Η Κωνσταντίνα (Costantina, περ. 318354), συχνά Κωνστάντια ή Κωνσταντιάνα και αργότερα Αγία Κωνσταντίνα[1] (στην Ελληνική Καθολική Εκκλησία), ήταν η μεγαλύτερη κόρη του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α' και της δεύτερης συζύγου του, Φαύστας, κόρης του αυτοκράτορα Μαξιμιανού. Πήρε τον τίτλο της «Αυγούστας» από τον πατέρα της. Κατά το μεσαίωνα, το όνομά της συνδέθηκε με θρύλους που δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Κωνσταντίνα
Περίοδος335 - 354
Γέννηση318
Θάνατος354 (36 ετών)
Βιθυνία
ΣύζυγοςΑννιβαλιάνος (335-337)
Κωνστάντιος Γάλλος (350-354)
ΕπίγονοιΜία κόρη
ΟίκοςΔυναστεία του Κωνσταντίνου
ΠατέραςΚωνσταντίνος Α΄
ΜητέραΦαύστα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Βιογραφικό

Επεξεργασία

Το 335, η Κωνσταντίνα παντρεύτηκε τον εξαδελφό της Αννιβαλιάνο, γιό του Δαλμάτιου. Ο Αννιβαλιανός δολοφονήθηκε μετά το θάνατο του Κωνσταντίνου το 337[2]. Παντρεύτηκε για δεύτερη φορά τον επίσης εξαδελφό της Κωνστάντιο Γάλλο που ήταν «Καίσαρας» της ανατολής γύρω στα 349/350, την εποχή δηλαδή του γάμου τους. Ο Γάλλος ήταν τότε μόλις 25 ή 26 χρονών ενώ η Κωνσταντίνα αρκετά μεγαλύτερή του. Μαζί απέκτησαν μια κόρη, την Αναστασία, για τη ζωή της οποίας δεν ξέρουμε τίποτα[3]. Εικάζεται πως ο δεσμός έγινε για να διασφαλίσει την πίστη του Γάλλου, αλλά φαίνεται πως η Κωνσταντίνα τον παντρεύτηκε για να στηρίξει τον Βετράνιο [4] ως αντίπαλον δέος του σφετεριστή Μαγνέντιου που είχε ζητήσει το χέρι της από τον Κωνστάντιο Β΄[5]. Η σύζευξη ωφέλησε όχι μόνο τον Κωνστάντιο αλλά και την ίδια που μπορούσε πλέον να χειραγωγήσει τον άπειρο Καίσαρα. Αν και η Κωνσταντίνα ενδέχεται να ζήτησε η ίδια να παντρευτεί τον Γάλλο, είναι πιθανό πως ο Κωνστάντιος Β΄ ήθελε να απομακρύνει την αδερφή του από τις δυτικές επαρχίες της αυτοκρατορίας που παρέμεναν ασταθείς, και άρα την έσπρωξε αυτός προς το γάμο. Ο Γάλλος κυβέρνησε τις ανατολικές επαρχίες από την Αντιόχεια με καθήκον την υπεράσπιση των ρωμαϊκών εδαφών από τους Σασσανίδες. Παρ' όλα αυτά, απώλεσε τη συμπάθεια των εκεί κατοίκων λόγω της άσπλαχνης και σκληρής του συμπεριφοράς, παρά τη συμπαράσταση που είχε από τη γυναίκα του. Έτσι, όταν ο Κωνστάντιος έμαθε για τα παράπονα των Αντιόχειων για τον Γάλλο, ο τελευταίος απέστειλε την Κωνσταντίνα να τον υπερασπιστεί στο Μιλάνο.

Η Κωνσταντίνα δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό της και πέθανε στη Βιθυνία. Ετάφη κοντά στην Οδό Νομεντάνα, στη Ρώμη, σε ένα αρχαίο μαυσωλείο που μετέπειτα μετατράπηκε στην εκκλησία της Αγίας Κωνστάντσας. Η σαρκοφάγος της βρίσκεται σήμερα στα Μουσεία Βατικανού.

Προσωπικότητα και θρύλος

Επεξεργασία

Ο Βρετανός ιστορικός Γκίμπον παρομοιάζει την Κωνσταντίνα με «Ερινύα γεμάτη δίψα για ανθρώπινο αίμα». Αναφέρει πως, αντί να συνετίσει τον άνδρα της, ήταν αυτή που έσπρωξε τον Γάλλο στη σκληρότητα και τη βία. Ήταν επίσης ματαιόδοξη και παρά το ότι κάλυπτε το πρόσωπό της με μακιγιάζ (θεωρούνταν άσχημη και ο πατέρας της δοκίμασε τη βοήθεια γιατρών για να τη θεραπεύσει από τη λέπρα) [1], ο χαρακτήρας της δεν ήταν ποτέ το ίδιο καλός. Κατά τον Γκίμπον, η Κωνσταντίνα θα δεχόταν δώρο ένα μαργαριτάρι ακόμα κι αν έπρεπε να σκοτώσει, ως αντάλλαγμα, κάποιον αξιοσέβαστο ευγενή της εποχής της[6]. Στο μεσαίωνα, η Κωνσταντίνα ήταν θρυλική φιγούρα συνδεδεμένη με τη ζωή της Αγίας Αγνής. Λέγεται πως έπασχε από λέπρα και πως κατάφερε να θεραπευτεί από θαύμα όταν προσευχήθηκε στο μνήμα της Αγίας Αγνής. Από τότε ορκίστηκε να μείνει αγνή, προσηλύτισε τον άντρα της στο Χριστιανισμό και δώρισε την περιουσία της στους υπηρέτες της Ιωάννη και Παύλο με σκοπό να βοηθήσουν την εκκλησία[7].

Παραπομπές και σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 http://www.stconstance.org/our-patron.html
  2. Ammianus Marcellinus, xiv 1.2.
  3. Ιουλιανός, Epistola ad Athenienses, 272 D.
  4. PLRE I, p. 954
  5. Peter the Patrician fr. 16, Müller FHG IV, p. 190
  6. Edward Gibbon, The History Of The Decline And Fall Of The Roman Empire, Dell Publishing, April 1963 | 344.
  7. Kleinhenz, Christopher, ed.; Medieval Italy: an encyclopedia, Volume 1, Routledge, 2004, ISBN 0415939305, 9780415939300

Πρωτογενείς

Επεξεργασία

Δευτερογενείς

Επεξεργασία
  • Morris, John (1992). The prosopography of the later Roman Empire. Cambridge University Press. σελίδες 222. ISBN 0-521-07233-6.  Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (βοήθεια) (αγγλικά)
  • DiMaio, Michael, "Constantina (daughter of Constantine I)", De Imperatoribus Romanis (αγγλικά)