Κλίγης

Κλίγης ή Ο ψεύτικος θάνατος (γαλλικός τίτλος: Cligès ou la Fausse Morte) είναι παλαιά γαλλική έμμετρη ιπποτική μυθιστορία του μεσαιωνικού Γάλλου ποιητή Κρετιέν ντε Τρουά, που χρονολογείται γύρω στο 1176. Το ποίημα αφηγείται την ιστορία του ιππότη Κλίγη και τον έρωτά του για τη νεαρή σύζυγο του θείου του, τη Φενίκη, η οποία για να βρεθεί μαζί του προσποιήθηκε ότι πέθανε.

Κλίγης

Ο βασιλιάς Αρθούρος και οι Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, από ιταλικό χειρόγραφο του 15ου αιώνα
Συγγραφέας	Κρετιέν ντε Τρουά
Γλώσσα	Παλαιά Γαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1176
Μορφή	ποίημα
Τόπος	Κωνσταντινούπολη
δεδομένα ()

Είναι το δεύτερο από τα πέντε έργα του συγγραφέα που βασίζονται στους θρύλους του βασιλιά Αρθούρου: Ερέκ και Ενίντ, Κλίγης, Υβαίν ή ο Ιππότης με το λιοντάρι, Λάνσελοτ ή ο Ιππότης του κάρου και Πάρσιφαλ ή Το έπος του Γκράαλ. Εστιάζοντας σε ιπποτικά κατορθώματα και αριστοκρατικά ειδύλλια, συγκαταλέγονται στα έργα της μεσαιωνικής γαλλικής λογοτεχνίας με τη μεγαλύτερη επιρροή και μια σημαντική πηγή για τη λογοτεχνία του Αρθούρου. Πέρα ​​από τα κύρια μοτίβα του αυλικού έρωτα και του ιπποτισμού, αναφέρονται και σε άλλα θέματα όπως τη χριστιανική πίστη, την ηθική ανάπτυξη του ήρωα και τη φύση της αριστοκρατικής εξουσίας. Η αφηγηματική δομή τους θεωρείται βασικό στάδιο στην ανάπτυξη του σύγχρονου μυθιστορήματος.

Το έργο

Το έργο είναι γραμμένο στα παλαιά γαλλικά σε 6.664 οκτασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους και μας είναι γνωστό από επτά χειρόγραφα και διάφορα θραύσματα. Τον 15ο αιώνα διασκευάστηκε σε πεζό από άγνωστο συγγραφέα από τη Βουργουνδία.

Το κείμενο αποτελείται από δύο μέρη ή δύο σχεδόν ξεχωριστές ιστορίες. Η πρώτη ιστορία αναφέρεται στις περιπέτειες του πατέρα του Κλίγη και η δεύτερη στις περιπέτειες του ίδιου του ήρωα.

Αναφέρεται ότι ο συγγραφέας εμπνεύστηκε την ιστορία από τη βυζαντινή πρεσβεία το 1171 στην αυλή του Φρειδερίκου Α΄ Βαρβαρόσσα στην Κολωνία. Επίσης, η ερωτική ιστορία του Κλίγη και της Φενίκης είναι εμπνευσμένη από την ιστορία του Τριστάνου και της Ιζόλδης αλλά ο Κρετιέν ντε Τρουά παρουσιάζει εντελώς διαφορετική λύση.

Υπόθεση

Το έργο ξεκινά με την ιστορία των γονιών του πρωταγωνιστή, Αλέξανδρο και Σορενταμόρ. Ο Αλέξανδρος, ο γιος του αυτοκράτορα της Ελλάδας και της Κωνσταντινούπολης (επίσης Αλέξανδρος), για να αποκτήσει δόξα και φήμη ταξιδεύει στη Βρετανία για να γίνει ιππότης στο βασίλειο του βασιλιά Αρθούρου. Ενώ βρίσκεται στην αυλή του βασιλιά, ο Αλέξανδρος κερδίζει την εύνοια του βασιλιά, ανακηρύσσεται ιππότης και αποδεικνύει την ικανότητά του βοηθώντας στην ανακατάληψη του κάστρου του Ουίνδσορ από τον προδότη κόμη Ανγκρές. Όταν η βασίλισσα Γκουίνεβιρ παρατηρεί ότι ο Αλέξανδρος και η αδερφή του ιππότη Γκαουέιν και ανιψιά του Αρθούρου, η Σορενταμόρ, είναι ερωτευμένοι, τους ενθαρρύνει να ομολογήσουν τον έρωτά τους. Στη συνέχεια παντρεύονται και γεννιέται ένα παιδί, ο Κλίγης.

