Βικιπαίδεια

Κάζα ντελ Φάσσο (Κόμο)

Συντεταγμένες: 45°48′44.334″N 9°5′9.362″E / 45.81231500°N 9.08593389°E / 45.81231500; 9.08593389

Η Κάζα ντελ Φάσσο (ιταλικά: Casa del Fascio, προφέρεται: [ˈkaːza del ˈfaʃʃo]), επίσης γνωστή ως Παλάτσο Τερράνι ή γυάλινο σπίτι [6], είναι κτίριο που βρίσκεται στην πόλη Κόμο, της Ιταλίας και πρόκειται για έργο υψίστης σημασίας για την μοντέρνα αρχιτεκτονική. Σχεδιάστηκε από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Τζουζέππε Τερράνι (1904-1943) και εγκαινιάστηκε το 1936. Τέθηκε υπό κατασκευή με σκοπό να στεγάσει τα γραφεία του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος. Μετά την πτώση του φασισμού το 1945, το κτίριο αξιοποιήθηκε από τα κόμματα της Εθνικής Απελευθερωτικής Επιτροπής, ενώ από το 1957 έως και σήμερα, στεγάζει τα κεντρικά γραφεία του οικονομικού τμήματος της Αστυνομίας.

Palazzo Terragni
Χάρτης
Είδοςμνημείο και Κάζα ντελ Φάσσο[1]
Αρχιτεκτονικήρασιοναλισμός
ΔιεύθυνσηPiazza del Popolo, 4[2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες45°48′44″N 9°5′9″E
Διοικητική υπαγωγήΚόμο[3][2]
ΧώραΙταλία[4]
Έναρξη κατασκευής1932
ΧρήσηΚάζα ντελ Φάσσο
Γενικές διαστάσεις33,2 μέτρα × 33,2 μέτρα
Ύψος16,6 μέτρα
ΑρχιτέκτοναςΤζουζέππε Τερράνι
Προστασίαιταλικό πολιτισμικό αγαθό[5][2]
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Πρόκειται για ένα κτίριο με τετράγωνη κάτοψη και τέσσερις ορόφους (και υπόγειο) οι οποίοι ανέρχονται στο μισό ύψος από την πλευρά του κάθε τετραγώνου, δηλαδή μισός κύβος διχοτομημένος οριζοντίως.

Αρχιτέκτονας Επεξεργασία

Ο Τζουζέππε Τερράνι (1904-1943) ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας γεννημένος στην πόλη Μέντα, της Λομβαρδίας. Η δουλεία του αντιπροσώπευε την μοντέρνα αρχιτεκτονική, ενώ στην περίοδο κατά την οποία ήταν ενεργός αρχιτέκτονας, εργάστηκε υπό το φασιστικό καθεστώς του Μπενίτο Μουσολίνι. [7]

Η συμβολή του στον χώρο της αρχιτεκτονικής γίνεται αντιληπτή μελετώντας το κτίριο Κάζα ντελ Φάσσο.

Σπούδασε στο πολυτεχνείο του Μιλάνου έως το 1926.

Πέθανε από θρόμβωση το 1943, στο Κόμο.

Τοποθεσία Επεξεργασία

Το Κάζα ντελ Φάσσο βρίσκεται στην Πιάτσα ντελ Πόπολο (πλατεία του λαού) στο Κόμο της βόρειας Ιταλίας[8], πενήντα χιλιόμετρα από το Μιλάνο. Είναι τοποθετημένο στις παρυφές του όρους Μπρουνάτε και σε κοντινή απόσταση από την λίμνη της πόλης. Το πιο σημαντικό στοιχείο της τοποθέτησής του όμως είναι η αντιδιαμετρική σχέση που έχει με τον γοτθικό καθεδρικό ναό της Σάντα Μαρία, συμβολίζοντας έτσι την επικοινωνία του κλασικού με το μοντέρνο.

Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία

Η ιδέα κατασκευής ενός κτιρίου Καζα ντελ Φάσσο υποστηρίχθηκε και προτάθηκε από τους πολιτικούς αρχηγούς του Κόμο. Ο αρχιτέκτονας Τερράνι ήδη είχε αναλάβει τον σχεδιασμό του απο το 1928, βέβαια υπέστη πολλές επεξεργασίες και διαφοροποιήσεις μέχρι να διαμορφωθούν τα τελικά σχέδια στα οποία θα βασιζόταν και η κατασκευή του κτηρίου, η οποία άρχισε τον Ιούλιο του 1933 και ολοκληρώθηκε το 1936. Εγκαινιάστηκε το κτίριο ως τα κεντρικά γραφεία του Εθνικού Φασιστικού Κόμματος. [8]

 
Εικ. 1. Πινακίδα για την τωρινή χρήση

Μετά από πληθώρα γεγονότων, το 1956 το κτίριο μπήκε σε δημοπρασία, παρόλη την ανησυχία σπουδαίων αρχιτεκτόνων μήπως καταστραφεί η Κάζα, η οποία όμως διακόπηκε από το Υπουργείο της Πολιτισμικής Κληρονομιάς, δεδομένου του καλλιτεχνικού χαρακτήρα του κτιρίου. Μετά από παρέμβαση του αδερφού του Τερράνι, η Κάζα ντελ Φάσσο ανατέθηκε στην Αστυνομία της Οικονομίας. [8]

Το 1963 η Ιταλική Αστυνομία της Οικονομίας έκανε αίτηση για να προστεθούν τρεις επιπλέον αίθουσες στην βόρεια πλευρά της Κάζα ντελ Φάσσο. Παρόλο την θετική απάντηση της αίτησης, δεν υλοποιήθηκε ποτέ το σχέδιο, όπως και η πρόταση για το τέταρτο όροφο η οποία εξαρχής απορρίφθηκε. [8]

Το 1986, στην 50η επέτειο της, η Κάζα ντελ Φάσσο αναγνωρίστηκε επισήμως από το Υπουργείο Πολιτισμικής Κληρονομιάς ως πολιτισμική κληρονομιά σπουδαίου ιστορικού και καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος. [8]

Το 1990 το κτίριο υπέστη κάποιες επείγουσες επιδιορθώσεις από τον Αλμπέρτο Αρτιόλι του Υπουργείου, ο οποίος πρόσθεσε ένα μονόγραφο στο κτίριο: Giuseppe Terragni, la Casa del Fascio di Como. Guida critica all’edificio: descrizione, vicende storiche, polemiche, recenti restauri (= Κρίσιμος οδηγός για το κτίριο: περιγραφή, ιστορικά γεγονότα, αμφισβήτηση, πρόσφατες ανακαινίσεις.) [8]

Το 1993 για τον εορτασμό των πενήντα χρόνων μετά τον θάνατο του Τζουζέππε Τερράνι, διοργανώθηκε ημέρα μελέτης για τη κατανόηση του Τερράνι αλλά και της εποχής του, στην οποία συμμετείχαν σπουδαίοι Ιταλοί αρχιτέκτονες. [8]

Το 2004 για τα εκατοστά γενέθλια του αρχιτέκτονα, διοργανώθηκαν εκδηλώσεις καθ΄ όλη τη διάρκεια της χρονιάς όπως η μελέτη, η έρευνα, οι συζητήσεις και εκθέσεις προς το πρόσωπο του Τερράνι, που πραγματοποιήθηκαν με την παρουσία μια σημαντικής Εθνικής Επιτροπής, την λεγόμενη ΓΤ04 (GT04). Οι δράσεις αυτές, επέτρεψαν την γνωστοποίηση του έργου του Τερράνι όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και παγκοσμίως. [8]

Το 2016 για την επέτειο για τα ογδοηκοστά έτη από την κατασκευή της Κάζα ντελ Φάσσο, προβλήθηκε ο αριθμός ογδόντα στην κεντρική όψη του κτιρίου, με τις χρονολογίες 1936-2016.

Πλέον, η Κάζα ντελ Φάσσο στεγάζει τον ΣΤ᾽ κλάδο της Ιταλικής Αστυνομίας των Οικονομικών, αν και τον Φεβρουάριο του 2017 πραγματοποιήθηκε αίτηση με κύρια πρόταση την επανάχρηση που κτιρίου για πολιτισμικές δράσεις, ως μουσείο του ορθολογισμού και της αφαιρετικής μοντέρνας τέχνης. [8]

Περιγραφή του κτιρίου Επεξεργασία

Αρχιτεκτονική προσέγγιση-Ιδέα Επεξεργασία

Αξιοσημείωτο γεγονός για την συνθετική δημιουργία του κτιρίου είναι το ότι το ίδιο δεν αποτελεί αποτέλεσμα της εφαρμογής μιας πρωταρχικής αμετάβλητης ιδέας, παρά μια εξιστόρηση της διαδικασίας ολοκλήρωσής του μέσα από διάφορα στάδια. Ο αρχιτέκτονας αφού ανέλαβε την μελέτη υπό την προϋπόθεση που επέβαλε ο Μουσολίνι, δηλαδή να συνθέσει ένα κτίριο το οποίο θα αντικατοπτρίζει πλήρως τις αρχές του φασισμού (glass house) [6], αποφάσισε να εφαρμόσει σε αυτό τις συνθετικές αρχές του μοντέρνου αρχιτεκτονικού κινήματος. Επηρεασμένος από κλασικές τυπολογίες εμβληματικών και μνημειωδών αρχιτεκτονημάτων του παρελθόντος, παράγει ένα κτίριο με άξονες τον ορθολογισμό, την γεωμετρία, την χρυσή τομή την απλότητα και την συμμετρία που στην συνέχεια μετατρέπεται σε ασυμμετρία. Φαίνεται η πρωτοπορία στο έργο του Τερράνι, ο οποίος δεν επιλέγει να κάνει σαφείς και ξεκάθαρες αναφορές στην κλασική αρχιτεκτονική, όπως ήταν αναμενόμενο σε καθεστώτα αντίστοιχα του Φασισμού, αλλά προσαρμόζει βασικά στοιχεία αυτών, σε νέα, για την εποχή, δεδομένα. Σε αυτό το πλαίσιο, στο κτίριο Κάζα ντελ Φάσσο δίνει μια σχεδόν τέλεια τετράγωνη κάτοψη η οποία αποτυπώνεται τρισδιάστατα στο μισό της ύψος, με αποτέλεσμα την δημιουργία ενός, αν και μισού στον κατακόρυφο άξονα, κύβου. Στην συνέχεια, αποφασίζει να περιπλέξει κάπως την βασική υπόσταση του συνόλου, με διάφορες εναλλαγές κενών και πλήρων. Η τελική μορφή περιγράφεται από την ύπαρξη δύο κυρίαρχων όγκων που ουσιαστικά τους ενώνει/διαχωρίζει ένα κενό, το κεντρικό αίθριο. Το κέλυφος αποτελείται από τέσσερις διαφορετικές μεν, όψεις, οι οποίες όμως έχουν στην βάση τους παρόμοια λογική σχεδιασμού.

Όψεις Επεξεργασία

Οι όψεις της Κάζας ντελ Φάσσο φανερώνουν μια εξέλιξη στους τύπους της αρχιτεκτονικής αλλά ειδικότερα, αποκαλύπτουν τα ίχνη της διαδικασίας εξέλιξης των ιδίων στοιχείων των όψεων.

Στα διαβάσματα των όψεων, συμπεριλαμβάνονται η συμμετρία και ασυμμετρία, η στάση και η περιστροφή, το πλήρες και το πλέγμα. Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά, διαμορφώνονται τρεις ενότητες (θεματικές) διαβάσματος των όψεων, κάθε μια να αντικρούει τις άλλες δυο. Η πρώτη αποτελείται από τους τέσσερις πύργους του Παλάτσο, που δίνει αφορμή για την γέννηση του μοτίβο Α-B-A, με το Α να συμβολίζει το πλάτος των πύργων, ενώ το Β το κενό μεταξύ τους. Έμφαση δίνεται στην στιβαρότητα των πύργων, και την στασιμότητα που προσδίδουν λόγω αυτού, αλλά και συμμετρία ταυτόχρονα με ασυμμετρία δεδομένου των διαφορετικών φασάντ που διαμορφώνονται. Κάθε φορά υφίσταται και κάποια διαφοροποίηση σε αυτές, καθώς η κάθε επόμενη όψη έχει συγκρατήσει στοιχεία από την προηγούμενη (σε περιστροφική φορά) , προσθέτοντας κάποια περαιτέρω επεξεργασία. Επομένως, αυτομάτως έχει αναλυθεί η επόμενη θεματική, που πρόκειται για αυτήν την περιστροφής (rotation). Η τρίτη ενότητα αποτελείται από τα πλήρη στοιχεία των όψεων, και τα κενά, ή αλλιώς το πλέγμα. Δημιουργείται έτσι το μοτίβο Γ-A, με το Γ να συμβολίζει την εσχάρα που δημιουργείται ενώ το Α όπως προηγουμένως, να συμβολίζει το πλήρες στοιχείο του πλάτους του πύργου, διαμορφώνοντας έτσι ένα ασύμμετρο σύστημα πάνω στο συμμετρικό του υπάρχοντος A-B-A. [9]

Νοτιοδυτική όψη (Είσοδος) Επεξεργασία

 
Εικ. 2. Νοτιοδυτική όψη

Παρατηρώντας με μια πρώτη ματιά την Κάζα ντελ Φάσσο, δεν αποκαλύπτεται η περιπλοκότητα του κτιρίου, αλλά κυριαρχεί μια αίσθηση απλοϊκότητας, λιτότητας, οργάνωσης και καθαρότητας.

