφές για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας», με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να δηλώνει «Οι σχέσεις καλής γειτονίας φαίνονται σε τέτοιες δύσκολες ημέρες» ενώ ο Νίκος Δένδιας είπε ότι «η βοήθεια στην Τουρκία δεν σταματά εδώ».[36] Ο Δένδιας ήταν ο πρώτος υπουργός εξωτερικών χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επισκέφτηκε την Τουρκία μετά το σεισμό.[37] Κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με τον Ισραηλινό υπουργό εξωτερικών στις 14 Φεβρουαρίου, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι «Με τον σεισμό ανοίξαμε μια νέα σελίδα με την Ελλάδα».[38]

Το βράδυ της 11ης Φεβρουαρίου, ο Τσαβούσογλου ευχαρίστησε τηλεφωνικώς τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστο Στυλιανίδη για τη βοήθεια που έστειλε η Ελλάδα στην Τουρκία.[39]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. P. Karkatsoulis, "The Role of Civil Society in Human Crises", The State in Transition (2004), I. Sideris, p.303
  2. Karkatsoulis, pp.301–302
  3. 3,0 3,1 «Milliyet Dünya Sayfalari». Milliyet.com.tr. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 
  4. World goes to the rescue
  5. 5,0 5,1 Karkatsoulis, pp.304–307
  6. «Milliyet Dünya Sayfalari». Milliyet.com.tr. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 
  7. «Milliyet Dünya Sayfalari». Milliyet.com.tr. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 
  8. «Greece's earthquake diplomacy - Le Monde diplomatique - English edition». Mondediplo.com. 13 Δεκεμβρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 
  9. KINZER, STEPHEN (13 Σεπτεμβρίου 1999). «Earthquakes Help Warm Greek-Turkish Relations». New York Times. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 
  10. «Milliyet Haber Sayfalari». Milliyet.com.tr. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2013. 
  11. «Σεισμός στην Τουρκία - γερμανικά ΜΜΕ: «Ο Μητσοτάκης αντέδρασε πρώτος»» [Earthquake in Turkey - German media: "Mitsotakis reacted first"]. ProtoThema (στα Greek). 8 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2023. 
  12. «Greece Was The First Country To Offer Aid To Turkey». Greek City Times (στα Greek). 8 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2023. 
  13. «Greece Among the First Nations to Help Turkey after Massive Earthquake». Greek Reporter (στα Greek). 6 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2023. 
  14. «Η Ελλάδα προσφέρθηκε πρώτη και ήδη παράσχει βοήθεια στην Τουρκία για τα θύματα των σεισμών» [Greece was the first to offer and is already providing aid to Turkey for the victims of the earthquakes]. Ministry of Foreign Affairs of Greece (στα Greek). 7 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2023. 
  15. «Greece shows strong solidarity with quake-hit Türkiye». Anadolu Agency. 9 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2023. 
  16. «Greece pledges 'every force available' to aid Turkey». L'Orient Today. 6 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2023. 
  17. «Greece sends rescue teams to Turkey – Statements of the Greek PM, Foreign Ministry and President Sakellaropoulou». Orthodox Times. 6 February 2023. https://orthodoxtimes.com/greece-sends-rescue-teams-to-turkey-statements-of-the-greek-pm-foreign-ministry-and-president-sakellaropoulou/. Ανακτήθηκε στις 6 February 2023. 
  18. «PM tells Erdogan Greece ready to 'contribute even more' to quake relief efforts». Kathimerini. 7 February 2023. https://www.ekathimerini.com/news/1204101/pm-holds-telephone-call-with-turkish-president-following-earthquake/. Ανακτήθηκε στις 7 February 2023. 
  19. CNN. 7 February 2023. https://www.cnn.gr/politiki/story/349021/seismos-stin-tourkia-epikoinonia-dendia-tsavoysoglou. Ανακτήθηκε στις 7 February 2023. 
  20. Capital. 7 February 2023. https://www.capital.gr/epikairotita/3697115/sullupitirio-minuma-tou-n-panagiotopoulou-ston-x-akar-gia-ton-seismo-stin-tourki. Ανακτήθηκε στις 7 February 2023. 
  21. ««Ευχαριστούμε, γείτονα» - Οι Τούρκοι εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους για τη βοήθεια από την Ελλάδα» (στα Greek). Real.gr. 7 February 2023. https://www.real.gr/kosmos/arthro/euxaristoume_geitona_oi_tourkoi_ekfrazoun_tin_eugnomosyni_tous_gia_ti_boitheia_apo_tin_ellada-897790/. Ανακτήθηκε στις 7 February 2023. 
  22. «Griechenland bietet Türkei trotz Spannungen Hilfe an» (στα German). Süddeutsche Zeitung. 6 February 2023. https://www.sueddeutsche.de/politik/tuerkei-griechenland-1.5745752. Ανακτήθηκε στις 7 February 2023. 
