Κουσανσάχ

Ο Κουσανσάχ (ελληνο-βακτριανικά: KΟÞANΟ ÞAΟ, Kοσάνο σάo [των Κουσάν σάχης], παχλαβί: Kwšan MLK Κουσάν μαλίκ) ήταν ο τίτλος των ηγεμόνων του βασιλείου των Κουσανο-Σασανιδών, επικράτειας της πρώην αυτοκρατορίας των Κουσάν που περιλάμβανε τις περιοχές Σογδιανής, Βακτρίας και Γανδάρας, με το όνομα Κουσανσάχρ και ήταν υπό την αυτοκρατορία των Σασανιδών, κατά τη διάρκεια του 3ου και του 4ου αι. [1] Αναφέρονται συλλογικά ως Kουσανο-Σασανίδες, ή Ινδο-Σασανίδες.

Ο Κουσανο-Σασανίδης ηγεμόνας Αρδασίρ Α΄ Κουσανσάχ, περί το 230-250 στην εμπρός όψη χαλκού (3,45 γραμ., 18 χλστ.), που κόπηκε στο Μερβ. Πίσω όψη: Η θεά Αναχίτα σε θρόνο με θόλο, ,κρατά στεφάνι και σκήπτρο.

Οι Κουσανσάχ έκοψαν τα δικά τους νομίσματα και πήραν τον τίτλο Κουσανσάχ, δηλαδή "σάχοι [βασιλείς] των Κουσάν". Αυτή η διοίκηση συνεχίστηκε μέχρι το 360. Οι Κουσανσάχ είναι γνωστοί κυρίως μέσω των νομισμάτων τους.   

Μια εξέγερση του Ορμίσδα Α΄ Κουσανσάχ (277-286), ο οποίος εξέδωσε νομίσματα με τον τίτλο Κουσαν σαχ-αν-σαχ (ελληνο-βακτριανικά: ΚΟÞΑΝΟ ÞΑΟ-ΝΟΝΟ-ÞΑΟ "Κοσανών σαχ-ιν-σάχ, βασιλιάς βασιλέων"), φαίνεται να συνέβη εναντίον του σύγχρονου αυτοκράτορα Βαχράμ Β΄ των Σασανιδών (276-293), αλλά απέτυχε.

Ο τίτλος πιστοποιείται για πρώτη φορά στην επιγραφή Παϊκούλι του σάχη Nαρσή των Σασανιδών περί το 293, όπου λειτουργούσε ως τίτλος για τους Σασανίδες κυβερνήτες του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας. Ο τίτλος χρησιμοποιήθηκε επίσης από τη δυναστεία των Κιδαριτών Ούνων, η οποία ήταν το τελευταίο βασίλειο που το χρησιμοποίησε.   

Οι Κουσανσάχ

Οι ακόλουθοι Κουσανσάχ ήταν:

• Αρδασίρ Κουσανσάχ (230-245)
• Περόζ Α΄ Κουσανσάχ (245-275)
• Ορμίσδας Α΄ Κουσανσάχ (275-300)
• Ορμίσδας Β΄ Κουσανσάχ (300-303)
• Περόζ Β΄ Κουσανσάχ (303-330)
• Βαραχράν Κουσανσάχ (330-365)

Πηγές

• Cribb, Joe (2018). Rienjang, Wannaporn· Stewart, Peter, επιμ. Problems of Chronology in Gandhāran Art: Proceedings of the First International Workshop of the Gandhāra Connections Project, University of Oxford, 23rd-24th March, 2017. University of Oxford The Classical Art Research Centre Archaeopress. ISBN 978-1-78491-855-2. 
• Cribb, Joe (2010). Alram, M., επιμ. «The Kidarites, the numismatic evidence.pdf». Coins, Art and Chronology Ii, Edited by M. Alram et al (Coins, Art and Chronology II): 91–146. https://www.academia.edu/38112559. 
• Daryaee, Touraj· Rezakhani, Khodadad (2017). «The Sasanian Empire». Στο: Daryaee, Touraj. King of the Seven Climes: A History of the Ancient Iranian World (3000 BCE - 651 CE). UCI Jordan Center for Persian Studies. σελίδες 1–236. ISBN 978-0-692-86440-1. 
• Payne, Richard (2016). «The Making of Turan: The Fall and Transformation of the Iranian East in Late Antiquity». Journal of Late Antiquity (Baltimore: Johns Hopkins University Press) 9: 4–41. doi:10.1353/jla.2016.0011. https://www.academia.edu/27438947. 
• Rapp, Stephen H. (2014). The Sasanian World through Georgian Eyes: Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature. London: Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 978-1-4724-2552-2. 
• Rezakhani, Khodadad (2017). «East Iran in Late Antiquity». ReOrienting the Sasanians: East Iran in Late Antiquity. Edinburgh University Press. σελίδες 1–256. ISBN 978-1-4744-0030-5. JSTOR 10.3366/j.ctt1g04zr8.  (Απαιτείται εγγραφή)
• Rypka, Jan· Jahn, Karl (1968). History of Iranian literature (στα Αγγλικά). D. Reidel. ISBN 9789401034791. 
• Sastri, Nilakanta (1957). A Comprehensive History of India: The Mauryas & Satavahanas (στα Αγγλικά). Orient Longmans. σελ. 246. ISBN 9788170070030. 
• Vaissière, Étienne de La (2016). «Kushanshahs i. History». Encyclopaedia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/kushanshahs-01. 
• Wiesehöfer, Joseph (1986). «Ardašīr I i. History». Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 4, σσ. 371–376. http://www.iranicaonline.org/articles/ardasir-i.