Σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας

Οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας χαρακτηρίζονται από εναλλασσόμενες περιόδους αμοιβαίας εχθρότητας και συμφιλίωσης από τότε που η Ελλάδα κέρδισε την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1830, μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Από τότε οι δύο χώρες έχουν αντιμετωπίσει η μία την άλλη σε τέσσερις μεγάλους πολέμους, τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο το 1912-1913, τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1918) και τέλος τον Ελληνο-τουρκικό Πόλεμο των ετών 1919 - 1922. Με τον τερματισμό του τελευταίου ακολούθησε η ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Και οι δύο χώρες εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ το 1952. Οι σχετικά καλές σχέσεις επιδεινώθηκαν και πάλι κατά τη δεκαετία του 1950, λόγω του πογκρόμ των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το 1955 , των απελάσεων των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη το 1960, το Κυπριακό ζήτημα, την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974  και τις μετέπειτα στρατιωτικές αντιπαραθέσεις σχετικά με τη διαφορά επάνω στο ζήτημα της κυριότητας ορισμένων νησιών του Αιγαίου. Μία περίοδος σχετικής εξομάλυνσης άρχισε μετά το 1999 με τη λεγόμενη «διπλωματία του σεισμού» η οποία άλλαξε την αρνητική κατάσταση των προηγούμενων ετών. Τα τελευταία χρόνια (δεκαετία 2010) τα περιστατικά έντασης έχουν αυξηθεί και πάλι.

Σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας

Ελλάδα	Τουρκία

Διπλωματικές αποστολές

• Η Ελλάδα έχει πρεσβεία στην Άγκυρα και γενικά προξενεία στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Αδριανούπολη.
• Η Τουρκία έχει πρεσβεία στην Αθήνα και γενικά προξενεία στη Θεσσαλονίκη, την Κομοτηνή και τη Ρόδο.

Ιστορία των σχέσεων

Βυζαντινή και Οθωμανική Αυτοκρατορία

Το 1300 ξεκίνησαν οι συγκρούσεις μεταξύ των Βυζαντινών και των Οθωμανών. Οι δύο αυτοκρατορίες ήταν αντίπαλες σε πολλές μάχες μέχρι και την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453.

Μετά την κατάκτηση της πρωτεύουσας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέκτησαν το 1460 το Δεσποτάτο του Μυστρά και από το 1500 και μετά ολοένα και περισσότερες περιοχές και νησιά τέθηκαν υπό Οθωμανικό έλεγχο. Η Ρόδος κατακτήθηκε το 1522, η Κύπρος το 1571, ενώ η υπό ενετική κυριαρχία Κρήτη έπεσε μόλις το 1669. Τα νησιά του Ιονίου παρέμειναν μόνο για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα υπό Οθωμανική κυριαρχία και παρέμειναν κυρίως υπό την κυριαρχία της Δημοκρατίας της Βενετίας.

Οθωμανική εποχή μέχρι το 1820

Κατά τη διάρκεια των Βενετοτουρκικών πολέμων και του Ρωσοτουρκικού Πολέμου (1768-74) οι υπόδουλοι Έλληνες υποστήριξαν και βοήθησαν τους εχθρούς των Οθωμανών. Επίσης, υπήρξαν κάποιες ελληνικές εξεγέρσεις, ειδικά από το Διονύσιο το Φιλόσοφο. Επιπλέον ο στόλος του Λάμπρου Κατσώνη άρχισε να παρενοχλεί τον Οθωμανικό στόλο στο Αιγαίο Πέλαγος.

Από το 1821 μέχρι και το 1913

Τον Μάρτιο του 1821 ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση με στόχο την ανεξαρτησία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Ελλάδα διακήρυξε επίσημα την ανεξαρτησία της, τον Ιανουάριο του 1822, και μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου το 1827 την ίδρυση ενός ελληνικού κράτους αναγνώρισε το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1828. Τα πρώτα σύνορα του ελληνικού κράτους αποτελούνταν από την ελληνική ηπειρωτική χώρα νότια της γραμμής από την Άρτα μέχρι τον Βόλο συν της νήσου Εύβοιας και του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων στο Αιγαίο. Τα υπόλοιπα εδάφη του σύγχρονου Ελληνικού κράτους (η Κρήτη, τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Μακεδονία και η Θράκη), καθώς και η Κύπρος παρέμειναν υπό Οθωμανική κυριαρχία. Περισσότερο από ένα εκατομμύριο Έλληνες ζούσαν τότε στα εδάφη της σημερινής Τουρκίας, κυρίως στα παράλια της Μικράς Ασίας, ειδικά γύρω από τη Σμύρνη, τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Κωνσταντινούπολη, την Ανατολική Θράκη την Ίμβρο και την Τένεδο.

Οι Έλληνες πολιτικοί του 19ου αιώνα ήταν αποφασισμένοι να συμπεριλάβουν όλα αυτά τα εδάφη μέσα σε ένα σημαντικά διευρυμένο ελληνικό κράτος, που θα είχε ως πρότυπό του την Βυζαντινή Αυτοκρατορία και πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Η πολιτική αυτή ονομάστηκε Μεγάλη Ιδέα. Η Κωνσταντινούπολη ήταν η πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από το 330 μ.Χ μέχρι την πτώση της στους Οθωμανούς Τούρκους το 1453.

Κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου (1854 - 1856), η Βρετανία και η Γαλλία συγκράτησαν την Ελλάδα από επίθεση εναντίον των Οθωμανών με την κατάληψη του Πειραιά. Και πάλι κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877 οι Έλληνες ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν με στόχο την εδαφική επέκταση, αλλά η Ελλάδα δεν ήταν σε θέση να κερδίσει κανένα νέο έδαφος. Παρ' όλα αυτά, μετά το Συνέδριο του Βερολίνου το 1881 παραχωρήθηκε στην Ελλάδα το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας και ένα τμήμα της Ηπείρου.

Το 1897, μια νέα επανάσταση στην Κρήτη με απώτερο στόχο την ένωση με την Ελλάδα οδήγησε στο πρώτο Ελληνο-τουρκικό Πόλεμο. Ο απροετοίμαστος ελληνικός στρατός δεν ήταν σε θέση να εκτοπίσει τα Οθωμανικά στρατεύματα από τα οχυρώματα κατά μήκος των βορείων συνόρων και με την Οθωμανική αντεπίθεση ο πόλεμος τελείωσε με ταπεινωτικό τέλος για την Ελλάδα και επιπλέον κάποιες μικρές εδαφικές απώλειες.