Στη συνέχεια, ο Αλέξανδρος και η οικογένειά του επιστρέφουν στην Ελλάδα όπου ανακαλύπτει ότι ο πατέρας του είναι νεκρός και αν και ο ίδιος είναι ο νόμιμος διάδοχος, ο θείος του ο Άλης έχει καταλάβει τον θρόνο. Ο Αλέξανδρος συμβιβάζεται με τον Άλη να κυβερνήσει ενώ ο ίδιος ασκεί ουσιαστικά την εξουσία, με την προϋπόθεση ότι ο Άλης δεν θα παντρευτεί, έτσι ώστε με τον θάνατό του, ο Κλίγης, που μεγαλώνει στην Ελλάδα, να τον διαδεχθεί τον θρόνο. Ο Άλης συμφωνεί.

Ο Αλέξανδρος και η Σορενταμόρ πεθαίνουν και πολλά χρόνια μετά τον θάνατό τους, οι σύμβουλοι του Άλη τον πείθουν να παντρευτεί. Διαλέγει για νύφη του τη Φενίκη, την κόρη του Γερμανού Αυτοκράτορα, ο οποίος ευχαρίστως την παραχωρεί, αν και την έχει ήδη υποσχεθεί στον δούκα της Σαξονίας. Ο Άλης λοιπόν αποφασίζει να στείλει τους καλύτερους ιππότες του να πολεμήσουν στη Γερμανία, ανάμεσά τους και ο ανιψιός του Κλίγης, ο οποίος γνωρίζει τη νεαρή κοπέλα στην Κολωνία και την ερωτεύεται παράφορα, αν και η Φενίκη προορίζεται για τον θείο του. Έτσι ξεκινά η ιστορία του Κλίγη και της Φενίκης, η οποία επίσης ανταποκρίνεται στον έρωτά του, αλλά φυσικά η σχέση τους δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. Γίνεται ο γάμος και τη νύχτα του γάμου, η Θεσάλα, η γκουβερνάντα του Φενίκης, φτιάχνει ένα φίλτρο με το οποίο ο Άλης ονειρεύεται ότι κοιμάται με τη Φενίκη, ενώ στην πραγματικότητα δεν εκπληρώνει τα συζυγικά του καθήκοντα ποτέ. Στον δρόμο της επιστροφής, και ενώ μάχονται με τους Σάξονες που απαιτούν τη Φενίκη, αυτοί καταφέρνουν να την απαγάγουν. Ο Κλίγης το βλέπει και φεύγει, μόνος του, νικά τους Σάξονες και τη φέρνει πίσω.

Στη συνέχειαο Κλίγης αποφασίζει να φύγει μακριά και, όπως και ο πατέρας του πριν από αυτόν, ταξιδεύει στη Βρετανία για να γίνει ιππότης στην αυλή του Αρθούρου. Κερδίζει κι αυτός την εύνοια του βασιλιά, συμμετέχει σε τουρνουά και κάνει πολλά ανδραγαθήματα. Ανακηρύσσεται ιππότης αλλά δεν μπορεί να ξεχάσει τη Φενίκη και επιστρέφει στην πατρίδα του.

Καθώς ο Κλίγης και η Φενίκη εξακολουθούν να αγαπιούνται, η Φενίκη καταστρώνει ένα σχέδιο για να βρεθεί με τον αγαπημένο της. Με τη βοήθεια ενός φίλτρου που της δίνει η γκουβερνάντα της, προσποιείται ότι πέθανε. Ο Κλίγης απαγάγει το «πτώμα» και πηγαίνει τη Φενίκη σε έναν μυστικό πύργο όπου ζουν για πολλούς μήνες. Ωστόσο, όταν επιστρέφει ο καλός καιρός, βγαίνουν στον κήπο όπου τους βλέπει ένας κυνηγός που έχει χάσει το γεράκι του, έτσι ο Αλής μαθαίνει πού βρίσκονται. Οι δύο εραστές καταφεύγουν στη Βρετανία όπου ζητούν βοήθεια από τον βασιλιά Αρθούρο που υπόσχεται να συγκεντρώσει έναν μεγάλο στρατό για να κερδίσει ο Κλίγης πίσω το βασίλειό του από τον σφετεριστή θείο του. Αλλά σύντομα φτάνουν αγγελιοφόροι από την Ελλάδα και λένε ότι ο Άλης πέθανε. Ο Κλίγης και η Φενίκη είναι τώρα ελεύθεροι να παντρευτούν και ο Κλίγης γίνεται αυτοκράτορας.