Η Κιρκασία (αγγλικά: Circassia, γλώσσα Αντίγκε (κιρκασιανή): Адыгэ Хэку, γεωργιανά: ჩერქეზეთი, ρωσικά: Черке́сия, αραβικά: شيركاسيا, τουρκικά: Kafkasya) είναι περιοχή στο Βόρειο Καύκασο κατά μήκος της βορειοανατολικής ακτής της Μαύρης Θάλασσας. Είναι η αρχέγονη κοιτίδα του λαού των Κιρκασίων.

Η Κιρκασία τo 1750

Το όνομα Κιρκασία προέρχεται από τη λατινική απόδοση της λέξης Τσερκές (τουρκικά: Çerkes), το τουρκικό όνομα για τους Κιρκάσιους, και προήλθε τον 15ο αιώνα από Γενοβέζους εμπόρους και ταξιδευτές στην Κιρκασία. Η ονομασία Τσερκές ήταν ο όρος με τον οποίο αναφέρονταν παραδοσιακά στους Κιρκάσιους οι γειτονικοί τουρκικοί λαοί (κυρίως οι Κριμαίοι Τάταροι και διάφορα τουρκικά φύλα).

Μια άλλη ιστορική ονομασία για τη χώρα ήταν Ζυξ ή Ζυγοί, που περιγράφονταν στην αρχαιότητα από τον Στράβωνα ως έθνος στα βόρεια της Κολχίδας.

Γεωγραφία Επεξεργασία

Η Κιρκασία βρίσκεται κοντά στη βορειοανατολική ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Πριν την κατάκτηση του Καυκάσου (1763–1864) από τη Ρωσική Αυτοκρατορία, κάλυπτε ολόκληρο το γόνιμο υψίπεδο και τη στέπα της βορειοδυτικής περιοχής του Καυκάσου, με πληθυσμό που εκτιμάτο μεταξύ 3 και 4 εκατομμυρίων. Η Κιρκασία εκτεινόταν από τη χερσόνησο του Ταμάν στα δυτικά έως την πόλη Μοζντόκ στη Βόρεια Οσετία-Αλανία στα ανατολικά. Ιστορικώς, η Κιρκασία κάλυπτε το νότιο μισό της σημερινής περιοχής της Ρωσίας, Κράι Κρασνοντάρ, τη Δημοκρατία της Αδύγεας, την περιοχή Καρατσάι-Κιρκασία, την περιοχή Καμπαρντίνο-Μπαλκάρια, και τμήματα της Βόρειας Οσετίας-Αλανίας και του Κράι Σταυρούπολης, με όριο τον ποταμό Κουμπάν στα βόρεια, ο οποίος τη χώριζε από τη Ρωσική Αυτοκρατορία.

Η πόλη Σότσι θεωρείται από πολλούς Κιρκάσιους ως η παραδοσιακή πρωτεύουσά τους.

Ιστορία Επεξεργασία

  • 1237 - Ο Πέρσης ιστορικός Ρασίντ αντ-Ντιν στα Περσικά Χρονικά, αναφέρει ότι ο Κιρκάσιος βασιλιάς Τουκάρ σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον των Μογγόλων.
  • 1333 - Σε γράμμα του ο Πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ ευχαριστεί τον ηγεμόνα των Κιρκασίων για τη βοήθειά του στη διάδοση της χριστιανικής πίστης στην Κιρκασία.
  • Η περιοχή της Κιρκασίας φημιζόταν για τις ωραίες γυναίκες της, πολλές εκ των οποίων παντρεύτηκαν Οθωμανούς σουλτάνους και Πέρσες σάχες και ασκούσαν σημαντική επιρροή στο αυτοκρατορικό χαρέμι.
  • Το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού εκτοπίστηκε από τη χώρα στη γειτονική Οθωμανική Αυτοκρατορία στα τέλη του 19ου αιώνα μετά τον πόλεμο Ρώσων-Κιρκασίων. Σήμερα, περίπου 700.000 Κιρκάσιοι παραμένουν στην ιστορική περιοχή της Κιρκασίας που αποτελεί τμήμα του κράτους της σημερινής Ρωσίας. Η απογραφή του πληθυσμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας το 2010 κατέγραψε 718.727 Κιρκάσιους, από τους οποίους οι 56.826 είναι Καμπαρντινοί, 124.835 κυρίως Αδύγοι, 73.184 Τσερκέζοι και 3.882 Σαπσούγοι (οι διαχωρισμοί αυτοί αποτελούν φυλετικούς διαχωρισμούς που έγιναν τη σοβιετική εποχή για καλύτερο έλεγχο του πληθυσμού).
  • Ο μεγαλύτερος αριθμός Κιρκασίων ζει στην Τουρκία (1.400.000 - 6.000.000). Πληθυσμός Κιρκασίων υπάρχει και σε άλλες χώρες όπως Ιορδανία, Συρία, Ιράκ, Ιράν, Λίβανος, Σερβία, Αίγυπτος και Παλαιστίνη, αλλά είναι σημαντικά μικρότερος.
  • Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ο εθνικισμός των Κιρκασίων που έχει ως στόχο την αποκατάσταση και ανεξαρτησία της γενέθλιας γης τους.