Ο Καρλ Σμιντ (Ζυρίχη, 10 Μαΐου1914 - 13 Αυγούστου1998) ήταν Ελβετός καλλιτέχνης που δραστηριοποιήθηκε από τη δεκαετία του 1930 έως τη δεκαετία του 1990. Ήταν ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, εικονογράφος, γραφίστας και δάσκαλος.
K.Schmid Επιστημονική εικονογράφηση της δεκαετίας του 1940 - Ανατύπωση από το Aide-mémoire d'interventions urgentes "Siegfried" par le Prof. Charles Perret, Montreux, 1947
Ο Καρλ Σμιντ γεννιέται στη Ζυρίχη. Ο πατέρας του, εβραϊκής καταγωγής, πεθαίνει στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μητέρα του, η οποία παρέμεινε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, πάσχει από επιληψία και σχιζοφρένεια- σε κάθε νοσηλεία της ο Καρλ φιλοξενείται σε ορφανοτροφείο, όπου περνά την παιδική του ηλικία και μέρος της εφηβείας του. [5]
Ονειρεύεται να γίνει χειρούργος, αλλά δείχνει επίσης πάθος για την ξυλογλυπτική, γι αυτό κατευθύνεται να ακολουθήσει μια μαθητεία ως επιπλοποιός και ξυλουργός. Αυτή η κατάρτιση στη χειροτεχνία θα είναι καθοριστική για όλο του το έργο. Παρακολουθεί ένα νυχτερινό σχολείο και μερικούς κύκλους μαθημάτων ειδίκευσης στη Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων. Ο Καρλ περνάει μέρος του ελεύθερου χρόνου του στη δημόσια βιβλιοθήκη της Ζυρίχης, όπου διαβάζει τα πάντα, με προτίμηση την λογοτεχνία και ιδιαίτερα την τέχνη. [6] Κατά τη διάρκεια των χρόνων των σπουδών του γνωρίζει καλλιτέχνες όπως τον Όσκαρ Κοκόσκα και τον Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ. [5] Ο Σμιντ και ο Κίρχνερ γνωρίζονται στο Νταβός, σε ένα σανατόριο για φυματίωση, ασθένεια από την οποία πάσχουν και οι δύο Όσκαρ Κοκόσκα και ο Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ . [6][7] "...Ο κοινός τους πόνος από την ίδια ασθένεια, αλλά ακόμη περισσότερο ο κοινός τους ενθουσιασμός για μια νέα εκφραστική αντίληψη της τέχνης, τους έφερε πιο κοντά και γρήγορα αναπτύχθηκε μια βαθιά φιλία".[6]
Το 1932 ο Καρλ παρακολουθεί ως ακροατής τα μαθήματα του Πάουλ Κλέρμοντ, καθηγητή χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Ο Κλέρμοντ προσέχει τον νεαρό που ζωγραφίζει συγκεντρωμένος στην αίθουσα διαλέξεων, εκτιμάει την δουλειά του και τον προσλαμβάνει ως εικονογράφο χειρουργικής, τον πρώτο στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Από το 1932 έως το 1941 πραγματοποιεί εικονογραφήσεις για επιστημονικές εκδόσεις. [6]
Παντρεύεται την δρ. Ερίκα Μπίλφινγκερ, (ψυχίατρο). Από το γάμο γεννιούνται δύο παιδιά.
Τα επιστημονικά του σχέδια τραβούν την προσοχή του Βάλτερ Γκρόπιους, ενός από τους συνιδρυτές του Μπάουχαους, ο οποίος προσκαλεί τον Σμιντ στην Αμερική, για να διδάξει στο Graduate School of Design του Χάβαρντ. Πάντα μέσω του Γκρόπιους, του γίνεται πρόταση από την Ντίσνευ για να εικονογραφήσει μια ταινία κινουμένων σχεδίων. Ωστόσο κάθε φορά αρνείται την πρόσκληση για οικογενειακούς λόγους. [5] Ο Γκρόπιους συστήνει τον Σμιντ στον Γιοχάνες Ίττεν, διευθυντή της Zürcher Kunstgewerbeschule - Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Ζυρίχης (σήμερα Πανεπιστήμιο Τεχνών της Ζυρίχης). Ο Ίττεν θέλει να τον προσλάβει ως εκπαιδευτικό.
