ζ Πηγάσου
Ο ζ (ζήτα) Πηγάσου (Zeta Pegasi, ζ Peg) ή 42 Πηγάσου (ονομασία κατά Φλάμστηντ) είναι αστέρας που βρίσκεται σε απόσταση 204 ετών φωτός από τη Γη[1], στον αστερισμό Πήγασο. Φέρει το παραδοσιακό ιδιαίτερο όνομα Χομάμ, που προέρχεται από την αραβική φράση «υψηλόφρων άνθρωπος ή αστέρας». Το φαινόμενο οπτικό μέγεθός του είναι 3,4,[2] δηλαδή είναι αρκετά φωτεινός ώστε να διακρίνεται με γυμνό μάτι μάτι στον ουρανό, ακόμα και σε σεληνόφωτες νύχτες ή και με μέτρια φωτορύπανση: Είναι ο έκτος φωτεινότερος αστέρας στον Πήγασο, μετά τους ε, β, α, γ και η. Ο αστέρας φέρει επιπλέον τα ονόματα HR 8634, BD +10°4797, HD 214923, SAO 108103 και HIP 112029, που αντιστοιχούν στην αναφορά του στους καταλόγους αστέρων.
| ζ Πηγάσου | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Πήγασος | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 22h:41m:28s, δ = +10°.49′.53″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 3,414 | |
| Φασματικός τύπος: | B8 V | |
| Απόσταση από τη Γη: | 204 ± 2 έτη φωτός | |
Το φάσμα του μ Πηγάσου υποδηλώνει αστέρα της Κύριας ακολουθίας. Η διάμετρός του είναι περίπου τετραπλάσια αυτής του Ηλίου[3]. Είναι παλλόμενος μεταβλητός αστέρας με μη ακτινικές ταλαντώσεις, του οποίου η λαμπρότητα μεταβάλλεται ελαφρότατα με περίοδο 22,952 ± 0,804 ώρες[4]. Η ηλικία του ζ Πηγάσου εκτιμάται σε 120 περίπου εκατομμύρια έτη[5] και περιστρέφεται ταχέως γύρω από τον άξονά του, καθώς η γραμμική ταχύτητα εκ περιστροφής των σημείων του ισημερινού του ανέρχεται σε 140 ως 210 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο[6][5], έναντι 2 στην περίπτωση του Ηλίου. Η ενεργός θερμοκρασία της αστρικής ατμόσφαιρας του ζ Πηγάσου είναι περίπου 11.190 K[3], και αντιστοιχεί στη χαρακτηριστική γαλανόλευκη απόχρωση του φωτός ενός αστέρα φασματικού τύπου B[7].
Ο αστέρας έχει ερευνηθεί για περίσσεια υπερύθρου, η οποία μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία περιαστρικής ύλης, αλλά κάτι τέτοιο δεν εντοπίσθηκε[8]. Ο ζ Πηγάσου έχει δύο οπτικούς συνοδούς αστέρες: Ο πρώτος έχει φαινόμενο μέγεθος 11,6 και βρίσκεται σε γωνιακή απόσταση (διαχωρισμό) 68 δευτερολέπτων της μοίρας, σε γωνία θέσης 139° (το 1997).[4] Ο δεύτερος συνοδός είναι 11ου μεγέθους και βρίσκεται σε γωνιακή απόσταση 177 δευτερολέπτων της μοίρας, σε γωνία θέσης 5°.[9]. Ο ζ Πηγάσου δεν αποτελεί μέλος αστρικού σμήνους ή ομάδας[8]. Απομακρύνεται από τη Γη και το Ηλιακό Σύστημα με ταχύτητα 7 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (25.000 χιλιόμετρα την ώρα).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ van Leeuwen, F. (November 2007), «Validation of the new Hipparcos reduction», Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:
- ↑ Gutierrez-Moreno, Adelina; Moreno, H.; Stock, J.; Torres, C.; Wroblewski, H. (1966), A System of photometric standards, 1, Publicaciones Universidad de Chile, Department de Astronomy, σελ. 1–17
- ↑ 3,0 3,1 Fitzpatrick, E.L.; Massa, D. (March 2005), «Determining the Physical Properties of the B Stars. II. Calibration of Synthetic Photometry», The Astronomical Journal 129 (3): 1642–1662, doi:
- ↑ 4,0 4,1 Goebel, John H. (May 2007), «Gravity Probe B Photometry and Observations of ζ Pegasi: An SPB Variable Star», The Publications of the Astronomical Society of the Pacific 119 (855): 483–493, doi:
- ↑ 5,0 5,1 Rieke, G.H.; Su, K.Y.L.; Stansberry, J. A.; Trilling, D.; Bryden, G.; Muzerolle, J.; White, B.; Gorlova, N. και άλλοι. (February 2005), «Decay of Planetary Debris Disks», The Astrophysical Journal 620 (2): 1010–1026, doi:
- ↑ Abt, Helmut A.; Levato, Hugo; Grosso, Monica (July 2002), «Rotational Velocities of B Stars», The Astrophysical Journal 573 (1): 359–365, doi:
- ↑ The Colour of Stars, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, December 21, 2004, http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, ανακτήθηκε στις 2012-01-16
- ↑ 8,0 8,1 Su, K.Y.L. (December 2006). «Debris Disk Evolution around A Stars». The Astrophysical Journal 653 (1): 675–689. doi:. Bibcode: 2006ApJ...653..675S.
- ↑ Wielen, R.; Schwan, H.; Dettbarn, C.; Lenhardt, H.; Jahreiß, H.; Jährling, R. (1999), Sixth Catalogue of Fundamental Stars (FK6). Part I. Basic fundamental stars with direct solutions, Astronomisches Rechen-Institut Heidelberg