Ισαάκ Αργυρός

Βυζαντινός αστρονόμος και θεολόγος

Ο Ισαάκ Αργυρός (1300/1312 - 1375) ή Άργυρος, ήταν βυζαντινός μαθηματικός και θεολόγος ο οποίος ασχολήθηκε με μελέτες αριθμητικής, γεωμετρίας και αστρονομίας.[2][3]

Ισαάκ Αργυρός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1300
Θάνατος1375 (περίπου)
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
αστρονόμος
θεολόγος
μοναχός
συγγραφέας[1]

Δραστηριοποιήθηκε στη Κωνσταντινούπολη και θεωρείται σημαντικός λόγιος σχετικά με τα έργα αστρονομίας του Κλαύδιου Πτολεμαίου (2ος αιώνας),[4] καθώς και έγραψε επίσης σχόλια στα Στοιχεία του Ευκλείδη (3ος αιώνας π..Χ.).[5][6] Στις επιστημονικές ενασχολήσεις του ο Νικηφόρος Γρηγοράς ήταν δάσκαλος του, και επηρεάστηκε και από τα έργα του Θεοδώρου Μετοχίτη.[7] Αναφέρεται επίσης πως ανήκε στην παράταξη των αντιπαλαμικών κατά την ησυχαστική έριδα του 14ου αιώνα.

Ιστορικό

Επεξεργασία
 
Απεικόνιση υπολογισμών τετραγώνων από τον Ισαάκ Αργυρό, στο έργο Τα περί μερών ποιητικών, αντίγραφο χειρόγραφου του 16ου αιώνα, Βρετανικό Μουσείο

Επιστήμες

Επεξεργασία

Έγραψε δυο πραγματείες με θεματολογία από τα μαθηματικά, γεωγραφία, αστρονομία και ημερολογιακή σύνταξη, όπου και ανέλυσε τις κινήσεις των πλανητών και άλλων ουράνιων σωμάτων και τα αστρονομικά στοιχεία από τους Πρόχειρους Κανόνες[8] και την Αλμαγέστη του Κλαύδιου Πτολεμαίου.[9] Το έργο αυτό μετέπειτα αντιγράφηκε και οικειοποιήθηκε από τον λόγιο του 17ου αιώνα, Ιωάννη Αβράμιο.[10]

Στα τέλη της δεκαετίας του 1360, εμπνεόμενος από παλαιότερο παρόμοιο του Νικηφόρου Γρηγορά, έγραψε και μια πραγματεία σχετικά με το εργαλείο του αστρολάβου.[2]

Επιπλέον έργα του περιλαμβάνουν τον υπολογισμό των τετραγωνικών ριζών σε μη τετραγωνικούς αριθμούς, μια μελέτη σχετικά με τα Γεωμετρικά του Ήρωνα, και μια επίσης πραγματεία η οποία ασχολείται με τη γεωδαισία και έχει επίσης προέλευση τον Ήρωνα.[5][11] Έγραψε επίσης σχολιασμό στο έργο Γεωγραφική Υφήγησις του Πτολεμαίου καθώς και σχολιασμό στα Αρμονικά του.[2]

Τα έργα του σχετικά με αστρονομία, περιγράφονται στην ανθολογία αστρονομίας του 1630, Ουρανολόγιο, του Ντενί Πέτο (Denis Pétau).

Θεολογία

Επεξεργασία

Ο Άργυρος ανήκε στην παράταξη των αντιπαλαμικών κατά την περίοδο της ησυχαστικής έριδας, μαζί με τον Γρηγορά και τον Βαρλαάμ Καλαβρός, ενάντια στον αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ´ Καντακουζηνό και τον θεολόγο και μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Γρηγόριο Παλαμά, γράφοντας 3 αντιπαλαμικές πραγματείες, καθώς και μια επίθεση σύμφωνα με τα διδάγματα του Βαρλαάμ ενάντια στον Θεόδωρο Δεξιό. Είναι πιθανώς επίσης ο συγγραφέας ενός τόμου ο οποίος εκδόθηκε από το πατριαρχείο της Αντιοχείας.[12]