Η νοτιοδυτική όψη, αποτελείται από μία συμπαγή και αμετάβλητη επιφάνεια (Εικ.3), ενώ το κυριότερο τμήμα της, αποτελεί ένας κάναβος - πλαίσιο. Είναι φαινομενικά απλό αλλά κρύβει βαθύτερη σκέψη, δεδομένης της διαφορετική ανάγνωσης κάθε όψης. Εστιάζεται η κεντρική είσοδος, η οποία οδηγεί αμέσως στο κέντρο του κτιρίου, στο αίθριο, δίνοντας έτσι την αίσθηση της συμμετρίας, αλλά και ταυτόχρονα ασυμμετρίας δεδομένου των κενών και πλήρων στοιχείων της όψης. Παρατηρείται έτσι η ύπαρξη της σχέσης Γ-A, χωρίς όμως να χάνεται και η σχέση A-B-A.[10] Βέβαια, μπορεί και η όψη να συμβολίζει μια καθολική ενότητα, (επιφάνεια) στην οποία έχουν απλώς αφαιρεθεί κάποια τμήματα, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα αλλεπάλληλο πλαίσιο.

 
Εικ. 3. Γωνία νοτιοδυτικής και νοτιοανατολικής όψης

Βορειοδυτική όψη Επεξεργασία

Η βορειοδυτική όψη θεωρείται η όψη αναφοράς της Κάζα ντελ Φάσσο, αφού σε αυτήν εμφανίζονται όλοι οι διαφορετικοί μετασχηματισμοί που υπέστη έως να πάρει την τελική της μορφή. [11] Φαίνεται να έχει προκύψει πράγματι από την επεξεργασία ενός στερεού, δημιουργώντας ένα κενό, ή μια τρύπα σε αντίθεση με άλλες όψεις που επεξεργάζονται αρχικά κενά, που έχουν δημιουργηθεί από πχ πλέγματα. [12]

Βορειοανατολική όψη Επεξεργασία

Αποτελεί την πίσω όψη του κτιρίου, αν θεωρήσουμε κύρια όψη αυτήν που γίνεται η είσοδος. Συνεχίζονται σε αυτήν την όψη αρχές που ακολουθήθηκαν στις προηγούμενες δυο. Είναι τριμερής ο χωρισμός των τμημάτων της, έχοντας στο μεσαίο τμήμα, ανοίγματα που θυμίζουν αυτά στην νοτιοδυτική όψη (είσοδος). Στο δεξιό τμήμα της εμφανίζονται οριζόντια και κάθετα ανοίγματα θυμίζοντας τα ανοίγματα στο ίδιο τμήμα της βορειοδυτικής όψης, στοιχεία τα οποία καθορίζουν μία κυκλική και εναλλασσόμενη ροή, η οποία παρατηρούταν και στις προηγούμενες όψεις. Αυτό που καθιστά την συγκεκριμένη όψη ξεχωριστή, είναι ο γυάλινος «όγκος» [13] που προβάλλεται στον δρόμο, ο οποίος αν και όντως γυάλινος, αντιμετωπίζεται ως συμπαγής μάζα. Στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται για ένα κτίριο με ακριβώς τετράγωνη όψη, καθώς η νοτιοδυτική και βορειοανατολική πλευρά του κτιρίου είναι ελάχιστα μικρότερες από 33,20μ. Το απόλυτο τετράγωνο επιτυγχάνεται με την προσθήκη του γυάλινου αυτού όγκου στην καταμέτρηση και πιο συγκεκριμένα όταν τα παράθυρα του όγκου αυτά είναι στο πλήρες άνοιγμά τους. [14]

Θέτονται πάλι παρόμοια ζητήματα με τα διαβάσματα της όψης αυτής.

