Βικιπαίδεια

Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1981

Κυβέρνηση της Ελληνικής Δημοκρατίας

Η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου (Οκτώβριος 1981 - Ιούνιος 1985) ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας μετά τη νίκη στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981.

Κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1981
Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία
Ημερομηνία σχηματισμού21 Οκτωβρίου 1981
Ημερομηνία διάλυσης5 Ιουνίου 1985
Πρόσωπα και δομές
Αρχηγός ΚράτουςΚωνσταντίνος Καραμανλής (έως 9 Μαρτίου 1985)
Ιωάννης Αλευράς (από 9 έως 30 Μαρτίου 1985 εκτελών χρέη Αρχηγού Κράτους )
Χρήστος Σαρτζετάκης (από 30 Μαρτίου 1985)
Πρόεδρος ΚυβέρνησηςΑνδρέας Παπανδρέου
Συνολικός αριθμός Μελών71
Συμμετέχοντα κόμματαΠανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα
Κατάσταση στο νομοθετικό σώμαΚυβέρνηση πλειοψηφίας
172 / 300 (57%)
Αξιωματική ΑντιπολίτευσηΝέα Δημοκρατία
Αρχηγός Αξιωματικής ΑντιπολίτευσηςΓεώργιος Ράλλης (μέχρι Δεκέμβριο 1981)
Ευάγγελος Αβέρωφ (Δεκέμβριος 1981 - Σεπτέμβριος 1984)
Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (από Σεπτέμβριο 1984)
Ιστορία
ΕκλογέςΕλληνικές βουλευτικές εκλογές 1981
Θητεία νομοθετικού σώματος16 Νοεμβρίου 1981 - 7 Μαΐου 1985 (Γ΄ κοινοβουλευτική περίοδος)[1]
ΠροηγούμενηΚυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη 1980
ΔιάδοχηΚυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου 1985

Το ΠΑΣΟΚ με κεντρικό άξονα της πολιτικής του το σύνθημα «Εθνική Ανεξαρτησία - Λαϊκή Κυριαρχία - Κοινωνική Απελευθέρωση - Δημοκρατία» όπως εκφράστηκε στην ιδρυτική διακήρυξη του κόμματος[2] το 1974, έστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού, προς μια κεντρο-αριστερή πολιτική ύστερα από δεκαετίες διακυβέρνησης της Δεξιάς.

Από την κυβέρνηση Παπανδρέου αναγνωρίστηκε η Εθνική Αντίσταση,[3] και η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Ιδρύεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας, καταργείται η Ελληνική Χωροφυλακή και η Αστυνομία Πόλεων και συγχωνεύονται σε ένα ενιαίο σώμα, την Ελληνική Αστυνομία, αποστρατικοποιείται η ΥΕΝΕΔ και μετονομάζεται σε ΕΡΤ2, συστήνεται ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, θεσπίζονται διάφορα επιδόματα, αναγνωρίζεται και αποζημιώνεται το εργατικό ατύχημα, επεκτείνεται η πενθήμερη εργασία, ενώ μειώνονται οι ώρες εργασίας σε 40, επεκτείνεται η δυνατότητα άδειας με αποδοχές, καθιερώνεται η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (Α.Τ.Α.) του μισθού[4]. Επίσης, καθιερώνεται ο πολιτικός γάμος, καταργείται ο αναχρονιστικός θεσμός της προίκας, θεσπίζεται το συναινετικό διαζύγιο και εξισώνονται τα δύο φύλα σύμφωνα με το νέο οικογενειακό δίκαιο (Ν.1329/1983). Στον τομέα της εκπαίδευσης, εισήχθη το μονοτονικό σύστημα, καταργείται η σχολική ενδυμασία (1982), καθώς και η ακαδημαϊκή έδρα και κατοχυρώνεται νομοθετικά το πανεπιστημιακό άσυλο. Τέλος, το δικαίωμα ψήφου επεκτείνεται και στους 18χρονους.[5]

