Υπουργείο Εξωτερικών (Ελλάδα)

Υπουργείο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Το Υπουργείο Εξωτερικών (ΥΠ.ΕΞ.) είναι ο καθ' ύλην αρμόδιος φορέας της κυβέρνησης της Ελλάδας για την άσκηση εξωτερικής πολιτικής, προώθησης των εθνικών συμφερόντων και την εκπροσώπηση της χώρας σε διμερές επίπεδο και διεθνείς οργανισμούς.

Υπουργείο Εξωτερικών
Γενικές πληροφορίες
Σύσταση1 Ιανουαρίου 1822
ΔικαιοδοσίαΕλληνική Δημοκρατία
ΈδραΜέγαρο Ανδρέα Συγγρού, Λ. Βασιλίσσης Σοφίας 5 και Ζαλοκώστα, Αθήνα, Ελλάδα
Υπάλληλοι1.882 (04/2023)
ΥπουργόςΓιώργος Γεραπετρίτης
ΥφυπουργόςΓιώργος Κώτσηρας
ΥφυπουργόςΑλεξάνδρα Παπαδοπούλου
ΥφυπουργόςΚώστας Φραγκογιάννης
Ιστότοποςmfa.gr
Το Μέγαρο Συγγρού, έδρα του Υπουργείου Εξωτερικών.

Αποτελεί το παλαιότερο εν ενεργεία Υπουργείο. Ιδρύθηκε το 1822 από το Εκτελεστικό του 1822 ως Μινιστέριο επί των Εξωτερικών με Μίνιστρο τον Θεόδωρο Νέγρη. Στις 18 Μαρτίου 1844 έλαβε επίσημα την ονομασία Υπουργείον Εξωτερικών.

Οι διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου στεγάζονται σήμερα σε συνολικά επτά κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Το γραφείο του υπουργού Εξωτερικών βρίσκεται στο Μέγαρο Ανδρέα Συγγρού (που ήταν και η κύρια κατοικία του εθνικού ευεργέτη), στη συμβολή της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 5 με την οδό Ζαλοκώστα, απέναντι από το κτίριο της Βουλής. Από τις 27 Ιουνίου 2023 με την Κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη, υπουργός Εξωτερικών διατελεί ο Γιώργος Γεραπετρίτης με υφυπουργούς τους Γιώργο Κώτσηρα, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Κώστα Φραγκογιάννη.

Διάρθρωση του Υπουργείου Επεξεργασία

Γενικοί Γραμματείς του Υπουργείου Εξωτερικών
Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας Μάιρα Μυρογιάννη
Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας Γιάννης Χρυσουλάκης

Αποστολή και αρμοδιότητες Επεξεργασία

Αποστολή του Υπουργείου Εξωτερικών είναι η άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, η οποία περιλαμβάνει[1]:

  • Τα θέματα που αφορούν στις διεθνείς σχέσεις, τη διεθνή συνεργασία και τη διεθνή πολιτική της χώρας,
  • Τη διεθνή εκπροσώπηση της χώρας,
  • Την προάσπιση των ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό και
  • Την ενίσχυση της διεθνούς νομιμότητας.

Στην αρμοδιότητα του υπουργείου ανήκουν:

