Βικιπαίδεια

Καρκίνος του παγκρέατος

Ο καρκίνος του παγκρέατος ή παγκρεατικός καρκίνος, είναι η κατάσταση η οποία προκύπτει όταν κύτταρα του παγκρέατος, ενός αδενώδους οργάνου πίσω από το στομάχι, αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται εκτός ελέγχου και σχηματίζουν ένα όγκο. Αυτά τα καρκινικά κύτταρα έχουν την ικανότητα να εισβάλουν σε άλλα σημεία του σώματος.[1] Υπάρχουν αρκετά είδη παγκρεατικού καρκίνου.[2] Ο πιο συνηθισμένος, ο οποίος αποτελεί το 85% περίπου των περιπτώσεων, είναι το αδενοκαρκίνωμα του παγκρέατος, και συνήθως ο όρος «καρκίνος του παγκρέατος» αναφέρεται σε αυτό.[2] Το αδενοκαρκίνωμα ή εξωκρινής παγκρεατικός καρκίνος, ξεκινά στα κύτταρα των βλεννογόνων των παγκρεατικών πόρων, οι οποίοι παράγουν και εκκρίνουν πεπτικά ένζυμα.[2] Αρκετά άλλα είδη καρκίνου, τα οποία συλλογικά αποτελούν την πλειονότητα των μη-αδενοκαρκινωμάτων, ξεκινούν από αυτά τα κύτταρα.[2] Το ένα έως δύο τοις εκατό των περιπτώσεων παγκρεατικού καρκίνου είναι νευροενδοκρινείς όγκοι, οι οποίοι προκύπτουν από τα νευροενδοκρινή ορμονοπαραγωγά κύτταρα του παγκρέατος.[2] Αυτή η μορφή καρκίνου είναι εν γένει λιγότερο επιθετική από το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα.[2]

Διάγραμμα στο οποίο φαίνεται η θέση του παγκρέατος πίσω από το στομάχι (το οποίο εμφανίζεται διαφανές στο σχήμα)

Συμπτώματα

Επεξεργασία

Τα πρώιμα σημάδια και συμπτώματα του πιο συνήθους παγκρεατικού καρκίνου δεν είναι εξειδικευμένα και ενδέχεται να περιλαμβάνουν κιτρίνισμα του δέρματος, πόνο στην κοιλιακή χώρα ή στην μέση, απώλεια όρεξης, ανεξήγητη απώλεια βάρους, ανοιχτόχρωμα κόπρανα (ανοιχτό γκρι, λευκά), και σκούρα ούρα.[3] Συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα στα πρώτα στάδια, και τα εξειδικευμένα συμπτώματα που θα μπορούσαν να υποδείξουν παγκρεατικό καρκίνο, εν γένει δεν εμφανίζονται παρά μόνο όταν η ασθένεια είναι σε προχωρημένο στάδιο.[3][4] Όταν ο καρκίνος διαγιγνώσκεται, έχει συνήθως εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος.[2][5]

Επιδημιολογία

Επεξεργασία

Ο καρκίνος του παγκρέατος εμφανίζεται σπάνια πριν την ηλικία των 40 ετών, και πάνω από τις μισές περιπτώσεις παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος εμφανίζονται σε άτομα άνω των 70 ετών.[4] Οι παράγοντες κινδύνου για τον παγκρεατικό καρκίνο περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την παχυσαρκία, τον διαβήτη και κάποιες σπάνιες γενετικές παθήσεις.[4] Περίπου 25% των περιπτώσεων συνδέονται με το κάπνισμα,[6] και 5-10% συνδέονται με κληρονομικά χαρακτηριστικά.[4] Ο παγκρεατικό καρκίνος συνήθως διαγιγνώσκεται με συνδυασμό ιατρικών απεικονίσεων, όπως υπέρηχους, υπολογιστική τομογραφία, αιματολογικές εξετάσεις, και βιοψία.[6][7] Η ασθένεια χωρίζεται σε στάδια, από το αρχικό (στάδιο I) έως το τελικό (στάδιο IV).[5] Ο προσυμπτωματικός έλεγχος στον γενικό πληθυσμό έχει αποδειχθεί μη αποδοτικός, καθώς δεν υπάρχει απλή εξέταση ή σύνολο οριστικών συμπτωμάτων.[8]

