Η μάσκα του Δημήτριου
Η μάσκα του Δημήτριου (αγγλικός τίτλος: The Mask of Dimitrios) είναι κατασκοπευτικό μυθιστόρημα του Βρετανού συγγραφέα Έρικ Άμπλερ. Το βιβλίο δημοσιεύθηκε το 1939.[1]
 | |
| Συγγραφέας | Έρικ Άμπλερ |
|---|---|
| Γλώσσα | Βρετανικά αγγλικά Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1939 |
| Μορφή | μυθιστόρημα |
| Τόπος | Κωνσταντινούπολη |
| LC Class | OL3297229W |
| Προηγούμενο | Cause for Alarm |
| δεδομένα () | |
Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στην Ευρώπη του Μεσοπολέμου και στο δυτικό τμήμα της Μικράς Ασίας. Απεικονίζει έναν κόσμο εκτοπισμένων, ευάλωτες κοινότητες εξόριστων, λαθρέμπορους ναρκωτικών, σκιερούς εμπόρους όπλων, δολοφόνους και διεφθαρμένους αστυνομικούς λίγο πριν από το ξέσπασμα του Β' παγκόσμιου πολέμου.[2]
Το έργο έθεσε νέα πρότυπα για τα μυθιστορήματα δράσης: οι αναφορές στην πολιτική κατάσταση στα Βαλκάνια, πρόσθεσαν αυθεντικότητα στη βασική ιστορία.
Καταλαμβάνει τη 17η θέση στην κατάταξη των 100 καλύτερων αστυνομικών βιβλίων όλων των εποχών που καταρτίσθηκε το 1995 από την αμερικανική Ένωση συγγραφέων αστυνομικών και την 24η θέση στην κατάταξη των 100 καλύτερων αστυνομικών μυθιστορημάτων όλων των εποχών που καταρτίστηκε το 1990 από την Ένωση συγγραφέων αστυνομικών μυθιστορημάτων.[3]
Υπόθεση Επεξεργασία
Δεκαετία του 1930. Ο Τσαρλς Λάτιμερ είναι ένας Άγγλος πρώην καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο πανεπιστήμιο, με αρκετά προοδευτικές ιδέες, ο οποίος μετά από μια σοβαρή ασθένεια αποφάσισε να διακόψει την ακαδημαϊκή του καριέρα για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων, τα οποία αρχικά έγραφε σαν χόμπι αλλά είχαν γνωρίσει απρόσμενη επιτυχία.
Αφού ολοκλήρωσε τη συγγραφή ενός νέου βιβλίου, κάνει διακοπές και στην Κωνσταντινούπολη συναντά σε ένα πάρτι τον συνταγματάρχη Χακί, επικεφαλής της τουρκικής μυστικής αστυνομίας. Ο Χακί του αποκαλύπτει ότι είναι ένθερμος θαυμαστής του και τον προσκαλεί σε δείπνο όπου του προσφέρει «ως δώρο» ένα προσχέδιο αστυνομικού μυθιστορήματος που ο ίδιος δεν έχει χρόνο να το αναπτύξει. Ο Χακί λαμβάνει μια κλήση από το νεκροτομείο για να αναγνωρίσει το πτώμα ενός διεθνώς καταζητούμενου εγκληματία, δολοφόνου, κατασκόπου και διακινητή ναρκωτικών με το όνομα Δημήτριος Μακρόπουλος, που βρέθηκε εκείνο το βράδυ στα νερά του Βοσπόρου. Ο Λάτιμερ, ενθουσιασμένος, ρωτά αν μπορεί να παρακολουθήσει τη διαδικασία, πιστεύοντας ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τη σκηνή σε επόμενο έργο του. Ο συνταγματάρχης Χακί τον οδηγεί στο νεκροτομείο και του δείχνει τον νεκρό. Του επιτρέπει επίσης να ρίξει μια ματιά στον φάκελο του διαβόητου Δημήτριου.[4]
Ο Λάτιμερ μαθαίνει ότι το 1922, ο Δημήτριος, που τότε δούλευε εργάτης στα σύκα, ξεκίνησε την εγκληματική του σταδιοδρομία: λήστεψε και δολοφόνησε έναν τοκογλύφο, τον Εβραίο Σόλεμ, έγκλημα για το οποίο κατηγορήθηκε και εκτελέσθηκε άλλος. Ο Δημήτριος μπόρεσε να δραπετεύσει από την πόλη εκμεταλλευόμενος το αιματηρό χάος ενώ ο τουρκικός στρατός κατέλαβε και έκαψε τη Σμύρνη και οι Έλληνες που ζούσαν εκεί σφαγιάστηκαν. Περνώντας για Έλληνας πρόσφυγας, πέρασε το Αιγαίο και κατέφυγε πρώτα στη Βουλγαρία, μετά στη Γιουγκοσλαβία, όπου έγινε κατάσκοπος, προδίδοντας τους εργοδότες του, μετακόμισε στο Παρίσι όπου ασχολήθηκε με σωματεμπορία, εμπόριο λευκής σαρκός και διακίνηση ηρωίνης, κάνοντας χρήση των επαφών του στα Βαλκάνια και τη Μικρά Ασία. Έχοντας εθιστεί στα ναρκωτικά, ο Μακρόπουλος κατήγγειλε όλα τα μέλη της σπείρας του για να εγγυηθεί την ασυλία του από τις γαλλικές αρχές. Αποτοξινώθηκε, στη συνέχεια μετακόμισε στην Ιταλία και συνέχισε τη δουλειά του ως μυστικός πράκτορας και δολοφόνος, για να καταλήξει ένα πτώμα να επιπλέει στα νερά της Κωνσταντινούπολης.