Οι Νεότουρκοι, που κατέλαβαν την εξουσία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1908 επιδείνωσαν την ήδη δυσχερή θέση των χριστιανικών μειονοτήτων. Η Κρήτη τέθηκε και πάλι τότε στο επίκεντρο των ελληνικών και των τουρκικών επιδιώξεων. Ο Πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος του 1912-1913 ήταν μια άμεση συνέπεια της αυξανόμενης έντασης και με το τέλος αυτού η Ελλάδα προσάρτησε την Κρήτη, τα νησιά του βορειοανατολικού αιγαίου, την υπόλοιπη Θεσσαλία και την Ήπειρο και το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας από τους Οθωμανούς.

Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος και μετά (1914-1927)

Η Ελλάδα εισήλθε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το 1917, με την ελπίδα προσάρτησης της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης (τουρκικά: Izmir) από τους Οθωμανούς, με την υποστήριξη της Βρετανίας και της Γαλλίας. Η συνεχιζόμενη Γενοκτονία των Ελλήνων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν επίσης ένας σημαντικός παράγοντας σε αυτή την απόφαση. Το 1920 με τη Συνθήκη των Σεβρών παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα η Ανατολική Θράκη και η περιοχή γύρω από τη Σμύρνη. Η Συνθήκη αυτή υπογράφηκε από την Οθωμανική κυβέρνηση, αλλά δεν τέθηκε ποτέ σε ισχύ.

Η Ελλάδα κατέλαβε τη Σμύρνη στις 15 Μαΐου 1919, ενώ ο Μουσταφά Κεμάλ (μετέπειτα Ατατούρκ) προσγειώθηκε στη Σαμψούντα στις 19 Μαΐου 1919, μια πράξη που θεωρήθηκε η αρχή του τουρκικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας. Ένωσε τις διαμαρτυρόμενες φωνές στην Ανατολία και έθεσε σε κίνηση ένα εθνικιστικό κίνημα για να αποκρούσει τα στρατεύματα χωρών που είχαν καταλάβει την Τουρκία (όπως η Ιταλία, η Γαλλία και η Βρετανία) και να δημιουργήσει τα νέα σύνορα ενός κυρίαρχου τουρκικόυ έθνους. Έχοντας δημιουργήσει μία ξεχωριστή κυβέρνηση στην Άγκυρα, η κυβέρνηση του Κεμάλ δεν αναγνώρισε την αποτυχημένη Συνθήκη των Σεβρών και αγωνίστηκε για να ανακληθεί. Οι ελληνικές εξελίξεις στην Ανατολία ήταν ταχύτατες και τελικά ο ελληνικός στρατός αναγκάστηκε να υποχωρήσει.

Ο τουρκικός στρατός εισήλθε στη Σμύρνη στις 9 Σεπτεμβρίου 1922. Ο ελληνικός στρατός και η διοίκηση είχαν ήδη φύγει από τη θάλασσα. Ο πόλεμος τελείωσε με την Καταστροφή της Σμύρνης και η Συνθήκη της Λωζάνης αντικατέστησε τις προηγούμενες συνθήκες και όρισε τα σύνορα που ισχύουν μέχρι σήμερα για την Τουρκία.

Η Συνθήκη της Λωζάνης προέβλεπε την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που είχε ήδη αρχίσει πριν από την τελική υπογραφή της συνθήκης, τον Ιούλιο του 1923. Περίπου ενάμισι εκατομμύριο Έλληνες αναγκάστηκαν να φύγουν από την Τουρκία για την Ελλάδα και περίπου μισό εκατομμύριο Τούρκοι έπρεπε να φύγουν από την Ελλάδα για την Τουρκία (η ανταλλαγή πληθυσμών έγινε με βάση θρησκευτικά κίνητρα, επομένως ήταν ανταλλαγή μεταξύ Χριστιανών και Μουσουλμάνων). Από την ανταλλαγή εξαιρέθηκαν οι ελληνικοί πληθυσμοί της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, όπου είχαν τη δυνατότητα να μείνουν, και οι τουρκικοί πληθυσμοί στη Δυτική Θράκη.

Τα γεγονότα αυτά αποδείχθηκαν καταστροφικά για την Ελλάδα. Εκατοντάδες χιλιάδες άτομα σκοτώθηκαν, χιλιάδες οικογένειες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και σχεδόν τερματίστηκε η συνεχής ελληνική παρουσία 3.000 χρόνων στη Μικρά.

Η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 απένειμε τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος στην Τουρκία, βάσει των ειδικών διατάξεων για τους Έλληνες που ζουν εκεί. Οι πληθυσμοί αυτών των νησιών ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία ελληνικοί. Ωστόσο, μετά τη νομοθεσία του "Αστικού Δικαίου", στις 26 Ιουνίου 1927, τα δικαιώματα που παραχωρούνταν στους ελληνικούς πληθυσμούς της Ίμβρου και της Τενέδου ανακλήθηκαν κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης. Έτσι, τα νησιά υποβιβάστηκαν από μία διοικητική περιφέρεια σε μια υποπεριοχή. Επιπλέον, τα μέλη του τοπικού συμβουλίου ήταν υποχρεωμένοι να έχουν επαρκή γνώση της τουρκικής γλώσσας, πράγμα που σήμαινε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων ήταν αποκλεισμένοι.

Τα χρόνια 1928-1954

Οι ηγέτες της Ελλάδας και της Τουρκίας, Ελευθέριος Βενιζέλος και Κεμάλ Ατατούρκ, ήταν αποφασισμένοι να δημιουργήσουν ομαλές σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών. Μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων, μια συνθήκη συνήφθη το 1930, μετά από μία επίσκεψη του Βενιζέλου στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα. Η Ελλάδα παραιτήθηκε από όλες τις διεκδικήσεις τουρκικών εδαφών. Αυτό ακολουθήθηκε από το Βαλκανικό Σύμφωνο του 1934.