Ο κίνδυνος εμφάνισης παγκρεατικού καρκίνου είναι χαμηλότερος για τους μη καπνιστές, και για τα άτομα που διατηρούν υγιές βάρος και περιορίζουν την κατανάλωση κόκκινου ή κατεργασμένου κρέατος.[9] Η πιθανότητα ενός καπνιστή να εμφανίσει την ασθένεια μειώνεται με το κόψιμο του τσιγάρου, και σχεδόν γίνεται ίδια με αυτή του υπόλοιπου πληθυσμού μετά από 20 χρόνια.[2] Ο παγκρεατικός καρκίνος αντιμετωπίζεται με χειρουργείο, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, παρηγορητική φροντίδα (διαχείριση συμπτωμάτων), ή συνδυασμό όλων αυτών.[3] Οι επιλογές του είδους αντιμετώπισης εξαρτώνται κατά ένα μέρος από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η ο καρκίνος.[3] Το χειρουργείο είναι η μοναδική αντιμετώπιση που μπορεί να θεραπεύει το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα,[5] και μπορεί επίσης να γίνει για την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς χωρίς να υπάρχει ελπίδα για θεραπεία.[3][5] Συχνά απαιτείται διαχείριση του πόνου και θεραπείες για την βελτίωση της πέψης.[5] Η παρηγορητική φροντίδα ενδείκνυται ακόμα και για τους ασθενείς που δέχονται αγωγή με στόχο την θεραπεία.[10][11]

Το 2015, ο παγκρεατικός καρκίνος όλων των ειδών ήταν υπεύθυνος για 411.600 θανάτους παγκοσμίως.[12] Είναι η πέμπτη πιο συνήθης αιτία θανάτου από καρκίνο στο Ηνωμένο Βασίλειο,[13] και η τέταρτη στις Ηνωμένες Πολιτείες.[14][15] Η ασθένεια εμφανίζεται πιο συχνά στον αναπτυγμένο κόσμο, όπου παρατηρήθηκε το 2012 το 70% των περιπτώσεων.[2] Το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα εν γένει έχει πολύ κακή πρόγνωση: μετά την διάγνωση, το 25% των ασθενών επιζούν ένα χρόνο και 5% επιζούν πέντε χρόνια.[2][16] Στους καρκίνους που διαγιγνώσκονται νωρίς, το ποσοστό πεντάχρονης επιβίωσης αυξάνεται μόνο στο περίπου 20%.[17] Οι νευροενδοκρινείς καρκίνοι έχουν καλύτερα αποτελέσματα, καθώς στα πέντε έτη από τη διάγνωση, το 65% επιζεί, αν και η επιβίωση εξαρτάται κατά πολύ από τον τύπο του όγκου.[2]

Είδη

Επεξεργασία
 
Το πάγκρεας έχει πολλαπλές λειτουργίες, οι οποίες εξυπηρετούνται από τα ενδοκρινή κύτταρα στα νησίδια του Langerhans και από τα εξωκρινή πυραμοειδή κύτταρα. Ο παγκρεατικός καρκίνος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε από αυτά τα κύτταρα και να παρακωλύσει οποιαδήποτε λειτουργία τους.

Τα πολλά είδη παγκρεατικού καρκίνου μπορούν να χωριστούν σε δύο γενικές ομάδες. Η μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων (περίπου 99%) εμφανίζονται στο τμήμα του παγκρέατος το οποίο παράγει τα πεπτικά ένζυμα, το οποίο είναι γνωστό και ως εξωκρινής μοίρα. Υπάρχουν αρκετά υποείδη εξωκρινούς παγκρεατικού καρκίνου, όμως η διάγνωση και η αντιμετώπισή τους έχουν πολλά κοινά. Η μικρή μειονότητα των καρκίνων οι οποίοι εμφανίζονται στους ορμονοπαραγωγούς (ενδοκρινείς) ιστούς του παγκρέατος, έχουν διαφορετικά κλινικά χαρακτηριστικά. Και οι δύο ομάδες εμφανίζονται κυρίως (αλλά όχι αποκλειστικά) σε άτομα άνω των 40 ετών, και είναι ελαφρώς πιο συνήθεις στους άνδρες, όμως κάποια σπάνια υποείδη εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες και παιδιά.[18][19]