Νοτιοανατολική όψη Επεξεργασία

 
Εικ. 4. Λεπτομέρεια της Νοτιοανατολικής όψης

Πρόκειται για την πιο συμπαγή και αδιάσπαστη όψη, συγκριτικά με τις προηγούμενες τρεις, χωρίς να έχει καθαρά διαβάσματα. Εστιάζοντας κυρίως στο αριστερό τμήμα της, τα ανοίγματά της φαίνονται να πραγματοποιήθηκαν σε προϋπάρχον στερεό, λόγω του μεγέθους των παραθύρων αλλά και του γεγονότος ότι βρίσκονται σε μια εισχώρηση σε σχέση με το υπόλοιπο στερεό.

Βέβαια, παρόλο που πρόκειται για την πιο συμπαγή όψη, πρόκειται και για την μοναδική από τις τέσσερις στην οποία όλες οι χαράξεις του κανάβου και του πλέγματος (οριζόντιες και κατακόρυφες) είναι εμφανείς.

Επιπλέον, παρατηρείται όπως και στην όψη της εισόδου, το μοτίβο Α-Γ. Το Α αποτελείται από το αριστερό τμήμα της όψης ενώ το Γ από όλα τα παράθυρα με σχήμα L. [15] (Εικ.4)

Άνω όψη Επεξεργασία

Μια όψη που συχνά παραλείπεται σε φωτογραφίες αλλά και από το οπτικό πεδίο του ανθρώπου, αποτελεί η άνω όψη του κτηρίου. Ορίζεται από δυο συμπαγή παράλληλα ορθογώνια, τα οποία καλύπτουν όλο το μήκος της βορειοδυτικής και νοτιοανατολικής όψης, ενώ στο ενδιάμεσο κομμάτι φανερώνεται μία βύθιση, δηλαδή η ύπαρξη του αίθριου, κομμάτι ύψιστης σημασίας για το κτίριο. Αποκαλύπτονται επίσης οι ημιυπαίθριοι χώροι και διάδρομοι, καθώς και ένα σύστημα από υποστυλώματα και δοκάρια, σχηματίζοντας ένα εμφανές πλέγμα, αλλά και διακρίνεται ένα σύστημα σκίασης από υαλότουβλα, τοποθετημένο ακριβώς πάνω από το αίθριο.

Τομή Επεξεργασία

 
Εικ. 5. Εσωτερική οπτική από το αίθριο

Προκειμένου να γίνει κατανοητή η ένταση της κατασκευής του κτιρίου, η οποία πηγάζει από την γεωμετρική της απλότητα και τον ρασιοναλισμό που το διέπει, σημαντικό εργαλείο αποτελεί η τομή του. Η τελευταία, ταυτόχρονα σε δισδιάστατη αλλά και τρισδιάστατη μορφή, προσφέρει μια ανάγνωση της υλοποίησης της συνθετικής ιδέας του έργου καταγράφοντας τα στάδια διεκπεραίωσης του. Είναι εξαιρετικά διακριτή η πρόθεση του αρχιτέκτονα να διαβαστεί το κτίριο ως μια συνεχής εναλλαγή του πλήρους με το κενό, στοιχείο που σε νοητικό επίπεδο φαίνεται να «μεταλαμπαδεύεται» και από τις τέσσερις όψεις στις αντίστοιχες τομές του Κάζα ντελ Φάσσο. Με την λογική ότι η όψη του κτιρίου είναι το στοιχείο που «καλύπτει» την κατασκευή του, όταν αυτή αφαιρεθεί ως περιτύλιγμα, εμφανίζεται η τομή. Τότε είναι ορατή η συνθετική βάση της ιδέας ενός σχήματος «Η» με τους κυρίαρχους όγκους δεξιά και αριστερά από το κεντρικό κενό/αίθριο. Υπέργεια, τέσσερις πλάκες πάχους περίπου πενήντα εκατοστών τοποθετούνται η μία πάνω από την άλλη με διαφορά ύψους τέτοιας ώστε να δημιουργηθεί ένα καθαρό κενό ορόφου των τρεισήμισι μέτρων. Αναφορικά με το υπόγειο, διατηρούνται οι προαναφερθέντες αναλογίες και έτσι συνολικά στην τομή, συντίθεται ένα παραλληλόγραμμο σχήμα με τις αναλογίες της χρυσής τομής. Στο σχέδιο της τομής, σε αρκετά σημεία διαφαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί το σύστημα κρέμασης εμφανών δοκαριών, στοιχείο που σε συνδυασμό με τα εμφανή υποστυλώματα, εντείνει περισσότερο την ύπαρξη του «χωροπλέγματος» μέσα στον κύβο που δημιουργείται. Σε οποιοδήποτε από τα υπάρχοντα γραμμικά σχέδια τομών που βρίσκονται διαθέσιμα προς το κοινό, αποτυπώνονται οι χώροι του κτιρίου ως ένα σύνολο πλαισιωτών μερών που αλληλοσυσχετίζονται βάσει του κανάβου που προαναφέρθηκε στις όψεις. Η περιμετρική κίνηση που είναι ορατή στις κατόψεις απουσιάζει από τις τομές. Τα γραφεία παρατάσσονται, διακόπτονται από το κεντρικό αίθριο και συμπληρώνονται από τις κατακόρυφες λωρίδες των κλιμακοστασίων. Συγκεκριμένα, στο σημείο όπου τέμνεται το αίθριο, είναι ορατή η γεωμετρία του στεγάστρου που υπάρχει, του οποίου τα τμήματα έρχονται συμμετρικά και «κουμπώνουν» με μία ελαφριά κλίση προς το κέντρο του. Φανερώνεται στην ίδια τομή η θέση του στεγάστρου αυτού, η οποία είναι ακριβώς στην μέση του ύψους του κτιρίου, χωρίζοντάς το σε μέρη με κενά διπλού ύψους. Το στέγαστρο αυτό φαίνεται να επιτυγχάνει τον φωτισμό του αίθριου με την χρήση υαλότουβλων (Εικ. 5.). Στο κέντρο του αίθριου στην τομή εμφανίζονται προβαλλόμενα δευτερεύοντα στοιχεία από τις όψεις, όπως στηθαία και τοιχοπετάσματα, των οποίων ο σχεδιασμός και η τοποθέτηση πηγάζει από το γενικό σχεδιαστικό σύνολο. (Εικ. 5.)