Γοητευμένος από την ιστορία του ενθουσιασμένος από τα κενά που υπάρχουν στον φάκελο και την αφήγηση του Χακί (οι περίοδοι στη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία, το Παρίσι δεν ήταν πολύ σαφείς) ο Λάτιμερ αποφασίζει να αποδείξει ότι μπορεί να είναι και καλός ντετέκτιβ και συνεχίζει την έρευνα στη Σμύρνη, στην Αθήνα και από εκεί στη Σόφια. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής με το τρένο από την Αθήνα στη Σόφια, ο Λάτιμερ μοιράζεται το βαγόνι με κάποιον που του συστήνεται ως κύριος Πήτερς. Το τελευταίο του βράδυ στη Σόφια, όπου ο Λάτιμερ συνάντησε μια πρώην ερωμένη του Δημητρίου, βρίσκει τον Πήτερς στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του με ένα πιστόλι στο χέρι. Ο Πήτερς θέλει να μάθει γιατί ο Λάτιμερ ενδιαφέρεται για τον Δημήτριο. Ο Λάτιμερ του λέει την ιστορία του. Στη συνέχεια ο Πήτερς τον προσκαλεί να τον επισκεφτεί στο Παρίσι. Για να αποδείξει την καλή του θέληση, δίνει στον Λάτιμερ ένα γράμμα για κάποιον Γκρόντεκ, που ζει στη Γενεύη. Ο Λάτιμερ ταξιδεύει στη Γενεύη και μαθαίνει από τον Γκρόντεκ, έναν πρώην επαγγελματία κατάσκοπο, ότι στρατολόγησε τον Δημήτριο στο Βελιγράδι το 1926. Ο Δημήτριος έπρεπε να τον βοηθήσει να αποκτήσει έναν μυστικό ναυτικό χάρτη από το Υπουργείο Ναυτικών. Αφού ολοκλήρωσε την εργασία, ο Δημήτριος πρόδωσε τον Γκρόντεκ κλέβοντας το μικροφίλμ με τον χάρτη για να το πουλήσει σε μια τρίτη δύναμη.
Στο Παρίσι, ο Λάτιμερ επισκέπτεται τον Πήτερς. Μαθαίνει ότι ο Δημήτριος και ο Πήτερς συνεργάζονταν σε ένα κερδοφόρο εμπόριο ναρκωτικών μαζί με τον Ολλανδό Βίσερ και μερικούς άλλους. Ωστόσο, ο Δημήτριος πρόδωσε τους συνεργούς του στην αστυνομία και ο ίδιος εξαφανίστηκε και δημιούργησε μια νέα ταυτότητα, παίρνοντας μια ανώτερη θέση στην Ευρασιατική τράπεζα. Η τράπεζα αναφέρεται προηγουμένως πολλές φορές στο μυθιστόρημα και συνδέεται με τον Δημήτριο, μεταξύ άλλων ως σκοτεινός χρηματοδότης τρομοκρατικών ενεργειών.
Ο Πήτερς εξηγεί στον κατάπληκτο Λάτιμερ ότι ο Δημήτριος είναι ακόμη ζωντανός. Μετά την αποφυλάκισή του, ο Βίσερ βρήκε τα ίχνη του και τον εκβίαζε και ο Δημήτριος τον δολοφόνησε σε μια κρουαζιέρα στην Κωνσταντινούπολη, τοποθέτησε τη δική του ταυτότητα στο πτώμα και έτσι προσποιήθηκε τον θάνατο του.
Ο Πήτερς θέλει να εκδικηθεί τον Δημήτριο για την προδοσία του εκβιάζοντάς τον για ένα εκατομμύριο φράγκα. Ο Λάτιμερ είναι απρόθυμος να δεχτεί τον εκβιασμό. Πηγαίνει στην αστυνομία να το καταγγείλει, αλλά δεν τον ακούνε γιατί δεν έχει ταυτότητα μαζί του. Ο εκβιασμός γίνεται και έχει τραγικές συνέπειες για τους δύο εγκληματίες, που αλληλοσκοτώνονται. Ο Λάτιμερ φεύγει και μπορεί πλέον να ξεκινήσει το νέο μυθιστόρημά του.
Διασκευές Επεξεργασία
Το βιβλίο έχει διασκευαστεί σε ραδιοφωνικό έργο και το 1944 σε ταινία μεγάλου μήκους, το αμερικανικό φιλμ νουάρ Η Μάσκα του Δημητρίου (Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε με τον τίτλο Ο δαίμων του Βοσπόρου) σε σκηνοθεσία Ζαν Νεγκουλέσκο με τον Πίτερ Λόρε στον ρόλο του Λάτιμερ και τον Σίντνεϊ Γκρίνστριτ σαν κ. Πήτερς.[5]
Μετάφραση στα ελληνικά Επεξεργασία
- Η μάσκα του Δημήτριου, μτφ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα, 2001 [6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ . «goodreads.com/book/The_Mask_of_Dimitrios».
- ↑ . «scroll.in/article/what-does-eric-amblers-novel-the-mask-of-dimitrios-have-to-do-with-the-greco-turkish-war».
- ↑ . «babelio.com/liste/31439/Les-100-meilleurs-Romans-policiers-Crime-Writers».
- ↑ . «pastoffences.wordpress.com/eric-ambler-the-mask-of-dimitrios/».
- ↑ . «imdb.com/Ο δαίμων του Βοσπόρου/Original title: The Mask of Dimitrios/1944».
- ↑ . «politeianet.gr/books/ambler-eric-agra-i-maska-tou-dimitriou».