Εξωκρινείς καρκίνοι

Επεξεργασία

Η εξωκρινής ομάδα κυριαρχείται από το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα (σε ποικιλίες του ονόματος μπορεί να προστεθεί ο προσδιορισμός «επιθετικό» και «πορογενές»), το οποίο είναι με διαφορά το πιο συνηθισμένο είδος, αποτελώντας το 85% όλων των παγκρεατικών καρκίνων.[4] Σχεδόν όλοι αυτού του είδους ξεκινούν στους πόρους του παγκρέατος, και το πορογενές παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα αναφέρεται συχνά με τη συντομογραφία PDAC (pancreatic ductal adenocarcinoma).[20] Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ο ιστός στον οποίο εμφανίζεται, το παγκρεατικό πορικό επιθήλιο (ductal epithelium), αποτελεί λιγότερο από το 10% του παγκρέατος από άποψη κυτταρικού όγκου.[21] Αυτός ο καρκίνος εμφανίζεται στους πόρους που μεταφέρουν εκκρίσεις (όπως ένζυμα και διαττανθρακικά) εκτός παγκρέατος. Περίπου το 70% των αδενοκαρκινωμάτων εμφανίζονται στην «κεφαλή» του παγκρέατος.[4]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «What is Cancer? Defining Cancer». National Cancer Institute, National Institutes of Health. 7 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2014. 
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. Chapter 5.7. ISBN 92-832-0429-8. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Pancreatic Cancer Treatment (PDQ®) Patient Version». National Cancer Institute. National Institutes of Health. 17 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2014. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 «Pancreatic adenocarcinoma». N. Engl. J. Med. 371 (11): 1039–49. September 2014. doi:10.1056/NEJMra1404198. PMID 25207767. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-12-26. https://web.archive.org/web/20141226144755/http://www.enotes.us/Pancreatic_Ca2014.pdf. Ανακτήθηκε στις 2017-06-26. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Pancreatic adenocarcinoma». BMJ (Clinical research ed.) 344: e2476. 2012. doi:10.1136/bmj.e2476. PMID 22592847. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-01-09. https://web.archive.org/web/20150109071550/http://www.wessexcolorectalclinic.com/app/download/5789745892/2012_PancreaticAdenocarcinoma_BMJ.pdf. Ανακτήθηκε στις 2017-06-26. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Recent progress in pancreatic cancer». CA: A Cancer Journal for Clinicians 63 (5): 318–48. September 2013. doi:10.3322/caac.21190. PMID 23856911. 
  7. ↑ «Pancreatic cancer». Lancet 378 (9791): 607–20. August 2011. doi:10.1016/S0140-6736(10)62307-0. PMID 21620466. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-01-12. https://web.archive.org/web/20150112190623/http://m-learning.zju.edu.cn/G2S/eWebEditor/uploadfile/20111127193405_869876397245.pdf. Ανακτήθηκε στις 2017-06-26. 
  8. ↑ «Methods and rationale for the early detection of pancreatic cancer. Highlights from the "2010 ASCO Gastrointestinal Cancers Symposium". Orlando, FL, USA. January 22–24, 2010». JOP : Journal of the pancreas 11 (2): 128–30. 5 March 2010. PMID 20208319. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-12-08. https://web.archive.org/web/20141208001305/http://www.joplink.net/prev/201003/19.html. Ανακτήθηκε στις 2017-06-26. 
  9. ↑ «Can pancreatic cancer be prevented?». American Cancer Society. 11 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2014. 
  10. ↑ «Metastatic pancreatic cancer: the dilemma of quality vs. quantity of life». JOP : Journal of the pancreas 14 (4): 391–4. 10 July 2013. doi:10.6092/1590-8577/1663. PMID 23846935. 
  11. ↑ «Treatment of pancreatic cancer: A narrative review of cost-effectiveness studies». Best practice & research. Clinical gastroenterology 27 (6): 881–92. December 2013. doi:10.1016/j.bpg.2013.09.006. PMID 24182608. 
  12. ↑ GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 October 2016). «Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015.». Lancet 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMID 27733281. 
  13. ↑ Pancreatic Cancer Research Fund, 2015
  14. ↑ «Analysis of mortality rates for pancreatic cancer across the world». HPB 10 (1): 58–62. 2008. doi:10.1080/13651820701883148. PMID 18695761. 
  15. ↑ «Lifetime Risk of Developing or Dying From Cancer». American Cancer Society. 1 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2014. . Οι τρεις πρώτοι ποικίλουν κατά φύλο, συμπεριλαμβάνοντας τον καρκίνο του μαστού για τις γυναίκες και τον καρκίνο του προστάτη για τους άνδρες.
  16. ↑ «Cancer Facts & Figures 2010» (PDF). American Cancer Society. 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2014.  See p. 4 for incidence estimates, and p. 19 for survival percentages.
  17. ↑ «Pancreatic Cancer Treatment (PDQ®) Health Professional Version». National Cancer Institute. National Institutes of Health. 21 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2014.  "The highest cure rate occurs if the tumor is truly localized to the pancreas; however, this stage of disease accounts for less than 20% of cases. In cases with localized disease and small cancers (<2 cm) with no lymph node metastases and no extension beyond the capsule of the pancreas, complete surgical resection is still associated with a low actuarial five-year survival rate of 18% to 24%."
  18. ↑ Harris, RE (2013). «Epidemiology of pancreatic cancer». Epidemiology of Chronic Disease. Jones & Bartlett. σελίδες 181–190. ISBN 978-0-7637-8047-0. 
  19. ↑ «Neuroendocrine gastro-entero-pancreatic tumors: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up». Annals of Oncology 23 Suppl 7: vii124–30. October 2012. doi:10.1093/annonc/mds295. PMID 22997445. http://annonc.oxfordjournals.org/content/23/suppl_7/vii124.long.  (Table 5 outlines the proposed TNM staging system for PanNETs.)
  20. ↑ Handbook of Pancreatic Cancer. New York: Springer. 2009. σελ. 288. ISBN 978-0-387-77497-8. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2016. 
  21. ↑ Govindan R (2011). DeVita, Hellman, and Rosenberg's Cancer: Cancer: Principles & Practice of Oncology (9th έκδοση). Lippincott Williams & Wilkins. Chapter 35: Cancer of the Pancreas: Surgical Management. ISBN 978-1-4511-0545-2.  Online edition, with updates to 2014

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Καρκίνος_του_παγκρέατος&oldid=10193413"