Το 1941, η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα που έστειλε ανθρωπιστική βοήθεια προς την Ελλάδα για να ανακουφίσει τον μεγάλο λιμό στην Αθήνα κατά την γερμανική κατοχή.

Την επόμενη χρονιά, το 1942, η Τουρκία επέβαλε το Βαρλίκ Βεργκισί, έναν ειδικό φόρο, με τον οποίο φορολογούνταν οι μη Μουσουλμανικές μειονότητες της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής μειονότητας.

Οι αρχές του Ψυχρού Πολέμου έφεραν πιο κοντά τις διεθνείς πολιτικές των δύο χωρών. Το 1950 και οι δύο χώρες πολέμησαν στον Πόλεμο της Κορέας στο πλάι των δυνάμεων του ΟΗΕ. Το 1952 και οι δύο χώρες προσχώρησαν στο ΝΑΤΟ.

Σεπτεμβριανά, κρίση στην Κύπρο, τουρκική εισβολή στο νησί, κατάρρευση της στρατιωτικής χούντας (1955-1975)

Ένα σοβαρό θέμα στις συγκρούσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας από τη δεκαετία του 1950 και μετά αποτέλεσε η Κύπρος, η οποία μέχρι το 1960 ήταν μια Βρετανική αποικία με τους Ελληνοκύπριους να αποτελούν το 82% του πληθυσμού του νησιού. Το μεγαλύτερο μέρος των Ελληνοκύπριων ήθελαν ένωση με την Ελλάδα και υπήρχαν εθνικιστικές ταραχές. Η ελληνική κυβέρνηση, λόγω της οικονομικής και διπλωματικής εξάρτησης από τη Βρετανία, αναγκάστηκε να αποκηρύξει οποιονδήποτε στόχο για ένωση με την Κύπρο.

Στη δεκαετία του 1950, το ζήτημα της Κύπρου, φούντωσε και πάλι, όταν οι Ελληνοκύπριοι υπό τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, αξίωσαν την ένωση με την Ελλάδα και ξεκίνησε η παραστρατιωτική δράση της ΕΟΚΑ κατά των Βρετανών. Τελικά, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος πήγε το θέμα της Κύπρου στα Ηνωμένα Έθνη.

Οι Τούρκοι, εξοργισμένοι από τις διακρίσεις της Ελλάδας εις βάρος των Τουρκοκυπρίων, απέκτησαν έντονη ανησυχία στην ιδέα ότι η Κύπρος θα παραχωρούνταν στην Ελλάδα. Αυτό οδήγησε στο πογκρόμ της ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης το 1955.

Το 1960 συμφωνήθηκε μια συμβιβαστική λύση για το ζήτημα της Κύπρου: η Βρετανία θα παραχωρούσε ανεξαρτησία στην Κύπρο, η οποία θα αποκτούσε δικό της Σύνταγμα. Ελληνικά και τουρκικά στρατεύματα θα στάθμευαν στο νησί για να προστατεύσουν τις αντίστοιχες κοινότητες. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ο κύριος αρχιτέκτονας του σχεδίου αυτού, το οποίο οδήγησε σε άμεση βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1963 - 1964 συνέβησαν διακοινοτικές συγκρούσεις με αποτέλεσμα Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να εκτοπιστούν από τις εστίες τους και αρκετοί να σκοτωθούν και από τις δύο πλευρές.

Στις 30 Δεκεμβρίου 1964, ο Μακάριος πρότεινε μια συνταγματική τροποποίηση που θα περιλάμβανε 13 άρθρα. Η Τουρκία, ωστόσο, επανέλαβε ότι ήταν ενάντια σε αυτό και απείλησε με πόλεμο αν η Κύπρος προσπαθούσε να επιτύχει την ένωση με την Ελλάδα. Τον Αύγουστο, τουρκικά αεροσκάφη βομβάρδισαν ελληνικά στρατεύματα γύρω από ένα τουρκικό χωριό και ο πόλεμος φαινόταν να πλησιάζει.

Η Κυπριακή διένεξη ενεργοποιήθηκε και πάλι τον Απρίλιο του 1967 με το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο της διπλωματίας του στρατιωτικού καθεστώτος, υπήρξαν περιοδικές κρίσεις με την Τουρκία.

Το 1971, το τουρκικό δίκαιο κρατικοποίησε θρησκευτικά σχολεία και έκλεισε τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης.

Στις 15 Ιουλίου 1974, μια ομάδα Ελληνοκυπρίων εθνικιστών σχημάτισε την ΕΟΚΑ Β, που επιθυμούσε την Ένωση με την Ελλάδα και υποστηρίχθηκε από την ελληνική στρατιωτική χούντα στην Αθήνα, η οποία οργάνωσε πραξικόπημα εναντίον του Προέδρου της Κυπριακής δημοκρατίας Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Ο Νίκος Σαμψών διορίστηκε Πρόεδρος. Στις 20 Ιουλίου η Τουρκία (με τη χρήση του καθεστώτος του εγγυητή που προέκυψε από τις τριμερείς συμφωνίες του 1959-1960) εισέβαλε στην Κύπρο, χωρίς καμία αντίσταση από τις Βρετανικές δυνάμεις που είχαν βάση στο νησί και κατέλαβαν το 37% του βόρειου τμήματος απελαύνοντας τον εκεί ελληνικό πληθυσμό. Για άλλη μια φορά, ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας φαινόταν να επίκειται, αλλά αποφεύχθηκε όταν το πραξικόπημα κατέρρευσε λίγες μέρες αργότερα και ο Μακάριος επέστρεψε στην εξουσία.

Διπλωματία των σεισμών (1999-)

Οι σχέσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τη γειτονική Τουρκία βελτιωθεί μετά από διαδοχικούς σεισμούς που έπληξαν τις δύο χώρες το καλοκαίρι του 1999. Η λεγόμενη "σεισμό - διπλωματία" δημιουργείται ένα ξέσπασμα της συμπαράσταση και γενναιόδωρη βοήθεια που παρέχεται από τους απλούς Έλληνες και Τούρκους και στις δύο περιπτώσεις. Οι πράξεις αυτές είχαν ενθαρρυνθεί από την κορυφή και πήρε πολλοί ξένοι από την έκπληξη, προετοιμάζοντας το κοινό για την πρόοδο στις διμερείς σχέσεις, που είχε αμαυρωθεί από δεκαετίες εχθρότητας πάνω από ανθελληνικά πογκρόμ, εδαφικές διαφορές και η κατάσταση στο διαιρεμένο νησί της Κύπρου.