Το 1944 ο Σμιντ δημιουργεί την τάξη επιστημονικού σχεδίου, μία από τις πρώτες του είδους της, στην οποία θα διδάξει μέχρι το 1971 [7]
K. Schmid – Χωρίς τίτλο (δεκαετία του ΄70) - Γλυπτό από οξειδωμένο σίδηρο, 145 x 45 cm
Ο Καρλ μετακομίζει με την οικογένειά του στην περιοχή Ζέεφελντ της Ζυρίχης. Χάρη στο σίγουρο εισόδημα από το σχολείο, μπορεί πλέον να αποκτήσει το πρώτο του πραγματικό εργαστήριο στον πρώην στάβλο της Βίλα Χάρολντ στην Κλάουστρατε. [6]
Την άνοιξη του 1944 ο Καρλ Σμιντ συναντάει για πρώτη φορά τον [ασαφές] Αργότερα, ο Μαξ Μπιλ θα συνοδεύσει τον Αρπ στο εργαστήριο του Σμιντ, σε μια προσπάθεια να βοηθήσει το φίλο του να ξεπεράσει την κατάθλιψή του μέσα από νέα καλλιτεχνικά σχέδια. Από τότε, αναπτύσσεται μια φιλία και συνεργασία μεταξύ του Σμιντ και του Αρπ που θα κρατήσει για όλη τους την ζωή. Ο Σμιντ θα φτιάξει για τον Αρπ ανάγλυφα από ξύλο, ξυλογραφίες και το βιβλίο του καλλιτέχνη Elemente (Στοιχεία).[5][8]
Το 1956, στον Σμιντ ανατίθεται επίσης ένα προπαρασκευαστικό μάθημα στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών: το Vorbereitungsklasse. Το 1962 μετακομίζει στο σπίτι-εργαστήριο του στο Γκοκχάουζεν. Στο εργαστήριο οργανώνει έναν διαφορετικό χώρο για κάθε ξεχωριστή καλλιτεχνική δραστηριότητα : ζωγραφική, ξυλογλυπτική, τεχνικές χαρακτικής, ακόμη και ένα εργαστήριο σιδηρουργίας, όπου θα δημιουργήσει μεγάλο μέρος από τα έργα του με χαλκό ή σίδηρο των δεκαετιών 1970 και 1980. [6][9] Η μοναδική του έκθεση, με ανθολόγηση από όλο του το έργο, πραγματοποιείται το 1965 στο Helmhaus όπου παρουσιάζει τα έργα του μαζί με εκείνα των μαθητών του: "Karl Schmid und seine Schuler" (Ο Καρλ Σμιντ και οι μαθητές του). [6][10]
Από τη δεκαετία του 1960 και μετά δέχεται πολλές παραγγελίες στον τομέα των καλλιτεχνικών παρεμβάσεων στην αρχιτεκτονική. Δημιουργεί τοιχογραφίες σε σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στα Καντόνια της Ζυρίχης, του Ζουγκ, του Γκραουμπύντεν και του Τιτσίνο..
Το 1971, σε ηλικία 57 ετών, αποσύρεται πρόωρα από τη διδασκαλία: η ασθένεια από την οποία πάσχει εδώ και αρκετό καιρό επιδεινώνεται, αλλά ποτέ δεν θα σταματήσει να παράγει μία μεγάλη σειρά έργων, συμπεριλαμβανομένων έργων τοιχογραφίας στην αρχιτεκτονική. [6] Στο τελευταίο μέρος της ζωής του, ο Καρλ θα απομονωθεί όλο και περισσότερο: "...Τέλος, η μεγάλη χρονική περίοδος κατά την οποία αποσύρθηκε από όλους τους φίλους του προκειμένου να εκπληρώσει την καλλιτεχνική του αποστολή, τον οδήγησαν σε μια απεριόριστη μοναξιά". [6]
Ο Καρλ Σμιντ πεθαίνει στις 13 Αυγούστου 1998 στο νοσοκομείο Neumünster της Ζυρίχης. Ενταφιάζεται στο νεκροταφείο Friedhof Uetliberg.
K.Schmid Die Lustmühle im Kanton Aargau - "Ο μύλος της απόλαυσης στο Καντόνι Aargau", (δεκαετία του ‘60) - Ανάγλυφο σε ξύλο κερασιάς
Το έργο του Σμιντ αποτελείται από σχέδια, λιθογραφίες, ξυλογραφίες, εκτυπώσεις σε ύφασμα, ελαιογραφίες, ακουαρέλες, ταπισερί, ανάγλυφα, γλυπτά από ξύλο, πέτρα και σίδηρο, τοιχογραφίες και ανάγλυφα στην αρχιτεκτονική .