Κατόψεις Επεξεργασία

Οι κατόψεις αν και δεν είναι ορατές από κάποιο οπτικό πεδίο, όπως οι όψεις, βιώνονται μέσα από τον χρόνο και την κίνηση στο ίδιο το κτίριο. Στο Κάζα ντελ Φάσσο, οι αξίες και οι αρχές σχεδιασμού του Τερράνι διακρίνονται ξεκάθαρα. Δηλαδή, δεν φαίνεται η συμμετρία ή η ασυμμετρία στον χώρο, αλλά μετά από την «ανἀγνωσή» του, τις αντιλαμβάνεται κανείς υποσυνείδητα.

Γενικότερα, οι τέσσερις κατόψεις είναι αρκετά όμοιες μεταξύ τους και συνδέουν στοιχεία Παλλαδιανών κατόψεων ( κατόψεις στις οποίες στους εσωτερικούς χώρους/αίθουσες μεταβαίνεις από άλλους χώρους/αίθουσες), και στοιχεία του πλέγματος της Μπόζ Αρ (οι διάδρομοι και η είσοδος βρίσκονται συνήθως στις μείζονός σημασίας πλευρές του κτιρίου). [16]

Ο αρχιτέκτονας φαίνεται να θέλει να δείξει ότι με τις συγκεκριμένες τελικές κατόψεις που παρουσίασε, δεν κατέληξε σε κάποιο σαφές διάβασμα, αλλά κυρίως αναδεικνύονται τα πολλαπλά διαβάσματα που προέκυψαν από τα ίχνη των προηγούμενων αποπειρών.

Πιο αναλυτικά, η κάτοψη του κτιρίου έχει διαστάσεις σχεδόν όσο ένα τέλειο τετράγωνο 33.2μ Χ 33.2μ. Η κύρια είσοδος στο κτίριο γίνεται από την νοτιοδυτική πλευρά του κτιρίου, με μία μεγάλου μήκους σκάλα, η οποία καταλήγει στο +0.50μ (το πρώτο επίπεδο κίνησης), σε έναν ημιυπαίθριο προθάλαμο. Από αυτόν γίνεται είσοδος στο εσωτερικό του κτιρίου από μια σειρά θυρών και αμέσως μετά στο αίθριο . Υπάρχουν και δύο δευτερεύουσες είσοδοι από την βορειοανατολική όψη, οι οποίες οδηγούν σε θύρες έπειτα από ανάβαση με σκάλες στο +0.50μ., όπως και στην κύρια είσοδο.

