Η κροτούσα ωμοπλάτη ή σύνδρομο προστριβής της ωμοπλάτης (Αγγλικός όρος Grating Scapula) είναι μια σπάνια νοσολογική οντότητα στην ορθοπεδική κατά την οποία κατά τις κινήσεις της ωμοπλάτης προκαλείται ακουστός κριγμός, επώδυνος ή ανώδυνος.[1].

Ανατομική Ωμοπλάτης και σημεία Κριγμού στήν Κροτούσα Ωμοπλάτη

Επιδημιολογία

Επεξεργασία

Στατιστικά στοιχεία στή διεθνή βιβλιογραφία δεν αναφέρονται, απλώς γράφουν ότι είναι "σπάνια νόσος".[1].Σε μιά ελληνική μηχανογραφημένη (computer) στατιστική 27 ετών επί 20.000 ασθενών Ορθοπεδικού Ιατρείου, καταγράφηκαν αλφαβητικά 6 μόνο περιστατικά, εκ των οποίων ένα χειρουργήθηκε. Η αναλογία αυτή αντιστοιχεί σε ένα περιστατικό ανά 3.333 ασθενείς Ορθοπεδικού ιατρείου. Ομως, το δείγμα αυτό δεν αντικατοπτρίζει τον γενικό πληθυσμό, δεν είναι τυχαίο δείγμα. Αν δεχθούμε ότι σε 30 χρόνια το 1/3 του πληθυσμού επισκέπτεται Ορθοπεδικό, τότε η νόσος είναι ακόμα πιό σπάνια στο γενικό πληθυσμό, δηλαδή το αποτέλεσμα αντιστοιχεί σε 6 άτομα στις 60.000 πληθυσμού.[2]

Αιτιολογία

Επεξεργασία

Το πρόβλημα προκαλείται από την τριβή της άνω έξω γωνίας της ωμοπλάτης επί του θωρακικού τοιχώματος (πλευρές). Το αίτιο είναι μάλλον κατασκευασστική ιδιομορφία, η οποία έγκειται στην ατροφία, λέπτυνση, ή φθορά των μαλακών μορίων πού παρεμβάλλονται ανάμεσα στην ωμοπλάτη και στις πλευρές του θωρακικού τοιχώματος (περιτονία, και θύλακος, και λίπος). Έτσι, αφού δεν υπάρχει "αποσβεστήρας τριβής" δημιουργούνται ήχος τριβής και ενοχλήματα (πόνος κατά τις κινήσεις και τοπικά σημεία φλεγμονής).[3]. Θεωρητικά, στή βιβλιογραφία αναγράφονται τα εξής αίτια:[1].

  • Ιδιοπαθής ατροφία περιτονίας μεταξύ ωμοπλάτης και πλευρών,
  • Ατροφία μαλακών μορίων θυλάκου και μυών μεταξύ ωμοπλάτης και πλευρών ιδίως σε λεπτά άτομα.
  • Φλεγμονή οπισθοωμοπλατιαίου θυλάκου, ιδίως σε αθλητές που καταπονούν τον ώμο.
  • Ατροφία μυών λόγω αυχενικής δισκοκήλης σε ηλικιωμένους
  • Σπανιότατα: Οστεόφυτα ωμοπλάτης ή εξόστωση ωμοπλάτης ή εξόστωση πλευράς ή όγκοι πλευρών και ωμοπλάτης.[4]

Εξετάσεις

Επεξεργασία

Πρακτικά δεν χρειάζονται εξετάσεις στήν πρώτη επίσκεψη, εκτός από τον καλό κλινικό έλεγχο. Χρειάζεται προσοχή, γιατί η πάθηση προκαλεί παρόμοια συμπτώματα με το σύνδρομο χαλαρού ώμου με υπεξάρθρημα σε πολλές κατευθύνσεις. Οπότε, καλό είναι η εξέταση να περιλαμβάνει και βαράκι 5 Κιλών με χαλαρό ώμο, γιά να αποκλεισθεί αυτή η περίπτωση.[4]. Σε ειδικές περιπτώσεις με επιμένοντα έντονα ενοχλήματα μπορεί να προχωρήσουμε σε απλές ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία ή και μαγνητική τομογραφία.[3].

Θεραπεία

Επεξεργασία

Η θεραπεία της παθήσεως είναι συνήθως συντηρητική (ξεκούραση, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, φυσικοθεραπείες) και αποφυγή καταπόνησης και ασκήσεων που επιδεινώνουν το πρόβλημα.[4]. Σπανιότατα χρειάζεται εγχείρηση αφαίρεσης της άνω γωνίας της ωμοπλάτης, η οποία συνήθως προκαλεί το πρόβλημα. Αυτό σήμερα μπορεί να γίνει και με αρθροσκόπιο ενδοσκοπικά. Εναλλακτικά μια σειρά ασκήσεων έλξεων σε μονόζυγο, μπορεί να ενισχύσει το πάχος των μυών και να πάψει ο κρότος. Τα τελευταία χρόνια μπορεί να γίνει θεραπευτικά και μία υποωμοπλατιαία έγχυση υαλουρονικού νατρίου.[5]

Παραπομπές (References)

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Graham Appley και Louis Solomon: System of Orthopaedic and Fractures, Editions Churchill Livingstone, London 1993, σελ.282
  2. Χαράλαμπος Γκούβας: "Κροτούσα Ωμοπλάτη". Στό βιβλίο: "Παθήσεις και κακώσεις άκρας χειρός", Αθήνα 2010
  3. 3,0 3,1 Ανατομική Werner Platzer: Ελληνική μετάφραση, σελ. 108, Εκδόσεις Spriger Werlag/ Λίτσας
  4. 4,0 4,1 4,2 Μc Rae: Επίτομη Ορθοπεδική, London, 1983: Grating Scapula
  5. Χαράλαμπος Γκούβας: Η Χρήση του Υαλουρονικού Νατρίου στήν Ορθοπεδική, Η θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας με Υαλουρονικό Νάτριο, έκδοση 2009, ISBN 978-960-87328-5-8