Δέκα χρόνια αργότερα, η Ελλάδα έχει γίνει ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της Τουρκίας αγωνίζονται να εισέλθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, παρά την εμπιστοσύνη για την Ελλάδα και την Κύπρο έχουν δείξει, ψηφίζοντας " ΝΑΙ " για την Τουρκία, προκειμένου να ξεκινήσει την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση τον οκτώβριο του 2005, πολλά βασικά ζητήματα παραμένουν ανεπίλυτα. Επιπλέον, η Τουρκία εξακολουθεί να αρνείται την πρόσβαση Κυπριακών πλοίων στο έδαφός του, μια υποχρέωση προς την ΕΕ με το 2006 προθεσμία. Η τουρκική κυβέρνηση μετρητές που αυτός ο περιορισμός σχετικά με Κυπριακά σκάφη που ελήφθη μετά από το εμπάργκο απόφαση κατά το τμήμα της Κύπρου που έχουν καταληφθεί παράνομα από την Τουρκία. Το θέμα παραμένει σε αδιέξοδο, παρά ΟΗΕ και της ΕΕ επιχειρεί να μεσολαβήσει. Άλλες ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις περιλαμβάνουν τα δικαιώματα των Χριστιανικών μειονοτήτων, την αναγνώριση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης και ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριάρχη.

Το 2002, η Τουρκία και η Ελλάδα έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να διοργανώσει από κοινού με το 2008 UEFA Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου. Η προσφορά ήταν μία από τις τέσσερις υποψηφιότητες που είχε, συνιστάται να το UEFA Εκτελεστικής Επιτροπής, η κοινή Αυστρία/Ελβετία προσφορά κερδίσει το δικαίωμα να φιλοξενήσει το τουρνουά.

Ένα σημάδι βελτίωση των σχέσεων ήταν ορατή στην απόκριση σε mid-air collision από ελληνικά και τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη, στο νότιο Αιγαίο, το Μάιο του 2006. Ενώ ο τούρκος πιλότος αποσυνδεθεί με ασφάλεια, ο έλληνας πιλότος έχασε τη ζωή του. Ωστόσο, και οι δύο χώρες συμφώνησαν ότι η εκδήλωση δεν θα πρέπει να επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις και έκανε μια μεγάλη προσπάθεια να διατηρήσει τους, συμφωνώντας σε μια σειρά από μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, στον απόηχο του ατυχήματος.

Διερευνητικές επαφές (2002-)

Διερευνητικές επαφές ονομάζονται στην Ελληνική διπλωματία οι άτυπες, και όχι μόνον, συναντήσεις αξιωματούχων της ελληνικής διπλωματίας με τούρκους ομολόγους τους. Οι συναντήσεις δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα και ούτε κρατούνται πρακτικά από τις συναντήσεις ούτε έχουν ετήσιο χαρακτήρα. Επί παραδείγματι, χαρακτηριστικό μέχρι το πέρας του 2004 είχαν πραγματοποιηθεί είκοσι επτά γύροι διερευνητικών, το 2016 ένας και μέχρι τον Ιανουάριο του 2021, κανείς.

Η πρώτη διερευνητική επαφή έλαβε χώρα στην Άγκυρα στις 12 Μαρτίου 2002. Εκ μέρους της Ελλάδας μετείχε ο γενικός διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, Αναστάσιος Σκοπελίτης, και ο ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ, Αργύρης Φατούρος. Εκ μέρους της τουρκικής πλευράς, μετείχαν ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών, Ουγκούρ Ζιγιάλ, και ο νομικός σύμβουλος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Ντενίζ Μπουλούκμπασι.

Οι διερευνητικές επαφές συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Πρόσφατες εξελίξεις

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης και ο Έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στην Αθήνα, τον Μάιο του 2010

Επίσημες σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είχε βελτιωθεί, κυρίως λόγω της υποστηρικτικής στάσης της Ελλάδας προς τις προσπάθειες της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ, αν και διάφορα ζητήματα που δεν έχουν επιλυθεί πλήρως και παραμένουν σταθερές πηγές των συγκρούσεων. Μια προσπάθεια προσέγγισης, που ονομάστηκε το Νταβός διαδικασία, έγινε το 1988. Τη συνταξιοδότηση του έλληνα Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου συνέβαλαν σε αυτή τη βελτίωση. Ο γιος του, ο υπουργός εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου, σημειώσει σημαντική πρόοδο στη βελτίωση των σχέσεων. Βρήκε έναν πρόθυμο εταίρο στην Ισμαήλ Τζεμ και αργότερα ο τούρκος Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μόνο το 25% από το ελληνικό κοινό πιστεύει ότι η Τουρκία έχει θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Τουρκία συνεχίζει συστηματικά να αγνοεί την ελληνική εθνική επικράτεια από την παραβίαση εναέρια και θαλάσσια σύνορα. τον Μάρτιο του 2015 οι τουρκικές δυνάμεις είχε την πρόθεση να πραγματοποιήσει στρατιωτική άσκηση στο Αιγαίο διατάραξη της διεθνούς εναέριας κυκλοφορίας, και περιορισμένης κυκλοφορίας γύρω από δύο ελληνικές εθνικές αεροδρόμια. η Τουρκία στη συνέχεια απέσυρε την προηγούμενη Ανακοίνωση προς Αεροπόροι (NOTAM), που επιφυλάσσει μια εκτεταμένη περιοχή του εναέριου χώρου πάνω από το Αιγαίο από 2 Μαρτίου έως και 31 δεκεμβρίου 2015. Η ελληνική κυβέρνηση υποβάλει καταγγελίες με το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Ηνωμένα Έθνη και στο Διεθνή οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας πάνω από αυτό το σημείο ανάφλεξης και το ΝΑΤΟ ήταν ότι έπαιξε ρόλο αποκλιμάκωση.

Το 2016, η Ελλάδα έχει το όνομα Τουρκία "επίτιμος χώρα" μαζί με το Ισραήλ, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάθε χρόνο τέσσερις χώρες που έχουν επιλεγεί από την Ελλάδα ως "επίτιμος" και οι πολίτες τους απολαμβάνουν επιπλέον προνόμια και εκπτώσεις σε Ελλάδα.

