Ιερά Μητρόπολις Ελασσώνος

Η Ιερά Μητρόπολη Ελασσώνος είναι μια από τις Μητροπόλεις των λεγομένων «Νέων Χωρών[α]». Έδρα της είναι η Ελασσόνα, του νομού Λαρίσης και περιλαμβάνει όλον τον δήμο Ελασσώνος, το Δαμάσι του δήμου Τυρνάβου και από τον νομό Γρεβενών, τη Δεσκάτη, την Παρασκευή, το Δασοχώρι και τον Γήλοφο. Σημερινός Μητροπολίτης Ελασσώνος είναι ο Χαρίτων Τούμπας.

Ιερά Μητρόπολις Ελασσώνος
Γενικές πληροφορίες
XώραΕλλάδα
ΈδραΕλασσόνα
ΥπαγωγήΕκκλησία της Ελλάδος (επιτροπικώς)
Ενορίες61
Μονές7
Μητροπολιτικός ναόςΑγίου Δημητρίου Ελασσώνος
Ιστοσελίδαhttp://imelassonos.gr/
Ιεραρχία
ΜητροπολίτηςΧαρίτων Τούμπας
ΠρωτοσύγκελλοςΑρχιμανδρίτης Βησσαρίων Καραλάσκος
Γενικός Αρχιερατικός ΕπίτροποςΠρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Παπαγεωργίου
Ιεροκήρυκες4
Εφημέριοι60
Διάκονοι1
 
Η Μονή της Παναγίας Ολυμπιώτισσας της Ελασσόνας, η αναδιάρθρωση της οποίας πραγματοποιήθηκε επί αρχιερατείας Ιακώβου Μακρυγιάννη.

Η ίδρυση της επισκοπής ανάγεται στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους. Πρώτος γνωστός Επίσκοπος διετέλεσε ο Συμεών το έτος 879. Εκείνη την εποχή η Μητρόπολη ήταν γνωστή ως Επισκοπή Λευκής. Αργότερα μετονομάστηκε σε Επισκοπή Δομενίκου και Ελασσώνος με έδρα το Δομένικο. Από τον 17ο αι. έδρα της Επισκοπής Ελασσώνος και Δομενίκου υπήρξε η Τσαριτσάνη, όπου και διέμενε το μεγαλύτερο μέρος του χριστιανικού πληθυσμού της περιοχής. Καθώς η Ελασσόνα απελευθερώθηκε το 1912, η μητρόπολή της, μαζί με τις υπόλοιπες «Νέες Χώρες», παραχωρήθηκε διοικητικά από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος, με τον Πατριαρχικό Τόμο του 1928[1].