Οι χώροι «εκτυλίσσονται» περιμετρικά του αίθριου, αφήνοντας κάθε φορά έναν διάδρομο κίνησης ανάμεσα τους, επίσης περιμετρικός στο αίθριο. Η κατακόρυφη κίνηση πραγματοποιείται με ένα κύριο κλιμακοστάσιο το οποίο βρίσκεται κατά την κεντρική είσοδο στον χώρο αμέσως προς τα δεξιά, ενώ υπάρχει και ένα δευτερεύον κλιμακοστάσιο που βρίσκεται κατά την βορειοανατολική όψη, εντός του χώρου μόλις προς τα αριστερά.

Το κτίριο διέπεται από τις αρχές ενός «χωροκανάβου» , με τετράγωνα υποστυλώματα περίπου 0.40μ Χ 0.40μ, χωρίς να επαναλαμβάνονται σε ίσες αποστάσεις κάθε φορά. Το αίθριο παραμένει καθαρό, χωρίς να υπάρχουν υποστυλώματα στο κέντρο του.

 
Εικ. 6. Φωτορεαλιστική απεικόνιση του εσωτερικού από το αίθριο

Εσωτερικός χώρος Επεξεργασία

 
Εικ. 7. Λεπτομέρεια χειρολισθήρα

Στο εσωτερικό του κτιρίου βρίσκονται, ως κλειστοί χώροι, κυρίως γραφεία και δευτερεύοντες χώροι, αποθήκες και χώροι υγιεινής, όλα διατεταγμένα περιμετρικά του κεντρικού αίθριου.

Από την κύρια είσοδο του κτίριου, αποκαλύπτονται οι πολλαπλώς διατεταγμένες πόρτες, σχεδιασμένες από τον αρχιτέκτονα όπως και πολλά λοιπά στοιχεία του εσωτερικού του. Στην διαδρομή προς το αίθριο, αποκαλύπτονται τα φέροντα στοιχεία του κτιρίου, δηλαδή τα δοκάρια, οι πλάκες, τα υποστυλώματα, αλλά και όλα τα υλικά τα οποία έχει χρησιμοποιήσει ο Τερράνι για την ανάδειξη του Κάζα ντελ Φάσσο: οπλισμένο σκυρόδεμα (στο σύνολο του κτιρίου), με επένδυση μαρμάρου στους τοίχους αλλά και το δάπεδο, καθώς και γυάλινες επιφάνειες και υαλότουβλα τα οποία εντείνουν την αίσθηση της διαμπερότητας. Το αίσθημα ενότητας με το εξωτερικό περιβάλλον και την κοινωνία αποτέλεσε σημαντικό ζήτημα κατά τον σχεδιασμό του κτιρίου. [17]

Ο,τιδήποτε βρίσκεται στο εσωτερικό του κτιρίου, έχει σχεδιαστεί και επιμεληθεί απο τον αρχιτέκτονα [18]: καρέκλες, πολυθρόνες, αποθηκευτικοί χώροι όπως ντουλάπες, ράφια αλλά και λεπτομέρειες όπως οι χειρολισθήρες, οι κάσες στις πόρτες, τα παράθυρα, τα κλιμακοστάσια και οι χώροι υγιεινής.

Κατασκευή Επεξεργασία

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η κατασκευή του κτιρίου βασίζεται σε ένα σύστημα κανάβου το οποίο αποτυπώνεται και σε χωρική διάσταση με σκελετό από οπλισμένο σκυρόδεμα [17]. Στα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία συγκαταλέγονται εμφανή υποστυλώματα κυρίως, με την ύπαρξη μερικών τοιχείων. Αντίστοιχα, στα οριζόντια, τα φορτία διανέμονται από τις πλάκες και τα δοκάρια. Πρόκειται για μια αισθητά στιβαρή κατασκευή, μιας και αυτό αποτέλεσε βασικό μέλημα στην σύνθεση του έργου. Ο Τερράνι επέλεξε τον συγκεκριμένο κάναβο πρωτίστως για λειτουργικούς και στατικούς λόγους, ο οποίος όμως μετέπειτα αξιοποιήθηκε και για την αισθητική ολοκλήρωση του κτιρίου.

Συσχετίσεις Επεξεργασία

Με καθένα από αυτά τα κτίρια, η Κάζα ντελ Φάσσο εμφανίζει ομοιότητες αλλά και διαφορές, ανάλογα με το κριτήριο που επιλέγεται να μελετηθεί η συσχέτιση. [19]

  1. Altersheim der Marie - von - Boschan - Aschrott - Stiftung, Kassel, Germany. Otto Haesler and Karl Völker, 1930-1931
  2. Nirwana Flats, Amsterdam, Netherlands. Johannes Duiker, Bernard Bijuoet and J. G. Wiebenga, 1927-1929
  3. Βίλα Σαβουά (Εικ. 8.), Πουασί, Γαλλία. Λε Κορμπιζιέρ and Pierre Jeanneret 1928-1932
  4. Casa Giuliani - Φριγκέριο, Κόμο, Ιταλία. Τζουζέππε Τερράνι, 1939-1940.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1247. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2023.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Ιταλικά) SIRBeC.
  3. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 1247. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
  4. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουλίου 2018.
  5. ↑ www.lombardiabeniculturali.it/architetture/schede/3m080-00039/.
  6. ↑ 6,0 6,1 Pasini, Matteo (16 Ιανουαρίου 2022). «Casa del Fascio - G. Terragni 1932-1936 by Matteo Pasini - Issuu». issuu.com (στα Αγγλικά). σελ. 12. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2022. 
  7. ↑ «Τζουζέππε Τερράνι». Βικιπαίδεια. 2018-06-21. https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A4%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%B6%CE%AD%CF%80%CF%80%CE%B5_%CE%A4%CE%B5%CF%81%CF%81%CE%AC%CE%BD%CE%B9&oldid=7089403. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 «Casa del Fascio (Como)» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2021-09-13. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Casa_del_Fascio_(Como)&oldid=1043981996. 
  9. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli Press. σελ. 37. ISBN 1-885254-96-2. 
  10. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli Press. σελ. 49. ISBN 1-885254-96-2. 
  11. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. σελ. 67. ISBN 1-885254-96-2. 
  12. ↑ «Giuseppe Terragni, Ezio Zupelli · Casa del Fascio, 1936». Divisare (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  13. ↑ «Terragni's Game, 68 years later». www.domusweb.it (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  14. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli Press. σελ. 86. ISBN 1-885254-96-2. 
  15. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli Press. σελ. 93. ISBN 1-885254-96-2. 
  16. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli Press. σελ. 117. ISBN 1-885254-96-2. 
  17. ↑ 17,0 17,1 «Casa del Fascio - Data, Photos & Plans». WikiArquitectura (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2022. 
  18. ↑ «Casa del Fascio». architectuul.com. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2022. 
  19. ↑ Eisenmann, Peter. Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli. σελ. 16. ISBN 1-885254-96-2. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  1. Peter Eisenman (2003). Guiseppe Terragni: Transformations, Decompositions, Critiques. The Monacelli Press. ISBN 1-885254-96-2. 
  2. Brian Pagnotta (2013), AD Classics: Casa del Fascio, Guiseppe Terragni https://www.archdaily.com/312877/ad-classics-casa-del-fascio-giuseppe-terragni
  3. https://en.wikiarquitectura.com/building/casa-del-fascio/
  4. Matteo Pasini (2004), Casa del Fascio - G. Terragni 1932-1936
  5. Architectures / Models (2020), Casa del-
  6. http://architectuul.com/architecture/casa-del-fascio
  7. https://www.mauriziogalluzzo.it/clasa2013/273914.html
  8. https://divisare.com/projects/316391-giuseppe-terragni-ezio-zupelli-casa-del-fascio-1936 Αρχειοθετήθηκε 2022-01-18 στο Wayback Machine.
  9. https://www.domusweb.it/en/architecture/2004/02/24/terragni-s-game-68-years-later.html
  10. https://www.youtube.com/watch?v=gfb2HdyBkrM&ab_channel=DavidVezzosi
  11. https://www.youtube.com/watch?v=-Zf6269UFgs&t=20s&ab_channel=NicolangeloGelormini
  12. https://www.youtube.com/watch?v=ncZ2b1GecKw&ab_channel=LillianLinYang
  13. https://www.youtube.com/watch?v=aqBhB9AVVz8&ab_channel=JosephC
  14. https://www.youtube.com/watch?v=jTOKWrVi634&ab_channel=BarrettDesign


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κάζα_ντελ_Φάσσο_(Κόμο)&oldid=10055012"