Στο τομέα της εξωτερικής πολιτικής, τον Μάρτιο του 1985, ύστερα από πρόταση της Ελλάδας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθιέρωσε τα «Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα» (ΜΟΠ), η εφαρμογή των οποίων στόχευε στη βελτίωση των κοινωνικοοικονομικών διαρθρώσεων στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της Κοινότητας. Το 1985 η Ελλάδα σταματά επιτυχώς τη διένεξη Γαλλίας και Λιβύης, οι οποίες υποστήριζαν αντιμαχόμενες δυνάμεις στο Τσαντ, με την υπογραφή της «Συμφωνίας της Ελούντας»[6]. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν επίσης ένας εκ των έξι ηγετών των τεσσάρων Ηπείρων (Ευρώπη, Αφρική, Ασία, Αμερική) οι οποίοι πήραν την πρωτοβουλία κίνησης υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης και αφοπλισμού των υπερδυνάμεων.
Στη 1 Μαρτίου 1982 πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στην Κύπρο.

Σύνθεση της Κυβέρνησης[7]

Επεξεργασία
αντικαταστάθηκε στις 2 Ιανουαρίου 1982 από τον Παναγιώτη Ρουμελιώτη
παραιτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1982
αντικαταστάθηκε στις 23 Απριλίου 1983 από τον Ιωάννη Καψή
  • Υφυπουργός Εξωτερικών: Γεώργιος Βάρφης (από 2 Ιανουαρίου 1982)


Ανασχηματισμός 5ης Ιουλίου 1982

Επεξεργασία

Στις 2 Ιουλίου 1982 βάση του νόμου 1266 (ΦΕΚ Α81/ 1982), μπήκαν σε εφαρμογή αρκετές κυβερνητικές αλλαγές. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε το ΚΥ.Σ.Ε.Α. (Κυβερνητικό συμβούλιο εξωτερικής πολιτικής και άμυνας), στο οποίο συμμετείχαν οι υπουργοί και υφυπουργοί «Εξωτερικών» και «Εθνικής Αμύνης», ο Πρωθυπουργός, και οι υπουργοί «Δημοσίας Τάξεως» και «Προεδρίας της Κυβερνήσεως». Το ΚΥ.Σ.Ε.Α. ήταν εντεταλμένο να παίρνει αποφάσεις για τα μείζονα θέματα της εξωτερικής και αμυντικής πολιτική της χώρας, καταργώντας το προηγούμενο «Α.Σ.Ε.Α. (Ανώτατο συμβούλιο Εθνικής Άμυνας)».
Επίσης συστάθηκε και το ΚΥ.ΣΥΜ. (Κυβερνητικό συμβούλιο) αποτελούμενο από τον Πρωθυπουργό και τους υπουργούς «Προεδρίας Κυβερνήσεως», «Εθνικής Οικονομίας», «Οικονομικών», «Εσωτερικών» και «Δημοσίων Έργων». Το συμβούλιο ασχολούνταν με μείζονα θέματα γενικότερης οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής.

Με βάση τον ίδιο νόμο καταργήθηκε το «Υπουργείο Συντονισμού», ενώ συστάθηκαν τα υπουργεία «Εθνικής Οικονομίας» (επανασυστάθηκε και πάλι ύστερα από το 1973, και ενσωμάτωσε τις όλες τις αρμοδιότητες του πρώην «Υπουργείου Συντονισμού»), «Ενέργειας και Φυσικών Πόρων», «Έρευνας και τεχνολογίας», «Υγείας και Πρόνοιας» και «Κοινωνικών Ασφαλίσεων».
Με βάση αυτό τον νόμο έγινε ο ανασχηματισμός της 5ης Ιουλίου και άλλαξε η σειρά κατάταξης των υπουργείων ως εξής:

- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Απόστολο Λάζαρη
    • «Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως» : Ασημάκης Φωτήλας
- παραιτήθηκε στις 28 Ιουνίου 1984
    • «Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως» : Κώστας Λαλιώτης
    • «Υφυπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως» Δημήτριος Μαρούδας
  • «Υπουργείον Εξωτερικών»
    • «Υπουργός Εξωτερικών» : Ιωάννης Χαραλαμπόπουλος
    • «Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών» : Κάρολος Παπούλιας (από 8 Φεβρουαρίου 1984)
    • «Υφυπουργός Εξωτερικών» : Κάρολος Παπούλιας
- παραιτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1984
    • «Υφυπουργός Εξωτερικών» : Γιάννης Καψής
    • «Υφυπουργός Εξωτερικών»: Γεώργιος Βάρφης
- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Θεόδωρο Πάγκαλο
- παραιτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 1984
- αντικαταστάθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1983 από τον Κωνσταντίνος Βαΐτσο
- παραιτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1983
- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Παναγιώτη Ρουμελιώτη
    • «Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας» : Αντώνιος Γεωργιάδης
    • «Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας» : Δημοσθένης Δημοσθενόπουλος (από 24 Αυγούστου 1982)
- παραιτήθηκε στις 27 Μαρτίου 1984
- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα
- αντικαταστάθηκε στις 22 Μαΐου 1984 από τον Παναγιώτη Μαρκόπουλο (επίτιμος Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας)
- αντικαταστάθηκε στις 21 Ιουνίου 1984 και πάλι από τον Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα
- παραιτήθηκε στις 31 Αυγούστου 1982
- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Ηλία Κατριβάνο
- - αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1984 από τον Δημήτριο Σαπουντζή
- αντικαταστάθηκε στις 5 Οκτωβρίου 1984 από τον Γεώργιο Περράκη
- αντικαταστάθηκε στις 22 Μαΐου 1984 από τον Νικόλαο Παπαντωνίου ( καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών)
- αντικαταστάθηκε στις 21 Ιουνίου 1984 και πάλι από τον Γεώργιο - Αλέξανδρο Μαγκάκη
- αντικαταστάθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1983 από τον Γιάννη Ποττάκη
- αντικαταστάθηκε στις 27 Μαρτίου 1984 από τον Γεράσιμο Αρσένη
    • «Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών» : Δημήτρης Τσοβόλας (από 22 Μαΐου 1984)
    • «Υφυπουργός Οικονομικών» : Παναγιώτης Ρουμελιώτης
- παραιτήθηκε στις 26 Ιουλίου 1983
- αντικαταστάθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1983 από τον Δημήτριο Πιτσιώρη
- αντικαταστάθηκε στις 27 Μαρτίου 1984 από τον Δημοσθένη Δημοσθενόπουλο
    • «Υφυπουργός Οικονομικών» : Δημήτρης Τσοβόλας
παραιτήθηκε στις 22 Μαΐου 1984
- παραιτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1984
- παραιτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1984
- αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1984 από τον Ευάγγελο Κουλουμπή
- αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1984 από τον Ελευθέριο Βερυβάκη
- αντικαταστάθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1984 από τον Βασίλειο Κεδίκογλου
- αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1984 από τον Νικόλαο Ακριτίδη
- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Ανδρέα Καζάζη
- αντικαταστάθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1984 από τον Γεώργιο Γεννηματά
- αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1984 από τον Γεώργιο Γεννηματά
- αντικαταστάθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1984 από τον Ιωάννη Παπαδονικολάκη
    • «Υφυπουργός Συγκοινωνιών» : Ιωσήφ Βαλυράκης
παραιτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1984
- παραιτήθηκε στις 17 Ιουλίου 1984
- παραιτήθηκε στις 2 Ιουλίου 1984

Στις 9 Μαΐου 1985 και εν όψει των επερχόμενων εκλογών της 2ας Ιουνίου 1985 η κυβέρνηση τοποθέτησε στα σχετιζόμενα με τις εκλογές Υπουργεία, εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς, ως είθισται. Για την ακρίβεια, τοποθετήθηκαν :

[14]

Πολιτικό γραφείο Πρωθυπουργού

Επεξεργασία

Με βάση τον Ν. 1299 της 13ης Οκτωβρίου 1982 [15]συστάθηκε ως αυτοτελή δημόσια υπηρεσία το «Πολιτικό Γραφείο του Πρωθυπουργού» (μετέπειτα Γενική Γραμματεία Πρωθυπουργού). Στο Πολιτικό Γραφείο του Πρωθυπουργού υπηρετούσαν πάνω από 70 σύμβουλοι και συνεργάτες, κατανεμημένοι σε διαφορετικούς τομείς. Πρώτος γενικός διευθυντής του Γραφείου ήταν ο Αντώνης Λιβάνης. Ανάμεσα στους ειδικούς συμβούλους και συνεργάτες του πρωθυπουργού που μετέπειτα έγιναν γνωστοί στον δημόσιο βίο ήταν και οι: Νικόλαος Γκαργκάνας, Γιάννης Ρουμπάτης, Γιάννος Κρανιδιώτης, Μιχάλης Σάλλας, Δημήτριος Οπρόπουλος, Λάμπης Νικολάου, Δημήτρης Αβραμόπουλος, Σπύρος Φλογαΐτης, Αντώνης Στρατής, Μιχάλης Ζιάγκας, Κυβέλη Θεοχάρη, Περικλής Νεάρχου, Γιώργος Τρεπεκλής κ.α.[16]