K.Schmid Der geteckte Tisch - "Το στρωμένο τραπέζι", 1955 - Προπαρασκευαστική ζωγραφική για ταπισερί
«Η τέχνη του Σμιντ εκτείνεται από τα αυστηρά νατουραλιστικά έργα (επιστημονικές εικονογραφήσεις) μέχρι τις αφηρημένες συνθέσεις».[11]
«Έχει κατακτήσει τις πιο διαφορετικές γραφικές τεχνικές, το έργο του καλύπτει ένα ευρύ φάσμα υλικών και είναι, ωστόσο, αναμφισβήτητο ότι το σχέδιο έχει γι' αυτόν την μέγιστη προτεραιότητα».[12]
«Ο Καρλ Σμιντ ήταν ένας μάστορας στη ενσυναίσθηση με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική».[6]
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το ETH (Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Ζυρίχης) θέλει να του απονείμει τιμητικό πτυχίο αρχιτεκτονικής, αλλά εκείνος αρνείται. [13] Δημιουργεί έργα τοιχογραφίας σε σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στα Καντόνια της Ζυρίχης, του Ζουγκ, του Γκραουμπύντεν και του Τιτσίνο.
K.Schmid - Χωρίς τίτλο (δεκαετία του ΄80) - Ζωγραφική σε ξύλο με ακρυλικά υλικά, 120 x 80 cm
K. Schmid, Licht und Schatten - "Φως και σκιά", 1993 - Ακουαρέλα σε χαρτόνι και πλαίσιο από οξειδωμένο σίδηρο του K. Schmid, 70 x 41 cm 1974 Κοιμητήριο Friedhof Uetliberg - Ζυρίχη [17] - Ψηφιδωτό δαπέδου
Ο Σμιντ ήταν ένας ανεξάρτητος, ιδεαλιστής καλλιτέχνης, απρόθυμος να συμμετάσχει στην αγορά τέχνης. Προτιμούσε να πουλάει τα έργα του απευθείας σε συλλέκτες που γνώριζε προσωπικά. Οι σπάνιες εκθέσεις του έγιναν μόνο με πρωτοβουλία δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων [5]
K. Schmid, Auschwitz (δεκαετία του 1960) - Γλυπτό από οξειδωμένο σίδηρο, 145 x 45 cm
Το 1957 τα σχέδιά του εκτέθηκαν στην ομαδική έκθεση "Το σχέδιο στο έργο νέων Ελβετών ζωγράφων και γλυπτών", Βέρνη, Kunsthalle, 3.8.1957- 8.9.1957. [18]
Η μοναδική του έκθεση με ανθολόδηση του έργου του, πραγματοποιήθηκε το 1965, μαζί με τους μαθητές του από τη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών: "Karl Schmid und seine Schuler" (Ο Καρλ Σμιντ και οι μαθητές του). Ζυρίχη, Helmhaus 23.01-28.02.1965. Με την ευκαιρία αυτή το Kunsthaus της Ζυρίχης αποκτά το ανάγλυφο από ξύλο κερασιάς Die Lustmühle Kanton Aarau. [19] (Ο Μύλος της Απόλαυσης στο Καντόνι του Aarau). [6]
Ατομική έκθεση στα πλαίσια της παρουσίασης: Πέντε Ελβετοί καλλιτέχνες στο SKA στη Werdmühleplatz της Ζυρίχης, από τις 6.3.1991 έως τις 19.4.1991[20]
Το 2004 διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Ritter-Hürlimann η μεταθανάτια έκθεση Erinnerungen an Karl Schmid (Αναμνήσεις του Karl Schmid). Uster, Villa Grunholzer, από 1.5.2004 έως 16.5.2004. [21]