Στις 15 αυγούστου 2016, ο Πρόεδρος της Ελλάδας Προκόπης Παυλόπουλος κατηγόρησε την Τουρκία ότι αδικαιολόγητα κλειστή η ιστορική ελληνορθόδοξη Μονή Σουμελά, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Παναγία, στην Τουρκία, Black Sea region κατά τους εορτασμούς για την Κοίμηση της Θεοτόκου/Κοίμηση της Μητέρας του Θεού. Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών απάντησε στον έλληνα Πρόεδρο ότι οι παρατηρήσεις του διαστρέβλωσε την απόφαση να κλείσει προσωρινά η Μονή Σουμελά δεν συμμορφώνονται με τα γεγονότα και τη δημαγωγία μακριά από την ευθύνη του πολιτικού.

Στις 29 σεπτεμβρίου τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αμφισβήτησε τη Συνθήκη της Λωζάνης. Είπε ότι "δώσαμε τα νησιά (του Αιγαίου) με τη Συνθήκη της Λωζάνης", "Τα νησιά, τα οποία, αν ενδιαφερόμαστε να φωνάζεις (από τις δυτικές μικρασιατικές ακτές) θα ακουστούν από την άλλη πλευρά (τα νησιά), δώσαμε με Λωζάνης. Τι θα συμβεί τώρα με την υφαλοκρηπίδα; Τι θα συμβεί με τον εναέριο χώρο και τη γη; Ακόμα πολεμάμε για όλα αυτά". Αυτό προκάλεσε δυσαρέσκεια στην Αθήνα. Μια ελληνική πηγή του Υπουργείου Εξωτερικών παρατήρησε ότι "όλοι πρέπει να σέβονται τη Συνθήκη της Λωζάνης," σημειώνοντας ότι είναι "μια πραγματικότητα στον πολιτισμένο κόσμο που κανείς δεν, συμπεριλαμβανομένης της Άγκυρας, μπορεί να αγνοήσει.", πρόσθεσε ότι ο τούρκος ηγέτης σχόλια ήταν πιθανό να προορίζεται για την εγχώρια κατανάλωση.

Στις 16 οκτωβρίου, τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε, "δεν Μπορούμε να χαράξουμε όρια της καρδιάς μας, ούτε θα επιτρέψουμε" και ότι "η Τουρκία δεν μπορεί να αγνοήσει την συγγενείς στην Δυτική Θράκη, την Κύπρο, την Κριμαία και πουθενά αλλού." Η ελλάδα είδε την ομιλία του ως μια προσπάθεια που χαρακτηρίζεται από μια νεο-Οθωμανική αφήγηση και ρομαντικό irredentism, να αμφισβητεί το παρελθόν συμφωνίες που εγκαταστάθηκαν στα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είπε, στις 17 οκτωβρίου, ότι "η Θράκη είναι ελληνική, δημοκρατικό και Ευρωπαϊκό. Οποιαδήποτε άλλη σκέψη είναι αδιανόητο και επικίνδυνο,"

Απόπειρα τουρκικού πραξικοπήματος (2016) και μετέπειτα

Μετά την αποτυχημένη 2016 τουρκική απόπειρα πραξικοπήματος, τουρκικό στρατιωτικό προσωπικό ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα, ενώ η Τουρκία ζήτησε την έκδοσή του. Επίσης, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και το λιμενικό ήταν σε επιφυλακή και αύξησαν τις περιπολίες ενω και ένα άγημα της ελληνικής Αστυνομίας στάλθηκε σε κάποια ελληνικά νησιά για να διεξάγουν ελέγχους για να αποτρέψει την άφιξη των συμμετεχόντων στο αποτυχημένο πραξικόπημα στην Ελλάδα και να συλλάβουν κάποιον που ίσως καταφέρουν να εισέλθουν στη χώρα.

Επίσης, οι δύο Τουρκία είναι στρατιωτικός ακόλουθος στην Αθήνα, κατέφυγε στην Ιταλία. Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ακύρωσε τις δύο attache' διαπιστεύσεις στις 7 αυγούστου 2016, κατόπιν αιτήματος του το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. Στις 11 αυγούστου 2016, ο Υπουργός Εξωτερικών της τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε ότι έφυγαν από την Ελλάδα προς την Ιταλία στις 6 αυγούστου και πρόσθεσε ότι η Τουρκία θα ζητήσει επίσημα ιταλικές αρχές να εκδώσει τους δύο στρατιώτες.

Στις 25 Αυγούστου 2016, επτά τούρκοι πολίτες που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα. Ένα ζευγάρι, δύο από τους οποίους είναι καθηγητές πανεπιστημίου, και τα δύο τους παιδιά αίτηση για άσυλο στην Αλεξανδρούπολη , αφού εισήλθαν παράνομα στη χώρα από τα βορειοανατολικά σύνορα. Επίσης, τρεις επιχειρηματίες έχουν φτάσει παράνομα στο ελληνικό νησί της Ρόδου, και, επίσης, να υποβάλει αίτηση για άσυλο.

Στις 30 Αυγούστου του 2016, ένας τούρκος δικαστής έφτασε στο ελληνικό νησί της Χίου για τον μετανάστη βάρκα και να ζητήσει άσυλο στη χώρα. Είπε την ελληνική ακτοφυλακή και αστυνομικούς ότι αυτός είναι που διώκονται στην Τουρκία για τις πολιτικές του πεποιθήσεις από την κυβέρνηση του Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος δικαστής είχε συλληφθεί για παράνομη είσοδο στη χώρα και, επίσης, μεταφέρθηκε στην Αθήνα για τις διαδικασίες ασύλου.

Στις 21 σεπτεμβρίου του 2016, δέκα τουρκικά πολίτες, δύο άνδρες, δύο γυναίκες και έξι παιδιά που εκφορτώνονται από πλοίο παράνομα στο ελληνικό νησί της Ρόδου και ζήτησε πολιτικό άσυλο. Είπαν να τις ελληνικές αρχές εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα στην Τουρκία και ήταν υπό διωγμό από την τουρκική κυβέρνηση, λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων.

