Ιδιώματα του Νομού Σερρών
Στην περιοχή του Νομού Σερρών υπάρχουν διάφορα τοπικά ιδιώματα και ντοπιολαλιές. Για πολλά από αυτά, έχουν δημιουργηθεί διάφορα έργα όπως λεξικά, γλωσσάρια, εργασίες ενώ έχουν πραγματοποιηθεί και έρευνες.
Νταρνάκικο Ιδίωμα
ΕπεξεργασίαΥπάρχει το Νταρνάκικο ιδίωμα[1][2] το οποίο ομιλείται στα Δαρνακοχώρια, μια ιστορική περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας η οποία περιλαμβάνει 5 χωριά: Εμμανουήλ Παπάς Σερρών, Άγιο Πνεύμα Σερρών, Νέο Σούλι Σερρών, Χρυσό Σερρών και Πεντάπολη Σερρών. Παλαιότερα, ως Δαρνακοχώρια θεωρούνταν επίσης τα χωριά Τούμπα και Συκιά Σερρών.
Η Σερραϊκή διάλεκτος
ΕπεξεργασίαΕπίσης, αναφέρεται η ύπαρξη ομιλητών ενός Σερραϊκού ιδιώματος στην πόλη των Σερρών, ενώ μάλιστα το 1957 εκδόθηκε έργο που αφορά την κατονομαζόμενη «Σερραϊκή διάλεκτο»[3]. Είναι πιθανή η ανάμειξη στοιχείων προσφυγικών και προϋπαρχόντων τοπικών ιδιωμάτων με την «Σερραϊκή διάλεκτο». Δεν υπάρχει άλλο έργο που να πραγματεύεται το συγκεκριμένο ιδίωμα, παρ' όλο που έχει αποδειχθεί η ξεχωριστή του ύπαρξη. Για αυτό το γεγονός, πιθανότατα να ευθύνεται ο αόριστος χαρακτηρισμός του ως «χωριάτικα».
Διάφορα άλλα τοπικά ιδιώματα
ΕπεξεργασίαΕπίσης, υπάρχουν ντοπιολαλιές όπως του Βαμβακόφυτου Σερρών[4], της περιοχής Τερπνής - Νιγρίτας[5][6], του Δημητριτσίου Σερρών[7], της Βέργης Σερρών[8], της Πρώτης Σερρών και του ευρύτερου νοτιοανατολικού τμήματος του Νομού Σερρών[9]. Το 1922, οι Μικρασιάτες αλλά και οι Θρακιώτες και Πόντιοι πρόσφυγες έφεραν από τις ιδιαίτερες πατρίδες τους διάφορα ιδιώματα και διάφορες λέξεις, οι οποίες αναμίχθηκαν με τις ήδη υπάρχουσες της ευρύτερης περιοχής. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μείωση της ισχύος των ντοπιολαλιών, σε συνδυασμό και με την αστικοποίηση. Σε αυτό το σημείο βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι εξαίρεση αποτελεί το Νταρνάκικο ιδίωμα.
Λέξεις ανά τον Νομό
ΕπεξεργασίαΣε διάφορες περιοχές του Νομού, παρατηρείται διαφοροποίηση για ορισμένες λέξεις ακόμη και σε επίπεδο χωριών. Χαρακτηριστική λέξη είναι το ποπ-κορν. Έτσι, αν και σε όλο τον νομό συναντάται ως πατλάκια ή παπαλούτσες, εντούτοις τοπικά συναντάται και ως σκαστερά (Μαυροθάλασσα Σερρών), φούσκες (Αηδονοχώρι Σερρών), πατλαντίκες και πατλάκια (Σκούταρι Σερρών), παπαλιόσκες (Νικόκλεια Σερρών), παρπαζόλες ή παπαρούσκες (περιοχή της Νιγρίτας),[10] παπαλούτσκες (Βαμβακούσσα Σερρών) ή παπόσκες (Χρυσό Σερρών).
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Μπέγκος, Αναστάσιος Ι (1993). Το γλωσσικό ιδίωμα του Νέου Σουλίου Σερρών. http://apothesis.teicm.gr/xmlui/handle/123456789/3006.
- ↑ Αποστολοπούλου Σοφία, 2019: Το ιδίωμα των Δαρνακοχωρίων τού νομού Σερρών. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, διδ. διατριβή
- ↑ Πέτροβιτς, Νατάλης Εμμ (1957). Σερραϊκή διάλεκτος. http://apothesis.teicm.gr/xmlui/handle/123456789/2824.
- ↑ «Παρατσούκλια Βαμβακοφύτου Σερρών». Βαμβακόφυτο Σιντικής Σερρών. 3 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.
- ↑ «Τα Τερπνιώτικα και τα Νιγριτινά - Βιβλία του Νίκου Λ. Πασχαλούδη». www.nikospaschaloudis.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.
- ↑ «Η παράδοση της Τερπνής». www.dimosvisaltias.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.
- ↑ Κοντοσόπουλος, Νικόλαος Γ (1979). Μακεδονικά διαλεκτολογικά : το ιδίωμα Δημητριτσίου Σερρών. http://apothesis.teicm.gr/xmlui/handle/123456789/2948.
- ↑ «ΘΩΜΑ ΑΜΠΑΤΖΗ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΟ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ ΤΗΣ ΒΕΡΓΗΣ ΣΕΡΡΩΝ - PDF Free Download». docplayer.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.
- ↑ «Ιδιωματικά Λεξικά και Γλωσσάρια». www.greek-language.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.
- ↑ fremendog. «Σέρρες: 1000+1 Σερραϊκά ονόματα για τις παπαλούτσες!». serraikanea.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2021.