Το 1944 ο Σμιντ αρχίζει να διδάσκει επιστημονικό σχέδιο στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Ζυρίχης μετά από πρόσκληση του διευθυντή Γιοχάνες Ίττεν. Το 1956 του ανατίθεται επίσης η διδασκαλία ενός προπαρασκευαστικού μαθήματος. "Αποδέχθηκε αυτό το υπεύθυνο έργο με πατρική αφοσίωση. (...) Τα μεγάλα του πρότυπα, ο Ρούντολφ Στάινερ και ο Χάινριχ Πεσταλότσι, τον ενέπνευσαν να αντιμετωπίζει τους μαθητές του με απόλυτο σεβασμό. Έφερε πολλές νέες ιδέες στη διδασκαλία του, κυρίως ξεκινώντας από τις πιο απλές ασκήσεις. Απαιτούσε όμως να εκτελούνται με απόλυτη αφοσίωση και άψογη δεξιοτεχνία. Καθοδηγούσε συνεχώς τους μαθητές του να δημιουργούν έναν δεσμό με όποια "ομορφιά" ονειρεύονταν με ευαισθησία, επιμονή και φροντίδα." [6] "Ο Καρλ Σμιντ είναι γεννημένος δάσκαλος. Τα στοιχεία της φόρμας, τα υλικά, οι εσωτερικές δημιουργικές διαδικασίες είναι αυτά που μεταφέρει στον μαθητή. (...) Ο Schmid δεν μεταφέρει ένα στυλ στον μαθητή, αλλά ολόκληρο τον κόσμο του που βρίσκεται σε συνεχή ζύμωση". [10]
1958 - Το βιβλιαράκι Punktgeschichten / "Ιστορίες των κουκίδων", που υλοποιήθηκε ως εργασία της τάξης. "Με το πιο απλό εργαλείο - ένα κοφτερό καρφί - οι μαθητές έφτιαξαν χαρακτικά σε γυαλισμένες σανίδες από ξύλο αχλαδιάς. Στη συνέχεια, τα στένσιλ εκτυπώθηκαν στο τυπογραφείο. Με αυτή την λιτά απλή άσκηση σχεδιασμού, οι μαθητές συνειδητοποίησαν τον άπειρο δημιουργικό πλούτο που μπορεί να βρεθεί σε όλα τα πράγματα, ακόμη και στην πιο μικρή δημιουργική δυνατότητα, την κουκκίδα." [6]
1962 - Εικονογραφήσεις για ένα βοτανολόγιο: "Unkräuter", (Malerbe) για την εταιρεία Ciba-Geigy . [7]
"Όλα τα άγρια φυτά της Ελβετίας έπρεπε να απεικονιστούν με ακρίβεια σε ακουαρέλα. Το όλο έργο κράτησε επτά χρόνια και στο τέλος περιελάμβανε περίπου 180 πίνακες ακουαρέλας δουλεμένους με εξαιρετική ακρίβεια." [6] Την ίδια περίοδο, μια εμπειρία διδασκαλίας νέου σχεδιασμού (design) με τους φοιτητές: ένα επιτραπέζιο σερβίτσιο από ξύλινα μαχαιροπήρουνα. [10]
1965 - Γραφική επανέκδοση του «Historia Plantarum» του Κόνραντ Γκέσνερ . [7]
1965 - Ο Σμιντ προσκαλείται από το Kunsthaus της Ζυρίχης να εκθέσει τα έργα του στο Helmhaus. [13]
K. Ο Σμιντ και οι μαθητές του στο Kunstgewerbeschule - Ανατύπωση παλαιών φωτογραφιών (δεκαετία του 1960)
"Συμφώνησε ευχαρίστως και πρότεινε να εκθέσει και τα έργα των μαθητών του από το προκαταρκτικό μάθημα και το μάθημα επιστημονικής εικονογράφησης. Ένιωθε ότι η εκπαιδευτική του συμβολή αποτελούσε ουσιαστικό μέρος του δημιουργικού του έργου". [6]
Ο Μαξ Μπιλ, ο οποίος ανέλαβε να κάνει μια πρόταση μεταρρύθμισης για τη Σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων, αναφέρει στα συμπεράσματά του ότι το ινστιτούτο θα έπρεπε να κλείσει λόγω των ξεπερασμένων μεθόδων διδασκαλίας. Θεωρεί καινοτόμο μόνο τη διδασκαλία μερικών μαθημάτων, μεταξύ των οποίων αναφέρει αυτό του Καρλ Σμιντ [6]
Ολιβιέρο Τοσκάνι, φωτογράφος μόδας και διαφήμισης, συγγραφέας, πολιτικός, επικοινωνιολόγος, δημιουργός corporate image και διαφημιστικών εκστρατειών για τις Benetton, Chanel, Esprit, Fiorucci . Παρακολούθησε το Zürcher Kunstgewerbeschule από το 1961 έως το 1965. [22] Ο Τοσκάνι θυμάται ότι ήταν εκείνος που τον έστρεψε προς τη φωτογραφία: εκείνη την εποχή ήθελε να γίνει ζωγράφος. Ο Σμιντ τον πήγε στον ζωολογικό κήπο της Ζυρίχης, για να ζωγραφίσει ζώα (ήταν μια από τις παιδαγωγικές του μεθόδους) [21] και αφού είδε τις ζωγραφιές του, τον συμβούλεψε να γίνει φωτογράφος.