  • Η προστασία των δικαιωμάτων και η τήρηση των υποχρεώσεων του ελληνικού κράτους, καθώς και η υποστήριξη και προώθηση των εθνικών συμφερόντων στα ξένα κράτη, τους διεθνείς οργανισμούς, τα διεθνή όργανα και τις συνδιασκέψεις.
  • Η παρακολούθηση των διμερών και διεθνών πολιτικών, οικονομικών, πολιτιστικών και άλλων θεμάτων, καθώς και ζητημάτων διεθνούς ασφάλειας, η ενημέρωση της Κυβέρνησης και η διατύπωση σχετικών εισηγήσεων επ' αυτών.
  • Η ενημέρωση των ξένων κρατών, των διεθνών οργανισμών και της διεθνούς κοινής γνώμης, καθώς και η παροχή πληροφοριών επί των ελληνικών θεμάτων.
  • Η συμμετοχή στη διεθνή συνεργασία, η διαπραγμάτευση και η μέριμνα για τη σύναψη, παρακολούθηση και εφαρμογή των διεθνών συνθηκών και άλλων διεθνών πράξεων, καθώς και ο χειρισμός διεθνών διαδικασιών συνδιαλλαγής, διαιτησίας και δικαστικού διακανονισμού.
  • Η εκπροσώπηση της Ελλάδας στα ξένα κράτη, τους διεθνείς οργανισμούς και άλλα διεθνή όργανα και συνδιασκέψεις.
  • Η εκπροσώπηση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η επεξεργασία της πολιτικής για τη θεσμική εξέλιξη της Ένωσης και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, σε συνεργασία με άλλα Υπουργεία και φορείς.
  • Ο συντονισμός των Υπουργείων και φορέων στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση της ευρωπαϊκής και της εν γένει εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
  • Η διπλωματική υποστήριξη των οργάνων του κράτους, των Ν.Π.Δ.Δ., των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, καθώς επίσης και των πολιτικών κομμάτων και των βουλευτών, κατά την πραγματοποίηση των διεθνών επαφών τους.
  • Η προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των Ελλήνων στο εξωτερικό, θέματα αναφερόμενα στον απόδημο ελληνισμό, στη μετανάστευση και την παλιννόστηση, ως και η εξυπηρέτηση των ομογενών και αποδήμων μέσω του Κέντρου Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης Πολιτών και Αποδήμων Ελλήνων.
  • Η προώθηση και προστασία των οικονομικών, εμπορικών, ναυτιλιακών, τουριστικών και λοιπών ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό.
  • Η διπλωματική και προξενική συνδρομή Ελλήνων πολιτών, αναγνωρισμένων κοινωνικών ομάδων και ιδιωτικών οργανώσεων, κατά τις διεθνείς δραστηριότητές τους, εφόσον αυτές δεν είναι αντίθετες με τα εθνικά συμφέροντα.
  • Η ανάπτυξη των διεθνών πολιτικών, οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων της Ελλάδας.
  • Η διεθνής προβολή της Ελλάδας, του ελληνικού πνεύματος και πολιτισμού.
  • Η παρακολούθηση θεμάτων που αφορούν στην προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και την ανθρωπιστική δράση σε διεθνές επίπεδο.
  • Θέματα που προκύπτουν από την εφαρμογή διεθνών συνθηκών για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού της χώρας, σε συνεργασία με άλλα αρμόδια Υπουργεία.
  • Η εποπτεία και ο έλεγχος των αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και σωματείων στο εξωτερικό, όπως ορίζεται με αποφάσεις του Υπουργού Εξωτερικών.
  • Η παρακολούθηση των κοινοτικών, εκπαιδευτικών και εκκλησιαστικών υποθέσεων των Ελλήνων στο εξωτερικό.
  • Η διατήρηση και σύσφιγξη των δεσμών της Ελλάδας με τους ανά τον κόσμο ομογενείς.
  • Τα θέματα που αφορούν σε εθνικά και άλλα κληροδοτήματα, δωρεές και εισφορές υπέρ του Δημοσίου ή κοινωφελών σκοπών στο εξωτερικό.
  • Τα θέματα που αφορούν στην προσωπική εν γένει κατάσταση των Ελλήνων στο εξωτερικό, καθώς επίσης και αυτά που έχουν σχέση με την ελληνική ιθαγένεια και τα διαβατήριά τους. Ομοίως, η επιμέλεια των κληρονομιών Ελλήνων που απεβίωσαν στο εξωτερικό.
  • Θέματα συναφή προς τη δικαστική αρωγή, την επίδοση δικογράφων, την εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων και ανακριτικών παραγγελιών στο εξωτερικό, καθώς και την έκδοση εγκληματιών.
  • Η Εθιμοτυπία και η Εθιμοταξία, θέματα απονομής διασήμων ελληνικών Ταγμάτων Αριστείας και άδειας αποδοχής ξένων διασήμων.
  • Η έκδοση διπλωματικών και ειδικών υπηρεσιακών διαβατηρίων.
  • Η επίσημη μετάφραση κειμένων διεθνών συμβάσεων, συνθηκών και άλλων διεθνών πράξεων, εγγράφων ελληνικών και ξένων δημοσίων υπηρεσιών, η μετάφραση και η επικύρωση εγγράφων των ελληνικών αρχών που προορίζονται για τις ελληνικές και ξένες αρχές στο εξωτερικό, η επικύρωση της υπογραφής των εντεταλμένων οργάνων των διπλωματικών και προξενικών αρχών στην Ελλάδα επί εγγράφων τους που προορίζονται για τις ελληνικές υπηρεσίες.
  • Θέματα που ανάγονται στα καθήκοντα των διπλωματικών και προξενικών αρχών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα οικεία άρθρα του παρόντος νόμου.

