Η εξομολόγηση ενός παιδιού του αιώνα

μυθιστόρημα του Αλφρέ ντε Μυσέ

Η εξομολόγηση ενός παιδιού του αιώνα, που εκδόθηκε το 1836, είναι μυθιστόρημα του Γάλλου συγγραφέα Αλφρέ ντε Μυσέ.Το έργο, χαρακτηριστικό του γαλλικού Ρομαντισμού, είναι αυτοβιογραφικό και αναφέρεται, σε μυθιστορηματική μορφή, στον ταραχώδη έρωτα του συγγραφέα με τη Γεωργία Σάνδη από το 1833 έως το 1835. [1]

Η εξομολόγηση ενός παιδιού του αιώνα
Εξώφυλλο της έκδοσης του 1836
ΣυγγραφέαςΑλφρέ ντε Μυσσέ
ΤίτλοςLa Confession d'un enfant du siècle
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημιουργίας1836
Ημερομηνία δημοσίευσης1836

Πέραν των βιογραφικών στοιχείων, παρουσιάζει μια πλήρη ανάλυση, ταυτόχρονα ιστορική, κοινωνιολογική, ψυχολογική και ηθική, της ψυχικής κατάστασης της γενιάς του 1820-30 στη Γαλλία, που μετά την πτώση του Ναπολέοντα και την διάψευση των ονείρων χαρακτηρίζεται από την άρνηση του παρελθόντος, την αβεβαιότητα του μέλλοντος και την απόρριψη του παρόντος. [2]

Είναι το μόνο μυθιστόρημα του Αλφρέ ντε Μυσέ.

Υπόθεση Επεξεργασία

Τα κεφάλαια 1 και 2 του πρώτου μέρους είναι αφιερωμένα σε ιστορικούς προβληματισμούς. Ο Μυσέ αφηγείται τη δόξα και την εθνική ανάταση που προκάλεσαν οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι και την απογοήτευση που ακολούθησε την πτώση του Αυτοκράτορα. Με την επιστροφή της παλιάς τάξης που αντιπροσώπευε η μοναρχία με τις βασιλείες του Λουδοβίκου ΙΗ΄, Καρόλου Ι΄ και στη συνέχεια του Λουδοβίκου-Φιλίππου ο «πυρετός» υποχώρησε και έδωσε τη θέση του σε μια βαθιά «ηθική ασθένεια» που συνδέεται με ένα υπαρξιακό κενό.[3]

Το υπόλοιπο του μυθιστορήματος είναι η ιστορία μιας ερωτικής απογοήτευσης. Ο 19χρονος Οκτάβ, αφηγητής και κύριος χαρακτήρας, είναι ένας ανέμελος νεαρός αστός. Ζει στο Παρίσι, όπου η ιστορία ξεκινά το 1830. Έχει μια ερωμένη με την οποία είναι πολύ ερωτευμένος αλλά ανακαλύπτει ότι τον απατά με έναν από τους φίλους του, γεγονός που του δημιουργεί τεράστιο πόνο και ένα αίσθημα προδοσίας που πιστεύει ότι είναι αδύνατο να ξεπεράσει. Τραυματίζεται κατά τη διάρκεια της μονομαχίας προκάλεσε. Η θλίψη του είναι μεγάλη, χάνει την πίστη του στον έρωτα και στη ζωή. Ένας από τους φίλους του, δεν καταλαβαίνει τα βάσανά του, καθώς η άποψή του είναι ότι πρέπει να παίζει κάποιος με τον έρωτα και προσπαθεί να μυήσει τον Οκτάβ στις διασκεδάσεις για να ξεχάσει τη θλίψη του με άλλες γυναίκες. Στη συνέχεια, ο ήρωας θα βυθιστεί σε μια ζωή κραιπάλης για να προσπαθήσει να πνίξει την απελπισία του, αν και η νέα του ζωή δεν διαλύει τη θλίψη του.

Σε μια στιγμή απόγνωσης, ένας υπηρέτης ανακοινώνει στον νεαρό ήρωα ότι ο πατέρας του πεθαίνει. Αλλά ο Οκτάβ δυστυχώς φτάνει πολύ αργά, ο πατέρας του είναι νεκρός. Αυτή η οδυνηρή δοκιμασία βάζει ένα τέλος στη ζωή των διασκεδάσεων. Φεύγει από το Παρίσι και εγκαθίσταται στο πατρικό του σπίτι στην επαρχία ζώντας μοναχικά μέχρι τη μέρα που ερωτεύεται μια άλλη γυναίκα, την Μπριζίτ, μια 30χρονη χήρα αφοσιωμένη σε φιλανθρωπίες. Ωστόσο, οι αμφιβολίες του, οι υποψίες του και η νοσηρή ζήλια του θα καταστρέψουν σύντομα αυτόν τον αμοιβαίο έρωτα και η νεαρή γυναίκα θα βρει την ευτυχία κοντά σε έναν άλλο άντρα.[2]

