Μονή Αγίων Πάντων Αχαΐας
Συντεταγμένες: 37°59′23″N 21°45′44″E / 37.98972°N 21.76222°E
Η Ιερά Μονή Αγίων Πάντων Βελιμαχίου Τριταίας[2] είναι ανδρώα μονή που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Πατρών. Βρίσκεται πλησίον του χωριού Βελημάχι Αχαΐας, στην Τοπική Κοινότητα του οποίου υπάγεται διοικητικά[3], και είναι περιτριγυρισμένη από δάσος.
| Ιερά Μονή Αγίων Πάντων Βελιμαχίου Τριταίας Αχαΐας | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°59′23″N 21°45′45″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Ερυμάνθου και Δημοτική Κοινότητα Βελιμαχίου Αχαΐας |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Προστασία | διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[1] |
| δεδομένα (π) | |
Η Ιερά Μονή εορτάζει την Κυριακή των Αγίων Πάντων μετά πάσης θρησκευτικής λαμπρότητας.
Ιστορία Επεξεργασία
Στην αρχή η το μοναστήρι χτίστηκε εκεί όπου είναι σήμερα η Μονή Ταξιαρχών στα ριζά του Ερύμανθου. Οι δύσκολες καιρικές συνθήκες εξανάγκασαν τους μοναχούς να κατέβουν προς τα κάτω και έχτισαν το μοναστήρι στη θέση "Άγιος Αντώνιος", απέναντι από τη σημερινή της θέση η οποία ονομάζεται "Σέλιντζα". Αλλά και η νέα θέση δε συνέβαλε στην ομαλή λειτουργία της Μονής. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, οι μονές στις προηγούμενες θέσεις της να γίνουν μετόχια της. Η σημερινή Μονή των Αγίων Πάντων κτίστηκε το 1728 από μοναχούς που από αρκετά χρόνια έψαχναν στην ευρύτερη περιοχή κατάλληλη τοποθεσία να χτίσουν μοναστήρι. Άλλοι λένε πως η Μονή θα πρέπει να οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1715-1728 από τον ιερομόναχο Νεκτάριο, στον οποίο οι παραδόσεις αποδίδουν σπουδαίες ικανότητες, ακόμα και θαυματουργικές. Οι ελάχιστοι καλόγεροι από το Σινά που μόναζαν εκεί έφυγαν το 1777. Μετά από παρέμβαση των Σιναϊτών μοναχών, κατά μια παράδοση, προστατεύθηκε η Μονή, με διάταγμα του Σουλτάνου (σουλτανικό φιρμάνι του 1777), και κατέστη απαραβίαστη από τις τοπικές Τουρκικές αρχές, ενώ δεν πλήρωνε φόρους[4]. Βέβαια για το θέμα της προστασίας της Μονής από το Σουλτάνο υπάρχουν διάφορες παραδόσεις.
Λίγο μετά την ίδρυσή της (1748), η Μονή αναγνωρίστηκε ως σταυροπηγιακή. Με το πέρασμα του χρόνου, απέκτησε πνευματικούς δεσμούς με το Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης του Σινά. Το 1755 της παραχωρήθηκε το Μετόχι του Αγίου Γεωργίου. Το 1866 προσαρτήθηκε για λίγο από τη Μονή Μαρίτσης, ενώ το 1896 συγχωνεύτηκε για λίγο με τη Μονή Ομπλού. Το 1875 προσαρτήθηκε σε αυτή η Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Μιντιλογλίου. Στο μοναστήρι φυλάσσονται ο κώδικάς της με έτος έναρξης το 1715, το σουλτανικό φιρμάνι του 1777 και δικαιοπρακτικά[5] έγγραφα της Οθωμανικής περιόδου[6].
Το μοναστήρι απείχε δυόμισι ώρες δρόμο στα 1885 από την Προστοβίτσα, την τότε έδρα του Δήμου Τριταίας[7]. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι το μοναστήρι απείχε τέσσερις ώρες δρόμο από την Προστοβίτσα[8]. Καταγράφεται για πρώτη φορά το 1844 και βρέθηκε να έχει 16 μοναχούς[6]. Το 1928 σε απογραφή ζούσαν στη μονή 8 μοναχοί.
Αξιόλογη είναι η εικονογράφηση των τριών ναών που βρίσκονται στο εσωτερικό της Μονής: Ευαγγελιστρίας (καθολικό), Αγίου Ιωάννου, Αγίων Πάντων.
Δημογραφική εξέλιξη Επεξεργασία
Η δημογραφική εξέλιξη του μοναστηριού τον 21ο αιώνα είναι η εξής:
| Έτος | Μοναχοί |
|---|---|
| 2001 | 2[4][9] |
| 2011 | 3[10] |
Λοιπά στοιχεία Επεξεργασία
Λειτουργεί ακόμα και σήμερα. Μάλιστα, πριν από μερικά χρόνια στην Ιερά Μονή έγιναν από το Υπουργείο Πολιτισμού εργασίες αναστήλωσης των εξωτερικών της χώρων, αλλά και των κελιών[11]. Ηγούμενος υπήρξε μέχρι την κοίμησή του το 2009 ο αρχιμανδρίτης π. Σάββας Δημητρόπουλος.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές και υποσημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ www
.arxaiologikoktimatologio .gov .gr /el /monuments _info?id=147929&type=Monument. - ↑ TPL. «Αρχική | Ιερά Μονή Αγίων Πάντων Πατρών». www.allsaintsmonastery.gr (στα GR). Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2022.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μονής Αγίων Πάντων Αχαΐας[νεκρός σύνδεσμος]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- ↑ 4,0 4,1 Λουλούδης 2010, σελ. 228.
- ↑ Τσελίκας 2000, σελ. 5· Τριανταφύλλου 1995, σελ. 305.
- ↑ 6,0 6,1 Λουλούδης 2010, σελ. 229.
- ↑ Νουχάκης 1885, σελ. 62.
- ↑ Κορύλλου 1903, σελ. 86.
- ↑ Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ Ανακαινίστηκε και το 1949. Λουλούδης 2010, σελ. 229.
Πηγές Επεξεργασία
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Χρήστου Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α'. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
- Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885.
- Αγαμέμνων Τσελίκας, "Τα δικαιοπρακτικά έγγραφα των μοναστηριών Ομπλού, Χρυσοποδαριτίσσης, Αγίων Πάντων και Γηροκομείου Πατρών (1712-1855). Διπλωματική έκδοση" στο Δελτίο του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου, Τόμος Θ΄, Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 2000. ISSN 1108-6068.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Βελιμάχι.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μονής Αγίων Πάντων Αχαΐας[νεκρός σύνδεσμος]. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αλεποχωρίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
- Ανδρώα κοινοβιακή μονή Αγίων Πάντων Βελιμαχίου Τριταίας. i-m-patron.gr. Ανακτήθηκε: 03/10/2016.
- Τουριστικός οδηγός Νομού Αχαΐας - Μοναστήρια, nea.gr. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 02/10/2016.