Επισκοπικός κατάλογος

Επεξεργασία
Όνομα Έτη Σημειώσεις
Συμεών ~ 879 συμμετείχε στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως
Γρηγόριος
Δημήτριος Ξηρός ~ 1250
Ματθαίος 12 Δεκεμβρίου 1461 – ;
Βησσαρίων 1510 – 1516 αργότερα Σταγών
Νεόφυτος 1516 – 12 Απριλίου 1538
Φιλόθεος Οκτώβριος 1538 – Νοέμβριος 1555
Γρηγόριος 17 Ιανουαρίου 1556 – 1564
Βασίλειος 1564 – 1570
Δαμασκηνός 1573 – 1574
Αρσένιος πριν τον Ιούνιο 1583[2] – 1585
Γαβριήλ ~ 1585 ~ 1590[3]
Γαλακτίων 27 Δεκεμβρίου 1593 – Μάιος 1615
Τιμόθεος 1615 – 3 Απριλίου 1618
Νεόφυτος 1618 – Δεκέμβριος 1622
Ιωάσαφ Δεκέμβριος 1622 – Μάρτιος 1636 καθαιρέθηκε[4]
Κάλλιστος Μάρτιος 1636[4] – 1636
Ιωάσαφ 1637; – 23 Αυγούστου 1638 κατόπιν Κορίνθου[5]
Κάλλιστος 1638 – Μάιος 1646 καθαιρέθηκε[6]
Γεννάδιος ;
Γερμανός 22 Μαΐου 1646[6] – Σεπτέμβριος 1655 καθαιρέθηκε[7]
Αθανάσιος Σεπτέμβριος 1655[8] – πριν τον Ιούνιο του 1657
Ιωάσαφ 1657 – 1669
Γερμανός Ιανουάριος 1669 – 1673
Φιλόθεος 1673 – Ιανουάριος 1697
Ζαχαρίας 1697 – 1703
Παχώμιος περί το 1703 – 1709
Αθανάσιος 1709 – 1725
Άνθιμος 1725 – 1736
Τιμόθεος 1736 – Ιανουάριος 1760 κατόπιν Αίνου
Παρθένιος Ιανουάριος 1760 – 1780 α΄ θητεία, εξορίστηκε
Αμβρόσιος Μάρτιος 1780 – 15 Ιουλίου 1783
Παρθένιος 1783 – Σεπτέμβριος 1798 β΄ θητεία
Ιωαννίκιος Σεπτέμβριος 1798 – 31 Μαρτίου 1809 κατόπιν Φιλιππουπόλεως[9]
Πορφύριος Μάρτιος 1809 – 28 Ιουνίου 1813 από πρώην Ναυπάκτου και Άρτης, κατόπιν εκ νέου Ναυπάκτου και Άρτης
Σαμουήλ 28 Ιουνίου 1813 – Φεβρουάριος 1814 †
Ιγνάτιος Φεβρουάριος 1814 – Οκτώβριος 1815
Παρθένιος Οκτώβριος 1815 – Ιανουάριος 1825 †
Σαμουήλ Φεβρουάριος 1825 – Σεπτέμβριος 1827
Ιερώνυμος Σεπτέμβριος 1827 – 13 Νοεμβρίου 1830 †
Νεόφυτος Νοέμβριος 1830 – Μάιος 1849
Γερμανός Μάιος 1849 – 27 Ιανουαρίου 1853 επαύθη λόγω φρενοβλάβειας[10]
Ιγνάτιος 27 Ιανουαρίου 1853 – 24 Δεκεμβρίου 1860[11]
Ιγνάτιος (Γρηγορίου) 24 Δεκεμβρίου 1860[11] – μετά τις 8 Μαρτίου 1867 † από Κασσανδρείας
Κύριλλος (Κτενάς) | |μετά τις 8 Μαρτίου 1867 – Αύγουστος 1886 από Κώου
Άνθιμος (Απολλώνιος ή Γκέτζης) 16 Μαρτίου 1887 – 14 Ιανουαρίου 1892 από Δεβρών, κατόπιν Πρεσπών
Νικόδημος (Αγγελίδης ή Αμαξόπουλος) 14 Ιανουαρίου 1892 – 27 Φεβρουαρίου 1897 † από Προικοννήσου
Σωφρόνιος (Αργυρόπουλος ή Βουτσάς) 31 Μαΐου 1897 – 19 Οκτωβρίου 1900 από Καρπάθου, κατόπιν Στρωμνίτσης
Πολύκαρπος (Βαρβάκης) 21 Οκτωβρίου 1900 – 12 Αυγούστου 1910 κατόπιν Αδριανουπόλεως
Νεόφυτος (Ευαγγελίδης) 22 Αυγούστου 1910 – 28 Ιανουαρίου 1917 †
Ειρηναίος (Παπαδόπουλος ή Παπαμιχαήλ) 10 Φεβρουαρίου 1922 – 12 Ιουνίου 1924 από Δαρδανελλίων, παραιτήθηκε
Καλλίνικος (Λαμπρινίδης) 14 Οκτωβρίου 1924 – 29 Μαρτίου 1955 από Κρήνης, παραιτήθηκε
Ιάκωβος (Μακρυγιάννης) 4 Μαρτίου 1956 – 2 Αυγούστου 1967 παραιτήθηκε
Σεβαστιανός (Ασπιώτης) 4 Δεκεμβρίου 1967 – 13 Ιουνίου 1995 παραιτήθηκε
Βασίλειος (Κολόκας) 21 Ιουλίου 1995 – 16 Μαΐου 2014 †
Χαρίτων (Τούμπας) 29 Ιουνίου 2014 – σήμερα

Τοπικές Εορτές

Επεξεργασία
 
Ο Άγιος Αρσένιος Ελασσώνος.
  • Άγιος Αρσένιος, Επίσκοπος Ελασσόνας (8 Μαΐου)
  • Ελευθέρια Ελασσόνας (6 Οκτωβρίου)
  • Καθολικό Ιεράς Μονής Ολυμπιωτίσσης, 13ος αι.
  • Καθολικό Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος Σπαρμού, 14ος αι.
  • Καθολικό Ιεράς Μονής Αναλήψεως - Συκέας, 16ος αι.
  • Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος - Δολίχης, 16ος αι.
  • Ιεροί Ναοί Αγ. Αθανασίου και Αγ. Αντωνίου Τσαριτσάνης, 16ος αι.
  • Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Τσαριτσάνης, 17ος αι.
 
Η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου Κανάλων - Καρυά Ελασσόνας.


Υποσημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. «Νέες Χώρες» ονομάζονται 36 Μητροπόλεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οι οποίες μετά τους Βαλκανικούς πολέμους περιήλθαν στην ελληνική επικράτεια. Αυτές συνεχίζουν να υπάγονται πνευματικά στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, αλλά με την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη της 4ης Σεπτεμβρίου 1928 η Διοίκησή τους παραχωρήθηκε «επιτροπικώς» και υπό δέκα ρητούς όρους στην Εκκλησία της Ελλάδος[1].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Μαζαράκης, Ευάγγελος (2020). Το υφιστάμενο εκκλησιαστικό καθεστώς των Νέων Χωρών (PDF). Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2021. 
  2. Πάρδος, Αντώνης (1998). Ἀθωνικὰ Σύμμεικτα 5. Ἀρχεῖο τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος. Ἐπιτομὲς ἐγγράφων. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. σελ. 122. ISBN 960-90911-0-5. 
  3. Αγορίτσας 2017, σελ. 22.
  4. 4,0 4,1 Παπαδόπουλος-Κεραμεύς 1963, σελ. 20.
  5. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 420.
  6. 6,0 6,1 Αποστολόπουλος 1987, σελ. 180.
  7. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 198.
  8. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 336.
  9. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 274. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2022. 
  10. Μητροπολίτης από Μ.Πρωτοσυγκέλλων, Αθηναγόρας (1932). «Ο θεσμός των συγκέλλων εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω». Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών: 281. https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/19053/article.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2022. 
  11. 11,0 11,1 Καλλίφρων 1867, σελ. 188.