Στις 29 σεπτεμβρίου 2016, πέντε τούρκοι υπήκοοι, ένα ζευγάρι και το παιδί τους και άλλοι δύο άνδρες, έφτασε στην Αλεξανδρούπολη διασχίζοντας τον Ποταμό Έβρο, με το πλοίο παράνομα και ζήτησε πολιτικό άσυλο.

Το πρώτο τετράμηνο του 2018 πραγματοποιήθηκαν σοβαρά διπλωματικά επεισόδια εκ των οποίων τα πιο σημαντικά είναι ο εμβολισμός της κανονιοφόρου Νικηφόρος, ο εμβολισμός του πλοίου του Λιμενικού Σώματος Γαύδος (με υλικές ζημιές), η σύλληψη δύο Ελλήνων αξιωματικών και η κράτησή τους από τις αρχές Μαρτίου, η ρητή αναφορά ότι τα Ίμια είναι τουρκικό έδαφος και η (αμφισβητούμενη από την Ελλάδα) υποστολή των ελληνικών σημαιών στο σύμπλεγμα των Φούρνων.

Σύμφωνο Τουρκίας - Λιβυκής Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας

Στις 27 Νοεμβρίου 2019 υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη ένα Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Τουρκικής Κυβέρνησης και της Προσωρινής Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης, το οποίο όριζε τη δικαιοδοσία στη θάλασσα καθώς και τη στρατιωτική συνεργασία και ασφάλεια των δύο πλευρών. Ακολούθως, ήρθαν στη δημοσιότητα χάρτες που έδειχναν τις συμφωνηθέντες θαλάσσιες ζώνες με τις οποίες καταπατούνταν τα θαλάσσια δικαιώματα της Ελλάδας. Από την πρώτη στιγμή η ελληνική πλευρά τόνισε ότι το περιεχόμενο του εν λόγω μνημονίου/συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο της θάλασσας και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Η Ελλάδα κάλεσε άμεσα τον Λίβυο πρέσβη στο Υπ. Εξωτερικών και απαίτησε να φέρει άμεσα τη Συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης, προειδοποιώντας τον ότι σε περίπτωση που δεν το κάνει θα κηρυχθεί Persona non grata. Τελικά, η συμφωνία έφτασε στα χέρια της Ελλάδας από τρίτους. Στην Συμφωνία ορίζονται θαλάσσια σύνορα για την Τουρκία και τη Λιβύη με 18 συντεταγμένες ενώ παράλληλα καθορίζονται τα όρια των ΑΟΖ των δύο χωρών.

Στις 6 Δεκεμβρίου 2019 το ελληνικό υπ. Εξωτερικών κάλεσε εκ νέου τον Λίβυο πρέσβη και του ανακοίνωσε ότι έχει κηρυχθεί ανεπιθύμητος στη χώρα (Persona non grata) ενώ του δόθηκε προθεσμία 72 ωρών να εγκαταλείψει την χώρα. Η απόφαση της απέλασης του Λίβυου πρέσβη προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο από την πλευρά της Τουρκίας, όσο και από την πλευρά της Λιβύης. Την απόφαση απέλασης του Λίβυου πρέσβη υποστήριξε ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάϊατ.

Την Ελλάδα υποστήριξαν η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος, η Ρωσία, η Αίγυπτος, η Γερμανία και το Ισραήλ. Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν εξέφρασε δημόσια τη στήριξη του στην Ελλάδα στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, επικρίνοντας το τουρκολιβυκό σύμφωνο.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε «απαράδεκτη» τη δράση της Τουρκίας στο Αιγαίο ενώ ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, Γιόσεπ Μπόρελ, εξέφρασε την αλληλεγγύη και τη στήριξη της ΕΕ στην Ελλάδα και την Κύπρο, σημειώνοντας ότι το μνημόνιο συνεργασίας Τουρκίας και Λιβύης προκαλεί «σοβαρή ανησυχία».

Ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης απέστειλε στις 9 Δεκεμβρίου 2019 επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία άκυρη ενώ αμφισβητεί, παράλληλα, τη νομιμότητα της Προσωρινής Κυβέρνησης της Λιβύης. Ο Πρόεδρος της Λιβυκής Βουλής προγραμματίστηκε να επισκεφτεί την Ελλάδα και να έχει συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογο του, Κώστα Τασούλα, στις 12 Δεκεμβρίου 2019.

Ανοικτά ζητήματα

Το ζήτημα των νησιών του Αιγαίου

Ο έλληνας Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου συνάντηση με τον τούρκο Πρωθυπουργό Turgut Özal στο Νταβός, νοέμβριος 1986.

Από τη δεκαετία του 1970 περαιτέρω ζητήματα που προέκυψαν μεταξύ των δύο χωρών με την πάροδο των κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο. Το Βαλκανικούς Πολέμους του 1913 είχε δώσει στην Ελλάδα όλα τα νησιά του Αιγαίου εκτός από την Ίμβρο και την Τένεδο, μερικά από τα οποία μόνο λίγα χιλιόμετρα (λίγο περισσότερο από τρία ναυτικά μίλια) από τις ακτές της τουρκίας. Από το τέλος του β ' Παγκοσμίου Πολέμου οι τούρκοι αξιωματούχοι επέμειναν ότι αυτό οδήγησε σε ερωτήσεις σχετικά με την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων, του εναερίου χώρου και άλλα που σχετίζονται με ζώνες ελέγχου. Η σύγκρουση ήταν κίνητρα και από τις εκτιμήσεις της στρατιωτικής τακτικής πλεονεκτήματα και από τις ερωτήσεις της οικονομικής εκμετάλλευσης του Αιγαίου. Το θέμα έγινε ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μετά το 1970, υπήρχαν προσδοκίες για την εύρεση πετρελαίου στο Αιγαίο. Αυτό τονίστηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του 1987, όταν το τουρκικό πλοίο για να εισαγάγετε αμφισβητούμενα ύδατα για να διεξαγάγει την έρευνα πετρελαίου. Ο έλληνας Πρωθυπουργός, Ανδρέας Παπανδρέου, διέταξε το πλοίο να βυθιστεί αν βρεθεί μέσα σε αμφισβητούμενα ύδατα ισχυρίστηκε από την Ελλάδα. Διαβουλεύσεις για το θέμα αυτό πραγματοποιήθηκε στο Νταβός μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού πρωθυπουργοί.