  23. «Turkey and Greece revive earthquake diplomacy». Deutsche Welle. 7 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2023. 
  24. «Νέα διάσωση από την ΕΜΑΚ στην Τουρκία - Αναχωρεί και δεύτερο κλιμάκιο» (στα Greek). Capital.gr. 8 February 2023. https://www.capital.gr/story/3697412/nea-diasosi-apo-tin-emak-stin-tourkia-anaxorei-kai-deutero-klimakio. Ανακτήθηκε στις 8 February 2023. 
  25. «Συλλογή ειδών πρώτης ανάγκης για τους σεισμόπληκτους σε Τουρκία και Συρία – Δείτε πώς μπορείτε να βοηθήσετε». The Press Project. 8 February 2023. https://thepressproject.gr/syllogi-eidon-protis-anagkis-gia-tous-seismopliktous-se-tourkia-kai-syria-deite-pos-boreite-na-voithisete/. Ανακτήθηκε στις 8 February 2023. 
  26. «Αλληλεγγύη στους σεισμόπληκτους της Τουρκίας και της Συρίας». Chalandri.gr. 8 February 2023. https://www.chalandri.gr/uncategorized/90709/. Ανακτήθηκε στις 8 February 2023. 
  27. «Ηγουμενίτσα: Συγκέντρωση ανθρωπιστικής βοήθειας για τους σεισμόπληκτους στην Τουρκία και την Συρία». Thesprotia24.gr. 8 February 2023. https://www.thesprotia24.gr/archives/658079. Ανακτήθηκε στις 8 February 2023. 
  28. «Καλαμάτα: Κύμα συμπαράστασης Μητρόπολης, Δήμου και φορέων για πληγέντες από σεισμό σε Τουρκία και Συρία». MessiniaLive.gr. 8 February 2023. https://www.messinialive.gr/sygkentrosi-eidon-protis-anagkis-gia-tous-seismopliktous-tourkias-syrias-kai-livanou-apo-ergatoypalliliko-kentro-kalamatas/. Ανακτήθηκε στις 8 February 2023. 
  29. «Γ.Σ Ηρακλής: Συλλέγει τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα για τους σεισμόπληκτους σε Τουρκία-Συρία». FOS. 8 February 2023. https://www.fosonline.gr/podosfairo/article/230864/g-s-hraklis-syllegei-trofima-royxa-kai-farmaka-gia-toys-seismopliktoys-se-toyrkia-syria. Ανακτήθηκε στις 8 February 2023. 
  30. «Φεύγουν 5 αεροπλάνα με ανθρωπιστική βοήθεια στην Τουρκία με εντολή Μητσοτάκη- Φάρμακα, κουβέρτες, κρεβάτια και σκηνές». TheTOC. 8 February 2023. https://www.thetoc.gr/politiki/article/nea-anthropistiki-boitheia-stin-tourkia-me-entoli-mitsotaki-farmaka-koubertes-skines/. Ανακτήθηκε στις 9 February 2023. 
  31. «Greek rescuers find young boy in Hatay earthquake ruins». Kathimerini. 8 February 2023. https://www.ekathimerini.com/news/1204270/greek-rescuers-find-young-boy-in-hatay-earthquake-ruins/. Ανακτήθηκε στις 10 February 2023. 
  32. «Mitsotakis: Greece to be at the forefront of efforts for a donor conference in Brussels». Capital. 8 February 2023. https://www.capital.gr/english/3697819/mitsotakis-greece-to-be-at-the-forefront-of-efforts-for-a-donor-conference-in-brussels. Ανακτήθηκε στις 9 February 2023. 
  33. «PM: Greece supports idea of donor conference to help quake victims». Kathimerini. 9 February 2023. https://www.ekathimerini.com/news/1204349/pm-greece-supports-idea-of-donor-conference-to-help-quake-victims/. Ανακτήθηκε στις 10 February 2023. 
  34. Capital.gr (12 Φεβρουαρίου 2023). «Προσγειώθηκε στην Τουρκία ο Ν. Δένδιας - Με θερμή αγκαλιά τον υποδέχθηκε ο Τσαβούσογλου». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  35. Newsroom (12 Φεβρουαρίου 2023). «Αμερικανός πρέσβης για την αγκαλιά Δένδια - Τσαβούσογλου: This is wonderful». www.skai.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  36. Newsroom (12 Φεβρουαρίου 2023). «Δένδιας – Τσαβούσογλου: Πτήση πάνω από τα χαλάσματα (βίντεο)». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  37. «Ιταλικά ΜΜΕ για επίσκεψη Δένδια στην Τουρκία: «Μια σημαντική παρουσία»». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. 13 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  38. «'Επίθεση φιλίας' από τον Τσαβούσογλου: Νέα σελίδα στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας». www.news247.gr. 14 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023. 
  39. ««Ανοίξαμε νέα σελίδα με την Ελλάδα» - Τι είπε ο Τσαβούσογλου». ΤΑ ΝΕΑ. 14 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023.