Επίσης ,στο υπουργείο Εξωτερικών απευθύνονται και αναφέρονται το Διπλωματικό Σώμα (Corps Diplomatique, CD) και το Προξενικό Σώμα (Corps Consulaire, CC), το σύνολο δηλαδή του προσωπικού των ξένων διπλωματικών και προξενικών αποστολών που είναι διαπιστευμένες στην Ελλάδα.

Διατελέσαντες υπουργοί μετά το 1974 Επεξεργασία

Όνομα Έναρξη Θητείας Λήξη Θητείας Κυβέρνηση Σχόλια
Γεώργιος Μαύρος 24 Ιουλίου 1974 17 Οκτωβρίου 1974 Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας 1974
Δημήτριος Μπίτσιος 17 Οκτωβρίου 1974 21 Νοεμβρίου 1974
21 Νοεμβρίου 1974 28 Νοεμβρίου 1977 Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή 1974 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974
Παναγιώτης Παπαληγούρας 28 Νοεμβρίου 1977 10 Μαΐου 1978 Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή 1977 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1977
Γεώργιος Ράλλης 10 Μαΐου 1978 10 Μαΐου 1980
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης 10 Μαΐου 1980 17 Σεπτεμβρίου 1981 Κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη 1980
17 Σεπτεμβρίου 1981 21 Οκτωβρίου 1981
Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος 21 Οκτωβρίου 1981 5 Ιουνίου 1985 Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1981 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1981
Κάρολος Παπούλιας 26 Ιουλίου 1985 2 Ιουλίου 1989 Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1985
Τζαννής Τζαννετάκης 2 Ιουλίου 1989 12 Οκτωβρίου 1989 Κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη 1989 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιουνίου 1989
Γεώργιος Παπούλιας 12 Οκτωβρίου 1989 23 Νοεμβρίου 1989 Υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Γρίβα 1989 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Νοεμβρίου 1989
Αντώνης Σαμαράς 23 Νοεμβρίου 1989 16 Φεβρουαρίου 1990 Οικουμενική κυβέρνηση Ξενοφώντα Ζολώτα 1989
Γεώργιος Παπούλιας 16 Φεβρουαρίου 1990 11 Απριλίου 1990 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1990
Αντώνης Σαμαράς 11 Απριλίου 1990 14 Απριλίου 1992 Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη 1990
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης 14 Απριλίου 1992 7 Αυγούστου 1992
Μιχάλης Παπακωνσταντίνου 7 Αυγούστου 1992 13 Οκτωβρίου 1993
Κάρολος Παπούλιας 13 Οκτωβρίου 1993 22 Ιανουαρίου 1996 Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1993 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1993
Θεόδωρος Πάγκαλος 22 Ιανουαρίου 1996 25 Σεπτεμβρίου 1996 Κυβέρνηση Κώστα Σημίτη 1996 (Ιανουάριος)
25 Σεπτεμβρίου 1996 19 Φεβρουαρίου 1999 Κυβέρνηση Κώστα Σημίτη 1996 (Σεπτέμβριος) Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1996
Γιώργος Παπανδρέου 19 Φεβρουαρίου 1999 13 Απριλίου 2000