Ανεπίλυτα ζητήματα σε αυτήν την ημέρα αφορούν την αμοιβαία οριοθέτηση διάφορες ζώνες ελέγχου:

• Το πλάτος των χωρικών υδάτων. Και οι δύο πλευρές έχουμε σήμερα 6 ναυτικά μίλια (11 χλμ.) από τις ακτές του Αιγαίου. Η Ελλάδα υποστηρίζει δικαίωμα για μονομερή επέκταση των 12 ναυτικών μιλίων, με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η Τουρκία, η οποία ήδη έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια σε άλλες ακτές, αρνείται την εφαρμογή των 12 μιλίων κανόνα στο Αιγαίο και απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο σε περίπτωση που θα πρέπει να προσπαθήσει να την εφαρμόσει μονομερώς.
• Το πλάτος του εθνικού εναέριου χώρου. Η Ελλάδα σήμερα ισχυρίζεται 10 χλμ, ενώ η Τουρκία αναγνωρίζει μόνο 6 μίλια.
• Το μέλλον οριοθέτηση της ζώνης της υφαλοκρηπίδας στη διεθνή τμήματα του Αιγαίου, τα οποία θα δώσουν στα μέλη αποκλειστικά δικαιώματα οικονομικής εκμετάλλευσης στη ζώνη αυτή.
• Το δικαίωμα της Ελλάδος για την άσκηση ελέγχου πτήσης πάνω από την τουρκική στρατιωτική πτήση δραστηριότητες στο πλαίσιο της διεθνούς μέρη του Αιγαίου, με βάση αντιφατικές ερμηνείες των κανόνων για Περιοχές Πληροφοριών Πτήσης (FIR) που ορίζεται από το ICAO.
• Από το 1996, η κυριαρχία σε μικρές βραχονησίδες, κυρίως στα Ίμια.Αποτελέσματα αυτής της διαμάχης ηταν η Κρίση των Ιμίων και η υιοθέτηση από την Τουρκία της θεωρίας των γκρίζων ζωνών.

Η διαμάχη για στρατιωτική πτήση δραστηριότητες οδήγησε στην πρακτική της συνεχούς τακτικής στρατιωτικές προκλήσεις. Τουρκικά αεροσκάφη τακτικά πετάνε στις ζώνες πάνω από την οποία η Ελλάδα υποστηρίζει τον έλεγχο (δηλαδή, η εξωτερική τέσσερα μίλια από το ισχυρισμός του ελληνικού εναέριου χώρου και τις διεθνείς μέρη του FIR Αθηνών), ενώ τα ελληνικά αεροσκάφη συνεχώς τομής τους. Αεροσκάφη και από τις δύο χώρες συχνά συμμετέχουν σε εικονικές dog-fights. Οι ενέργειες αυτές συχνά προκαλούν θύματα και απώλειες, τόσο για τις ελληνικές και τουρκικές Αεροπορικές Δυνάμεις.

Παράνομη μετανάστευση

Η Τουρκία είναι ένα σημείο διέλευσης για τους παράνομους μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη (καθώς είναι ένας προορισμός * βλ Μετανάστευσης προς την Τουρκία για λεπτομέρειες). Ως αποτέλεσμα των διμερών διαπραγματεύσεων, η συμφωνία επανεισδοχής που υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας το Νοέμβριο του 2001 και τέθηκε σε ισχύ τον απρίλιο του 2002. Για τους υπηκόους τρίτων χωρών, το πρωτόκολλο αυτό δίνει τα μέρη του 14 ημέρες για να αλληλοενημερώνονται σχετικά με τον αριθμό των ατόμων που θα επιστραφεί μετά την ημερομηνία της παράνομης εισόδου. Για τους υπηκόους των δύο χωρών, οι αρχές μπορούν να κάνουν χρήση των απλουστευμένων διαδικασιών. Αλλά η αυστηρή εφαρμογή της συμφωνίας που φέρεται να έχει retrograded από το 2003. Περιστατικά που αφορούν την παράνομη μετανάστευση είναι συχνές στα σύνορα των δύο χωρών. Η τουρκία, η οποία είναι ένα σημείο διέλευσης για τους παράνομους μετανάστες που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη, έχει κατηγορηθεί ότι δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει τα σύνορά της με την Ελλάδα. Από το 1996 40 παράνομοι μετανάστες έχουν σκοτωθεί από τα ορυχεία, μετά την είσοδό του στο ελληνικό έδαφος, σε Έβρου. το 2001, περίπου 800 παράνομοι μετανάστες διασώθηκαν από την ελληνική ακτοφυλακή, μετά από μια φωτιά που ξέσπασε στο πλοίο υπό τουρκική σημαία Brelner, πιστεύεται ότι έχουν αποπλεύσει από τουρκικό λιμάνι της Σμύρνης, μάλλον καθ ' οδόν προς την Ιταλία. Σύμφωνα με ελληνικές πηγές, οι τουρκικές αρχές είναι ανεκτική με τους λαθρεμπόρους διακίνησης παράνομων μεταναστών προς την Ελλάδα, μια αξιοσημείωτη τέτοιο περιστατικό είναι αυτό της εμπορίας βάρκα, που γυρίστηκε στο σεπτεμβρίου 14, 2009 από την λετονική πλήρωμα ελικοπτέρου της Frontex που περιπολούσε κοντά στο Φαρμακονήσι νησί, κατά την οποία "είναι σαφές ότι η τουρκική ακτοφυλακή, στην καλύτερη περίπτωση, δεν εμποδίζει την "slavetrade" σκάφη να αποπλεύσει από τις ακτές της. Στη χειρότερη περίπτωση, τους συνοδεύει σε ελληνικά χωρικά ύδατα". για Την εμπορία ανθρώπων στην Ελλάδα μέσω του Αιγαίου έχει μια τεκμηριωμένη, διαδεδομένη phaenomenon ενώ "η αποτυχία, που αναφέρθηκαν από τον Frontex, οι τούρκοι αξιωματούχοι να σταματήσει ύποπτα πλοία, όπως αφήνουν, εξασφαλίζουν μια σταθερή ροή των μεταναστών φτάνει Λέσβο και άλλα νησιά του Αιγαίου".

