Ηνίοχος (ταινία)

Ο Ηνίοχος είναι μια ταινία του 1995 σε σενάριο και σκηνοθεσία Αλέξη Δαμιανού.

Ηνίοχος
Κινηματογραφική αφίσα.
Σκηνοθεσία	Αλέξης Δαμιανός
Παραγωγή	Αλέξης Δαμιανός
Σενάριο	Αλέξης Δαμιανός
Πρωταγωνιστές	Βάσιας Ελευθεριάδης Θόδωρος Πολυζώνης Κωνσταντίνα Ανδριοπούλου
Μουσική	Μάρκος Δαμιανάκος
Φωτογραφία	Χρήστος Βουδούρης
Μοντάζ	Άρτεμις Καπασκάλη
Σκηνογραφία	Αλέξης Δαμιανός
Εταιρεία παραγωγής	Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου Ελληνική Τηλεόραση
Διανομή	Rosebud
Πρώτη προβολή	3 Μαρτίου 1995 (Ελλάδα)
Διάρκεια	140΄
Προέλευση	Ελλάδα
Γλώσσα	ελληνική
δεδομένα ()

Πλοκή

Ένας άντρας, που έχει ως είδωλο τον Ηνίοχο των Δελφών, βιώνει τα γεγονότα μισού αιώνα, από το 1941 έως το 1991. Φοιτητής πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, συλλαμβάνεται από τους Ιταλούς, αλλά κατορθώνει να δραπετεύσει, να βγει στο βουνό και να προσχωρήσει στο αντάρτικο. Ζει τα γεγονότα της Αντίστασης και του Εμφυλίου, αλλά στέκεται κριτικά απέναντι στις πρακτικές του ανταρτόπολεμου, που προκαλεί τα γερμανικά αντίποινα. Δεν εγκρίνει την αναίτια εξόντωση του αντιπάλου. Απελευθερώνει Γερμανό αιχμάλωτο τον οποίο οι συμπολεμιστές του σκόπευαν να εκτελέσουν. Σκοτώνει έναν εχθρό του ΕΑΜ, όταν εκείνος, τραυματίας, του το ζητά για να μην υποστεί εξευτελισμό, παρά τις εντολές του επικεφαλής που τον ήθελε ζωντανό.

Η μητέρα του τον διώχνει από το σπίτι, για να μην συγκρουστεί με τον αδελφό του που πολεμά στο πλευρό των Άγγλων. Υπάρχει στην ταινία η διαμάχη μεταξύ δύο αδελφών, όπως κι ένας συμβολισμός: εξοστρακίζεται από το σπίτι του, επειδή το πήρε η άλλη πλευρά (μητέρα - αδελφός) που ακολουθεί τον νικητή. Αφήνεται να εννοηθεί ότι κάπως τυχαία νίκησε ο άλλος. Ο ήρωας φεύγοντας, παραδίνει το όπλο του: εικόνα που παραπέμπει στη Βάρκιζα και στον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ.

Η ταινία προτείνει ως στάση απέναντι στον Εμφύλιο, την κριτική συμμετοχή. Τον αντιμετωπίζει δε όχι ως μια σύγκρουση που ξέσπασε το 1946 χωρίς αίτια. Οι ρίζες του Εμφυλίου ανιχνεύονται στον διχασμό των Ελλήνων πριν και μετά τον πόλεμο. Ο Εμφύλιος που αφηγείται ο Δαμιανός δεν είναι ένας πόλεμος ανάμεσα σε αριστερούς και δεξιούς. Πρόκειται για μια μάχη που δίνουν η γενναιότητα, η ακεραιότητα, το κάλλος με την αρχαία έννοια και η χυδαιότητα, η χαμέρπεια όσων άγονται από τα πιο ταπεινά τους πάθη.

Το άγαλμα επανέρχεται αρκετές φορές στην ταινία, όπως και η φράση με την οποία η Πυθία αναγγέλλει στον Ιουλιανό τον θάνατο του αρχαίου κόσμου. Η φράση-κλειδί «Φύλακες γρηγορείτε» που ακούγεται από τη φωνή του Δαμιανού ηχεί ανατριχιαστικά στις δύσκολες ώρες της ιστορίας του ήρωα και της χώρας.

Ηθοποιοί

• Βάσιας Ελευθεριάδης ως νέος (Ηνίοχος)
• Αλέξης Δαμιανός
• Θοδωρής Πολυζώνης
• Δημήτρης Παπαναστασίου
• Τάσος Γιαννόπουλος
• Δημήτρης Τράγκας ως Ζακυνθινός
• Γιώργος Βουλτζάτης
• Γιούλα Γαβαλά ως τσιγγάνα
• Βασίλης Στογιαννίδης ως σύντροφος νέου
• Βίκυ Πρωτογεράκη
• Μαργαρίτα Μάντακα ως δαιμονισμένη
• Κώστας Γαζέτας ως Κούτρας
• Δέσποινα Τομαζάνη
• Σωτήρης Κακίσης
• Ντίνα Ανδριοπούλου ως νύφη
• Πανίνος Δαμιανός ως Ηρακλής
• Κλειώ Μακρή ως κυρία
• Γιώργος Μαρίνος ως συνοδός κυρίας
• Δημήτρης Παπαναστασίου
• Δημήτρης Μαΐλης ως Γαλάνης
• Γιώργος Δρίζης ως δάσκαλος
• Γιάννης Μέττος ως φύλακας
• Κώστας Παπανικολάου ως Έκτορας
• Θόδωρος Βώσσος ως αντάρτης
• Παντελής Πήττας ως αντάρτης
• Νικαίτη Κοντούρη ως ηγουμένη
• Νίκος Σαρόπουλος
• Έφη Παπαθεοδώρου ως μάνα
• Έκτωρ Καλούδης ως αδελφός
• Θάνος Κακογιάννης ως παπάς
• Λάκης Παπαστάθης
• Τζίμης Πανούσης
• Γιάννης Αναστασιάδης
• Λάμπρος Τσάγκας
• Δημήτρης Κατσιμάνης
• Δημήτρης Γιατζουζάκης ως Ιταλός αξιωματικός
• Ανδρέας Μαριανός ως κρατούμενος
• Σοφία Παπαχρήστου ως καλόγρια
• Ζωή Κανελλοπούλου ως καλόγρια
• Ανδρέας Σίνος ως χωρικός / μουσικός
• Σπύρος Άννης ως στρατιώτης

Βραβεία και συμμετοχές

Κρατικά Βραβεία Ποιότητας Υπουργείου Πολιτισμού - (Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) 1996 καλύτερης ταινίας.

Το 2004, η ταινία προβλήθηκε στο 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του αφιερώματος Αλέξης Δαμιανός: Ο λυρισμός της βίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ηνίοχος στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος
• Ηνίοχος  στην IMDb