Ο Κατακαλών Κεκαυμένος ήταν Βυζαντινός στρατιωτικός και συγγραφέας στα μέσα του 11ου αιώνα.

Κατακαλών Κεκαυμένος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Κατακαλὼν Κεκαυμένος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση11ος αιώνας (αρχές)
Κολώνεια[1]
ΕθνικότηταΑρμένιοι[2]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός[3]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιστορικός
στρατιωτικός
κυβερνητικός αξιωματούχος
μοναχός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΑραβοβυζαντινοί πόλεμοι, Siege of Messina, Πόλεμος μεταξύ Ρως και Βυζαντινών (1043), Byzantine–Georgian Wars, Βυζαντινοσελτζουκικοί πόλεμοι, Byzantine-Pecheneg Wars και Μάχη της Πετρόης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαστρατηγός
Δουξ (από 1045, Ανί)
στρατηλάτης
Δουξ (από 1055, Αντιόχεια)
Απεικόνιση του 1040 της πολιορκίας της Μεσσήνης που υπερασπίστηκε ο Κεκαυμένος

Ο Κατακαλών Κεκαυμένος γεννήθηκε στην Κολώνεια της Καππαδοκίας, και παρόλο που προφανώς ήταν μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας Κατακαλών, σύμφωνα με τον Ιωάννη Σκυλίτζη δεν ήταν αριστοκρατικής καταγωγής[4]. Διακρίθηκε για πρώτη φορά στην σικελική εκστρατεία του Γεωργίου Μανιάκη. Εκεί, ο Κεκαυμένος, με το βαθμό του πρωτοσπαθάριου, διέταξε ένα στρατιωτικό απόσπασμα από το Θέμα Αρμενιακών και οδήγησε την επιτυχή υπεράσπιση της Μεσσήνης από την αραβική επίθεση το 1040[4][5].

Το 1043 νίκησε τους Ρως στην επιδρομή τους κατά την αυτοκρατορικής πρωτεύουσας, και ονομάστηκε βέστης και άρχοντας των παραδουνάβιων πόλεων[4]. Επί αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ΄ (1042 έως 1055) είχε μια άκρως επιτυχημένη καριέρα. Υπηρέτησε στην Ανατολή ως δούξ της Ιβηρίας, και έγινε κυβερνήτης της Ανίον, όταν η πόλη προσαρτήθηκε από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το 1045, και οδήγησε τις τοπικές δυνάμεις στις πρώτες συγκρούσεις με τους Σελτζούκους Τούρκους[6]. Στα τέλη της δεκαετίας του 1040, είχε προαχθεί στη θέση του στρατηλάτη της Ανατολής, και συμμετείχε στην εκστρατεία εναντίον των Πετσενέγκων, ως δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον άπειρο στρατιωτικά Νικηφόρο. Κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας, τραυματίστηκε σοβαρά[4][7]. Γύρω στο 1055 διορίστηκε στο διάσημο και ισχυρό αξίωμα του δουκο'ς της Αντιόχειας[4][6].

Όταν έγινε αυτοκράτορας ο Μιχαήλ ΣΤ΄ (1056 - 1057) είχε μία καχυποψία με τους εξέχοντες στρατηγούς και τους φέρθηκε άσχημα, ο Κατακαλών ενώ ήταν ήδη μάγιστρος του δόθηκε ο τίτλος του προέδρου που την απέρριψε[8]. Με τη σειρά του, Κεκαυμένος στήριξε ενεργά την εξέγερση του Ισαακίου Κομνηνού το 1057, και ανταμείφθηκε με τον τίτλο του κουροπαλάτη[4].

Ο Κεκαυμένος έγραψε ένα βιβλίο - αυτοβιογραφία, το οποίο στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως κύρια πηγή για τα γεγονότα του 1042-1057 από τον Ιωάννη Σκυλίτζη στη δική του ιστορία. Ως εκ τούτου, η αφήγηση του Σκυλίτζη περιγράφει την καριέρα του με μεγάλη λεπτομέρεια και είναι ιδιαίτερα εγκωμιαστικό για αυτόν και τα επιτεύγματά του[4][9]. Ο Κατακαλών Κεκαυμένος πιστεύεται ότι είναι ο συγγραφέας του λεγόμενου "Στρατηγικόν του Κεκαυμένου", σύγχρονοι μελετητές απορρίπτουν ότι το έγραψε αυτός αλλά κάποιος με το ίδιο όνομα Κεκαυμένος[10].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Αλεξάντρ Καζντάν: (Αγγλικά) Βυζαντινό Λεξικό της Οξφόρδης. Oxford University Press. Νέα Υόρκη, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ιουνίου 1991. www.oxford-digitalreference.com. σελ. 1113. ISBN-13 978-0-19-504652-6. ISBN-10 0-19-504652-8.
  2. «Три письма Михаила Пселла Катакалону Кекавмену.». 1969. Ανακτήθηκε στις 25  Απριλίου 2023. σελ. 466.
  3. Три письма Михаила Пселла Катакалону Кекавмену. 1969. σελ. 466.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Kazhdan, 1991, p 1113
  5. Guilland 1967, Tome I, p. 452 and Tome II, p. 108
  6. 6,0 6,1 Guilland, 1967, Tome I, p. 452
  7. Guilland, 1967, Tome I, pp. 383–384, 387
  8. Guilland, 1967, Tome I, pp. 37, 130, 186, 452
  9. Holmes, 2005, pp 91, 111, 292–293
  10. Kazhdan 1991, pp. 1113, 1119