Δείτε από το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο

Επεξεργασία
  • Ελληνικά Επίκαιρα: τηλεοπτικές ειδήσεις της 21ης Οκτωβρίου 1981 [2]

Πηγές - Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ http://www.ipet.gr/vouli/periodoi.html#6
  2. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2020. 
  3. ↑   Στιγμιότυπα από την τριήμερη συζήτηση του νομοσχεδίου σχετικά με την Εθνική Αντίσταση (17 έως 19 Αυγούστου 1982) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
  4. ↑ «...Το 1981,όταν, με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην κυβερνητική εξουσία, προαναγγέλθηκε και θεσπίστηκε - από τις αρχές του 1982 - η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ).Είναι αλήθεια πως με την ΑΤΑ και τις αξιόλογες αυξήσεις που δόθηκαν από τον Ιανουάριο του 1982 στους κατώτατους μισθούς και συντάξεις του δημοσίου, ζεστάθηκαν αρκετά οι τσέπες πολλών χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων...».https://www.rizospastis.gr/story.do?id=3630106
  5. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2019. 
  6. ↑ «...Επρόκειτο για τριμερή συνάντηση που κανόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός με σκοπό την αποκατάσταση των γαλλολιβυκών σχέσεων, οι οποίες είχαν κλονιστεί μετά το ζήτημα του Τσαντ»...https://slpress.gr/idees/eloynta-1984-otan-i-elliniki-diplomatia-quot-ekove-kai-erave-quot-sti-mesogeio/
  7. ↑ «Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης», https://gslegal.gov.gr/?p=1287
  8. ↑ Η θέση συστάθηκε με τον Ν. 1480/1984
  9. ↑ Το νέο αυτό Υπουργείο, ανέλαβε σχεδόν όλες τις αρμοδιότητες του μόλις καταργημένου «Υπουργείου Συντονισμού». Ανέλαβε επίσης, τη «Διεύθυνση εξωτερικού εμπορίου» από το Υπουργείο Εμπορίου, και τη «Γενική Διεύθυνση Βιομηχανίας και Βιοτεχνίας», του επίσης πρόσφατα καταργηθέντος «Υπουργείου Βιομηχανίας και Ενέργειας» (ΦΕΚ Α86 / 1982, «Ανακατανομή αρμοδιοτήτων Υπουργείων», πράξη αριθμ. 99 της 9ης Ιουλίου 1982
  10. ↑ ενσωμάτωσε τμήμα των αρμοδιοτήτων του πρώην «Υπουργείου Βιομηχανίας και Ενεργείας», καθώς και την «Γ΄ Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού και Φυσικών Πόρων» του πρώην «Υπουργείου Συντονισμού».
  11. ↑ Το νέο αυτό Υπουργείο ανέλαβε τον σχεδιασμό της κυβερνητικής πολιτικής για την ανάπτυξη της έρευνας και της τεχνολογία στη χώρα, μέσω του «Πενταετούς Προγράμματος Ανάπτυξης της Έρευνας και της Τεχνολογίας».
  12. ↑ Ανέλαβε τις περισσότερες από τις αρμοδιότητες του πρώην «Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών», όπως τη «Γενική Διεύθυνση Υγιεινής» και τη «Γενική Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας».
  13. ↑ Ανέλαβε τη «Γενική Διεύθυνση Κοινωνικών Ασφαλίσεων» του καταργηθέντος «Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών».
  14. ↑ ΦΕΚ Α82/1985
  15. ↑ [1]
  16. ↑ Καθημερινή, 13 Φεβρουαρίου 1983, και Έθνος, 12 Ιουλίου 1984
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κυβέρνηση_Ανδρέα_Παπανδρέου_1981&oldid=10710682"