Κλίμακα

Κλίμακα είναι η αναλογία ενός συστήματος αναπαράστασης σε σχέση με ένα άλλο σύστημα.

Μια μακέτα ή ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο βρίσκονται πάντοτε υπό κλίμακα προκειμένου να σμικρυνθούν οι διαστάσεις του πραγματικού αντικειμένου σε τέτοιο βαθμό που να είναι εφικτή η αποτύπωση σε κοινά αναλογικά ή ψηφιακά μέσα απεικόνισης (π.χ. χαρτί, οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή) για παραπέρα ανάγνωση, μελέτη ή διατήρηση.

Όταν αναφερόμαστε σε σχέδια ή κατασκευές, ως κλίμακα ορίζεται ο Λόγος της γραφικής διάστασης ενός αντικειμένου προς την πραγματική του διάσταση.

Για παράδειγμα, το πραγματικό μήκος ενός τραπεζιού είναι 1 μέτρο και για να το αποτυπώσουμε σε ένα σχέδιο θα το δείξουμε με μήκος 10 εκατοστών του μέτρου. Τότε η κλίμακα σχεδίασης θα είναι: 1 προς 10 γιατί το 1 μέτρο γραφικών διαστάσεων αντιστοιχεί σε 10 μέτρα πραγματικών διαστάσεων (0,1μ – 1,0μ). Σε αυτή την περίπτωση η κλίμακα γράφεται 1/10 ή 1:10 και διαβάζεται «ένα προς δέκα».

Όσο μεγαλύτερος είναι ο παρονομαστής του κλάσματος (λόγος) τόσο μικρότερη είναι η κλίμακα γιατί έχουμε μεγαλύτερη σμίκρυνση. Δηλαδή η κλίμακα 1:100 είναι μεγαλύτερη από την κλίμακα 1:5.000. Τα σχέδια υπό κλίμακα έχουν σταθερή κλίμακα. Η κλίμακα του χάρτη αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα χρήσης της έννοιας της κλίμακας για την σμίκρυνση και αποτύπωση χαρακτηριστικών της γης. Υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις που σε ένα σχέδιο χρησιμοποιούνται δύο διαφορετικές κλίμακες, όπως στα τοπογραφικά διαγράμματα, όπου η κλίμακα μηκών είναι διαφορετική από την κλίμακα των υψών (η κλίμακα των υψών είναι μεγαλύτερη).

Για την απευθείας ανάγνωση των πραγματικών γραμμικών διαστάσεων ενός αντικειμένου που βρίσκεται υπό κλίμακα, χρησιμοποιείται το κλιμακόμετρο.