Χάραλντ Νεγκέλι, μαθητής από το 1957 έως το 1962. Γνωστός ως sprayer της Ζυρίχης, πρόδρομος της street-art στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Χανς Ρούντολφ Γκίγκερ, από το 1959 έως το 1960. Ζωγράφος, σχεδιαστής, εικονογράφος και γλύπτης. Στον τομέα των κινηματογραφικών ειδικών εφέ, δημιούργησε, σε συνεργασία με τον Κάρλο Ραμπάλντι, το πλάσμα πρωταγωνιστή στο Alien, Όσκαρ καλύτερων ειδικών εφέ το 1980.
Άντριαν Φρούτιγκερ - Γραμματοσειρές: The Complete Works * Das Werk: Architektur und Kunst Nr 43 (1956) Zeichnen im Zoo
Άρθρο του Urs P. Eigenmann, Karl Scmid- Versuch eines Portraits / «Karl Schmid-Attempt of a portrait», δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Gockhuser n.3 Mai-Juni 1988
Άρθρο της NZZ που γράφτηκε από τον P. Werder για τα 70ά γενέθλια του Karl Schmid, (10.05.1984) - αναφέρεται επίσης από τους Urs P. Eigenmann, Karl Scmid- Versuch eines Portraits (Karl Schmid-Attempt of a portrait) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Gockhu Mai-Juni 1988
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Der Silthaler της 16.07.76 - Αρχείο ZHdK
Άρθρο: Christine Lariol, Συνέντευξη με τον Hardy Hepp, Die Lint, 13.01.1993 (Αρχείο ZHdK)
Κατάλογος: C. Neuenschwander Karl Schmid un seine Schüler, Zürcher Kunstgesellschaft, 1965
Κατάλογος της ατομικής έκθεσης του K. Schmid, από 6.3.1991 έως 19.4.1991, στο πλαίσιο της έκθεσης Five Swiss Artists στο SKA στο Werdmühleplatz της Ζυρίχης. (Αρχείο Ιδρύματος K.Schmid).
Das Werk: Architektur und Kunst Nr. 46 (1959) Sekundarschulhaus στο Mollis, Glarus
Das Werk: Architektur und Kunst Nr. 46 (1959) Zur farblichen Raumgestaltung im Schulhaus * Das Werk: Architektur und Kunst Nr 49 (1962) Design-pädagogische Experimente von Karl Schmid
Das Werk Chronik Nr. 3 (1965) Σελίδες 67-68 Άρθρο: HC, Karl Schmid und seine Schüler (Ο Karl Schmid και οι μαθητές του)
Das Werk: Architektur und Kunst Nr. 54 (1967) Alterssiedlung Neubühl στη Ζυρίχη
Das Werk: Architektur und Kunst Nr. 55 (1968) Die künstlerischen Beiträge im Schulhaus Gutschick in Winterthur
Die Kunst im öffentlichen Raum der Stadt Zürich. 1300 Werke - eine Bestandesaufnahme, Bernadette Fülscher * Schweizer Ingenieur und Architekt Nr 116 (1998) Eduard Neuenschwander, ein Gespräch
Καρλ Σμιντ - ζωγράφος και γλύπτης 1914-1988 Το σπίτι του στο Gockhausen τον Οκτώβριο του 1988 "Photographs by Rainer Tuggener - (Αρχείο Ιδρύματος K. Σμιντ)
Καρλ Σμιντ, Zeichen und Wege einer Freundschaft (Σήματα και τρόποι φιλίας), κείμενο που συνοδεύει τις ξυλομπογιές που προέρχονται από τη 2η έκδοση του βιβλίου του καλλιτέχνη από τον Arp Elemente / «Στοιχεία» του 1949, τυπωμένη στο χέρι έκδοση. Έκδοση 200 αριθμημένων αντιτύπων υπογεγραμμένη από τον Αρπ.
AA. VV, Versuch eines Lebensbildes / “Attempt of an image of life”, από το Erinnerungen an Karl Schmid, κατάλογος της μεταθανάτιας έκθεσης αφιερωμένης στον Karl Schmid, Uster, Φεβρουάριος 2004.
WERK Chronik Nr. 3 (1965) WERK Chronik (Zeitschrift) - Karl Schmid und seine Schüler
Rudolf Brennenstuhl, Design-padagogische Experimente von Karl Schmid - (Εκπαιδευτικά πειράματα σχεδιασμού από τον Karl Schmid) Άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Werk n. Schweizer Ingenieur und Architekt Nr. 36, 3 (Σεπτ. 1998) Karl Schmid zum Gedenken
Schweizerische Bauzeitung Nr 90 (1972) Der neue Friedhof Uetliberg στη Ζυρίχη
Zeitschrift für Landschaftsarchitektur Nr 13 (1974) Der neue Friedhof Uetliberg στη Ζυρίχη
Σχετικά πολυμέσα
.jpg)