Τον Ιούλιο του 2016, μετά την αποτυχημένη τουρκική απόπειρα πραξικοπήματος ελληνικές αρχές σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου έχουν ζήτησε να ληφθούν επείγοντα μέτρα για να περιορίσουν την αυξανόμενη ροή λαθρομεταναστών από την Τουρκία, ο αριθμός των μεταναστών και των λαθρομεταναστών πρόθυμοι να κάνουν το ταξίδι σε όλο το Αιγαίο έχει αυξηθεί σημαντικά μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Στην Αθήνα αξιωματούχοι εξέφρασαν ανησυχίες επειδή τουρκικά όργανα ελέγχου επιβλέπει τη συμφωνία στην Ελλάδα είχε απότομα τράβηξε μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, χωρίς να αντικατασταθεί. Επίσης, ο δήμαρχος της Κω, εξέφρασε την ανησυχία του σε επιστολή του προς τον έλληνα Πρωθυπουργό κατόπτευση την αυξανόμενη εισροή λαθρομεταναστών μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Ο Σύνδεσμος ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) προειδοποίησε για την προοπτική του άλλου αναζωπύρωση των λαθρομεταναστών λόγω της τουρκικής πολιτικής αστάθειας.

Περιστατικά έντασης

• Στις 22 Ιουλίου 1974, κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο δύο ελληνικά F-5A ενεπλάκησαν σε αερομαχία με δύο τουρκικά F-102 κοντά στον Άγιο Ευστράτιο.
• Στις 18 Ιουνίου 1992, ένα ελληνικό Mirage F1CG έπεσε κοντά στον Άγιο Ευστράτιο κατά τη διάρκεια χαμηλής πτήσεως αερομαχία με δύο τουρκικά F-16. Ο Έλληνας πιλότος Νικόλαος Σιαλμάς σκοτώθηκε κατά τη σύγκρουση αυτή.
• Στις 8 Φεβρουαρίουυ 1995, ένα τουρκικό F-16 έπεσε στη θάλασσα μετά από αερομαχία με ένα ελληνικό Mirage F1CG. Ο Τούρκος πιλότος Μουσταφά Γιλντιρίμ διασώθηκε από ένα ελληνικό ελικόπτερο.

Περιστατικό στον ποταμό Έβρο

Το 1986, Τούρκοι και Έλληνες στρατιώτες σκοτώθηκαν στο περιστατικό του ποταμού Έβρου, λόγω ανταλλαγής πυρών. Τούρκοι και Έλληνες στρατιώτες έχουν ανταλλάξει πυρά κατά το παρελθόν καθώς Έλληνες προσπάθησαν να σταματήσουν Ιρανούς πρόσφυγες από την είσοδο στη χώρα παράνομα από την Τουρκία, αλλά αυτό το περιστατικό ήταν η πρώτη φορά στην οποία υπήρξαν απώλειες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου Έλληνες στρατιώτες κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία ήταν σε επιφυλακή μετά από αναφορές ότι η Τουρκία σχεδίαζε να βοηθήσει χιλιάδες πρόσφυγες να μπουν στην Ελλάδα παράνομα.

Περιστατικό με το Sismik

Το 1987, το περιστατικό με το ερευνητικό πλοίο Sismik παραλίγο να ξεκινήσει πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

Κυπριακή Κρίση των Πυραύλων

Κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Κρίσης των Πυραύλων, μεταξύ 1997 και 1998, και πάλι υπήρχε μια ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αφού η Ελλάδα υποστήριξε την Κυπριακή θέση.

Σύλληψη Οτσαλάν και παραίτηση υπουργού

Το 1999, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ηγέτη του κουρδικό εργατικό Κόμμα, συνελήφθη από την τουρκική Υπηρεσία Πληροφοριών πράκτορες στο Ναϊρόμπι, Κένυα, αφήνοντας την ελληνική Πρεσβεία. Οτσαλάν μετέφερε δύο ελληνικά και Κυπριακά διαβατήρια. Φοβούμενος μια εχθρική τουρκική αντίδραση, τρεις έλληνες υπουργοί παραιτήθηκαν: ο Υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος, επικεφαλής της προσπάθεια να κρύψει Οτσαλάν στην ελληνική πρεσβεία στην Κένυα και να βρείτε τον ασύλου, ο Υπουργός Εσωτερικών Αλέκος Παπαδόπουλος, επικεφαλής των ελληνικών μυστικών Υπηρεσιών που εμπλέκονται στη λειτουργία και Υπουργός Δημόσιας Τάξης Φίλιππος Πετσάλνικος, επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων ασφαλείας, που απέτυχε να σταματήσει το λαθρεμπόριο του Οτσαλάν στην Ελλάδα τον ιανουάριο του 1999.

Δείτε επίσης

• Ιστορία της Ελλάδας
• Ιστορία της Τουρκάλας
• Ιστορία της Κύπρου
• Εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας
• Ερευνητική επιχείρηση του Ορούτς Ρέις
• Ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Επιπλέον ανάγνωση

• Aydin, Mustafa and Kostas Ifantis (editors) (2004). Turkish-Greek Relations: Escaping from the Security Dilemma in the Aegean. Routledge. ISBN 978-0-203-50191-7. 
• Bahcheli, Tozun (1987). Greek-Turkish Relations Since 1955. Westview Press. ISBN 0-8133-7235-6. 
• Brewer, David (2003). The Greek War of Independence: The Struggle for Freedom from the Ottoman Oppression and the Birth of the Modern Greek Nation. Overlook Press. ISBN 978-1-84511-504-3. 
• Keridis, Dimitris et al. (editors) (2001). Greek-Turkish Relations: In the Era of Globalization. Brassey's Inc. ISBN 1-57488-312-7. 
• Ker-Lindsay, James (2007). Crisis and Conciliation: A Year of Rapprochement between Greece and Turkey. I.B.Tauris. ISBN 978-1-84511-504-3. 
• Kinross, Patrick (2003). Atatürk: The Rebirth of a Nation. Phoenix Press. ISBN 1-84212-599-0. 
• Smith, Michael L. (1999). Ionian Vision: Greece in Asia Minor, 1919–1922. University of Michigan Press. ISBN 0-472-08569-7. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πρεσβεία της Ελλάδας στην Άγκυρα
• Πρεσβεία της Τουρκίας στην Αθήνα