Το κακό του αιώνα Επεξεργασία

Ο Αλφρέ ντε Μυσέ συνοψίζει, με βάση τα προσωπικά του βιώματα και τον χαρακτήρα του, την «ηθική ασθένεια» μιας ολόκληρης γενιάς, καθώς οι προσωπικές του περιπέτειες τέμνονται με την ιστορική τροχιά. Εξ ου και ο τίτλος του μυθιστορήματος, δηλαδή η εξομολόγηση ενός παιδιού που ήταν «προϊόν» του αιώνα του. Η «ηθική ασθένεια» από την οποία υποφέρει ο ήρωας δεν είναι μια απλή προσωπική διάθεση αλλά είναι προϊόν του «κακού του αιώνα» που στοιχειώνει όλη τη ρομαντική γενιά, εξιδανικεύοντας τη μελαγχολία και την απόγνωση. Η απογοήτευση που εκφράζεται με το «κακό του Αιώνα» και τη «μελαγχολία της ζωής» έχει μεγάλη σχέση με τον μηδενισμό. Μετά την πτώση του Παλαιού Καθεστώτος, το έπος του Ναπολέοντα είχε προσφέρει ένα ιδανικό και μια ηθική και εθνική ανάταση στον γαλλικό λαό. Οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι ήταν τρομεροί, αλλά και πάλι γιορτάζονταν γιατί προκάλεσαν ενθουσιασμό.[4]

«Ποτέ δεν υπήρχε τέτοια σιωπή γύρω από αυτούς που μιλούσαν για θάνατο [...] Κι όμως ποτέ δεν υπήρχε τόση χαρά, τόση ζωή, τόσες πολεμικές φανφάρες σε όλες τις καρδιές. Ποτέ δεν υπήρξαν ήλιοι τόσο αγνοί όσο εκείνοι που στέγνωσαν όλο αυτό το αίμα. Λέγεται ότι ο Θεός τους δημιούργησε γι' αυτόν τον άνθρωπο και τους αποκαλούσαν ήλιους του Αούστερλιτς. Αλλά μάλλον τους έπλασε ο ίδιος με τα πάντα βροντερά κανόνια του, που άφηναν μόνο σύννεφα μετά τις μάχες του.» (Μέρος 1, Κεφάλαιο 2).

Ωστόσο, μετά την πτώση του Ναπολέοντα, η Γαλλία έπεσε σε μια κατάσταση αφόρητου λήθαργου και εξαθλίωσης. Η πτώση του αυτοκράτορα παρέσυρε τον πατριωτικό πυρετό και η νεολαία που πλέον στερήθηκε τα ιδανικά της έπεσε σε απύθμενη απόγνωση. Η αποκατάσταση της μοναρχίας με την επιστροφή του Λουδοβίκου ΙΗ΄ στην εξουσία, στη συνέχεια η άνοδος στον θρόνο του Καρόλου Ι΄ και στη συνέχεια του Λουδοβίκου-Φιλίππου, σηματοδοτεί την επιστροφή στην παλιά τάξη πραγμάτων - όλα τα καθεστώτα που διαδέχονται το ένα το άλλο είναι φορείς απογοήτευσης και δεν τηρούν τις υποσχέσεις της Γαλλικής επανάστασης - την οποία οι άνθρωποι υπομένουν χωρίς να είναι ικανοποιημένοι. Το «κακό του αιώνα» νοείται ως μια περίοδος όπου ο παλιός κόσμος πεθαίνει και όπου ο νέος κόσμος δεν έχει ακόμη αναδυθεί:[5]

«Τρία στοιχεία υπήρχαν λοιπόν στη ζωή που προσφέρθηκε τότε στους νέους: πίσω τους ένα παρελθόν για πάντα κατεστραμμένο, ακόμα ταραγμένο στα ερείπιά του, με όλα τα απολιθώματα των αιώνων της απολυταρχίας. Μπροστά τους η αυγή ενός απέραντου ορίζοντα, οι πρώτες ακτίνες του μέλλοντος. Και ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους... κάτι σαν τον ωκεανό που χωρίζει τη γηραιά ήπειρο από τη νεαρή Αμερική, κάτι ασαφές και αιωρούμενο, μια φουρτουνιασμένη θάλασσα γεμάτη ναυάγια, που διασχίζεται από καιρό σε καιρό από κάποιο μακρινό λευκό πανί ή κάποιο πλοίο που φυσάει βαρύ ατμό. Ο σημερινός αιώνας, με μια λέξη, που χωρίζει το παρελθόν από το μέλλον, που δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο και που μοιάζει και με τα δύο ταυτόχρονα, και όπου κανείς δεν ξέρει, σε κάθε βήμα τι κάνει, αν πατά έναν σπόρο ή πάνω στα συντρίμμια.» (Μέρος 1, Κεφάλαιο 2).

Αυτή η ψυχική κατάσταση της «ασθένειας του αιώνα» μιας γενιάς ενσαρκώνεται στον ήρωα του μυθιστορήματος, ο οποίος, ιδεαλιστής στην αρχή, υποφέρει από υπαρξιακές αμφιβολίες με αφορμή μια ερωτική απογοήτευση. Έχοντας χάσει κάθε ελπίδα, ο ήρωας επιδίδεται στην έκλυτη ζωή.

Ταινίες Επεξεργασία

  • Το 1974, το μυθιστόρημα διασκευάστηκε στην τηλεταινία La confession d'un enfant du siècle σε σκηνοθεσία Κλωντ Σαντελί.[6]
  • Το 2011, η Σιλβί Βερέντ σκηνοθέτησε την κινηματογραφική ταινία Confession d'un enfant du siècle.[7]

Ελληνική μετάφραση Επεξεργασία

  • Η εξομολόγηση ενός παιδιού του αιώνα του, μετάφραση: Έφη Κορομηλά, εκδόσεις Κανάκη, 1989
  • Η εξομολόγηση ενός τέκνου του αιώνα, μετάφραση: Βασίλης Πουλάκος, εκδόσεις Printa, 2015

Παραπομπές Επεξεργασία