13 Απριλίου 2000 13 Φεβρουαρίου 2004 Κυβέρνηση Κώστα Σημίτη 2000 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2000
Τάσος Γιαννίτσης 13 Φεβρουαρίου 2004 10 Μαρτίου 2004
Πέτρος Μολυβιάτης 10 Μαρτίου 2004 15 Φεβρουαρίου 2006 Κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή 2004 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2004
Ντόρα Μπακογιάννη 15 Φεβρουαρίου 2006 19 Σεπτεμβρίου 2007
19 Σεπτεμβρίου 2007 7 Οκτωβρίου 2009 Κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή 2007 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2007
Γιώργος Παπανδρέου 7 Οκτωβρίου 2009 7 Σεπτεμβρίου 2010 Κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου 2009 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2009
Δημήτρης Δρούτσας 7 Σεπτεμβρίου 2010 17 Ιουνίου 2011
Σταύρος Λαμπρινίδης 17 Ιουνίου 2011 11 Νοεμβρίου 2011
Σταύρος Δήμας 11 Νοεμβρίου 2011 17 Μαΐου 2012 Κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου 2011
Πέτρος Μολυβιάτης 17 Μαΐου 2012 21 Ιουνίου 2012 Υπηρεσιακή κυβέρνηση Παναγιώτη Πικραμμένου 2012 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2012
Δημήτρης Αβραμόπουλος 21 Ιουνίου 2012 24 Ιουνίου 2013 Κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά 2012
Ευάγγελος Βενιζέλος 24 Ιουνίου 2013 27 Ιανουαρίου 2015
Νίκος Κοτζιάς 27 Ιανουαρίου 2015 28 Αυγούστου 2015 Κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα Ιανουαρίου 2015 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιανουαρίου 2015
Πέτρος Μολυβιάτης 28 Αυγούστου 2015 23 Σεπτεμβρίου 2015 Υπηρεσιακή κυβέρνηση Βασιλικής Θάνου 2015
Νίκος Κοτζιάς 23 Σεπτεμβρίου 2015 20 Οκτωβρίου 2018 Κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα Σεπτεμβρίου 2015 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Σεπτεμβρίου 2015
Αλέξης Τσίπρας 20 Οκτωβρίου 2018 15 Φεβρουαρίου 2019
Γιώργος Κατρούγκαλος 15 Φεβρουαρίου 2019 9 Ιουλίου 2019
Νίκος Δένδιας 9 Ιουλίου 2019 25 Μαΐου 2023 Κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη 2019 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2019
Βασίλης Κασκαρέλης 25 Μαΐου 2023 27 Ιουνίου 2023 Υπηρεσιακή κυβέρνηση Ιωάννη Σαρμά 2023 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2023
Γιώργος Γεραπετρίτης 27 Ιουνίου 2023 Σήμερα Κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη 2023 Ελληνικές βουλευτικές εκλογές Ιουνίου 2023

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Μαριάννα Δ. Χριστοπούλου, Εκσυγχρονίζοντας το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, 1875-1877, Κλειώ, τ/χ.5, (Σεπτέμβριος 2009), σελ. 219-246

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Αναφορές Επεξεργασία

  1. ΦΕΚ A 117/2007, ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 3566 Κύρωση ως Κώδικα του «Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών», σελ. 2729, Άρθρο 5 Αρμοδιότητες του Υπουργείου Εξωτερικών