Εισαγωγή - Ορισμός

Οι ερευνητικές υποδομές είναι εγκαταστάσεις, ερευνητικοί πόροι, οργανωτικά συστήματα και υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται από τις ερευνητικές κοινότητες για τη διεξαγωγή ερευνητικών δράσεων και την παραγωγή καινοτομίας, στα πεδία ενδιαφέροντός τους. Όπου απαιτείται, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και πέραν της έρευνας, όπως, για παράδειγμα, για εκπαιδευτικές ή δημόσιες υπηρεσίες.

Οι Ερευνητικές Υποδομές περιλαμβάνουν: βασικό επιστημονικό εξοπλισμό (ή σύνολα εργαλείων), ερευνητικούς πόρους βασισμένους στη γνώση, όπως συλλογές, αρχεία ή επιστημονικά δεδομένα, η-υποδομές (e-infrastructures), δεδομένα, υπολογιστικά συστήματα και λογισμικό, επικοινωνιακά δίκτυα και συστήματα προώθησης της ανοικτής πρόσβασης και ψηφιακής εμπιστοσύνης, καθώς και κάθε άλλη υποδομή μοναδικού χαρακτήρα που είναι απαραίτητη στην απόκτηση αριστείας στην έρευνα και καινοτομία.[1][1]

Σημασία Ερευνητικών Υποδομών

H καινοτομία στην επιστήμη και την τεχνολογία είναι ζωτικής σημασίας για την επίλυση των οικονομικών και κοινωνικών προσκλήσεων της Ευρώπη. Οι συγκεκριμένες λύσεις απαιτούν την πρόσβαση σε περίπλοκες και δαπανηρές ερευνητικές υποδομές. Στο πλαίσιο αυτό, οι αποτελεσματικές ερευνητικές υποδομές επιτρέπουν και παρέχουν τη δυνατότητα για τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις στην επιστήμη και την τεχνολογία, προσελκύουν ερευνητές σε παγκόσμιο επίπεδο και δημιουργούν γέφυρες μεταξύ των ερευνητικών κοινοτήτων. Τέλος, επιτρέπουν την κατάρτιση των ερευνητών και διευκολύνουν περαιτέρω την καινοτομία και την ανταλλαγή γνώσης και πληροφοριών.

To τοπίο των ευρωπαϊκών ερευνητικών υποδομών

Οι ερευνητικές υποδομές διακρίνονται σε 3 βασικές κατηγορίες που αντικατροπτίζουν την ανάγκη ανάληψης δράσης σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση των ερευνητικών προκλήσεων και την αποφυγή αλληλοεπικάλυψης των σχετικών προσπαθειών:

  1. Διακυβερνητικές Ερευνητικές Υποδομές: Καθιερωμένες Ερευνητικές Υποδομές που υποστηρίζονται από τα κράτη μέλη της ΕΕ (π.χ. EIROforum [2]).
  2. Νέες Πανευρωπαϊκές Ερευνητικές Υποδομές:  Ερευνητικές Υποδομές που περιλαμβάνονται στο σχέδιο Δράσης του ESFRI [3], συμπεριλαμβανομένων εκείνων με νομική μορφή της Κοινοπραξίας Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Υποδομών  (ERIC) [4].
  3. Εθνικά Περιφερειακά Ινστιτούτα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος: Εθνικά και περιφερειακά ερευνητικά ιδρύματα που λαμβάνουν στήριξη από την ΕΕ, ιδίως μέσω έργων ολοκλήρωσης δραστηριοτήτων για διακρατική πρόσβαση, ανοικτά στο σύνολο της ευρωπαϊκής ερευνητικής κοινότητας από ακαδημαϊκούς και βιομηχανικούς κλάδους.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Ερευνητική Υποδομή)

1.    EIROforum. Αποτελεί έναν κεντρικό οργανισμό που αποτελείται από 8 ευρωπαϊκές, διακυβερνητικές οργανώσεις επιστημονικής έρευνας που στοχεύουν στην προώθηση αμοιβαίων δραστηριοτήτων σε ποικίλα επιστημονικά πεδία.

2.    ERA. Αποτελεί μια ενιαίας περιοχή που είναι ανοικτή στο κοινό και στην οποία οι επιστημονικές γνώσεις, η τεχνολογία και οι ερευνητές «κυκλοφορούν» ελεύθερα.

3.    ESFRI. Αποτελεί ένα εργαλείο στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής επιστημονικής ολοκλήρωσης και την ενίσχυση της διεθνούς εμβέλειάς της.

4.    EU-OPENSCREEN ERIC. Αποτελεί μια Κοινοπραξία Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Υποδομών (ERIC) που ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 2018 και παρέχει ανοικτή πρόσβαση στους ερευνητές ανά την Ευρώπη και τον κόσμο, σε ένα μοναδικά ευρύ φάσμα υψηλών τεχνολογιών και εργαλείων στους επιστημονικούς τομείς της Χημείας και Βιολογίας.

5.    MERIL. Αποτελεί μια δικτυακή πύλη που παρέχει πρόσβαση σε μια βάση δεδομένων που αποθηκεύει πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες Ερευνητικές Υποδομές (RIs) ανά την Ευρώπη, στο σύνολο των επιστημονικών τομέων, συμπεριλαμβανομένων των και κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών.

6.    RICH2020. Αποτελεί το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Σημείων Επαφής (NCPs) για τις ερευνητικές υποδομές στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», διευκολύνει τη διεθνική συνεργασία μεταξύ των εθνικών σημείων επαφής, προωθεί την αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος για τις Ερευνητικές Υποδομές, υποστηρίζει τη διεθνική και εικονική πρόσβαση στις ερευνητικές υποδομές και υπογραμμίζει τις ευκαιρίες που προσφέρονται από τις Ερευνητικές Υποδομές σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Παραπομπές Επεξεργασία