Eργογραφία

Επεξεργασία
  •  
    Το έργο του Αργυρού περιγράφεται στην ανθολογία αστρονομίας Ουρανολόγιο, Παρίσι, 1630
    Κανών του Πασχάλιος, μια αστρονομική και ημερολογιακή μελέτη σχετικά με τον υπολογισμό της ημερομηνίας του Πάσχα,[13][14] στην οποία αναφέρει σφάλματα του Κλαύδιου Πτολεμαίου[2]
  • Παράδοσις των περσικών κανόνων [15][2]
  • Τα περί μερών ποιητικών[16][2]
  • Πτολεμαίου και Θεώνος πρόχειροι κανόνες

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 (Αγγλικά) «"Argyrus, Isaac." Complete Dictionary of Scientific Biography. 2008. Encyclopedia.com. (April 30, 2015)». 
  3. (Αγγλικά) «Argyros, Isaac - The Oxford Dictionary of Byzantium». 
  4. «Ισαάκ Αργυρός - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού». 
  5. 5,0 5,1 (Αγγλικά) «A History of Greek Mathematics, Volume 2 - T. L. Heath - Cambridge University Press, 21 Nov 2013 - σελ. 555». 
  6. «Ιστορία των Μαθηματικών - Αρχαιότης - Μεσαίων - Αναγέννησις - Κεφάλαιο 6 - Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, σελίδα 163». 
  7. (Αγγλικά) «Isaac Argyros - The Oxford Dictionary of the Middle Ages». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. 
  8. (Αγγλικά) «Ptolemaiou Procheiroi Kanones. Ptolemy's Handy Tables - Mercier R. - Peeters Publishers - 2011 - ISBN 978-90-429-2436-9». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2022. 
  9. (Αγγλικά) «A Catalogue of the Manuscripts Preserved in the Library of the University of Cambridge - H. R. Luard - Cambridge University Press - σελ. 60». 
  10. (Αγγλικά) Kazdan, Alexander P. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford: Oxford University Press. σελίδες Isaac Argyrus. ISBN 9780195046526. 
  11. (Αγγλικά) «A Short Account of the History of Mathematics - W. W. Rouse Ball - Courier Corporation, 27 Apr 2012, σελ. 118». 
  12. (Αγγλικά) «Argyros, Isaac - New Catholic Encyclopedia - Luznycky, G. - 2003». 
  13. (Αγγλικά) «Kanōn ho paschalios Isaak Monachu tu Argyru - Google Books». 
  14. (Αγγλικά) «A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology - William Smith, Ed. - perseus.tufts.edu». 
  15. (Αγγλικά) «The Astronomy of George Gemistus Plethon - Tihon, A. - Journal for the History of Astronomy, p.109 - SAO/NASA Astrophysics Data System (ADS)». 
  16. (Αγγλικά) «Royal MS 16 C XX, Digitised Manuscripts, British Library». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2022. 

Σχετική βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • (Γαλλικά) Tihon, Anne. “L’astronomie byzantine à l’aube de la Renaissance (de 1352 à la fin du XVe siècle).” Byzantion 64 (1996): 244–280
  • (Γαλλικά) Lefort, Jacques, René-Claude Bondoux, Jean-Claude Cheynet, et al., with the collaboration of J.-M. Martin. Géométries du fisc byzantin. Paris: Réalités Byzantines, 1991. On geodesy.
  • (Γαλλικά) Allard, André. “Le petit traité d’Isaac Argyre sur la racine carrée.” Centaurus 22 (1978): 1–43. Treatise on the square root. Delatte, Armand. Anecdota Atheniensia et alia: Tome II, Textes grecs relatifs à l’histoire des sciences. Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, Liège and Librairie E. Droz, 1939
  • (Αγγλικά) Pingree, David. “The Astrological School of John Abramius.” Dumbarton Oaks Papers25 (1971): 191–215.
  • (Γερμανικά) Schissel, Otmar. “Die Österrechnung des Nikolaos Artabasdos Rhabdas.”Byzantinisch-Neugriechische Jahbücher 14 (1937–1938): 43–59.
  • (Γαλλικά) Migne, J.-P. Patrologia graeca, t.19, Paris, n.p., 1857: col.
  • (Λατινικά) 1279–1316. Reproduction of Denys Petau, Uranologion sive systema variorum authorum, Paris, n.p., 1630, pp. 359–383. Easter treatise.
  • (Λατινικά) Petau, Denis. Uranologion sive systema variorum authorum.Paris. 1630, pp. 359–383. A reproduction edited by J. Migne. Patrologia graeca t. 19: col. 1279–1316. city1857.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία