Βικιπαίδεια

Κένεθ Καούντα

Ο Κένεθ Καούντα (Kenneth David Buchizya Kaunda, 1924 - 2021), γνωστός και με τα αρχικά KK ήταν πολιτικός από τη Ζάμπια. Αγωνίστηκε για την ανεξαρτησία της χώρας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος της χώρας, για το διάστημα από το 1964 ως το 1991. Κυβέρνησε ένα μονοκομματικό κράτος και στη διάρκεια της διακυβέρνησής του η χώρα αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα λόγω της Κρίσης του Πετρελαίου το 1973. Έπειτα από διεθνείς πιέσεις, ο Καούντα υποχρεώθηκε να προβεί σε μεταρρυθμίσεις και στη νομιμοποίηση των πολιτικών κομμάτων το 1991. Το 1999 και για βραχύβιο χρονικό διάστημα του αφαιρέθηκε η ζαμπιανή υπηκοότητα.

Κένεθ Καούντα
Ο Καούντα σε επίσημη επίσκεψή του στις ΗΠΑ το 1983
Πρόεδρος της Ζάμπιας
Περίοδος
24 Οκτωβρίου 1964 – 2 Νοεμβρίου 1991
ΠροκάτοχοςΒρετανός αποικιακός κυβερνήτης
ΔιάδοχοςΦρέντερικ Τσιλούμπα
Γενικός Γραμματέας του Κινήματος των Αδεσμεύτων
Περίοδος
8 Σεπτεμβρίου 1970 – 5 Σεπτεμβρίου 1973
ΠροκάτοχοςΓκαμάλ Άμπντελ Νάσερ
ΔιάδοχοςΟυαρί Μπουμεντιέν
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση28 Απριλίου 1924, Τσινσάλι, Βόρεια Ροδεσία (σήμερα Ζάμπια)
Θάνατος17 Ιουνίου 2021 (97 ετών)
Λουσάκα
Πολιτικό κόμμαΕνωμένο Εθνικό Κόμμα Ανεξαρτησίας
ΣύζυγοςΜπέτι Καούντα
Παιδιά8
ΕπάγγελμαΔάσκαλος
ΘρήσκευμαΠρεσβυτεριανισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Τσινζάλι της Βόρειας Ροδεσίας, σημερινής Ζάμπιας, στις 28 Απριλίου του 1924 και είχε άλλα 7 αδέρφια. Ο πατέρας του, Αιδεσιμότατος Ντέιβιντ Καούντα, ήταν ιεραπόστολος της Εκκλησίας της Σκωτίας και δάσκαλος, ο οποίος γεννήθηκε στο Μαλάουι. Ο Καούντα δίδαξε σε Δημοτικά Σχολεία τη δεκαετία του 1940 και αργότερα την ίδια περίοδο απέτυχε να εργαστεί ως εκπαιδευτής στο στρατό. Εργάστηκε για ένα διάστημα σε ορυχείο και στις αρχές του 1948 δίδαξε στις Ενωμένες Αποστολές του Κόπερμπελτ (UMCB) στην πόλη Μουφουλίρα.

Αγώνας για ανεξαρτησία Επεξεργασία

Από το 1949 ως το 1951 εργάστηκε ξανά ως δάσκαλος στη Λουμπούα, με μειωμένο ωράριο. Την περίοδο αυτή έγινε γραμματέας του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου της Βόρειας Ροδεσίας για τη Βόρεια Επαρχία. Το 1953 πήγε στη Λουσάκα και ανέλαβε τη θέση του γραμματέα. Το 1955 φυλακίστηκε για δύο μήνες με καταναγκαστικά έργα επειδή κατηγορήθηκε ότι διένειμε προπαγανδιστικά βιβλία. Αργότερα ήρθε σε ρήξη με το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και αποχώρησε από αυτό, για να ιδρύσει δικό του κόμμα, τον Οκτώβριο του 1958. Το κόμμα αυτό ονομάστηκε Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο της Ζάμπιας (ZANC) και τέθηκε εκτός νόμου του Μάρτιο του 1959. Ο ιδρυτής του τιμωρήθηκε με φυλάκιση 9 μηνών.

Διάδοχος του κόμματος αυτού ήταν το Ενωμένο Κόμμα για την Εθνική Ανεξαρτησία (UNIP). Το 1960 ο Καούντα αποφυλακίστηκε και εξελέγη πρόεδρος του UNIP. Τον Ιούλιο του επόμενου χρόνου ξεκίνησε εκστρατεία δημόσιας ανυπακοής κατά των αρχών, που περιελάμβανε πυρπολήσεις σχολικών κτηρίων και αποκλεισμούς δρόμων. Η εκστρατεία αυτή ονομάστηκε "Cha-cha-cha campaign". Στις εκλογές του 1962 ο Καούντα κατήλθε υποψήφιος με το UNIP, το οποίο σχημάτισε κυβέρνηση με το ANC. στην κυβέρνηση αυτή ο Καούντα έγινε υπουργός για την τοπική αυτοδιοίκηση και για την κοινωνική αλληλεγγύη. Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 1964 το UNIP αναδείχθηκε νικητής επί του ANC. Ο Καούντα διορίστηκε πρωθυπουργός. Στις 24 Οκτωβρίου του 1964 η Ζάμπια έγινε ανεξάρτητη και ο εθνικιστής πολιτικός έγινε πρώτος πρόεδρος, με αντιπρόεδρο το Ρούμπεν Καμάνγκα.

Προεδρία Επεξεργασία

Το 1964 ο Καούντα αντιμετώπισε τις ταραχές με τους οπαδούς της ανεξάρτητης εκκλησίας της Λούμπα. Στη Βόρεια Επαρχία ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα σε νεολαίους του UNIP και σε μέλη της Lumpa, με αποτέλεσμα να σταλούν στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή. Στις συγκρούσεις που επακολούθησαν έχασαν τη ζωή τους περί τους 1.500 χωρικούς και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέφυγαν στην Κατάνγκα. Η εκκλησία Λούμπα απαγορεύτηκε τον Αύγουστο του 1964 και η κατάσταση πολιορκίας παρέμεινε ως το 1991. Ο Καούντα επέβαλε μονοκομματικό καθεστώς. Το 1968 έγιναν ταραχές μετά τις εκλογές εκείνης της χρονιάς. Το 1973 το μοναδικό κόμμα της Αντιπολίτευσης, Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο, έπαψε να υφίσταται. Ο εθνικιστής πολιτικός οικοδόμησε μια προσωπικότητα βασισμένη σε αριστερή ιδεολογία. Για την ευρύτερη διάδοση της ιδεολογίας του, ο Καούντα εξέδωσε αρκετά βιβλία.

Στον εκπαιδευτικό τομέα, η κυβέρνηση Καούντα μερίμνησε να δοθούν τετράδια, βιβλία, μολύβια και άλλα σχολικά είδη δωρεάν σε όλα τα παιδιά του Δημοτικού. Το 1966 άρχισε να λειτουργεί το Πανεπιστήμιο της Ζάμπιας, στη Λουσάκα. Τις επόμενες δεκαετίες ιδρύθηκαν και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Η κρατικοποίηση των ορυχείων ήταν μια από τις σπουδαιότερες μεταρρυθμίσεις στην οικονομική πολιτική. Ωστόσο, η αύξηση στην τιμή του πετρελαίου του 1973 ακολουθήθηκε από πτώση στην τιμή του χαλκού το 1975 και μειώθηκαν τα κέρδη από το εξωτερικό. Το τρίτο εθνικό σχέδιο ανάπτυξης εγκαταλείφθηκε λόγω των διεθνών οικονομικών συγκυριών.

Διεθνής πολιτική Επεξεργασία

Στην εξωτερική πολιτική, ο Καούντα ήταν δεινός υποστηρικτής των αγωνιστών ενάντια στο απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής και αντιτάχθηκε στην κυβέρνηση λευκής μειοψηφίας του Ίαν Σμιθ στη Ροδεσία. Πολλοί αντιπολιτευόμενοι αγωνιστές άλλων χωρών, όπως ο Νοτιαφρικανός Όλιβερ Τάμπο έζησαν εξόριστοι και έδρασαν στη Ζάμπια.[1] Ο ηγέτης του ZAPU Τζόσουα Νκόμο επίσης είχε στρατιωτικό κέντρο τη Ζάμπια. Ο ηγέτης του ZANU, Χέρμπερτ Τσιτέπο σκοτώθηκε σε βομβιστική επίθεση στη Λουσάκα, το 1975. Όταν ο Νέλσον Μαντέλα αποφυλακίστηκε το 1990, η πρωτη χώρα που επιεκέφθηκε ήταν η Ζάμπια, στις 27 Φεβρουαρίου.[2]

Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ο Καούντα ήταν υποστηρικτής του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Το 1970 διοργάνωσε στη Λουσάκα μία σύνοδο κορυφής του οργανισμού και από εκείνη τη χρονιά ως το 1973 ήταν πρόεδρός του. Σύναψε φιλικούς δεσμούς με τη Γιουγκοσλαβία του Τίτο. Οι διαφορές του με το Ρόναλντ Ρίγκαν[3] και τη Μάργκαρετ Θάτσερ[4] ήταν συχνές αλλά σε φιλικό επίπεδο. Παράλληλα, διατήρησε φιλικούς δεσμούς με το Πεκίνο.

Λίγο πριν τον πόλεμο στον Κόλπο, σύναψε σχέσεις με το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν. πέτυχε μάλιστα να διαπραγματευτεί την απελευθέρωση μιας Βρετανίδας νοσοκόμας.[5] Υπήρξε πρόεδρος του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας (OAU) από το 1970 ως το 1973.

Τέλος προεδρίας Επεξεργασία

Τα οικονομικά προβλήματα και οι διεθνείς πιέσεις για εκδημοκρατισμό της χώρας ανάγκασαν τον Καούντα να αλλάξει το σύστημα που τον διατηρούσε στην εξουσία. Μιμούμενος το φίλο του Τζούλιους Νιερέρε, ο οποίος είχε παραιτηθεί από την προεδρία στην Τανζανία, ο Καούντα επέτρεψε τον πολυκομματισμό και διεξήχθησαν εκλογές με συμμετοχή όλων των κομμάτων το 1991. Το Κίνημα για την Πολυκομματική Δημοκρατία (MMD) κέρδισε και ο Καούντα αποχώρησε από την εξουσία. Στις 2 Νοεμβρίου του 1991 ορκίστηκε πρόεδρος ο Φρέντερικ Τσιλούμπα. Ο Καούντα έγινε το 1991 ο δεύτερος Αφρικανός αρχηγός Κράτους, ο οποίος αποχώρησε από την εξουσία έπειτα από ήττα σε εκλογές: ο πρώτος ήταν ο Ματιέ Κερεκού στην Μπενίν, το Μάρτιο της ίδιας χρονιάς.

Μετά την προεδρία Επεξεργασία

Στη συνέχεια η νέα κυβέρνηση προσπάθησε να απελάσει τον Καούντα με το αιτιολογικό ότι ήταν από το Μαλάουι. Το Σύνταγμα τροποποιήθηκε και απαγορεύεται στους πολίτες που ο πατέρας τους δεν είναι από τη Ζάμπια να διεκδικούν την προεδρία. Το 1997 ο γηραιός πολιτικός κατηγορήθηκε για σχεδιασμό απόπειρας με σκοπό την ανατροπή της κυβέρνησης. Το 2000 με δικαστική απόφαση έπειτα από προσφυγή του ιδίου κηρύχθηκε πολίτης της Ζάμπιας. Μετά την αποχώρησή του από την προεδρία ενεπλάκη σε πολλές φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Πρόσφατα συμμετείχε στην εκπομπή Dancing With The Stars καθώς ο ίδιος είναι ικανός χορευτής μπαλέτου.[6]

Στις 19 Οκτωβρίου του 2007 ο Καούντα τιμήθηκε με το βραβείο Ουμπούντου για το 2007.

Θάνατος Επεξεργασία

Στις 14 Ιουνίου 2021 ο Καούντα διακομίστηκε στο στρατιωτικό νοσοκομείο Μάινα Σόκο στη Λουσάκα.[7] Στις 17 Ιουνίου 2021 απεβίωσε σε ηλικία 97 ετών έπειτα από σύντομη ασθένεια. Κατέλιπε 30 εγγόνια και 11 δισέγγονα.[8][9][10].Στη Ζάμπια κηρύχθηκε εθνικό πένθος 21 ημερών[11] και στην Μποτσουάνα πένθος επτά ημερών.[12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Βιογραφία του Τάμπο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2008. 
  2. ↑ http://www.aptnlibrary.com/c43_mandela_01.html
  3. ↑ «Remarks of President Reagan and President Kenneth Kaunda of Zambia Following Their Meetings». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2008. 
  4. ↑ BBC NEWS | In Pictures | In pictures: 40 years of Zambia
  5. ↑ «Eamonn Fitzgerald's Rainy Day: Remembering Farzad Bazoft». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2006. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2008. 
  6. ↑ «bizSanDiego - Business Management - Online Business Magazines». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2008. 
  7. ↑ «Former Zambian president Kenneth Kaunda, 97, taken to hospital». Reuters. Reuters. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2021. 
  8. ↑ Ch, Bwalya· a (17 Ιουνίου 2021). «BREAKING: Zambian 1st President Dr. Kenneth Kaunda has died aged 97». ZambiaNews365.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2021. 
  9. ↑ «Zambian 1st President Dr. Kenneth Kaunda has died aged 97». News365.co.za (στα Αγγλικά). 17 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2021. 
  10. ↑ «Former Zambian president Kenneth Kaunda dies | eNCA». www.enca.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2021. 
  11. ↑ «Zambia's first president Kenneth Kaunda dies at age 97». www.msn.com. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2021. 
  12. ↑ Mkondani, Yvonne (17 Ιουνίου 2021). «Botswana declares seven day mourning period in honour of Kaunda». ZBC NEWS (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2021. 
  • "Kaunda, Kenneth."Encyclopædia Britannica from Encyclopædia Britannica Online. URL:http://search.eb.com/eb/article-3849 Accessed 19 Μαΐου 2006.
  • Fergus Macpherson, Kenneth Kaunda: The Times and the Man (1974)
  • Richard Hall, The High Price of Principles: Kaunda and the White South (1969)
  • David C. Mulford, Zambia: The Politics of Independence, 1957–1964 (1967)
  • At Ipenburg, 'All Good Men.' The Development of Lubwa Mission, Chinsali, Zambia, 1905-1967 (1992)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κένεθ_Καούντα&oldid=10193257"