Κουντουρού

είδος Βαβυλωνιακής στήλης

Kουντουρού είναι μία κατηγορία αρχαιολογικών αντικειμένων που συνδέονται με την Κασσιτική δυναστεία της Βαβυλώνας (15ος – 12ος αιώνας π.Χ.). Είναι λίθινοι στιλβωμένοι ογκόλιθοι οριοθέτησης της γης. Έχουν τη μορφή στήλης ακανόνιστου κυλινδρικού σχήματος. Το ύψος τους είναι μεταξύ 30 - 70 εκατοστών περίπου. Είναι κατασκευασμένοι από σκληρό είδος πετρώματος, όπως ο μαύρος βασάλτης ή ο ασβεστόλιθος ή ο διορίτης. Φέρουν επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή και πολυάριθμα σύμβολα μεσοποταμιακών θεοτήτων. Στις στήλες κουντουρού καταγράφονταν οι εκτάσεις γης που οι βασιλείς παραχωρούσαν στους αξιωματούχους τους. Η συνήθης εικονογραφία των κουντουρού αποτελείται από ανάγλυφα θεϊκά σύμβολα, ενώ σε αρκετά παραδείγματα κουντουρού στη διακόσμηση συμπεριλαμβάνονται και τα πρόσωπα που εμπλέκονταν στη δωρεά γης, όπως οι βασιλείς και οι αποδέκτες της δωρεάς. Τα κουντουρού ήταν τοποθετημένα στο εσωτερικό των ναών ως αντίγραφα των πραγματικών στηλών οριοθέτησης των αγροκτημάτων, οι οποίες βρίσκονταν τοποθετημένες στην ύπαιθρο.[2]

Κασσιτική στήλη τύπου κουντουρού, του βασιλιά Μελισιπάκ Β' (1186–1172 π.Χ.) που απεικονίζεται στο κέντρο, να παρουσιάζει την κόρη του (δεξιά) στη θεά Νανάγια (αριστερά). Το θέμα της σκηνής αυτής είναι η δωρεά γης στην κόρη του βασιλιά με τη θεϊκή έγκριση της Νανάγια. Ο βασιλιάς έχει το δεξί του χέρι υψωμένο σε ένδειξη σεβασμού και προσευχής προς τη θεά. Επάνω από τις μορφές, τα θεϊκά σύμβολα των τριών αστρικών θεοτήτων: η ημισέληνος του Νάννα/ Σιν, ο ήλιος του Ούτου/ Σαμάς και το άστρο της Ινάννα/ Ιστάρ. Ανακαλύφθηκε από τον Γάλλο αρχαιολόγο Ζαν Ζακ ντε Μοργκάν (1857-1924) στα Σούσα όπου το κουντουρού είχε φθάσει τον 12ο αιώνα π.Χ. από τη Βαβυλώνα ως λεία πολέμου. Επάνω και κάτω από τη ζώνη της παράστασης η στήλη φέρει ίχνη επεξεργασίας, πιθανώς για να χαραχθεί εκεί η επιγραφή κάποιου Ελαμίτη βασιλιά.[1] Το κουντουρού φιλοξενείται στο Μουσείο του Λούβρου.


Υπάρχουν κουντουρού με επιγραφές που ήταν κατάρες προς όποιον δεν τηρούσε όσα γράφονταν επάνω σε αυτά:[3]

«Ο μεγάλος Μαρδούκ που τη διαταγή του κανείς από τους άλλους θεούς δεν μπορεί να αλλάξει, για να τον τιμωρήσει θα τον κάνει να πεθάνει από την πείνα …

Ο Σιν … θα τον κάνει να αρρωστήσει από υδρωπικία, που από αυτήν δεν θα μπορεί να γιατρευτεί, και θα καλύψει το σώμα του με λέπρα σαν αυτή να είναι το ρούχο του. Όσο ζει δεν θα έχει σπίτι να μείνει. Θα περιπλανιέται σαν τα ζώα της στέπας. Δεν θα πατήσει το πόδι του στην πλατεία της πόλης του.

Ο Νινουρτά … δεν θα αφήσει κληρονόμο του να του να κάνει προσφορά στην κηδεία του. Δεν θα τον αφήσει να αποκτήσει απογόνους.

Η Γκούλα … θα φυτέψει στο σώμα του μια μεγάλη και επίμονη πληγή που δεν θα γιατρευτεί. Όσο θα ζει θα πλένεται στο πύον και στο αίμα, αντί στο νερό.

Οι Μεγάλοι Θεοί που τα ονόματά τους αναφέρονται σε αυτήν τη στήλη και που τα σύμβολά τους παρουσιάζονται σε αυτήν … θα του αφαιρέσουν την όραση, την ακοή και τη μιλιά για πάντα.

Με τη διαταγή του Ενλίλ … αυτές οι κατάρες δεν θα τον αφήσουν να ξεφύγει και θα τον αιχμαλωτίσουν.»

Απόσπασμα της επιγραφής από ένα κουντουρού που αναφέρεται στη δωρεά γης προς τον μελλοντικό βασιλιά Μαρδούκ απλα Ιντινά Α΄' και τις κατάρες με τις οποίες οι θεοί θα τιμωρήσουν όποιον θα παρέμβει με διάφορους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, καταστρέφοντας το κουντουρού ή μετακινώντας το.[3]

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Brinkman, John Antony (1976). "Materials and studies for Kassite history". Oriental Institute of the University of Chicago. ISBN 978-0-91-898600-9
  • Brinkman, John Antony. (1980–1983) "Kudurru: philologisch" Reallexikon der Assyriologie 6 Band, Berlin Walter de Gruyter, 268–274.
  • Bahrani, Zainab. "The Babylonian visual image". In Leick, Gwendolyn (2007). "The Babylonian World". Routledge. ISBN 9780415497831
  • Ornan, Tallay (2005). "The triumph of the Symbol. Pictorial Representation of Deities in Mesopotamia and the Biblical Image Ban". Academic Press Fribourg and Göttingen. ISBN 3727815191, ISBN 3525530072
  • Sommerfeld, Walter (1995). “The Kassites of Ancient Mesopotamia: Origins, Politics, and Culture”. pp. 917-930 in Civilizations of the Ancient Near East II.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Μουσείο του Λούβρου. Η στήλη τύπου "κουντουρού" του βασιλιά Μελισιπάκ Β'.
  2. Bahrani, Zainab, "The Babylonian visual image", in Leick (2007) "The Babylonian World"
  3. 3,0 3,1 Sommerfeld (1995)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία